Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

W dniach 28 i 29 lipca br. odbyło się 67. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli wicemarszałkowie: Jolanta Danielak, Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Janusza Bargieła i Mariana Lewickiego; listę mówców prowadził senator J. Bargieł.

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o międzynarodowym obrocie odpadami, *
• drugie czytanie projektu uchwały w 60. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004-2011",
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji znoszącej wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzonej w Hadze dnia 5 października 1961 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu Fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej, sporządzonej w Brukseli dnia 29 maja 2000 r., oraz Protokołu do Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej z dnia 29 maja 2000 r., sporządzonego w Luksemburgu dnia 16 października 2001 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji odnoszącej się do ekstradycji między Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej, sporządzonej w Dublinie dnia 27 września 1996 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji o uproszczonej procedurze ekstradycyjnej między Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej, sporządzonej w Brukseli dnia 10 marca 1995 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji w sprawie zwalczania korupcji funkcjonariuszy Wspólnot Europejskich i funkcjonariuszy Państw Członkowskich Unii Europejskiej, sporządzonej w Brukseli dnia 26 maja 1997 r.,
• informacja Rzecznika Praw Dziecka o działalności za rok 2003 wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka.

______________________

* Ustawa zawiera przepisy mające na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 79. posiedzeniu, 16 lipca br. Do Senatu została przekazana tego samego dnia. Marszałek 19 lipca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Krystyna Sienkiewicz. Senator podkreśliła, że znowelizowana po kilku miesiącach pracy komisji nadzwyczajnej w Sejmie ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadza zasadę, iż świadczenia będą waloryzowane, gdy skumulowana inflacja przekroczy 5%. Ta sama ustawa likwiduje tzw. stary portfel. Jak stwierdziła senator sprawozdawca, te zmiany to jeden z najważniejszych elementów planu naprawy finansów publicznych, a jednocześnie regulacja adresowana do tej grupy osób, które odbudowały i zbudowały Polskę na miarę swoich marzeń, a także możliwości, jakie im były dane, do tej grupy osób, które dożywają swoich lat.

Właśnie ci emeryci, renciści każdego dnia z drżeniem serca słuchają i czytają o wszelkich zmianach dotyczących wypracowanych przez dziesięciolecia siermiężnej rzeczywistości emerytur czy rent. Świadczy o tym nagłośnienie w mediach, duża liczba listów adresowanych do marszałka Senatu, do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz wypowiedzi przedstawicieli związków zawodowych uczestniczących w posiedzeniu senackiej komisji, a reprezentujących swoje centrale w komisji trójstronnej.

Senator sprawozdawca przypomniała, że rozpatrywana ustawa była projektem rządowym, do którego posłowie wprowadzili sporo zmian. Sejm postanowił określić wskaźnik inflacji niezbędny do waloryzacji świadczeń na poziomie 5%. Zgodnie z ustawą emerytury i renty będą waloryzowane od 1 marca roku kalendarzowego następującego po roku kalendarzowym, w którym inflacja liczona od poprzedniej waloryzacji wyniesie co najmniej 5%. Przy niższej inflacji, jak stwierdzono, koszt waloryzacji odbierałby jej sens. Senator przypomniała, że np. 2002 r. w wyniku waloryzacji emeryci otrzymywali podwyżki w kwocie kilku złotych. Rzadko bywało to kilkanaście złotych, sama obsługa tego była natomiast niezwykle kosztowna i nieefektywna. Wielu emerytów poczuło się wtedy wręcz upokorzonych. Dlatego zgodnie z obecną nowelizacją waloryzacja będzie przeprowadzona przy poziomie inflacji wynoszącym 5%.

Senator przypomniała, że decyzja o obniżeniu kwoty bazowej została podjęta przez rząd i parlament w 1993 r. Obecna nowelizacja ma to naprawić. Proces dochodzenia do stuprocentowej kwoty bazowej został rozłożony na lata do roku 2010. Perspektywa dochodzenia do 100% jest zapisana w ustawie bardzo szczegółowo i dokładnie. Emerytom i rencistom urodzonym przed 1 stycznia 1930 r. kwota bazowa zostanie podwyższona od 1 marca 2005 r. do 96,5% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia świadczenia, a od 1 marca 2006 r. - do 100% przeciętnego wynagrodzenia. Dla tej grupy wiekowej 1 marca 2006 r. zostanie wprowadzona sprawiedliwa waloryzacja.

Kończąc swe wystąpienie, senator K. Sienkiewicz poinformowała, że senatorowie z Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia - z poczuciem odpowiedzialności za stan finansów publicznych i świadomi groźby kryzysu finansów, który byłby realny być może jeszcze w tym roku - postanowili rekomendować Izbie przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Zmiany w ustawie zaproponowali natomiast senatorowie podczas dyskusji.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 79. posiedzeniu, 16 lipca br. Tego samego dnia trafiła do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Senator sprawozdawczyni Alicja Stradomska poinformowała, że komisja na posiedzeniu 22 lipca zapoznała się z poselskim projektem ustawy i zmianami dokonanymi w znowelizowanej ustawie o świadczeniach rodzinnych.

Dotyczą one przede wszystkim przepisów przejściowych, to jest wprowadzenia nowego dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka od 1 maja do 31 grudnia bieżącego roku wszystkim osobom, które otrzymywały do 30 kwietnia świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Dodatek ten będzie wynosić 70% otrzymywanego w kwietniu br. świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, przy spełnieniu wymogów kryterium wysokości dochodu wynikającego z ustawy o funduszu, to jest 612 zł na osobę, jeżeli również zostały spełnione warunki określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Dodatek nie może być jednak niższy niż 170 zł i 270 zł dla dziecka niepełnosprawnego. Jednocześnie ogranicza się ten dodatek maksymalnie do 300 zł na dziecko. Senator przypomniała, że przed 1 maja br. fundusz wypłacał świadczenia w wysokości od 50 zł do nieco ponad 600 zł, z tym że ponad 300 zł otrzymywało tylko 14% uprawnionych.

Senator A. Stradomska poinformowała, że komisja wysłuchała i przeanalizowała również wypowiedzi osób, które brały w  posiedzeniu. Byli to przedstawiciele OPZZ, a także przedstawicielki Stowarzyszenia Osób Poszkodowanych Likwidacją Funduszu Alimentacyjnego. Komisja zapoznała się z ich stanowiskiem. Wypowiedzi dotyczyły przede wszystkim sytuacji, w jakiej znalazły się samotne matki wychowujące dzieci, także dzieci niepełnosprawne, a także tego, jaki jest stan po likwidacji Funduszu Alimentacyjnego i jakie są problemy osób, które zostały pozbawione tego dodatku.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Uchwała

Sejm uchwalił tę ustawę 16 lipca br., na 79. posiedzeniu; tego samego dnia trafiła ona do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Sprawozdanie komisji przedstawiła Izbie senator Aleksandra Koszada. Senator zaznaczyła, że ustawa jest projektem poselskim. Pod projektem ustawy podpisała się większość przedstawicieli klubów. Ustawa przyznaje posłom do Parlamentu Europejskiego wybranym w Rzeczypospolitej Polskiej uposażenie miesięczne w wysokości wynagrodzenia podsekretarza stanu. Wypłacane będzie ono z budżetu państwa w okresie sprawowania mandatu i traktowane, podobnie jak uposażenie posłów i senatorów, jako wynagrodzenie ze stosunku pracy. Składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne będą obliczane, pobierane z uposażenia i odprowadzane przez Kancelarię Sejmu, która pełni funkcję płatnika tych składek.

Jak stwierdziła senator sprawozdawczyni, podczas dyskusji członkowie komisji podnosili, że ustawa jest pewną protezą i nie odnosi się całkowicie do pozostałych kwestii. Zdawano sobie sprawę, że niezbędne jest przygotowanie ustawy dotyczącej wykonywania mandatu posła do Parlamentu Europejskiego w takim zakresie, w jakim jest to regulowane prawem unijnym. Senator zaznaczyła, że podczas dyskusji w Sejmie padały uwagi, zastrzeżenia dotyczącego tego, dlaczego wcześniej nie podjęto takich prac. W Parlamencie Europejskim od dłuższego czasu toczyła się dyskusja na temat jednakowych zasad wynagradzania posłów do Parlamentu Europejskiego oraz przyznawania im innych świadczeń. Nowe zasady nie zostały jednak wprowadzone i każde państwo członkowskie reguluje te kwestie prawem wewnętrznym. Pojawiła się więc pilna potrzeba przyjęcia takiej regulacji - 20 lipca odbyło się bowiem pierwsze posiedzenie Parlamentu Europejskiego. Pozostałe świadczenia, takie jak przeznaczone na prowadzenie biura, na zatrudnienie asystentów, na podróże w ramach wykorzystania mandatu w innym celu niż uczestnictwo w obradach, wypłaca Parlament Europejski.

