Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment,

KRONIKA SENACKA

22 października 2003 r. w Senacie otwarto, poświęconą Mikołajowi Kopernikowi, wystawę dzieł ze zbiorów Biblioteki im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego. Na otwarcie wystawy, zorganizowanej pod patronatem marszałka Senatu RP, z inicjatywy senatora Zbigniewa Kruszewskiego, zaproszono młodzież z gimnazjów i liceów im. Mikołaja Kopernika.

Otwarcia wystawy dokonał marszałek Longin Pastusiak. W gablotach zaprezentowano księgi, m.in. pierwsze wydanie dzieła "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika (Norimbergae 1543), "Epistolae II. Prior: De motu lunae libratorio (...)" Jana Heweliusza (Gedani 1654), "Machinae coelestis pars prior" Jana Heweliusza (Gedani 1673), "Judicium astrologicum Magistri" Adama z Tuszyna (Cracoviae 1534), "Systema cosmicum (...)" Galilaei Galilaeusa (Lugduni 1641).

* * *

22 października 2003 r., z udziałem marszałka Longina Pastusiaka i wicemarszałków: Jolanty Danielak, Ryszarda Jarzembowskiego, Kazimierza Kutza oraz szefa Kancelarii Senatu - ministra Adama Witalca, odbyła się konferencja prasowa podsumowująca dwuletnią działalność Senatu V kadencji, ze szczególnym uwzględnieniem nowych inicjatyw ustawodawczych Senatu oraz prac na rzecz Polonii.

Przez dwa lata obecnej kadencji Senat przyjął prawie 3 tys. poprawek do ustaw; 84% z nich, czyli 2440, zostało zaakceptowanych przez Sejm - poinformował marszałek L. Pastusiak. Zdaniem marszałka Senatu, to cieszy, bo świadczy o pracowitości Izby, ale także martwi, ponieważ nie najlepiej świadczy o jakości ustaw, które trafiają do Senatu.

20 października 2003 r. minęły dwa lata od inauguracji Senatu V kadencji. W trakcie tych dwóch lat Senat odbył 46 posiedzeń, pracował w sumie przez 87 dni. W tym czasie senatorowie podjęli 469 uchwał (w tym 411 w sprawie uchwalonych przez Sejm ustaw). Marszałek L. Pastusiak dla porównania przytoczył dane Senatu poprzedniej kadencji: w okresie dwuletnim podjął on 274 uchwały, w tym 223 w sprawie ustaw.

Marszałek, jak podkreślił na konferencji prasowej, wolałby, żeby Senat był nie tylko "Izbą refleksji i zadumy" - jak jest nazywany, ale także żeby przeszedł do historii jako bardzo pracowity i pełen efektywnej pracy w stanowieniu prawa i wspieraniu polskiej diaspory.

W opinii L. Pastusiaka, wśród istotnych poprawek wprowadzonych przez Senat są te, których celem było uszczelnienie systemu podatkowego w Polsce. "Senat m.in. wprowadził obowiązek udokumentowania pieniężnej darowizny na cele oświatowe i kultu religijnego dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego" - zaznaczył.

Senat opracował także kilkanaście własnych projektów ustaw; 5 z nich zostało zaaprobowanych przez Sejm. Jedna z ustaw ustanowiła 2 maja dniem Polonii i Polaków za granicą, inna uznała 22 lutego dniem ofiar przestępstw.

"W Sejmie znajduje się kilkanaście innych projektów ustaw m.in. o równym statusie kobiet i mężczyzn. Czekamy na jej uchwalenie" - podkreślił marszałek L. Pastusiak.

Marszałek poinformował także, że z inicjatywy Senatu powołany został zespół, który monitoruje zdolność do absorpcji funduszy unijnych przez samorządy i organy ogólnokrajowe.

"Kolejną płaszczyzną działalności Senatu jest umacnianie Polaków za granicą i opieka nad Polonią. Tegoroczny budżet na ten cel wynosi 46 mln 300 tys. zł" - poinformował marszałek L. Pastusiak. Dodał, że diaspora polska jest trzecią na świecie po chińskiej i niemieckiej.

Izba pomaga rodakom poza granicami kraju poprzez wspieranie rozwoju oświaty, upowszechniania języka polskiego, kultywowania tradycji, obyczajów. "Działamy także inwestycyjnie. Poprzez organizacje pozarządowe finansujemy budowę m.in. szkół polskich, ośrodków kultury polskiej" - podkreślił marszałek Senatu.

Marszałek L. Pastusiak zwrócił również uwagę na liczne wizyty zagranicznych gości w Senacie oraz wyjazdy przedstawicieli Senatu do innych krajów. Jego zdaniem, dyplomacja parlamentarna powinna uzupełniać w istotny sposób dyplomację rządową.

Marszałek poinformował, że senatorowie pracują nad nowelą ordynacji wyborczej do Senatu. "Jesteśmy zwolennikami jednomandatowych okręgów wyborczych i miejmy nadzieję, że następne wybory już w takiej ordynacji się odbędą" - dodał.

Marszałek L. Pastusiak przedstawił koszty utrzymania Senatu. W roku 2003 statystyczny podatnik polski płaci na utrzymanie Kancelarii Senatu 15 groszy, a biorąc pod uwagę także program polonijny, wynosi to 24 gr miesięcznie. "Uwzględniając wkład Senatu w poprawę jakości stanowionego prawa, każdy powinien się zastanowić, czy lepiej płacić i mieć lepsze prawo, czy nie płacić i mieć ustawy z 2440 błędami" - podkreślił marszałek.

* * *

23 października 2003 r. w Senacie odbyła się konferencja prasowa, podczas której przewodniczący Komisji Kultury i Środków Przekazu senator Ryszard Sławiński podsumował wyjazdowe posiedzenia komisji w Bydgoszczy i Toruniu.

Senator poinformował, że Komisja Kultury i Środków Przekazu postanowiła zwrócić się z apelem do samorządowców, by lepiej gospodarowali pieniędzmi przeznaczanymi na kulturę, do środowisk biznesowych, by bardziej angażowały się w przedsięwzięcia kulturalne, i do władz publicznej telewizji i publicznego radia, by na swych antenach informowali o sponsorach poszczególnych wydarzeń kulturalnych.

Komisja domaga się m.in., by minister kultury wydał odpowiednie rozporządzenia i akty normatywne do wchodzącej w życie 17 listopada ustawy o ochronie zabytków. "Ta ustawa już w trakcie jej pisania budziła duże kontrowersje. Jest to kompleksowy i bardzo obszerny akt prawny, który sytuuje wysoko wojewódzkich konserwatorów zabytków. Poprzez odpowiednie rozporządzenia ministra kultury chcemy zapobiegać nadużyciom wynikającym ze zbyt silnej pozycji konserwatorów" - stwierdził senator R. Sławinski.

Senator zaznaczył, że na samorządach spoczywa wielka odpowiedzialność za losy kultury, ponieważ aż 80% wszystkich wydatków w tej dziedzinie ponoszą właśnie samorządy, a tylko 20% - Ministerstwo Kultury. Senator R. Sławiński uznał, że tzw. kultura wysoka powinna być finansowana z budżetu państwa, a masowa - przez samorząd i sponsorów.

Komisja Kultury i Środków Przekazu uważa, że sponsorzy dużo chętniej zaczną angażować się w przedsięwzięcia kulturalne, jeżeli informacje o tym będą podawane w mediach. Swoje postulaty komisja zamierza przesłać ministrowi kultury, władzom telewizji publicznej i publicznego radia, marszałkom województw oraz przedstawicielom świata biznesu.

Sejm uchwalił ustawę o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w czerwcu. Reguluje ona m.in. kwestię wywozu zabytków za granicę. Ustawa przewiduje także, że właściciel zabytku może ubiegać się o udzielenie dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie prac konserwatorskich lub robót budowlanych. Przewidziano sankcje karne dla właściciela zabytku, który doprowadzi do jego uszkodzenia, zniszczenia lub zaginięcia.

Zgodnie z zapisami ustawy, obowiązek prowadzenie kontroli, czy zabytki są odpowiednio chronione, spoczywa na wojewódzkim konserwatorze zabytków.

* * *

24 października 2003 r. w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie odbyła się uroczystość z okazji 85. rocznicy powołania Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

W uroczystości wzięli udział prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, marszałek Longin Pastusiak, minister obrony narodowej Jerzy Szmajdziński, szef Sztabu Generalnego generał Czesław Piątas, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Marek Siwiec.

Prezydent RP wręczył ordery państwowe. Za wybitne zasługi w umacnianiu suwerenności i obronności kraju Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: płk Michał Bułkin, płk Włodzimierz Kurek, płk Ryszard Matera oraz płk rezerwy Adam Sołtysiuk.

W swoim wystąpieniu prezydent A. Kwaśniewski podkreślił, że Polska i jej Siły Zbrojne sprostały wyzwaniu, jakim było wstąpienie do NATO. Bez ogromnego wysiłku Sztabu Generalnego, jego planowania i konsekwentnie wdrażanej strategii działania - nie sposób wyobrazić sobie spełnienia warunków naszego uczestnictwa w Sojuszu Północnoatlantyckiego. To dzięki pracy sztabowców było to możliwe i zakończyło się sukcesem. Sztab Generalny ma również swój znaczący udział w misjach sojuszniczych na Bałkanach, w Afganistanie i Iraku.

"Chcę za wieloletnią wierną i skuteczną służbę, za oddanie i poświęcenie złożyć wszystkim żołnierzom i oficerom - pełniącym obecnie służbę w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego, jak i tym którzy w nim kiedyś byli, wyrazy najwyższego uszanowania. Słowa wdzięczności kieruję pod adresem pracowników cywilnych Sztabu. Chcę Was wszystkich zapewnić - Polska docenia Wasze osiągnięcia, Polska o Was pamięta" - powiedział prezydent A. Kwaśniewski.

* * *

W "Przeglądzie Sejmowym" nr 4(57)2003 ukazała się recenzja książki prof. Jerzego Pietrzaka pt. "Senat Rzeczypospolitej Polskiej. Tradycja i współczesność XV-XXI w.", wydanej w 2002 r. przez Kancelarię Senatu RP. Autor recenzji Stanisław Grodziski pisze m.in.:

-To imponujące dzieło zawiera, poza zwięzłym wstępem i zakończeniem, następujące rozdziały: "Senat Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów"; Czasy zaborów"; "Senat II Rzeczypospolitej"; "Senat III Rzeczypospolitej". W książce znajduje się ponad 450 ilustracji, jest tam także wykaz podstawowej literatury naukowej (ok. 75 pozycji).

Dzieje senatu (...) są opracowane w naszej historiografii nierówno. Jeśli, na skutek prowadzonych w ostatnich dziesięcioleciach badań nad historią polskiego parlamentaryzmu, wiele już wiadomo o senacie Pierwszej Rzeczypospolitej, to czasy porozbiorowe (lata 1795-1918) są opracowane słabiej. Tymczasem senat funkcjonował wówczas w Księstwie Warszawskim, w Królestwie Kongresowym, w wolnym mieście Krakowie (jako władza wykonawcza), a na uwagę zasługuje także udział Polaków w wyższych izbach parlamentów państw zaborczych, to jest przede wszystkim parlamentów pruskiego i austriackiego. Napisano już wiele o senacie Drugiej Rzeczypospolitej (1922-1939), nie zawsze jednak obiektywnie. Zwłaszcza obszerna literatura z czasów PRL jest jednostronnie krytyczna. Mimo pojawienia się już pierwszych opracowań na swoje ujęcie czekają jeszcze proces przywracania drugiej izby w 1989 r. i rola, jaką w ciągu minionych kilkunastu lat ona odegrała i wciąż jeszcze ma do odegrania.

Autor, Jerzy Pietrzak, opisał dzieje senatu we wszystkich tych epokach, w ciągu blisko siedmiu wieków. Organ ten, rozmaicie zorganizowany, o różnych, starannie tu zestawionych kompetencjach, pełnił ważną funkcję: izby refleksji i dystansu, izby łagodzącej skutki ustawodawcze ostrych starć poglądów w izbie poselskiej, izby będącej "opiekunem" polskiej racji stanu.

Recenzowane dzieło jest nie tylko przeglądem, ale i próbą syntezy historii tej ważnej instytucji, podkreślenia roli, jaką w poszczególnych okresach odgrywała. Zwracając uwagę na skład senatu, a od II Rzeczypospolitej - na prawo wyborcze, autor przedstawił przebieg procesu wyłaniania elity narodowej.

Oceniając książkę z merytorycznego punktu widzenia chciałbym podkreślić, iż zostały w niej wykorzystane wyniki najnowszych badań nad dziejami polskiego parlamentaryzmu; trzeba przyznać, że autor zaprezentował je obiektywnie i na wysokim poziomie. Tekst, jaki wyszedł spod pióra J. Pietrzaka, jest napisany jasno i zwięźle (nie jest łatwą rzeczą połączenie ujęć syntetycznego i informacyjnego; tu się to powiodło). Ilustracje zostały wybrane ze smakiem i znawstwem; poza garścią "klasycznych", które w takiej publikacji znaleźć się musiały, wiele jest niemal nieznanych, wyszukanych w wyniku długiej kwerendy. Całość, w starannej i pięknej formie, stanowi wysokiej klasy dzieło sztuki edytorskiej. Opus coronat labores.-.

* * *

30 października 2003 r. marszałek Longin Pastusiak wziął udział w konferencji "Diagnoza stanu państwa i społeczeństwa polskiego po 14 latach transformacji", zorganizowanej z inicjatywy prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.

W konferencji, którą otworzył prezydent RP, uczestniczyli liczni przedstawiciele władz państwowych, liderzy partii politycznych, wybitni reprezentanci świata nauki, komentatorzy i publicyści.

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment,