Odpowiadając na pismo nr BPS/DSK-043-92-04 z dnia 17 lutego 2004 r. uprzejmie przedstawiam odpowiedź na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Zbigniewa Romaszewskiego podczas 56. posiedzenia Senatu RP w dniu 12 lutego 2004 r. w sprawie świadczenia emerytalnego wypłacanego byłemu funkcjonariuszowi Służby Więziennej panu Salomonowi M.

Pan Salomon M. ze Służby Więziennej został zwolniony z dniem 31.05.1968 r. z powodu orzeczenia przez komisję lekarską trwałej niezdolności do służby. Nabył prawa do emerytury Służby Więziennej za 35 lat wysługi emerytalnej wraz ze zwiększeniem z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą. Jednocześnie, na podstawie orzeczenia Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej MSW w Katowicach z dnia 6 grudnia 1990 r., zaliczającej go do I grupy inwalidzkiej z powodu ogólnego stanu zdrowia i niezdolności do samodzielnej egzystencji i II grupy inwalidzkiej w związku ze służbą (inwalidztwo uznano za trwałe), posiada on prawo do renty inwalidzkiej I grupy. Od dnia 1 grudnia 1990 r. Salomon M. pobiera rentę inwalidzką I grupy wraz z przysługującym dodatkiem pielęgnacyjnym.

Podstawą wydania decyzji pozbawiającej świadczeniobiorcę prawa do zaopatrzenia emerytalnego jest art. 10 przywołanej ustawy stanowiący, iż powyższe prawo nie przysługuje funkcjonariuszowi, który został skazany prawomocnym wyrokiem sądu na karę dodatkową pozbawienia praw publicznych za przestępstwo, które zostało popełnione przed zwolnieniem ze służby. Ponieważ w sprawie S.M. nie ma takiego prawomocnego wyroku sądowego, nie ma możliwości zaprzestania wypłacania mu świadczenia emerytalnego. Dopóki nie zostanie spełniony ten warunek, organ emerytalny będzie zobligowany do wypłaty przysługującego panu Salomonowi M. świadczenia.

Również przebywanie S.M. w Izraelu nie daje podstaw prawnych do wstrzymania wypłaty świadczenia. Zgodnie z art. 132 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) emerytowi lub renciście, który zamieszkał za granicą, świadczenie wypłaca się - na jego wniosek - osobie przez niego upoważnionej do odbioru, zamieszkałej w kraju lub na rachunek bankowy emeryta lub rencisty w kraju, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Z uwagi na fakt, iż między Rzeczpospolitą Polską a Izraelem nie została zawarta umowa o wzajemnym transferze świadczeń emerytalno-rentowych, a S.M. złożył wniosek o przekazywanie świadczenia na konto osobiste złożone w banku mieszczącym się w Katowicach, organ emerytalny Służby Więziennej jest zobowiązany do wypłacania świadczenia zgodnie z jego wnioskiem.

Przestępstwem poplecznictwa określonym w art. 239 § 1 Kodeksu karnego, na który powołuje się Pan Senator Zbigniew Romaszewski, jest wszelkie utrudnianie lub udaremnianie postępowania karnego, bez wzglądu na jego stadium. Znamiona czynu są wyczerpane z chwilą, gdy jakiekolwiek przestępstwo zostało popełnione, a jego sprawcy udzielono pomocy zmierzającej do tego, aby uniknął on odpowiedzialności karnej. Na podstawie art. 239 § 1 Kk odpowiada zatem ten, kto pomaga sprawcy uniknąć odpowiedzialności karnej - przez ukrywanie go, zacieranie śladów - nie tylko w toku postępowania sądowego, lecz także w toku dochodzenia lub śledztwa, a nawet przed wszczęciem postępowania karnego.

Sz. Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu

W związku z oświadczeniem p. Senatora Janusza Bargieła złożonym na 59 posiedzeniu Senatu w dniu 1 kwietnia 2004 r., a dotyczącym "utworzenia na terenie Sławkowa euroterminalu i towarzyszącej mu infrastruktury", z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów uprzejmie informuję, iż kwestia ta jest w centrum zainteresowania resortu infrastruktury, a także skarbu państwa oraz Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., Centrali PKP S.A. i spółek kolejowych z grupy PKP (głównie PKP Cargo i PKP LHS), Centrali Zaopatrzenia Hutnictwa z Katowic, samorządowych władz regionalnych, firm spedycyjnych i innych organizacji gospodarczych. Również przedmiotowa kwestia jest analizowana przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA).

Z satysfakcją pragnę podkreślić, iż od początku tej inicjatywy praktyczne impulsy do jej realizacji, a więc wykorzystania około 400-kilometrowej Linii Hutniczo-Szerokotorowej (LHS) wraz z jej zakończeniem w Sławkowie, dawało i nadal daje Ministerstwo Infrastruktury. Obecnie aktywnie są prowadzone działania zmierzające do uruchomienia kontenerowego połączenia kolejowego z Chinami, poprzez Ukrainę, Rosję i Kazachstan południowym szlakiem kolejowym, tzw. "Jedwabnym szlakiem". Problematyka ta komplikuje się dodatkowo w związku z zachodzącymi zmianami organizacyjnymi wśród naszych wschodnich partnerów, sposobami finansowania przewozów, innymi dokumentami przewozowymi, wymogami UE itp.

- rozumiem, że Pan Senator w pełni popiera stanowisko władz państwowych (także w zakresie drogownictwa) warunkujących rozważanie budowy nowego odcinka drogi o klasie drogi krajowej od istnienia stosownego ruchu uzasadniającego ekonomicznie i gospodarczo inwestycję z budżetu centralnego. Procedura taka ani nie wyklucza w żadnym stopniu ani nie ogranicza działań samorządowych władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych dla przebudowy, rozbudowy połączeń drogowych Euroterminala w Sławkowie.

Koncepcja budowy 6-kilometrowego łącznika o klasie krajowej, tzw. Euroterminala z drogą krajową nr 94. z prywatnym, dopiero tworzącym się w zarysach terminalem kontenerowym, mogłoby nasuwać istotne wątpliwości odnośnie dysponowania środkami publicznymi przeznaczonymi na drogi w Polsce. Ponadto, ze względu na parametry połączenia kolejowego LHS, obecnie planowany jest przewóz ok. 18 tys. kontenerów rocznie tym szlakiem. Zakładając nawet, że wszystkie te kontenery będą dalej transportowane samochodami na przyczepach to generowany ruch na tym połączeniu będzie bardzo niski. Według GDDKiA, obecnie Euroterminal generuje 120 pojazdów na dobę, a po uruchomieniu pełnego, zakładanego programu i zmodernizowaniu LHS wygeneruje maksymalnie 480 pojazdów ciężarowych na dobę. Ruch ten jest zatem minimalny - i wniosek aby obsługa Euroterminala odbywała się drogami krajowymi nie znajduje uzasadnienia "ruchowego". Zdaniem GDDKiA i Ministerstwa Infrastruktury rozbudowa układu drogowego mogłaby odbywać się etapami - przy założeniu, iż obecnie obsługę powstającego terminala można zapewnić istniejącą siecią dróg, po ich ewentualnej przebudowie i wzmocnieniu nawierzchni - co całkowicie leży w gestii lokalnych władz samorządowych. Obecnie w GDDKiA trwają prace nad ustaleniem, jakie parametry techniczne będą odpowiednie dla planowanych dróg w kontekście prognozowanego ruchu pojazdów, generowanego przez Euroterminal po jego uruchomieniu;

- w pełni podzielam niepokój Pana Senatora, iż można zaobserwować "wyraźne wyhamowanie prac nad euroterminalem", gdyż nie są mi znane aktywne działania prywatnych inwestorów zmierzające do realizacji koncepcji wykorzystania majątku narodowego jakim jest 400-kilometrowy odcinek LHS i jego zakończenie w Sławkowie. Rząd i związane z rządem agendy i firmy podejmują działania w sprawie uruchomienia przewozów trasą LHS, jednak niestety prywatne firmy zaangażowane w to przedsięwzięcie, według mojej wiedzy, nie posiadają ani wystarczającego kapitału do rozpoczęcia, a nie dokonały inwestycji umożliwiających masowy obrót kontenerami, nie wybrały również koordynatora tego dużego, wielowątkowego przedsięwzięcia. Obawiam się, Panie Senatorze, iż przy tak biernym, wyłącznie roszczeniowym podejściu lokalnych firm i władz lokalnych ta słuszna inicjatywa może nie być realizowana. Nie jest bowiem ani możliwe ani prawnie dopuszczalne koordynowanie przedsięwzięcia prywatnego w Sławkowie z Warszawy z poziomu Rządu RP, a także inwestowanie publicznych środków w prywatne przedsięwzięcie;

- właśnie podejmowane działania przez obecny Rząd - w tym przypadku inicjatywy skierowania potoku ładunków na polskie tory, do polskiego centrum logistycznego w Sławkowie - przyświecały działaniom tego Rządu od początku jego działania. Chodzi o stworzenie nowych miejsc pracy, poprawę warunków życia Polaków, wykorzystania majątku narodowego przez polskie firmy, dla dobra Polski i Polaków. Praktyczna jednak realizacja tych możliwości stworzonych przez ten Rząd, leży w rękach prywatnych przedsiębiorców, którzy powinni podjąć się realizacji tych możliwości. Zgodnie bowiem ze zmianami ustrojowymi w Polsce jest wykluczone tworzenie firm i prowadzenie działalności gospodarczej przez centralne władze administracyjne.

W odpowiedzi na oświadczenie Pani Senator Wiesławy Sadowskiej (znak: BPS/DSK-043-171-04) w sprawie sytuacji w PKS Sp. z o.o. w Kozienicach uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Spółka Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Kozienicach (Spółka) została zawiązana w dniu 31.10.2001 r. w trybie art. 39 ust. 1 pkt 2) oraz art. 49 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. nr 118 poz. 561 z późn. zm.), a także Zarządzenia nr 226/01 Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 października 2001 r. w sprawie prywatyzacji bezpośredniej przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Kozienicach. Spółka przejęła wszystkie prawa i obowiązki prywatyzowanego Przedsiębiorstwa bez względu na charakter stosunku prawnego, z którego te prawa i obowiązki wynikały. Podstawą prawną przejęcia praw i obowiązków był art. 40 ust. 1 ww. Ustawy.

- Skarb Państwa objął 4.804 udziałów (49%), o łącznej wartości 2.402.000 złotych, w zamian za wniesiony wkład niepieniężny (aport) w postaci przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55' Kodeksu cywilnego, będącego do dnia przekazania Spółce we władaniu przedsiębiorstwa państwowego pn. PKS w Kozienicach, w skład którego weszły wszystkie składniki materialne i niematerialne majątku przedsiębiorstwa;

- Instytut Postępowania Twórczego Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi objął 5.000 udziałów (51%), o łącznej wartości 2.500.000 złotych, w zamian za wniesiony wkład pieniężny.

Umowa Spółki zawiera zapisy dotyczące zobowiązań w zakresie ochrony miejsc pracy oraz zobowiązania inwestycyjne wobec Skarbu Państwa z których, zgodnie z Raportem Delegatury MSP w Ciechanowie sprawującej kontrolę nad ich realizacją, Spółka wywiązuje się bez zarzutu.

Co zaś się tyczy zaistniałego konfliktu pomiędzy Zarządem a załogą PKS Sp. z o.o. Minister Skarbu Państwa może podejmować działania ściśle określone przepisami prawa. Skarb Państwa, posiadający 49% udziału w kapitale zakładowym Spółki, nie dysponuje kompetencjami umożliwiającymi ingerowanie w sprawy zarządzania firmą. Organem umocowanym do prowadzenia spraw Spółki jest Zarząd i to członkowie tego organu, przy dochowaniu należytej staranności, z uwzględnieniem zawodowego charakteru dokonywanych czynności oraz ograniczeń wynikających zobowiązujących przepisów prawa i postanowień statutowych biorą odpowiedzialność za decyzje podejmowane w ramach czynności zwykłego zarządu przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia utrzymania dobrej kondycji podmiotu i jego dalszego rozwoju. Podkreślenia w tym miejscu wymaga fakt, iż prowadzenie spraw pracowniczych i rozwiązywanie powstałych na tym tle konfliktów należy do czynności zwykłego zarządu. Rada Nadzorcza - jako organ statutowy sprawujący stały nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności - weryfikuje pod względem merytorycznym działania podejmowane przez Zarząd - jednak bez możliwości wydawania temu ostatniemu wiążących zaleceń. Skarb Państwa, przy 49% udziale w kapitale zakładowym Spółki posiada jednego przedstawiciela w 3 osobowej Radzie Nadzorczej. Wspólnicy, w tym i Skarb Państwa, nie mają uprawnień do wydawania wiążących zaleceń organom zarządzającym Spółki, a zgodnie z zapisem § 25 Umowy Spółki wyłączona jest indywidualna kontrola Spółki przez wspólników. W dniu 22 marca 2004 r., na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników spółki PKS Sp. z o.o. w Kozienicach pełnomocnik Ministra Skarbu Państwa zgłosił wniosek o odwołanie Zarządu. Wniosek o odwołanie Zarządu nie został poparty przez drugiego Wspólnika, posiadającego 51% w strukturze kapitału zakładowego i Zarząd PKS Sp. z o.o. w Kozienicach nie został odwołany.

Spotkanie odbyło się z inicjatywy Departamentu Nadzoru Właścicielskiego II MSP, w nadzorze którego znajduje się PKS Sp. z o.o. w Kozienicach. W spotkaniu uczestniczyli:

Tematem spotkania była napięta sytuacja społeczna panująca w Spółce. W dniu 24 lutego br. ponad połowa pracowników Przedsiębiorstwa wszczęła strajk okupacyjny wyrażając swe niezadowolenie z polityki kadrowej Spółki, przebiegu procesu prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego PPKS w Kozienicach, a przede wszystkim z faktu rozwiązania przez Zarząd PKS Sp. z o.o. w Kozienicach umowy o pracę z Panem Mirosławem Posłowskim - Przewodniczącym KZ NSZZ "Solidarność".

Głos zabierali głównie przedstawiciele IPT Sp. z o.o. i Prezes Zarządu PKS Sp. z o.o., którzy w skrócie przedstawili aktualną sytuację w Przedsiębiorstwie, powód wręczenia wypowiedzenia (brak jakiegokolwiek wyjaśnienia powodów i przyczyn naruszenia tachografu rejestrującego przebieg kilometrów i zużycie paliwa w autobusie użytkowanym przez pana M. Posłowskiego) oraz problemy z jakąkolwiek próbą komunikacji ze strajkującymi. Przedstawiciele Rady Nadzorczej poinformowali o uzgodnionym z pracownikami Spółki spotkaniu, mającym odbyć się w dniu 26.02.2004 r. Do spotkania z Radą nie doszło z winy tychże pracowników, którzy w dniu 24.02.2004 r. wszczęli na terenie siedziby PKS Sp. z o.o. w Kozienicach strajk okupacyjny. Kończąc spotkanie Wicedyrektor DNW II zobowiązał Zarząd Spółki do szukania rozwiązań konfliktu i prowadzenia negocjacji deklarując wszelką, możliwą pomoc ze strony Ministerstwa Skarbu Państwa.

Spotkanie odbyło się z inicjatywy Departamentu Nadzoru Właścicielskiego II. W tym spotkaniu udział wzięli:

- przedstawiciele PIGTSiS delegowani, w charakterze obserwatorów, przez posła J. Piechocińskiego;

Spotkanie poprowadziła Pani Elżbieta Niebisz - Dyrektor DNW II. Tematem była sytuacja w PKS Sp. z o.o. w Kozienicach oraz przebieg wydarzeń mających miejsce w dniach 24.02.2004 r. - 02.03.2004 r. Głos zabrali, w pierwszej kolejności, przedstawiciele pracowników Spółki (Komitet Strajkowy), którzy w skrócie przedstawili aktualną sytuację w Przedsiębiorstwie oraz główne postulaty, które - nie spełnione - stanowić będą bariery do rozwiązania konfliktu.

4. Wymiana kierownictwa stosującego restrykcje wobec swoich pracowników.

Na spotkaniu tym proponowano rozwiązania kompromisowe, które wymagają ustępstw z każdej ze stron. Zarząd Spółki domagał się by kwestię rozwiązania umowy o pracę z Panem Mirosławem Posłowskim rozstrzygnąć w Sądzie Pracy. Przedstawiciele MSP również byli zdania, że Sąd Pracy bezstronnie oceniłby zasadność i kwestie sporne związane z rozwiązaniem stosunku pracy. Przewodniczący KZ "Solidarność" początkowo gotów był poddać się wyrokowi Sądu Pracy. Jednak po krótkiej przerwie, ogłoszonej w celu dokonania uzgodnień pomiędzy Zarządem PKS a przedstawicielami IPT Sp. z o.o. odnośnie wycofania wypowiedzeń wszystkim strajkującym pracownikom (na które w konsekwencji Zarząd przystał), zabrakło wystarczającej woli dążenia do kompromisu i pomimo początkowego zbliżenia stanowisk, nie doszło do zakończenia konfliktu. Na tym spotkanie przerwano.

W dniu 10 marca 2004 r. odbyło się posiedzenie Rady Nadzorczej Spółki w trakcie którego uzgodniono i zaproponowano dalszy scenariusz działań, zmierzających do przerwania strajku. W dniu następnym Zarząd PKS Sp. z o.o. spotkał się, w siedzibie i obecności Starosty oraz Burmistrza miasta Kozienice, z przedstawicielami Komitetu Strajkowego proponując raz jeszcze cofnięcie wręczonych wypowiedzeń i zatrudnienie, na zasadach umowy cywilno-prawnej, wszystkich kierowców, którzy wcześniej zarejestrują indywidualne prowadzenie działalności gospodarczej. Ta forma zatrudnienia jest dość powszechna w wielu Przedsiębiorstwach PKS (np. Dębica, Brodnica, Mińsk Mazowiecki itd.). Na życzenie Zarządu Spółki spotkanie to odbyło się bez udziału przedstawicieli Zarządu Regionu "Solidarność" Ziemia Radomska. W trakcie dyskusji doszło do porozumienia i uzgodniono szczegóły dalszego postępowania tj. między innymi wyjazd w dniu następnym Zarządu wraz z częścią kierowców do PKS w Dębnicy S.A. celem zapoznania się z tą formą zatrudnienia. Następnego dnia strajkująca załoga Przedsiębiorstwa wycofała się z dokonanych uzgodnień domagając się wypłaty zaliczki na poczet poborów za miesiąc luty. Zarząd zaproponował wypłatę całości wynagrodzenia na co Komitet Strajkowy nie wyraził zgody pomimo protestu pozostałych pracowników Spółki. Strajk trwa nadal, nikt na teren siedziby Spółki nie ma prawa wstępu, łącznie z jej członkami Zarządu.

W dniach 17 i 23 marca 2004 r., w siedzibie Delegatury Urzędu Marszałkowskiego w Radomiu odbyło się spotkanie, którego celem było zażegnanie konfliktu w PKS Sp. z o.o. w Kozienicach. Spotkanie prowadził Pan Bogusław Kowalski - Wicemarszałek Zarządu Województwa Mazowieckiego a uczestnikami byli przedstawiciele Komitetu Strajkowego, Zarząd Spółki, Zdzisław Maszkiewicz - Przewodniczący Zarządu Regionu "Solidarność" Ziemia Radomska, przedstawiciele Skarbu Państwa, Instytutu Postępowania Twórczego Sp. z o.o. oraz Starostwa Powiatowego w Kozienicach. Obserwatorem negocjacji była pani Wanda Łyżwińska - posłanka Samoobrony oraz liczne grono dziennikarzy z regionalnych stacji radiowych i telewizyjnych.

Po przerwaniu negocjacji ze strony reprezentantów Skarbu Państwa padła propozycja spotkania przedstawicieli Udziałowców, Komitetu Strajkowego oraz Zarządu Spółki z panem Ignacym Bochenkiem - Podsekretarzem Stanu w MSP. Spotkania te odbywały się w siedzibie Ministerstwa Skarbu Państwa trzykrotnie (tj. w dnia 25, 29 i 31 marca 2004 r.). Omówione zostały wszystkie postulaty Związkowców i dzięki ustępstwom obu stron nastąpiło zbliżenie stanowisk, jednak do całkowitego porozumienia nie doprowadzono. W tej sytuacji pan Ignacy Bochenek uznał, że kontynuacja negocjacji powinna przebiegać na szczeblu zaangażowanych stron o co zaapelował do Przedstawicieli Komitetu Strajkowego i Zarządu Spółki.

Informuję jednocześnie, że przyczyną wszczęcia strajku było wręczenie wypowiedzenia umowy o pracę jednemu pracownikowi Spółki i w tej kwestii MSP stoi na stanowisku, że do rozstrzygania spraw z zakresu prawa pracy właściwy jest Sąd Pracy, który ocenia zasadność i kwestie sporne związane z rozwiązaniem stosunku pracy i zdaniem MSP na tej drodze zwolniony pracownik powinien dochodzić swoich praw. Natomiast dalsze wypowiedzenia były skutkiem podjęcia nielegalnej, zdaniem Zarządu Spółki, akcji strajkowej a nie jej powodem. O legalności trwającego strajku również rozstrzygnąć ma właściwy organ tj. Prokuratura Rejonowa w Kozienicach, która powiadomiona została przez Zarząd Spółki już w pierwszych godzinach strajku.

Odnosząc się do cyt. "ewidentnego łamania Umowy przez inwestora, tj. IPT w Łodzi" przedstawiam raport w sprawie wywiązywania się spółki działającej pod firmą Instytut Postępowania Twórczego Spółka z o.o. w Łodzi z zobowiązań inwestycyjnych i socjalnych, wynikających z Umowy Spółki PKS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Kozienicach, zawartej w dniu 23 października 2001 r.

Zgodnie z zapisem § 15 Umowy Wspólnik IPT zobowiązał się wobec Skarbu Państwa, że Spółka zrealizuje w przedsiębiorstwo wniesione do Spółki od dnia zarejestrowania w okresie pierwszych trzech lat działalności Spółki nakłady inwestycyjne w majątek trwały w łącznej kwocie 1 800 000 zł, w tym do 31 grudnia 2002 r. - 500 000 zł, do 31 grudnia 2003 r. - 600 000 zł, do 31 grudnia 2004 r. - 700 000 zł. Spółka w okresie od dnia 23 października 2001 r. do dnia 31 grudnia 2002 r. zrealizowała nakłady inwestycyjne w majątek trwały w łącznej kwocie 783 000 zł, z tego na:

- zakup maszyn i urządzeń - 71 600 zł

Do informacji Spółka dołączyła potwierdzoną przez głównego księgowego "Tabelę amortyzacji i umorzenia środków trwałych przyjętych do eksploatacji od 24 października 2001 r. do 31 grudnia 2002 r." oraz "Wykaz dokumentów wartościowych wystawionych od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2002 r. MS - Modernizacja środka trwałego". Dokumenty te potwierdzają wydatkowanie kwoty 783 025,25 złotych na zakup i modernizację środków trwałych. Poniesienie nakładów inwestycyjnych w ww. wysokości zostało potwierdzone przez biegłego rewidenta, który w sprawozdaniu przesłanym w dniu 4 kwietnia 2003 r. stwierdził, że "Naszym zdaniem Wspólnik wypełnił swoje zobowiązania stosownie do par. 15.3. Suma Rocznych Nakładów Inwestycyjnych (zdefiniowana w par. 15.2 Umowy Spółki) w okresie od 23 października 2001 r. do 31 grudnia 2002 r. wynosiła 783 025,25 zł, a Nadwyżka Inwestycji (zdefiniowana w par. 16.2 Umowy Spółki) wyniosła 283 025,25 zł." Sprawozdanie zawiera dane dotyczące rodzaju i wartości poszczególnych wydatków inwestycyjnych. Źródłem finansowania inwestycji były środki własne Spółki.

1. Zgodnie z zapisem § 14 ust. 1 Umowy Spółka przejęła wszystkich pracowników zatrudnionych w prywatyzowanym Przedsiębiorstwie. Według stanu na dzień 22 października 2001 r. w prywatyzowanym przedsiębiorstwie zatrudnionych było na czas nieokreślony 219 pracowników i ta liczba pracowników zgodnie z Umową objęta została gwarancją zatrudnienia przez okres 24 miesięcy od dnia wniesienia przedsiębiorstwa do Spółki. Według stanu na dzień 31 grudnia 2002 r. zatrudnienie wynosiło 210 osób. Zmniejszenie zatrudnienia nastąpiło z następujących przyczyn:

W analizowanym okresie zawarto umowy o pracę z 26 osobami.

Zarząd Spółki realizował pozostałe zapisy zawarte w Pakiecie:

ad. VII. Spółka realizowała zobowiązania w zakresie gwarancji działalności Związków Zawodowych.

Odpowiadając, w związku z pismem z dnia 17 lutego 2004 r. znak: BPS/DSK-043-84-04, na oświadczenie złożone przez senatora Mariana Lewickiego podczas 56 posiedzenia Senatu w dniu 12 lutego 2004 r., dotyczące przygotowania organów podatkowych do składania deklaracji podatkowych i pism w formie elektronicznej, uprzejmie informuję, co następuje:

Odnosząc się do pierwszych trzech pytań Pana senatora pragnę uprzejmie poinformować, że Ministerstwo Finansów podjęło szereg działań zmierzających do stworzenia podatnikom możliwości składania deklaracji podatkowych drogą elektroniczną. W ostatnim czasie przeprowadzono dwa programy pilotażowe w celu wypracowania metodologii wymiany informacji drogą internetową, zebrania doświadczeń technologicznych i opinii podatników na temat testowanych rozwiązań. Bazując na doświadczeniach innych krajów, Ministerstwo Finansów opracowało też kompleksową koncepcję nowoczesnego modelu informatyzacji administracji skarbowej pod nazwą Wizja Systemu "e-Podatki".

Budowa systemu umożliwiającego elektroniczne kontakty z organami podatkowymi musi być ujmowana w szerszym kontekście, wykraczającym poza problematykę prawa podatkowego. Pozwolę sobie zauważyć, że przedmiotem prac parlamentarnych jest obecnie ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (druk nr 1934), która określi wymogi technologiczne systemów elektronicznych administracji publicznej. W obecnym stanie, gdy nie jest jeszcze ustalony porządek prawny działalności administracji publicznej na płaszczyźnie elektronicznej wdrażanie opcji składania deklaracji podatkowych drogą elektroniczną i finansowanie budowy takiego systemu byłoby przedsięwzięciem co najmniej ryzykownym.

Ministerstwo Finansów obecnie finalizuje prace analityczno-projektowe dotyczące architektury systemu e-Podatki oraz kosztów jego budowy i jest zainteresowane w jego możliwie najszybszym wdrożeniu. Perspektywy czasowe budowy takiego systemu obecnie należy jednak rozważać w aspekcie paroletnim. Oczywiście wdrożenie takich rozwiązań zostanie poprzedzone kampanią informacyjną zachęcającą do składania deklaracji w formie elektronicznej.

- o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników i zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych (druk nr 2428) oraz

Elżbieta Mucha

W odpowiedzi na przekazane oświadczenie Pana Senatora Grzegorza Matuszaka (BPS/DSK-043-180-04, z dnia 6.04.2004 r.) złożone podczas 59. posiedzenia Senatu RP w dniu 1.04.2004 r. w sprawie Narodowego Programu Kultury "Znaki Czasu", uprzejmie proszę Pana Marszałka o przyjęcie następującego stanowiska. Chciałbym jednocześnie złożyć na ręce Pana Marszałka podziękowania Panu Senatorowi za zainteresowanie okazane sprawom sztuki współczesnej w naszym kraju.

W odpowiedzi na postawione przez Pana Senatora pytanie na temat racjonalnych przesłanek wydania 4 mln zł na działalność Regionalnych Towarzystw Zachęty Sztuk Pięknych, pozwolę sobie zapytać retorycznie, czy są racjonalne przesłanki, by tylko w tym roku przy pomocy publicznych środków i Narodowego Programu Kultury przeznaczyć ponad 8 mln zł na tworzenie narodowej, reprezentatywnej kolekcji sztuki współczesnej, która nie mogłaby się rozwijać bez stworzenia procedury wyzwalającej lokalną inicjatywę w pozyskiwaniu środków pieniężnych.

Obowiązek racjonalnego dysponowania środkami publicznymi nakłada na mnie także konieczność korzystania z każdej możliwości przymnażania tych środków. Sytuacja, w której warunkiem uruchomienia środków Ministra jest pozyskanie co najmniej równowartości deklarowanej przeze mnie kwoty (zasada "drugiej koperty), stwarza realne warunki do pomnażania środków publicznych na rzecz sztuki.

Dotychczasowe doświadczenia powstających towarzystw pokazują, że środki z regionu pochodzą w dużej mierze od sponsorów i ze źródeł pozabudżetowych. Tak jest m.in. w Łodzi.

Trudno także mówić o konkurencji, szczególnie w Łodzi właśnie - ponieważ działalność powstającego Towarzystwa będzie przebiegać w ścisłej współpracy z Muzeum Sztuki. Jest dla mnie oczywiste, że w tych regionach, gdzie istnieją placówki z dużym doświadczeniem w dziedzinie sztuki współczesnej, działalność Towarzystw nie może się obyć bez ich współpracy.

Oprócz zasady "podwójnej koperty", drugim z warunków, które muszą spełnić towarzystwa, jest wykorzystanie otrzymanych środków wyłącznie na zakupy dzieł sztuki, bez kosztów administracyjnych etc. Tak jest w tym roku, zasadę tę można jednak uogólnić o tyle, że środki Ministra będą mogły być wykorzystane jedynie na kwestie związane z dziełami sztuki - zatem oznacza to nie tylko ich pozyskiwanie, ale i konserwację. Myślę, że w tym roku nie będzie jeszcze takiej potrzeby - a kolejne lata pokażą, jak będą się układały proporcje pomiędzy wydatkami na zakupy a wydatkami na konserwację dzieł. Z drugiej strony - konieczne będzie podzielenie kompetencji i zobowiązań finansowych: udział regionów będzie miał tutaj duże znaczenie. Już teraz różne regiony radzą sobie z problemami technicznymi w różny sposób: korzystając z "gościny" muzeów, zwracając się z prośbą do samorządu terytorialnego o użyczenie lokalu, korzystając wreszcie z pomieszczeń firm, z którymi związani są członkowie towarzystw. Praktyka pokazuje, że każdy region znajduje swój własny, specyficzny sposób rozwiązywania problemów i dopracowywania formuły programu.

W nawiązaniu do pisma z dnia 20.04.2004 r. znak: SPI-178-0602-12/BM6-2157/04/AR przekazuję Panu Marszałkowi informację uzupełniającą dotyczącą czwartego pytania, przedstawionego w oświadczeniu Pana senatora Mariana Lewickiego złożonym na 56 posiedzeniu Senatu w dniu 12 lutego 2004 r. (pismo znak: BPS/DSK-043-84-04), dotyczącego upraszczania wymogów stawianych podatnikom, przede wszystkim w zakresie zgłaszania zmian, które mogą być wykonywane przez organy administracyjne, np.: zmiana dowodu osobistego czy adresu zamieszkania podatnika.

Problemu tego dotyczą prace w Sejmie nad poselskimi projektami ustaw związanych ze sprawą aktualizacji danych w ramach Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskich projektów ustaw: o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (druk nr 2427), o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników i zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych (druk nr 2428). W dniu 14 kwietnia br. Ministerstwo Finansów przedstawiło, na posiedzeniu Podkomisji, propozycję zapisu do ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników zmierzającą w tym kierunku, aby podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych nieprowadzący działalności gospodarczej, dla których obowiązek aktualizowania danych wynika z faktu otrzymania nowego dowodu osobistego, mogli dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego za pośrednictwem organu wydającego dowód osobisty. Organ ten byłby obowiązany do poinformowania podatnika o obowiązku złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego oraz do przekazania zgłoszenia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika.

W zastępstwie Ministra Finansów

W związku z oświadczeniem senatora Sergiusza Plewy w sprawie wcześniejszego wypłacenia rolnikom z budżetu krajowego płatności bezpośrednich do gruntów rolnych - uprzejmie Pana Marszałka informuję, że zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40 z późniejszymi zmianami) na system płatności bezpośrednich w Polsce będą się składać jednolite płatności obszarowe oraz płatności uzupełniające. Jednolite płatności obszarowe będą finansowane w całości ze środków Unii Europejskiej, natomiast płatności uzupełniające będą finansowane w części ze środków budżetu krajowego i w części ze środków Unii Europejskiej przeznaczonych na Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że zgodnie z rozporządzeniem Rady WE nr 1258/1999 z dnia 17 maja 1999 roku w sprawie finansowania Wspólnej Polityki Rolnej płatności może być dokonana po przeprowadzeniu kontroli wniosków pod kątem zgodności z przepisami Wspólnoty, w tym kontroli administracyjnych oraz kontroli na miejscu. W załączniku do rozporządzenia Komisji WE nr 1663/95 z dnia 7 lipca 1995r. w sprawie szczegółowych zasad stosowania rozporządzenia Rady WE nr 729/70 w sprawie procedury rozliczeń rachunku Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej określono, że wniosek może być akceptowany do płatności wyłącznie po przeprowadzeniu wymaganych kontroli sprawdzających.

Zgodnie z harmonogramem obsługi wniosków o płatności obszarowe, kontrole administracyjne będą przeprowadzane na bieżąco, zgodnie z wpływającymi wnioskami. Biorąc pod uwagę ostateczny termin na złożenie wniosku, przypadający na 10 lipca 2004 r. (zgodnie z ustawą o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych, termin składania wniosków obejmuje okres od 15 kwietnia do 15 czerwca 2004 r. oraz dopuszczalne 25 dni po ww. terminie składania wniosków zgodnie z rozporządzeniem 2419/01 z dnia 11 grudnia 2001 roku, ustanawiającym szczegółowe przepisy w zakresie stosowania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli dla niektórych schematów pomocowych Wspólnoty ustanowionego na mocy rozporządzenia Rady nr 3508/92), zakończenie kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu wytypowanych gospodarstw przewiduje się na sierpień 2004 r.

Po zakończeniu kontroli będzie mogła być dokonana autoryzacja płatności i określenie sumy, jaka powinna być wypłacona osobie uprawnionej do jej otrzymania. Na podstawie zatwierdzonego wniosku wydawana jest decyzja administracyjna o przyznanej płatności, lub też odmowie przyznania płatności, w związku z niedopełnieniem wymogów określonych w przepisach krajowych i wspólnotowych. Ponieważ decyzja będzie wydawana w trybie Kodeksu Postępowania Administracyjnego, płatność może być dokonana po uprawomocnieniu się decyzji. Biorąc pod uwagę napięty harmonogram obsługi wniosków o płatności obszarowe na 2004 r. oraz założenie, że w pierwszym roku korzystania z płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej przez polskich rolników, składane wnioski mogą zawierać szereg błędów i niezgodności, wymagających dodatkowych wyjaśnień, wypłata pierwszych świadczeń będzie możliwa najwcześniej na przełomie października i listopada 2004 r.

W przypadku dodatkowych krajowych płatności, zgodnie z wytycznymi Komisji w sprawie przyznawania dodatkowych krajowych płatności bezpośrednich w nowych Państwach Członkowskich, Komisja Europejska zwraca szczególną uwagę, czy stosowanie dodatkowych krajowych płatności nie podważa interesów Wspólnej Polityki Rolnej i czy nie stanowią one środka obchodzenia systemu warunków i ograniczeń obowiązujących w prawodawstwie unijnym. W związku z tym, Komisja Europejska musi być poinformowana między innymi o warunkach dotyczących dofinansowania oraz wniosków składanych przez rolników w szczególności terminach dokonywania płatności. Na podstawie informacji przekazanych przez Państwo Członkowskie Komisja Europejska podejmuje decyzję dotyczącą dodatkowych krajowych płatności, w której między innymi określi warunki przyznania płatności. Reasumując, jeżeli podjęta byłaby decyzja o wypłaceniu jakichkolwiek zaliczek przed autoryzacją płatności, istnieje duże prawdopodobieństwo, że Komisja negatywnie odniesie się do takiego rozwiązania, gdyż jest to sprzeczne z przepisami, o których mowa na wstępie, również w odniesieniu do dopłat w części pochodzących z budżetu krajowego.

Niezależnie od powyższego uprzejmie informuję, że w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przewiduje się zmiany w zakresie rozwiązań dotyczących rolników ryczałtowych zgodnie z warunkami wynegocjowanymi z Unią Europejską, określonymi w Traktacie Akcesyjnym i przepisach Unii Europejskiej. Zmiany w stosunku do obowiązujących przepisów dotyczą ustalenia 3% stawki podatku VAT na rzeczowe środki do produkcji rolnej, w tym m.in. na nawozy, środki ochrony roślin i usługi rolnicze oraz 22% stawki na maszyny, ciągniki rolnicze i materiały budowlane. Biorąc pod uwagę wzrost ww. stawek podatku VAT, podwyższono z 3% do 5% stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku VAT dla rolników, którzy korzystają z ustawowego zwolnienia z rozliczania podatku VAT. Natomiast producenci rolni rozliczający podatek VAT na zasadach ogólnych będą mogli odzyskiwać z całości podatek VAT zawarty w cenach środków do produkcji rolnej.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 lutego 2004 r. w sprawie wartości bonów paliwowych przypadających na 1 ha użytków rolnych w 2004 r. (Dz. U. Nr 24, poz. 211) wartość bonu paliwowego na rok bieżący wynosi 22,40 zł. Przedmiotową wartość przyjmuje się w całości jako podstawę do obliczenia przysługujących podatnikom podatku rolnego bonów paliwowych za 2004 r. Jednocześnie uprzejmie informuję, że rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 25 marca 2004 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie przedłużenia bankom spółdzielczym terminu wydawania bonów paliwowych za pierwsze półrocze 2004 r. (Dz. U. Nr 51, poz. 496) wydłużony został do 30 kwietnia br. termin wydawania bonów paliwowych, natomiast zgodnie z ww. ustawą o podatku od towarów i usług bony paliwowe mogą być realizowane do 30 września br.

Zgodnie z ustawą z dnia 5 stycznia 1995 r. o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych (Dz. U. Nr 95, poz. 1360 z późn. zm.) preferencyjne kredyty na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej będą udzielane do końca 2004 r. Jednocześnie ustawą z dnia 19 marca 2004 r. o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych wydłużony został z 12 do 24 miesięcy okres stosowania dopłat do oprocentowania kredytów udzielonych producentom rolnym w II połowie 2003 r. na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej.

W związku z przesłanym przy piśmie z dnia 6 kwietnia 2004 r. znak: BPS/DSK-043-179-04 tekstem oświadczenia złożonego przez Pana Sergiusza Plewę Senatora RP w sprawie kryteriów podziału środków na województwa w ramach realizacji polityki regionalnej (alokacja środków z funduszy strukturalnych i kontraktów wojewódzkich) - zgodnie z informacjami otrzymanymi z Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, które dokonało podziału tych środków - uprzejmie informuję, że przy opracowywaniu sposobu podziału środków na kontrakty wojewódzkie i współfinansowanie programów rozwoju regionalnego dla poszczególnych województw w 2004 r., zostały wzięte pod uwagę takie same kryteria, jakie zastosowano w Programie wsparcia na lata 2001-2003.

- 10 % środków podzielono proporcjonalnie do liczby mieszkańców w powiatach, w których stopa bezrobocia przekracza w każdym z ostatnich 3 lat 150 % średniej krajowej stopy bezrobocia.

Zaproponowany w Programie wsparcia na rok 2004, przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 16 marca 2004 r., sposób podziału środków określonych w art. 35 ustawy budżetowej na rok 2004, oparty na obiektywnych danych statystycznych, wydaje się być adekwatny do potrzeb poszczególnych regionów.

Wielkość środków budżetu państwa możliwych do udostępnienia jednostkom samorządów terytorialnych na realizację zadań związanych z rozwojem regionalnym nie jest wystarczająca w stosunku do istotnych potrzeb i oczekiwań zainteresowanych jednostek. Mając jednak w najbliższej perspektywie możliwość współfinansowania tych zadań środkami pochodzącymi z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, w tym w szczególności w ramach Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (dla woj. podlaskiego uwzględniono kwotę 100,0 mln Euro), to właśnie od regionów będzie zależało ile, w jaki sposób i na jakie cele te środki zostaną wykorzystane. Środki budżetu państwa przewidziane na realizację Programu wsparcia w roku 2004 obejmują m.in. szacunkowe środki w kwocie 400.000 tys. zł na współfinansowanie projektów realizowanych ramach Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 oraz programów IW INTERREG III. Z kwoty tej środki w wysokości 200.000 tys. zł stanowią rezerwę, która będzie rozdysponowana pomiędzy województwa w toku realizacji tego Programu, a wielkość środków udostępnionych poszczególnym województwom uzależniona będzie od zaawansowania i postępu prac przy realizacji określonych projektów. Stwarza to realne możliwości pozyskania dodatkowych środków również tym województwom, które w chwili obecnej, tak jak województwo podlaskie, oczekują większego wsparcia finansowego ze strony budżetu państwa.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 4 marca 2004 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnym Skarbu Państwa utracą moc prawną przepisy stanowiące podstawę prawną działań Agencji w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy oraz pomocy rodzinom byłych pracowników ppgr. (Ustawy tej jeszcze nie publikowano). Agencja nie będzie mogła np. refundować pracodawcom części kosztów wynagrodzeń nowozatrudnionych byłych pracowników ppgr. subsydiować podejmowaną działalność gospodarczą przez byłych pracowników ppgr. Jednakże zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w nowelizacji ustawy, przewiduje się, że w 2004 roku Agencja nadal będzie prowadziła program stypendialny dla dzieci uczących się w szkołach ponadgimnazjalnych lub kształcących się w szkołach wyższych. Agencja Nieruchomości Rolnych prowadzić będzie także na dotychczasowych zasadach dożywianie dzieci w szkołach podstawowych, gimnazjach oraz szkołach ponadgimnazjalnych. Ponadto w Art. 7 powyższej ustawy zapisano, że umowy zawarte przed wejściem w życie ustawy na mocy skreślonych w wyniku nowelizacji przepisów, "pozostają w mocy do dnia ich wygaśnięcia lub rozwiązania".

Przepisy, które utracą mocą prawną po wejściu w życie ustawy z dnia 4 marca 2004 r. wyznaczały dwa zasadnicze kierunki działania Agencji Nieruchomości Rolnych wspierających byłych pracowników ppgr i ich rodziny: aktywizację zawodową i pomoc socjalną. Podejmując tego typu działalność, począwszy od 1994 r. Agencja wypracowała różnorodne formy działań i odpowiednie instrumenty finansowe.

Agencja refundowała pracodawcom prowadzącym działalność pozarolniczą część kosztów wynagrodzeń nowozatrudnionych pracowników, od 50 do 100% ustalonego ustawowo najniższego wynagrodzenia za pracę. Do końca 2003 r. zostało podpisanych ponad 2300 umów o refundację, w ramach których zatrudnionych zostało ponad 11 tys. bezrobotnych byłych pracowników ppgr i członków ich rodzin. Łącznie kwota wypłaconych refundacji z tytułu zatrudnienia bezrobotnych wynosiła ponad 71 mln zł. W bieżącym roku jest realizowanych jeszcze ok. 400 czynnych umów o refundację.

1. Stypendia dla uczniów szkół średnich i ponadgimnazjalnych. Program stypendialny Agencji, adresowany jest do uczniów publicznych szkół średnich i ponadgimnazjalnych kończących się maturą, zamieszkujących na terenach wiejskich i w miastach do 20 tys. mieszkańców oraz pochodzących z rodzin, w których dochód na osobę nie przekracza kwoty 532 zł miesięcznie - tj. kwoty 70% ustawowo określonego najniższego wynagrodzenia za pracę. Wysokość stypendium wynosi miesięcznie 200 zł. W 2002 r. wypłacono ok. 40200 stypendiów. W roku szkolnym 2003/2004 przyznano ponad 48 tys. stypendiów, których koszt (wliczając wydatki na obsługę - 4%) wyniesie ok. 100 ml zł. W 2004 r. planuje się wydatki na ten cel na tym samym poziomie co w 2003 r.

2. Stypendia pomostowe dla studentów. Program ten realizowany jest od 2002 r. we współpracy z Fundacją Edukacyjną

Pomoc dla młodzieży uczącej się i studiującej powyżej 21 roku życia jest również realizowana poprzez systemy stypendialne oraz systemy pożyczek i kredytów studenckich zawarte w przepisach nadzorowanych przez resort edukacji. Szkoły wyższe dysponują świadczeniami pomocy materialnej ze środków budżetu państwa w ramach których można starać się o stypendium socjalne, stypendia za wyniki w nauce, stypendia ministra za osiągnięcia w nauce, dopłaty do zakwaterowania, dopłaty do posiłków oraz zapomogi. Począwszy od bieżącego roku systemem stypendiów socjalnych objęta zostanie również młodzież szkół wyższych niepublicznych.

Agencja Nieruchomości Rolnych, realizując swoje zadania statutowe, prowadziła również inne działania mające na celu udzielanie pomocy byłym pracownikom ppgr i członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych. Uruchomiono następujące formy pomocy: subwencjonowanie organizacji kolonii letnich i zimowych, dofinansowanie akcji dożywiania i odwożenia dzieci do szkół oraz leczenia sanatoryjnego, przyznawanie środków na częściowe pokrycie kosztów remontów szkół, stołówek, sal gimnastycznych i wyposażania ich w podstawowy sprzęt. W 2002 r. z wypoczynku skorzystało ponad 27 tys. dzieci a wydatki Agencji na ten cel wyniosły ponad 17 mln zł. W 2003 r. Agencja zorganizowała wypoczynek dla ok. 29 tys. dzieci na kwotę ok. 18 mln zł. Programem dożywiania w 2002 r. objętych zostało ponad 58 tys. uczniów, a dowozem do szkoły ok. 14 tys. Łączny koszt w 2002 r. wyniósł ponad 9 mln zł, a w 2003 r. ok. 8,8 mln zł. W 2002 r. wydatki Agencji na aktywizację zawodową i na działalność socjalną dla rodzin byłych pracowników ppgr wyniosły ok. 147 mln zł, a w 2003 roku - 167 mln zł. Projekt planu finansowego na 2004 r. zakłada, że wydatki z ww. tytułów będą wynosiły blisko 124 mln zł.

Po akcesji, wsparcie dla mieszkańców wsi, w tym i dla byłych pracowników ppgr., możliwe będzie, również w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich", Sektorowego Programu Operacyjnego "Rozwój Zasobów Ludzkich", Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jak też i innych programów pomocowych czy inicjatyw wspólnotowych, finansowanych ze środków unijnych.

W ramach ZPORR prowadzone będą działania, celem których jest podniesienie dostępu do kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym oraz wyższym dla uczniów pochodzących z obszarów wiejskich i studentów pochodzących z obszarów zagrożonych marginalizacją, w tym w szczególności obszarów wiejskich. Program ten przewiduje dwa rodzaje stypendiów: stypendia umożliwiające młodzieży z obszarów wiejskich kontynuację kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym poprzez pokrycie kosztów np. zakwaterowania i materiałów szkolnych oraz stypendia dla studentów uczelni wyższych.

Także instrumenty rynku pracy, proponowane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która w dniu 5 kwietnia 2004 roku została uchwalona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej a następnie przekazana do rozpatrzenia przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej, powinny pozwolić na uruchomienie, od dawna przygotowywanego zamierzenia pod nazwą: Program na rzecz zatrudnienia osób powyżej 50 roku życia. Program ten, będzie według propozycji Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej skierowany do wszystkich kategorii osób bezrobotnych w tym wieku. W tych zamierzeniach, szczególną troską urzędów pracy będą obejmowane grupy osób z wykształceniem podstawowym i niższym, pracujące w ostatnich latach jako robotnicy przemysłowi. Urzędy pracy, jako inicjatorzy lokalnych programów dla osób w wieku powyżej 50 lat będą na pewno uwzględniać byłych pracowników ppgr, starając się łączyć propozycje subsydiowanego zatrudnienia dla nich z programami podnoszenia kwalifikacji zawodowych, wzmacniającymi "wartość" na rynku pracy.

W ramach systemu pomocy społecznej organizowane jest wsparcie dla osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Gros świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej adresowanych jest do osób/rodzin najuboższych. Brak środków na utrzymanie lub bardzo niskie dochody (na poziomie kryterium określonego w wymienionej ustawie) oraz różnego rodzaju dysfunkcja społeczna, której przejawem może być m.in. bezrobocie, niepełnosprawność, czy bezradność w sprawach prowadzenia gospodarstwa domowego itd., stanowią najważniejsze przesłanki do udzielenia pomocy materialnej.

Katalog świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej zawiera rozwiązania adresowane do różnych kategorii osób i rodzin, w tym dla niektórych z nich są to świadczenia obligatoryjne, np. zasiłek stały, a dla innych fakultatywne o charakterze okresowej lub doraźnej pomocy takiej jak: zasiłki okresowe, zasiłki celowe, pomoc na usamodzielnienie ekonomiczne. Pomocą o charakterze obligatoryjnym objęte są te grupy osób, które ze względu na wiek lub niepełnosprawność niezdolne są do pracy. Wszystkie inne przypadki trudnej sytuacji życiowej, w tym bezrobocie, bezradność w sprawach prowadzenia gospodarstwa domowego, kwalifikują się do fakultatywnych form pomocy.

Dożywianie w szkołach było dotowane z budżetu państwa od 1996 roku. W roku 2002 po raz pierwszy dofinansowano to zadanie w ramach rządowego programu na realizację, którego zaplanowano środki w wysokości 160 mln złotych. Strategicznym celem programu było ograniczenie niedożywienia dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów z terenów objętych wysokim bezrobociem i ze środowisk wiejskich. Pomoc w formie dożywiania przyznawana była w zależności od sytuacji dochodowej rodziny lub opiekunów. Jeżeli dochód w rodzinie ucznia nie przekraczał 200% kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej, uczeń korzystał z posiłków nieodpłatnie. Na podobnych zasadach ustawiano program w 2003 roku. Przeznaczono na ten cel z budżetu państwa również 160 mln złotych. Każdy z programów ustanawiano odrębnie na rok budżetowy.

W roku 2004 nie przewiduje się uchwalenia rządowego programu dożywiania uczniów, natomiast przewidywane jest wspieranie tego zadania w formie dotacji celowej. W budżecie państwa na rok 2004 środki wcześniej planowane na dożywianie zostały włączone do kwoty rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na zasiłki okresowe i pomoc w naturze oraz dożywianie, z czego 100 mln zł zostało włączone do kwoty rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na zasiłki okresowe i pomoc w naturze oraz dożywianie dzieci, zaś kwota 60 mln zł będzie przeznaczona tylko na dożywianie dzieci.

Ten sposób dofinansowania dożywiania (nie tylko dzieci) ma ścisły związek z przyjętą ostatnio przez Sejm nową ustawą o pomocy społecznej, która wprowadza gwarancję pomocy materialnej dla najuboższych z prawem do przeznaczania tych pieniędzy na najbardziej istotny dla konkretnej rodziny cel, jakim są potrzeby żywnościowe. Tak więc zakup produktów żywnościowych może być realizowany w formie przyznania zasiłku celowego lub okresowego. W sytuacji niewłaściwego wykorzystania zasiłku, istnieje możliwość bezpośredniego wykupienia posiłków dla dzieci.

Wydatki na zasiłki okresowe wzrosną w 2004 r. o ok. 200 mln zł, a z uwzględnieniem kwoty 100 mln zł z programu wspierania gmin w dożywianiu uczniów - o ok. 300 mln zł. W marcu br. uruchomiona została pierwsza część rezerwy celowej na zasiłki w wysokości 146 mln zł, zaś w maju br. uruchomione będą środki zaplanowane na dożywianie uczniów.

Wymienione wyżej rozwiązania z zakresu pomocy społecznej są podejmowane oraz będą realizowane przy racjonalnym wykorzystaniu środków przeznaczonych na ten cel z myślą o poprawie trudnej sytuacji świadczeniobiorców. System pomocy społecznej jako jeden z elementów zabezpieczenia społecznego polityki społecznej państwa ma wspierać tych, którzy z różnych przyczyn nie są w stanie zaspokoić swoich elementarnych potrzeb życiowych. Obowiązek wykonywania tych zadań pomocy społecznej spoczywa głównie na gminach i innych jednostkach administracji rządowej oraz samorządowej wszystkich szczebli, które współpracują w tym zakresie z organizacjami społecznymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami. W związku z tym niezbędne są działania oraz pełne zaangażowanie władz i społeczności lokalnej we wszystkich regionach naszego kraju. Złożonych problemów społecznych nie można rozwiązywać wycinkowo, należy podchodzić do nich kompleksowo, zarówno na szczeblu lokalnym jak i centralnym. Chodzi tu również o ludność z terenów byłych pgr-ów.

Ponadto chciałbym dodać, że pomoc socjalna dla rodzin ze środowisk popegeerowskich będzie również realizowana poprzez system świadczeń rodzinnych. Od 1 maja 2004 r. wejdzie w życie nowy system pieniężnych świadczeń rodzinnych, wprowadzony ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 30 grudnia 2003 r. Nr 228, poz. 2255). Świadczenia rodzinne z tego systemu są bezskładkowe, finansowane w całości z budżetu państwa, realizowane jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Świadczenia są obligatoryjne i selektywne, czyli uzależnione od spełniania kryterium dochodowego. Tak więc mogą z nich skorzystać wszystkie niezamożne rodziny z terenów byłych pgr-ów. Nowy system przewiduje wprowadzenie dwóch rodzajów świadczeń rodzinnych, tj. zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami oraz świadczeń opiekuńczych. Podstawowym świadczeniem dla rodzin będzie zasiłek rodzinny. Zasiłek ten przysługiwać będzie rodzinie wychowującej dzieci do lat 18, a jeżeli uczą się - do czasu ukończenia szkoły średniej, lecz nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia lub do ukończenia 24 roku życia, o ile dziecko ma orzeczony umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności i kontynuuje naukę w szkole lub szkole wyższej. Dochód rodziny uprawnionej do zasiłku rodzinnego nie może być wyższy niż 504,00 zł na osobę w rodzinie lub - w sytuacji wychowywania dziecka z orzeczoną niepełnosprawnością lub orzeczonym co najmniej umiarkowanym stopniem niepełnosprawności - nie wyższy niż 583,00 zł na osobę. Kryterium dochodowe odnosi się do dochodu w wyrażaniu netto, tj. po odliczeniu obowiązujących składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych.

W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2005 r. wysokość miesięcznego zasiłku rodzinnego zależy od liczby dzieci i wynosi:

- z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania - przysługuje on na częściowe pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły (w wysokości 80,000 zł miesięcznie na każde dziecko) albo na pokrycie wydatków związanych z zapewnieniem dziecku możliwości dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły (w wysokości 40 zł miesięcznie na każde dziecko). Można korzystać wyłącznie z jednej z wyżej wymienionych form tego dodatku. Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki..

Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Przysługuje on niepełnosprawnemu dziecku oraz osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje wówczas w wysokości 142,00 zł miesięcznie.

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie podejmuje on lub rezygnuje z zatrudnienia, lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 420,00 zł miesięcznie.