Senator A. Koszada poinformowała, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, po zapoznaniu się z opinią senackiego biura legislacyjnego, postanowiła zaproponować cztery poprawki do ustawy. Komisja uznała, że w sposób niepełny została uregulowana w ustawie kwestia świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, co wynika ze zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - nie zostało to wyraźnie stwierdzone w art. 4 uchwalonej ustawy. Należy - jak w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora - ustanowić wyraźną podstawę prawną do wypłacania świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego. Dotyczyły tego trzy poprawki. Poprawka czwarta korygowała niepoprawny legislacyjnie przepis.

Uchwała

Ustawę tę Sejm uchwalił 15 lipca br., na 79. posiedzeniu. Nazajutrz trafiła do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Ochrony Środowiska, która rozpatrzyła ustawę i przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Grzegorz Niski podkreślił, że ustawa o międzynarodowym obrocie odpadami określa ramy instytucjonalne i organizacyjne zadań z zakresu międzynarodowego obrotu odpadami i transportu odpadów nałożonych na państwa członkowskie rozporządzeniem Rady nr 259/93/EWG z  1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie, do Wspólnoty Europejskiej, oraz poza jej obszar oraz innymi aktami prawa wspólnotowego zmieniającymi to rozporządzenie.

Celem przepisów unijnych w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami, zawartych w tym rozporządzeniu, jest stworzenie w państwach członkowskich systemu nadzoru i kontroli przesyłania odpadów, co podlega jurysdykcji tych państw, pomiędzy państwami członkowskimi, na i z terytorium Unii Europejskiej. Nadzór i kontrola przesyłania odpadów ma odbywać się przede wszystkim poprzez wydawanie zgody lub zezwolenia na obrót odpadami. Rozporządzenia są formą stosowania prawa wspólnotowego posiadającą bezpośrednią moc wiążącą dla państwa członkowskiego i zazwyczaj nie jest wymagane wydawanie krajowych przepisów na ich podstawie. W tym jednak wypadku przepisy ustawy służą wykonaniu rozporządzenia nr 259/93 oraz aktów prawnych zmieniających to rozporządzenie w kwestiach, w których odsyła ono do prawa krajowego. Ustawa ma zatem umożliwić bezpośrednie stosowanie przepisów prawa wspólnotowego dotyczących międzynarodowego obrotu odpadami.

Przepisy rozporządzenia nr 259/93 nakładają na państwa członkowskie obowiązek wyznaczenia organów kompetentnych do wykonania wynikających z niego zadań. W myśl przedmiotowej ustawy właściwym organem w sprawach międzynarodowego obrotu odpadami jest główny inspektor ochrony środowiska. Do jego zadań należeć będzie przede wszystkim wydawanie zezwoleń lub zgód na przywóz odpadów z zagranicy, wywóz ich za granicę oraz ich przewóz przez terytorium Polski, a także prowadzenie rejestru wniosków o wydanie zezwoleń, zgłoszeń lub decyzji w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami. Do jego zadań należeć będzie ponadto udostępnianie informacji i prowadzenie doradztwa w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami.

Głównemu inspektorowi ochrony środowiska przysługuje, zgodnie z ustawą, prawo do wyrażenia sprzeciwu wobec dokonania międzynarodowego obrotu odpadami oraz prawo do zażądania dodatkowych informacji dotyczących zamierzonego obrotu odpadami. Przepisy te mają również umożliwić głównemu inspektorowi ochrony środowiska sprawowanie kontroli nad międzynarodowym obrotem odpadami, zgodnym z wymaganiami zawartymi w wymienionym rozporządzeniu Rady.

W ustawie określone zostały również przepisy dotyczące zabezpieczenia roszczeń z tytułu możliwości wystąpienia negatywnych skutków w środowisku. Zabezpieczenie może mieć formę depozytu, gwarancji bankowej lub polisy ubezpieczeniowej. Przewidziano też możliwość zwrotu odpadów, gdy gospodarowanie odpadami przywiezionymi legalnie na terytorium Polski jest niemożliwe lub gdy odpady zostały przywiezione na terytorium Polski nielegalnie. Przepisy te są niewątpliwie korzystne z punktu widzenia ochrony środowiska, umożliwiają bowiem głównemu inspektorowi ochrony środowiska podjęcie kroków w razie stwierdzenia naruszeń przepisów regulujących międzynarodowy obrót odpadami.

W opinii senatora G. Niskiego, wprowadzenie przepisów ustawy niewątpliwie przyczyni się do stworzenia systemu nadzoru nad międzynarodowym obrotem odpadami i jego kontroli w obrębie Wspólnoty, a także w obrocie pomiędzy państwami trzecimi, który to system uwzględniać będzie potrzebę zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego.

Jeśli zaś chodzi o wpływ regulacji na dochody i wydatki budżetu i sektora publicznego, to zakłada się jedynie zwiększenie zatrudnienia w związku z dodatkowymi - w stosunku do obecnych - obowiązkami w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska w wymiarze trzech etatów. Roczny koszt zatrudnienia jednego pracownika szacowany jest na 50 tysięcy zł plus jednorazowy koszt wyposażenia stanowiska - również 50 tysięcy zł na jeden etat. Budżet uzyska jednak dodatkowe dochody w wyniku zwiększenia opłaty skarbowej za wydane zezwolenia, których liczba powinna wzrosnąć w stosunku do stanu obecnego.

Senator sprawozdawca podkreślił, że wejście ustawy w życie nie będzie miało wpływu na rynek pracy, pozwoli za to na usprawnienie i zwiększenie efektywności nadzoru nad międzynarodowym obrotem odpadami i kontroli tego obrotu. Tym samym proponowane w  ustawie regulacje przyczynią się do skutecznej ochrony środowiska przed odpadami.

Zaproponowane zmiany w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła wszystkie poprawki.

Uchwała

Projekt uchwały został wniesiony przez senator Annę Kurską. Marszałek 23 lipca br., zgodnie z art. 79 ust. 1 oraz art. 85 ust. 5 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu przez Komisję Ustawodawstwa i Praworządności. Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzone, zgodnie z art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 84 ust. 4 Regulaminu Senatu, na posiedzeniu komisji 27 lipca br. Komisja po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawczyni Komisji Ustawodawstwa i Praworządności senator Anna Kurska podkreśliła, że sześćdziesiąta rocznica jest właściwie ostatnią okrągłą rocznicą, którą mogą jeszcze uczcić uczestnicy powstania, czyli może być jeszcze obchodzona przez żywych. Następne bowiem, siedemdziesiąta i siedemdziesiąta piąta, będą już dla następnych pokoleń tym samym, czym dla nas jest powstanie listopadowe czy powstanie styczniowe. Dlatego właśnie tej rocznicy należy nadać szczególną rangę. Jeszcze są ludzie, którzy przeżyli, są jeszcze żywe ich osobiste doznania i odniesienia do tej sprawy.

Po przeprowadzeniu drugiego czytania projektu uchwały Senat skierował ten projekt do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz zobowiązał komisję do przygotowania, jeszcze na tym samym posiedzeniu, dodatkowego sprawozdania.

Poprawki poddano pod głosowanie, po czym Senat jednomyślnie, 79 głosami, podjął uchwałę w 60. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego:

Uchwała

Ustawa dotyczy wyłącznie zmian w jednym rozdziale, zawierającym zasady i tryb poboru opłaty paliwowej. Wpływy z tej opłaty zasilą Krajowy Fundusz Drogowy, który jest przeznaczony na dofinansowanie inwestycji w zakresie wszystkich dróg krajowych.

Senator sprawozdawca wskazał, iż na przykład w obecnym stanie prawnym przepisy o opłacie paliwowej nie obejmują obowiązkiem opłaty nabywców wewnątrzwspólnotowych, to jest podmiotów, które dokonują przywozu wyrobów, w tym paliw silnikowych, z krajów należących do Unii Europejskiej i stanowią nową kategorię podmiotów objętych obowiązkiem w odniesieniu do podatku akcyzowego.

Obecne rozwiązanie łączy obowiązek zapłaty opłaty paliwowej przez podmiot zobowiązany zarówno w wypadku paliw silnikowych, jak i gazu - z obowiązkiem zapłaty podatku akcyzowego, i to od ilości analogicznej do przyjętej dla wymiaru podatku akcyzowego. Powoduje to, iż w wypadku gazu obowiązek ten będzie ciążył nie na sprzedawcach detalicznych, ale na podmiotach działających na wyższym szczeblu obrotu, takich jak na przykład rozlewnie gazu, składy paliwowe, i będzie dotyczył wyłącznie gazu przeznaczonego do napędu pojazdów, nie będzie zaś obejmował gazu przeznaczonego do innych celów, na przykład opałowych. To jest gazu, który jest zwolniony od podatku akcyzowego, a tym samym od opłat paliwowych.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 79. posiedzeniu, dniu 16 lipca br., i tego samego dnia skierowana do Senatu. Marszałek 19 lipca, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Ustawa wprowadza także prawo zaliczania do kosztów kredytowanego przedsięwzięcia wartości wnoszonych aportem nieruchomości, co umożliwi działanie podmiotom, w głównej mierze gminom nieposiadającym odpowiednich środków finansowych na udział w takich inwestycjach. W wypadku aportu gruntu z budynkami koszt inwestycji polegającej na adaptacji tego budynku, w przeliczeniu na 1 m² powierzchni użytkowej, nie będzie mógł być wyższy niż 70% wskaźnika powiatowego wartości odtworzeniowej 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego.

Ważną zmianę stanowi uchylenie ust. 9 w art. 19. Ustawa w przedłożeniu sejmowym likwiduje przepis, który stanowi, że w wypadku terminowego zakończenia i rozliczenia przedsięwzięcia finansowanego z udziałem środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego kredyt ulega umorzeniu w wysokości 10% całego przedsięwzięcia.

Kolejną istotną zmianą jest przyznanie tebeesom prawa do samodzielnego ustalania wysokości czynszów w budynkach pozostających w zasobach mieszkaniowych tych tebeesów. Towarzystwa zyskały również prawo do rozszerzenia swojej działalności o sprawowanie zarządu nad budynkami niemieszkalnymi, niestanowiącymi własności towarzystwa, pod warunkiem jednak, że zarządzana przez nie powierzchnia budynków niemieszkalnych nie będzie większa od powierzchni zarządzanych budynków mieszkalnych.

Ustawa wprowadza ponadto przepis, który pozwoli ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej wydać decyzję pozbawiającą dane towarzystwo prawa używania w nazwie wyrazów "towarzystwo budownictwa społecznego" lub skrótu "TBS", jeżeli dany podmiot nie prowadzi działalności zgodnej ze statutem lub umową spółki i nie koncentruje się na wynajmie stanowiących jego własność lokali mieszkalnych na zasadach określonych w ustawie.

Senator sprawozdawca poinformował, że dyskusję na posiedzeniu komisji wywołał termin wejścia w życie przepisu likwidującego możliwość umorzenia dziesięcioprocentowych kosztów przedsięwzięcia inwestycyjnego. W ustawie przesłanej przez Sejm jest to 1 stycznia br. Z opinii biura legislacyjnego wynika, że jest to wprowadzanie prawa, które będzie działało wstecz. W przedłożeniu rządowym, które trafiło do Sejmu, była wymieniona data 1 stycznia 2005 r. W wyniku poprawki sejmowej przyspieszono termin likwidacji umorzeń o rok, czyli ustalono go na 1 stycznia bieżącego roku. Po dyskusji na forum komisji postanowiono zaproponować stosowną poprawkę.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy wraz z zaproponowaną poprawką.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 80. posiedzeniu, 22 lipca br. Do Senatu została przekazana cztery dni później. Marszałek skierował ją do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, która rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senator Jerzy Smorawiński podkreślił, że omawiana ustawa zobowiązuje do uwzględniania w każdym roku do 2011 r. w ustawie budżetowej środków finansowych o łącznej wysokości na te wszystkie lata nieprzekraczającej 311 milionów 726 tysięcy zł. Środki te, łącznie ze środkami własnymi uniwersytetu, a także ze środkami z funduszu rozwoju regionalnego, będą służyły do realizacji długofalowego programu rozwoju - zarówno jeśli chodzi o dydaktykę, jak i infrastrukturę Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza. Środki te będą przeznaczone nie tylko na inwestycje w placówce macierzystej, czyli w Poznaniu, ale również w ośrodkach pozamiejscowych - w Pile, w Kaliszu, ale również w Collegium Polonicum w Słubicach.

Senator zaznaczył, że podczas dyskusji na posiedzeniu komisji zwrócono uwagę nie tylko na aspekty historyczne związane z obchodzoną czterechsetną rocznicą nadania przez króla Zygmunta III Wazę uprawnień uniwersyteckich Kolegium Towarzystwa Jezusowego w Poznaniu. Zwrócono też uwagę na ogromną rolę wielkopolskiego środowiska naukowego w trudnych czasach w historii Polski, w okresie rozbiorów, a także na działalność konspiracyjną uniwersytetu w czasie II wojny światowej. Przede wszystkim jednak zwrócono uwagę na ogromne znaczenie i rolę edukacyjną w kształceniu kadr, w tym przede wszystkim kadr naukowych, które posłużyły do utworzenia nowych uniwersytetów polskich.

Wniosek o odrzucenie ustawy zgłosiła senator Teresa Liszcz podczas dyskusji.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 80. posiedzeniu, 22 lipca br. Do Senatu została przekazana 26 lipca. Marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulamin Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych senator Zbigniew Kulak zaznaczył, że przedmiotem konwencji jest zniesienie wymogu legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, a więc czynności stosowanej w sytuacji, gdy dokument sporządzony w jednym kraju ma być użyty czy przedstawiony w innym. W praktyce rozwinął się dobrze znany mechanizm uwierzytelnień, służący legalizacji dokumentu - procedurze powolnej i kosztownej, dokonywanej przez obce przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne. Istnienie systemu czynności legalizacyjnych stanowi niedogodność znacząco utrudniającą międzynarodowy obrót dokumentami.

Tworząc konwencję, autorzy, którzy postulowali zniesienie tradycyjnej legalizacji, zaproponowali zastąpienie jej inną procedurą, która, z jednej strony, zapewniłaby posiadaczowi dokumentu pożądany efekt w postaci dowodu autentyczności dokumentu, z drugiej zaś - w razie potrzeby dawała możliwość stosunkowo łatwej weryfikacji autentyczności jego pochodzenia. Nowa czynność sama w sobie musiała jednak oferować znaczne uproszczenie procedur, co osiągnięto poprzez całkowite zniesienie legalizacji dokonywanej przez przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne i jednocześnie wprowadzenie wystawiania przez władze w kraju pochodzenia dokumentu pojedynczego poświadczenia, zwolnionego z jakichkolwiek już dalszych poświadczeń. Poświadczenie to podlega oznaczeniu indywidualnym numerem oraz rejestracji, co przy jednoczesnym utworzeniu mechanizmu prostego sprawdzania stosowanych rejestrów daje gwarancję autentyczności dokumentu.

W rozumieniu konwencji legalizacja oznacza jedynie czynność, przez którą przedstawiciel dyplomatyczny lub urzędnik konsularny państwa, w którym dokument ma być przedłożony, poświadcza autentyczność podpisu, charakter, w jakim działała osoba podpisująca dokument i w razie potrzeby tożsamość pieczęci lub stempla, którym jest on opatrzony.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że - jak poinformowano na posiedzeniu komisji - rozważana jest sprawa odpłatności za tego typu świadczenia, za poświadczenie ze  specjalną adnotacją "Apostille". Opłaty od tych poświadczeń są różne w różnych krajach. Wymieniono dwie skrajności: na przykład w Grecji, Hiszpanii i Portugalii czyni się to bezpłatnie, a w Niemczech kosztuje to nawet 130 euro. Zakłada się, że w Polsce opłata taka będzie skalkulowana na kwotę około 15 euro, czyli około 60 zł. Decyzje te jednak dopiero zapadną, kiedy zostanie znowelizowana ustawa o opłacie skarbowej, gdyż tam dopiero można tę kwotę uwzględnić.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawił senator Zbigniew Kulak. Senator podkreślił, że Protokół Fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne ma na celu zapewnienie szerszej ochrony praw dziecka gwarantowanych przez konwencję. Ratyfikowanie protokołu stanie się dla Polski wyrazem troski o jak najlepszą ochronę praw dziecka w ustawodawstwie polskim, potwierdzi i rozszerzy prawa, jakie gwarantuje obecnie polskie ustawodawstwo, a także zapobiegnie ewentualnym próbom obniżenia standardów ochrony tych praw w przyszłości.

Według ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 1967 r., z licznymi modyfikacjami i nowelizacjami, obowiązkowi służby wojskowej podlegają obywatele polscy, począwszy od 1 stycznia roku kalendarzowego, w którym kończą osiemnaście lat. Oznacza to, że w większości wypadków obowiązek ten powstaje przed ukończeniem przez podlegającą mu osobę osiemnastego roku życia. Niemniej jednak w praktyce pobór do sił zbrojnych w Polsce dotyczy osób, które ukończyły dziewiętnasty rok życia. Ratyfikacja protokołu spowoduje zmianę zasad przez wyeliminowanie w ogóle możliwości powoływania do sił zbrojnych młodych mężczyzn, którzy nie ukończyli osiemnastego roku życia. W opinii senatora sprawozdawcy, jest to obecnie możliwe do zrealizowania właściwie bez żadnych problemów. Chodzi o to, żeby chronić w ten sposób dzieci, ustanawiając barierę osiemnastu lat, nawet gdyby chciały one ochotniczo podejmować służbę wojskową.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności przedstawił senator Andrzej Jaeschke. Senator podkreślił, że ratyfikowanie protokołu fakultatywnego, z jednej strony, będzie miało istotny wymiar polityczny, ponieważ umocni obraz Polski w Organizacji Narodów Zjednoczonych jako tego państwa, które do praw dziecka przywiązuje szczególną uwagę. Sama konwencja o prawach dziecka była zresztą przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne z inicjatywy Polski. Z drugiej strony zaś jest wymiar, który można by określić wymiarem moralnym. Obecnie mają miejsce różnego typu lokalne konflikty, szczególnie w Azji i Afryce, gdzie w walkach niejednokrotnie uczestniczą dzieci, które ledwo dają radę podnieść karabin. A to powoduje jeszcze większe spustoszenia psychiczne i moralne niż, karabinem posługuje się osoba dorosła, nawet jeśli używa się w słusznej sprawie.

Senator zaznaczył, że ratyfikacja protokołu fakultatywnego będzie wymagała nowelizacji ustawy z 21 listopada 1967 r., nie jest to jednak sprawa bardzo pilna, ponieważ wykaz źródeł prawa zawarty w konstytucji wskazuje, że po konstytucji następnym źródłem prawa są ratyfikowane umowy międzynarodowe, a więc nie będzie tu zachodziła żadna sprzeczność.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 80. posiedzeniu, 23 lipca br. Do Senatu została przekazana 26 lipca. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawiła senator Dorota Simonides. Senator wskazała, że rozpatrywana konwencja zmierza do tego, żeby uzupełnić już istniejące umowy międzynarodowe regulujące pomoc prawną w sprawach karnych, w tym zwłaszcza europejską konwencję o pomocy prawnej w sprawach karnych.

Sprawozdawca Komisji Ustawodawstwa i Praworządności senator Zbigniew Romaszewski wskazał na niektóre problemy związane z pomocą prawną pomiędzy państwami członkowskimi UE. W opinii senatora, najistotniejszą kwestią jest pewne uelastycznienie sposobu kontaktowania się podmiotów różnych państw w sprawie prowadzenia wspólnych działań dotyczących pomocy prawnej. Pierwszą kwestią jest więc elastyczność, jeśli chodzi o sposób porozumiewania się.

Elementem, który w zasadzie funkcjonował dotychczas, jest kwestia uregulowana w art. 9, czyli tymczasowe przekazywanie osób pozbawionych wolności na potrzeby śledztwa. Państwo polskie zgłosiło tutaj zastrzeżenie, że przekazywanie osób w celu przeprowadzenia śledztwa odbywa się za zgodą osoby przekazywanej.

W konwencji uregulowany jest również sposób przechwytywania przekazów telekomunikacyjnych.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawił senator Bogusław Mąsior. Senator zaznaczył, że rozpatrywana ustawa jest związana z dostosowaniem polskiego prawa do uzgodnień, które zawarły państwa ratyfikujące konwencję.

Celem tej konwencji była potrzeba zdynamizowania obrotu prawnego w zakresie realizowania wniosków państw członkowskich o ekstradycję, funkcjonującego do roku 1996 zgodnie z przepisami Europejskiej Konwencji o ekstradycji Rady Europy z 13 grudnia 1957 r. oraz konwencji o uproszczonej procedurze ekstradycji między państwami Unii Europejskiej z 10 marca 1995 r.

Senator sprawozdawca podkreślił, że w obecnym stanie prawnym konwencja straciła istotne znaczenie. Wskazał również, że ta konwencja nie weszła w życie, ponieważ ratyfikowało ją tylko trzynaście państw wtedy, kiedy w Unii Europejskiej było piętnaście państw. Ale państwa ratyfikujące zobowiązały się do przestrzegania konwencji w wypadku wszystkich spraw do czasu jej wejścia w życie.

Jak wskazał senator B. Mąsior, przyczyną ratyfikowania przez Polskę omawianej konwencji jest fakt złożenia przez kilka państw, na podstawie wymienionej już decyzji, oświadczeń, że do spraw dotyczących czynów popełnionych przed datą określoną w oświadczeniu w dalszym ciągu będą stosować dotychczasowe procedury ekstradycyjne. Do dzisiaj część państw będących członkami Unii nie dokonała implementacji decyzji ramowej do krajowych systemów prawnych, w związku z czym w dalszym ciągu będą one stosować również tę konwencję. A Polska jest zobowiązana do wywiązania się z postanowień aktu o przystąpieniu Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.

Sprawozdawczyni Komisji Ustawodawstwa i Praworządności senator Ewa Serocka podkreśliła, że rozpatrywana konwencja ma na celu uproszczenie i przyspieszenie procedury ekstradycyjnej między państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Wskazała też, że konwencja, sporządzona prawie osiem lat temu, wpłynęła na wyraźną poprawę współpracy ówczesnych państw członkowskich w ściganiu przestępców oraz skutecznego wykonywania kar pozbawienia wolności w wymiarze ponadnarodowym.

Polska, jako pełnoprawny członek Unii Europejskiej, ma obowiązek stosować postanowienia konwencji odnoszącej się do ekstradycji. Senator poinformowała, że w tej sytuacji Komisja Ustawodawstwa i Praworządności jednogłośnie przyjęła omawianą ustawę i postanowiła wnieść o przyjęcie jej przez Senat bez poprawek.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych senator Bogusław Mąsior zaznaczył, że ustawa o ratyfikacji Konwencji o uproszczonej procedurze ekstradycyjnej między Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej, sporządzonej w Brukseli dnia 10 marca 1995 r., w sposób istotny upraszcza procedury ekstradycji.

Została ona zawarta pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej na podstawie art. K.3 traktatu o Unii Europejskiej z Maastricht oraz aktu Rady Unii Europejskiej nr 95/C/78 z 10 marca 1995 r. Wprowadza istotne uproszczenia proceduralne poprzez ustanowienie osobnego mechanizmu prawnego na podstawie nowej konwencji. Nowa procedura uwzględnia również w większym stopniu prawa osoby ściganej: po pierwsze, poprzez wydatne skrócenie okresu jej pobytu w areszcie, po drugie, poprzez umożliwienie jej w krótkim czasie odwoływania się od decyzji o tymczasowym aresztowaniu w państwie wzywającym.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 80. posiedzeniu, 23 lipca br. Do Senatu została przekazana 26 lipca. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawił senator Zygmunt Cybulski. Senator zaznaczył, że w dyskusji nad Konwencją w sprawie zwalczania korupcji funkcjonariuszy Wspólnot Europejskich i funkcjonariuszy Państw Członkowskich Unii Europejskiej, sporządzonej w Brukseli dnia 26 maja 1997 r., członkowie komisji zastanawiali się nad sprawą wolności działalności gospodarczej, nad sprawą wolności działalności człowieka i potrzebą czy koniecznością ograniczania tej wolności w niektórych wypadkach.

Konwencja w tej sytuacji sprecyzowała definicję czy pojęcie korupcji. Rozróżnia ona dwa rodzaje korupcji. Jedna to korupcja bierna. Uznaje się za nią umyślne działanie funkcjonariusza, który bezpośrednio lub pośrednio żąda korzyści dowolnego rodzaju lub je otrzymuje. Drugie pojęcie to korupcja czynna. Rozumie się przez nią umyślne działanie jakiejkolwiek osoby w postaci dawania obietnicy lub przekazywania w sposób bezpośredni albo pośredni korzyści dowolnego rodzaju funkcjonariuszowi państwowemu, funkcjonariuszowi publicznemu. I na tej podstawie trzeba działać w kierunku ograniczenia swobód dotyczących działalności człowieka.

Senator przypomniał, że prace nad konwencją rozpoczęły się w 1992 r. Wówczas, w lutym, została sporządzona konwencja. Do dzisiaj wiele państw ratyfikowało ją, a także związane z nią protokoły. Polska od 1 maja jest członkiem Unii Europejskiej, wypada więc, żebyśmy również zaakceptowali ten kierunek działania walki z przestępczością gospodarczą.

Sprawozdawczyni Komisji Ustawodawstwa i Praworządności senator Krystyna Sienkiewicz podkreśliła, że celem konwencji jest usprawnienie współpracy sądowej krajów Unii w zwalczaniu korupcji zarówno funkcjonariuszy organów Unii, jak i krajów członkowskich.

Na podstawie art. 3 pkt 4 traktatu o przystąpieniu Rzeczypospolitej do Unii Europejskiej z dnia 14 kwietnia 2003 r. Polska zobowiązała się do związania się konwencjami z dziedziny wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych po akcesji do Unii, w tym między innymi Konwencją w sprawie zwalczania korupcji funkcjonariuszy Wspólnot Europejskich i funkcjonariuszy Państw Członkowskich Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z  6 stycznia 2000 r. o rzeczniku praw dziecka rzecznik przedstawia Sejmowi i Senatowi corocznie informację o swojej działalności i uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka.

Przewodnicząca obradom wicemarszałek Jolanta Danielak stwierdziła, że Senat zapoznał się z informacją rzecznika praw dziecka informacji o działalności za rok 2003 wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment