Z przyjemnością uczestniczę w Międzynarodowej Sesji Modelu Parlamentu Europejskiego, który jest niezwykle ciekawą i cenną inicjatywą młodzieżową o charakterze europejskim.

Głęboko wierzę w mądrość światłej, współczesnej młodzieży, która wkrótce zajmie miejsca nas, starszych, w wyniku wymiany pokoleń. Jestem przekonany, że wiedza, którą zdobywają młodzi ludzie - m.in. w czasie takich spotkań jak dzisiejsze - może być szczególnie wartościowa ze względu na swój wymiar praktyczny. Takie spotkania przyczyniają się do wzrostu poziomu wspólnej odpowiedzialności, nie tylko za losy własnego kraju, ale i Europy, a może i świata. Nie tylko za rzeczywistość świata współczesnego, ale i za jego przyszłość.

Z ogromną przyjemnością witam bardzo serdecznie na uroczystości finału Ogólnopolskiego Konkursu Debat Szkolnych. Tegoroczny finał jest 10. w skali ogólnopolskiej, a Senat Rzeczypospolitej Polskiej już po raz trzeci gości uczestników tego ogólnopolskiego konkursu. Wiem, że dzisiejsza debata jest podsumowaniem niemal całorocznych rozgrywek, które w tym roku szkolnym odbywały się w prawie 100 szkołach średnich na terenie całego kraju i udział w nich brało prawie 2 tysiące uczniów.

Teza ta jest stwierdzeniem dość kontrowersyjnym, skłaniającym do głębszych refleksji i sadzę, że takie jej sformułowanie miało za zadanie wsadzenie przysłowiowego kija w mrowisko.

Dzisiaj, na początku XXI wieku, w momencie naszego integrowania się z innymi krajami europejskimi, różnorodność wspólnej kultury i jej szczególnych wartości humanistycznych wymaga jednocześnie propagowania naszej kultury narodowej, podkreślania specyfiki polskiej historii, a także naszych osiągnięć w różnych dziedzinach jak np. nauka, kultura czy sztuka. Bowiem, jak pisał w swoim "Dzienniku 1953-1956" Witold Gombrowicz - twórca pełen dystansu do siebie i innych:"Jeden z wielkich problemów naszej kultury to - przeciwstawienie się Europie. Nie będziemy narodem prawdziwie europejskim póki nie wyodrębnimy się z Europy - gdyż europejskość nie polega na zlaniu się z Europą, lecz na tym aby być jej częścią składową - specyficzną i nie dającą się niczym zastąpić."

Nasza przeszłość, ponadtysiącletnie dzieje państwowości, wielcy przodkowie jak np.: Kopernik, Skłodowska-Curie, Chopin, Rej i Kochanowski, Mickiewicz, Słowacki i Norwid, Matejko, Malczewski i Chełmoński - nie sposób wymienić choćby znikomej części wybitnych Polaków - to z pewnością nasz istotny wkład nie tylko w europejski, ale i światowy rozwój dziejów. Nie mamy powodów do kompleksów kulturowych. Często mówię, że nie wchodzimy do zjednoczonej Europy z pustymi rękami. Współtworzyliśmy potęgę i kulturę europejską wielkością swoich przodków. Obecnie w jej tworzeniu uczestniczą współcześni, w przyszłości - będą uczestniczyć potomni. I ta przyszłość, jej tworzenie, jest już w dużej mierze w rękach Was, młodych.

Oczywiście dążenie do pewnej uniwersalizacji, a więc najogólniej mówiąc, dążenie do istnienia pewnej jednolitości politycznej, gospodarczej, kulturalnej czy światopoglądowej, jest jak najbardziej pożądane, z pewnością ułatwiające życie, zbliżające do siebie ludzi. Z drugiej jednak strony przytoczę słowa marszałka Józefa Piłsudskiego, który powiedział, że: "Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości, ani ma prawo do przyszłości".

Debata parlamentarna jest unormowana regulaminowym sposobem prowadzenia dyskusji na tematy, które są przedmiotem dziennego porządku posiedzenia parlamentu. Posiedzenia odbywają się według ściśle określonych zasad, a więc dyskutuje się nad konkretnym punktem porządku dziennego. Dyskutuje się według kolejności zapisu i ściśle określonego czasu przeznaczonego na przemówienie indywidualnego parlamentarzysty. Również i Wy będziecie dzisiaj starali się przedstawiać swoje stanowiska w krótkich wystąpieniach, argumentując je i zapewne krytykując wypowiedzi innych mówców. Będziecie mieli okazję zademonstrować poziom posiadanej wiedzy, umiejętność werbalizowania myśli i aktywnego, spokojnego słuchania przeciwnika.

Potwierdzeniem tego jest także nasze dzisiejsze spotkanie oraz wiele wcześniejszych spotkań z młodzieżą, które odbywały się w Senacie.

Chcę podkreślić, iż sala posiedzeń Senatu - tylko w obecnej, V kadencji - była wielokrotnie miejscem młodzieżowych obrad. Nie sposób wymienić wszystkich, ale wspomnę chociażby o Symulacji Obrad Parlamentu Europejskiego /listopad 2002 r./ czy II Narodowej Sesji Parlamentu Europejskiego /czerwiec 2003 r./. Były to młodzieżowe przedsięwzięcia zarówno młodzieży licealnej, jak i tej nieco starszej, studenckiej, w czasie których ćwiczono metody pracy parlamentarnej i dyskutowano, z dużym obiektywizmem, na temat otaczającej rzeczywistości.

Wystawione tu dziś prace są autorstwa młodzieży uzdolnionej plastycznie. Dzisiejsza wystawa eksponuje prace pod wielce znamiennym tytułem: "Dziedzictwo kulturowe Europy", co w kontekście naszego wejścia - już za kilkanaście dni - do Unii Europejskiej, jest niezwykle adekwatne. Dzisiaj, na początku XXI wieku, w momencie naszego integrowania się z innymi krajami europejskimi, różnorodność wspólnej kultury i jej szczególnych wartości humanistycznych, wymaga jednocześnie propagowania naszej kultury narodowej, podkreślania specyfiki polskiej historii, a także naszych osiągnięć w różnych dziedzinach jak np. nauka, kultura czy sztuka. Bowiem, jak pisał w swoim "Dzienniku 1953-1956" Witold Gombrowicz - twórca pełen dystansu do siebie i innych:"Jeden z wielkich problemów naszej kultury to - przeciwstawienie się Europie. Nie będziemy narodem prawdziwie europejskim póki nie wyodrębnimy się z Europy - gdyż europejskość nie polega na zlaniu się z Europą, lecz na tym aby być jej częścią składową - specyficzną i nie dającą się niczym zastąpić."

A tak na marginesie, jeśli Wam czas na to pozwoli, to pójdźcie dzisiaj do Łazienek - to bardzo blisko Parlamentu, 15 minut drogi - i obejrzyjcie niezwykle ciekawą, niedawno otwartą wystawę, poświęconą właśnie Gombrowiczowi. Swoistą ciekawostką jest, że eksponaty fotograficzne, które są treścią tej wystawy, umieszczone są na ogrodzeniu Łazienek, na wprost Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jak więc widzicie, każda, często bardzo niekonwencjonalna, forma przybliżania sztuki czy kultury, szerszemu ogółowi społeczeństwa, jest korzystna.

Wracając do tematu integracji państw europejskich, chcę podkreślić, że wchodząc do kręgu państw członkowskich Unii Europejskiej, nie musimy się obawiać, że współpraca polityczna, gospodarcza, naukowa, kulturalna, zachwieje naszym dziedzictwem kulturowym, tożsamością narodową czy możliwością samostanowienia; że nastąpi unifikacja niemalże wszystkich dziedzin życia. Jeżeli nasz kraj po 123 latach niewoli zachował swoją tożsamość, to nie straci jej na pewno i teraz, łącząc się z 24 krajami europejskimi. Na to z pewnością nie pozwoli nasze ogromne poczucie odrębności oraz silny związek z tradycją.

Nasza przeszłość, ponadtysiącletnie dzieje państwowości, wielcy przodkowie jak np.: Kopernik, Skłodowska-Curie, Chopin, Rej i Kochanowski, Mickiewicz, Słowacki i Norwid, Matejko, Malczewski i Chełmoński - nie sposób wymienić choćby znikomej części wybitnych Polaków - to z pewnością nasz istotny wkład nie tylko w europejski, ale i światowy, rozwój dziejów. Nie mamy powodów do kompleksów kulturowych. Często mówię, że nie wchodzimy do zjednoczonej Europy z pustymi rękami. Współtworzyliśmy potęgę i kulturę europejską wielkością swoich przodków. Obecnie w jej tworzeniu uczestniczą współcześni, w przyszłości - będą uczestniczyć potomni. I ta przyszłość, jej tworzenie, jest już w dużej mierze w rękach Was młodych.

Wiem, że jesteście tego świadomi. Wiem, że gros młodzieży pracuje bardzo ciężko, starając się zdobyć jak najszerszą wiedzę, ucząc się języków obcych. Jest to często praca okupiona ogromnym wysiłkiem. Ale zapewniam Was, że to zaprocentuje w przyszłości. Przy każdej okazji spotkania z młodzieżą mówię, aby uczyła się języków. Apeluję więc i dzisiaj: uczcie się języków obcych! Bo język to narzędzie, które jest niezbędne we współczesnym świecie.

Obrazy, rzeźby, gobeliny, a nawet meble to eksponaty, które tu przyciągają nasz wzrok i uwagę. Barwa, kompozycja i kształt przedstawionych prac daje pozytywne doświadczenia nie tylko wzrokowe, ale i emocjonalne.