Diariusz Senatu RP: spis treści, następny część dokumentu

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o systemie oświaty,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o waloryzacji emerytur i rent
  w 2003 r. oraz o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o usługach detektywistycznych oraz ustawy - Prawo o ruchu drogowym,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gwarancjach Skarbu Państwa dla przewoźników lotniczych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z dostosowaniem do prawa Unii Europejskiej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne,
• informację Prezesa Rady Ministrów na temat rezultatów negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych*,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o nadaniu Akademii Medycznej w Lublinie nazwy "Akademia Medyczna w Lublinie imienia Profesora Feliksa Skubiszewskiego",
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw,
• trzecie czytanie projektu ustawy o równym statusie kobiet i mężczyzn,
• trzecie czytanie projektu uchwały w sprawie zwiększania sprawności administracji publicznej.

Na podstawie art. 48 ust. 2 pkt 8, drugiego dnia obrad senator Marian Kozłowski zgłosił wniosek formalny o skreślenie z porządku obrad punktu czternastego dotyczącego drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.

Przed rozpoczęciem posiedzenia w Senacie zaświeciło Betlejemskie Światło Pokoju. Harcerze przekazali je marszałkowi L. Pastusiakowi, który w imieniu wszystkich senatorów podziękował za ten symbol pokoju i miłości. Marszałek przekazał także wszystkim druhnom w całej Polsce najserdeczniejsze życzenia świąteczno-noworoczne od senatorów Rzeczypospolitej Polskiej.

Przed rozpoczęciem 31. posiedzenia marszałek L. Pastusiak powiedział:

Sprawozdanie przedstawił senator Bernard Drzęźla, który poinformował, że komisja rozpatrzyła ustawę sejmową 13 grudnia i postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie jej bez poprawek. Potrzeba uchwalenia ustawy wynika z faktu, że poprzednia ustawa dotycząca tej sprawy traci moc 31 grudnia 2002 r. Ustawa ta stanowiła podstawę realizacji programu "Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998-2002". Proces reformowania górnictwa, jak wiadomo, nie został jeszcze zakończony, bo nadal do rozwiązania pozostają problem nadmiaru mocy produkcyjnych w górnictwie oraz wszystkie związane z tym problemy socjalne. Ponadto nie wywiązano się jeszcze ze zobowiązań wobec pracowników przedsiębiorstw górniczych korzystających z dwuletnich zasiłków socjalnych lub pięcioletnich urlopów górniczych. W celu umożliwienia wydatkowania środków budżetowych na te cele konieczne jest utrzymanie w mocy niektórych przepisów poprzedniej ustawy.

Jak stwierdził senator B. Drzęźla, nowa ustawa dostarcza instrumentów prawnych dla realizacji programu reformy górnictwa węgla kamiennego "Program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2003-2006 z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i zainicjowaniem prywatyzacji niektórych kopalń". Program ten został przyjęty przez rząd 20 listopada 2002 r.

Rozpatrywana ustawa została dość późno dostarczona do Sejmu, Senatowi jest przedstawiana właściwie na minutę przed dwunastą, bo 31 grudnia musi ona wejść w życie. Powodem tych opóźnień jest to, że program restrukturyzacji górnictwa powstawał z wielkimi trudnościami. Był on na różne sposoby oprotestowywany, dlatego jego ostateczna wersja ukształtowała się dopiero 20 listopada.

W głosowaniu Senat poparł stanowisko przedstawione przez Komisję Gospodarki i Finansów Publicznych i 49 głosami, przy 5 głosach wstrzymujących podjął uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 37. posiedzeniu, 6 grudnia 2002 r. Do Senatu została przekazana w tym samym dniu, a marszałek Senatu 9 grudnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury i Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisje te po rozpatrzeniu ustawy przygotowały wspólne sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie połączonych komisji przedstawił senator Marian Kozłowski, który poinformował, że poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa wpłynął do Sejmu 26 kwietnia 2002 r., a  projekt rządowy w tej sprawie - 22 lipca. Pod obrady Senatu poprawiony projekt ustawy wpłynął dopiero 6 grudnia br. Z materiału porównawczego Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu wynika, że w Sejmie wniesiono bardzo dużo zmian do projektu rządowego.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 37. posiedzeniu, 5 grudnia 2002 r. Do Senatu została przekazano ja następnego dnia. Marszałek Senatu 9 grudnia, zgodnie z Regulaminem Senatu, skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

W imieniu Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia głos zabrał senator Marek Balicki, który poinformował, że komisja zebrała się 13 grudnia i rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Komisja przedłożyła sprawozdanie, w którym zawarto trzynaście zaproponowanych przez nią poprawek.

Jak stwierdził senator M. Balicki, ustawa była wynikiem inicjatywy legislacyjnej rządu. Na posiedzeniu komisji wiceminister Jolanta Banach, która reprezentowała rząd, uzasadniała zasadność tej dosyć rozległej zmiany legislacyjnej. Senator przypomniał, że nowelizowana ustawa została uchwalona 27 sierpnia 1997 r. Zastąpiła ustawę o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych z 9 maja 1991 r., pierwszą ustawę, będącą wyrazem trudu podjęcia się ochrony czy odbudowania chronionego rynku pracy. Wprowadzono wówczas system kwotowy, czyli składki na Narodowy Fundusz Zdrowia, których wysokość uzależniona była od tego, czy zakład pracy zatrudniał osoby niepełnosprawne w liczbie określonej procentowo w ustawie - dziś ona wynosi 6%. Wówczas został też utworzony Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz wprowadzony system rozwiązań ekonomicznych, które promowały - poprzez ulgi i zwolnienia dla zakładów pracy chronionej zwrot kosztów tworzenia miejsc pracy i inne mechanizmy - zatrudnianie tych osób.

Tamta ustawa została zastąpiona ustawą z 27 sierpnia 1997 r., która do chwili obecnej była ponad dwadzieścia razy nowelizowana. Rozpatrywana ustawą jest kolejną nowelizacją, dosyć obszerną. Poprzednie nowelizacje były związane głównie z procesem reformowania państwa, z reformą administracji publicznej, ubezpieczeń społecznych, systemu opieki zdrowotnej, a ostatnie nowelizacje poprzez zmianę zaniechania poboru podatku VAT na rzecz jego zwrotu do określonego limitu miały służyć ograniczeniu możliwości nadużyć. Część zmian była traktowana przez odbiorców jako ograniczanie zakresu i wielkości pomocy.

Powstaje więc pytanie: skoro było tyle zmian, dlaczego ta kolejna zmiana, i to w tak szerokim zakresie, jest potrzebna? W czasie debaty sejmowej, jak również na posiedzeniu komisji rząd wskazywał, że przede wszystkim istnieje potrzeba dostosowania przepisów tej ustawy do ustawy o dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej, do wielokrotnych zaleceń pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli i aparatu skarbowego, i wreszcie do ustawodawstwa Unii Europejskiej, dotyczącego obszaru podatków, w zakresie niedyskryminacji oraz polityki w zakresie konkurencji. Inne powody, które wskazywane były jako najistotniejsze, to potrzeba mocniejszego związania pomocy z faktem zatrudniania konkretnej osoby niepełnosprawnej i maksymalnego zindywidualizowania pomocy, większego wsparcia zatrudniania osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy oraz adresowania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, do lokalnych środowisk, zdolnych do lepszego rozpoznania potrzeb osób niepełnosprawnych i skuteczniejszego ich zaspokojenia.

I tym celom ustawy służy wiele konkretnych zmian. Ustawa jest dosyć obszerna. Po pierwsze, doprecyzowała wiele kwestii, między innymi definicję osoby niepełnosprawnej, uprościła też w niektórych wypadkach kwestie orzecznicze tak, żeby nie było podwójnego orzekania wtedy, kiedy osoba niepełnosprawna chce korzystać z niektórych należnych jej uprawnień.

Po drugie, w sposób właściwy, zdaniem rządu, określono kompetencje pełnomocnika do spraw osób niepełnosprawnych, w tym przypisano mu kontrolę orzeczeń, kontrolę prawidłowości i jednolitości stosowania przepisów, standardów i procedur.

Po trzecie, określono kryteria dochodowe w stosunku do osób niepełnosprawnych, na przykład ubiegających się o dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych. Tutaj komisje wniosły poprawkę i trochę inaczej zostały określone te kryteria.

To, co jest najważniejsze oprócz wielu innych zmian, to fakt, że od 1 stycznia 2004 r. zakłady pracy chronionej nie będą korzystały ze zwrotu podatku VAT. Ta kwota, którą uzyskiwały zakłady pracy chronionej, w wysokości mniej więcej 1 miliarda 200 milionów, 1 miliarda 250 milionów zł, zostanie przeznaczona na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, i to zarówno w zakładach pracy chronionej, jak i na otwartym rynku. Pracownicy w zakładach pracy chronionej otrzymają dofinansowanie, w zależności od stopnia niepełnosprawności, wynoszące 130, 110 albo 49%. Na otwartym rynku pracy pracodawcy będą otrzymywać 70% bądź, w wypadku osób chorych psychicznie czy niewidomych, 90% tej kwoty. Tak więc pieniądze będą, w rozumieniu dosłownym, szły za zatrudnioną osobą niepełnosprawną.

Pierwsza z tych, które wymagają omówienia, dotyczy warsztatów terapii zajęciowej. Sejm uchwalił nowy art. 10b. Ust. 3 tego artykułu mówił, że ze środków funduszu nie mogą być dofinansowane koszty uczestnictwa w warsztacie osób niepełnosprawnych, które są stałymi podopiecznymi jednostek organizacyjnych prowadzących terapię zajęciową na podstawie odrębnych przepisów. Dotyczy to domów pomocy społecznej. W tym czasie napłynęło wiele protestów, również do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. W trakcie prac komisji został wypracowany kompromis, godzący cele, które Sejm chciał osiągnąć poprzez uchwalenie tego przepisu, z celami, które wiążą się z zaspokajaniem praw do udziału w warsztatach terapii zajęciowej również uczestników z domów pomocy społecznej. To, co przyjęła komisja, zawiera się w rozwiązaniu polegającym na tym, że dofinansowanie ze środków funduszu kosztów uczestnictwa w warsztacie osób niepełnosprawnych, które przebywają w tych jednostkach, jest obniżane w zależności od procentowego wskaźnika liczby tych osób w ogólnej liczbie uczestników warsztatu. I tak, jeśli liczba tych osób nie przekracza 30%, to zwrot kosztów nie zostaje obniżony, a jeśli przekracza 80%, to za te osoby, które są na przykład pensjonariuszami domu pomocy społecznej, koszty nie będą zwracane. W tym przedziale 30-80% będzie stopniowy degresywny spadek. Szczegółowe zasady tego obniżania zostaną uregulowane w akcie wykonawczym.

Następnie senator M. Balicki nawiązał do art. 10e, mówiącego, że osoby niepełnosprawne mogą się ubiegać o dofinansowanie ze środków funduszu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. W ustawie sejmowej określone progi były związane z dochodem uzyskiwanym na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym. Komisja zaproponowała uzależnienie tego od przeciętnego wynagrodzenia, które jest zdefiniowane w słowniczku ustawy, ponieważ to będzie zdecydowanie łatwiejsze i korzystniejsze dla osób korzystających z tej pomocy oraz zdecydowanie ułatwi obliczanie tego progu.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator sprawozdawca omówił poprawki związane z przepisami przejściowymi, z wejściem w życie ustawy. Komisja zaproponowała, by kilka przepisów, czyli te, które się wiążą z uprawnieniem do zasiłków pielęgnacyjnych czy zasiłków stałych, weszły w życie w dniu ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2003 r.

Podczas przerwy w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, która ustosunkowała się do przedstawionych poprawek. Poparcie komisji uzyskało 15 z 22 postulowanych zmian.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm 5 grudnia 2002 r., a następnego dnia przekazano ją do Senatu. 9 grudnia marszałek skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, która po rozpatrzeniu tej ustawy przygotowała sprawozdanie.

Senator sprawozdawca przypomniała, że uchwalona przez Sejm ustawa powstała na podstawie projektu rządowego. Zawiera ona wiele zmian natury organizacyjnej, systemowej i porządkowej w zakresie funkcjonowania systemu przeciwdziałania bezrobociu. Do tej ustawy komisja sejmowa wprowadziła bardzo dużo poprawek i zmian, aż trzydzieści osiem. Większość tych poprawek wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym.

Spośród najważniejszych zmian wprowadzonych w nowelizacji senator A. Stradomska wymieniła włączenie gmin do kręgu tych podmiotów, które mają współdziałać w realizacji zadań na rzecz zatrudnienia i przeciwdziałaniu bezrobociu, oraz wprowadzenie zasady ustalania przez wojewódzki urząd pracy kwot środków funduszu pracy dla samorządów powiatowych tego województwa na finansowanie programów aktywnego przeciwdziałania bezrobociu i innych fakultatywnych zadań. Wprowadzono również zmiany w refundacji wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Ta refundacja będzie obowiązywać od 1 czerwca 2003 r. i będzie zadaniem własnym samorządu powiatowego, realizowanym na podstawie umowy starosty z pracodawcą bądź organizacją zrzeszającą pracodawców. Będą mogły w tym uczestniczyć również Ochotnicze Hufce Pracy. Jest to wyjście na przeciw oczekiwaniom, bo przecież taką rolę w przeciwdziałaniu bezrobociu mają te hufce. Wojewódzki urząd pracy zaś, po zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady zatrudnienia, określi wykaz zawodów, do których przygotowanie może być refundowane.

Następnie dodano przesłankę pozbawienia statusu bezrobotnego. Teraz starosta będzie mógł pozbawić daną osobę statusu bezrobotnego nie tylko wtedy, gdy dwukrotnie odmówi ona pracy, ale również wtedy, gdy odmówi udziału w szkoleniu, stażu lub w programie specjalnym. Starosta może również skierować bezrobotnych, którzy ukończyli pięćdziesiąty trzeci rok życia - w wypadku kobiet, i pięćdziesiąty ósmy rok życia - w wypadku mężczyzn, do prac interwencyjnych na okres do dwudziestu czterech miesięcy, o ile w ostatnim zakładzie pracy zostali oni zwolnieni z przyczyn dotyczących tego zakładu. Jest to zmiana, na którą oczekiwano, ponieważ bardzo często tak się zdarzało, że były zwalniane osoby, którym brakowało dwóch, trzech miesięcy, roku, żeby odejść na emeryturę i spełnić to wymaganie czasu pracy. Teraz będzie można zatrudnić właśnie te osoby w ramach prac interwencyjnych i wtedy będą one mogły dopracować do tego okresu. Obniża się również kwotę maksymalnej refundacji pracodawcy kosztów robót publicznych z 75% przeciętnego wynagrodzenia do 50% tego wynagrodzenia oraz refundacji rzeczowych z 50% do 20% i ogranicza ich wysokość do 15% (było 25%).

Kolejne zmiany dotyczyły powiększenia kręgu podmiotów uprawnionych do prowadzenia pośrednictwa pracy. Na tym rynku jest bardzo dużo propozycji, w związku z tym proponuje się wprowadzenie agencji pracy tymczasowej i agencji doradztwa personalnego. Agencje te będą mogły osiągać zysk, ale nie będą mogły osiągać tego zysku poprzez pobieranie opłat od bezrobotnych, którzy poszukują pracy w tych agencjach.

Odstąpiono również od refundowania pracodawcom ze środków funduszu pracy dodatków i premii wypłaconych opiekunom praktyk uczniowskich. W tej chwili pracodawcom, u których będą odbywały się takie praktyki, środki dla tych opiekunów będą przekazywane przez szkoły prowadzące kształcenie zawodowe. Będzie to finansowane w ramach dotacji celowych z budżetu państwa. Przewidziane na to w ustawie budżetowej środki w kwocie około 6 milionów zł są w dyspozycji Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu.

I ostatnia, bardzo ważna zmiana, zasługująca na szczególną uwagę, odnosiła się do art. 3 nowelizacji, który wychodzi naprzeciw wnioskom złożonym do Trybunału Konstytucyjnego w związku ze zbyt krótkim vacatio legis ustawy. Obecnie przepis został tak skonstruowany, by zagwarantować prawo do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego tym osobom, które spełniłyby warunki do ich uzyskania na określonych zasadach przed 1 stycznia 2002 r., gdyby ustawa weszła w życie czternaście dni po jej opublikowaniu. Niemniej jednak prawo do takich świadczeń będzie przysługiwało zgodnie z tym artykułem najwcześniej od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator A. Stradomska stwierdziła, że Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia po dokładnej analizie ustawy sejmowej postanowiła wprowadzić pięć poprawek. Trzy z nich miały charakter legislacyjny, dwie doprecyzowywały ustawę. W imieniu komisji senator zwróciła się o przyjęcie rozpatrywanej nowelizacji wraz z poprawkami.

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm 5 grudnia 2002 r., a następnego dnia przekazano ją do Senatu. Marszałek Senatu 9 grudnia skierował ją do Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, która przygotowała swoje sprawozdanie.

Sprawozdanie przedstawił senator Jerzy Cieślak, który poinformował, że posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, podczas którego omawiano ustawę o waloryzacji emerytur i rent w 2003 r. oraz o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odbyło się 9 grudnia 2002 r. Uzasadniając konieczność zmian wprowadzonych w ustawie, senator podkreślił, że we wszystkich rozwiniętych krajach świata obserwuje się niskie wskaźniki przyrostu naturalnego, zmniejszającą się liczbę osób czynnych zawodowo i zwiększanie się średniej długości życia, czego konsekwencją jest rosnąca liczba osób niezdolnych do pracy z powodu podeszłego wieku lub złego stanu zdrowia. Zjawiska te i tendencje obserwujemy również w naszym kraju. W tej sytuacji dalsze finansowanie świadczeń emerytalno-rentowych środkami wypracowanymi przez pokolenie ludzi czynnych zawodowo może doprowadzić w niezbyt odległej perspektywie do głębokiego kryzysu ekonomicznego całego systemu.

Senator sprawozdawca przypomniał, że omawiana ustawa dotyczy blisko dziewięciu milionów dwustu tysięcy obywateli Polski. Uprzedzając ewentualne pytania, przypomniał również, że średnia emerytura wynosi w naszym kraju obecnie 1 tysiąc 126 zł, renta - 828 zł, a renta rodzinna - 964 zł. Trzeba również podkreślić, że najniższa emerytura i renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 533 zł, a renta przy częściowej niezdolności - 410 zł, renta wypadkowa z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 640 zł, a przy częściowej niezdolności - 492 zł. Te najniższe świadczenia otrzymuje obecnie milion sto dwadzieścia pięć tysięcy osób.

W tej sytuacji bardzo ważny jest sposób waloryzowania emerytur i rent, gwarantujący utrzymanie co najmniej realnej wartości tych świadczeń. Obecnie wysokość i częstotliwość waloryzacji świadczeń ustala się na podstawie prognozowanego w ustawie budżetowej wzrostu kosztów utrzymania na rok następny, czyli przewidywanego wskaźnika inflacji.

Jak stwierdził sprawozdawca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia, w opinii ekspertów ten sposób waloryzacji jest zły. Potwierdzają to wydarzenia z ostatnich trzech lat. W 1999 r. rząd premiera Jerzego Buzka zaplanował błędnie, że waloryzacja w roku następnym wyniesie 4,3%. Tymczasem inflacja w 2000 r. przekroczyła 10%, a świadczenia wzrosły tylko o 34 zł. W konsekwencji w 2001 r. trzeba było wyrównać źle zaplanowany wzrost świadczeń za rok poprzedni. Świadczenia te wzrosły więc o 105 zł, a skutki tej podwyżki przeniosły się na rok następny. Ponieważ inflacja zmniejszała się nadspodziewanie szybko, to przy zastosowaniu tego samego systemu waloryzacji w 2002 r. świadczenia wzrosły tylko o niespełna 5 zł, czym wielu emerytów i rencistów - chyba słusznie - poczuło się obrażonych. Nie był to jednak skutek woli politycznej rządu i parlamentu ani przymus ekonomiczny związany z zasypywaniem tak zwanej dziury budżetowej. Był to skutek niedobrych regulacji prawnych, które w latach poprzednich działały w sposób niemal automatyczny.

Senator J. Cieślak poinformował, że obecnie w Sejmie trwają prace nad kompleksową korzystną dla emerytów i rencistów zmianą tego systemu, która nie wejdzie jeszcze w życie 1 stycznia 2003 r. W tej sytuacji rząd i partnerzy społeczni w Komisji Trójstronnej do spraw Społeczno-Gospodarczych oraz reprezentatywni przedstawiciele środowisk emerytów i osób niepełnosprawnych uznali potrzebę pilnej, chociaż tylko doraźnej, zmiany obowiązujących regulacji prawnych.

Omawiana ustawa ma więc rzeczywiście charakter epizodyczny i określa zasady waloryzacji emerytur i rent w 2003 r. Będzie miała trzy zasadnicze skutki: uniezależni wskaźnik waloryzacji tych świadczeń od inflacji, ustali go na poziomie 103,7% i przyspieszy równocześnie termin waloryzacji, przesuwając go z dnia 1 czerwca na dzień 1 marca 2003 r. Zmiany te spowodują, że emeryci i renciści otrzymają większą podwyżkę świadczeń niż otrzymaliby na podstawie przepisów obowiązujących obecnie, a wysokość podwyżki będą znać z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.

Sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury przedstawił senator Józef Sztorc, który poinformował, że komisja po rozpatrzeniu nowelizowanych ustaw wniosła o przyjęcie ich bez poprawek.

W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego głos zabrał senator Grzegorz Niski.

Nowelizacja ustawy o usługach detektywistycznych zmierza, po pierwsze, do przesunięcia o sześć miesięcy terminu ważności zezwoleń na działalność gospodarczą w zakresie usług detektywistycznych, przekształconych z koncesji w trybie art. 96 ust. 2 w związku z ust. 3 ustawy z 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej. Po drugie, do zobligowania do złożenia wniosku o wymianę zezwolenia przekształconego z mocy prawa z koncesji udzielonej przed 1 stycznia 2001 r. na zezwolenie wydawane w trybie ustawy o usługach detektywistycznych, jeśli przedsiębiorca zamierza kontynuować świadczenie usług detektywistycznych, a jednocześnie spełni warunki określone w ustawie o usługach detektywistycznych, w tym w szczególności uzyska licencję detektywa. I po trzecie - do wprowadzenia obowiązku pozyskania licencji detektywa przez osoby wykonujące czynności detektywa przed dniem wejścia w życie ustawy o usługach detektywistycznych, a więc takie, które podjęły i wykonywały działalność detektywistyczną w okresie, w którym przepisy prawa nie wymagały uzyskiwania licencji detektywa.

W opinii senatora G. Niskiego, proponowana zmiana jest korzystna dla przedsiębiorców zajmujących się świadczeniem usług detektywistycznych, ponieważ przedłuża im okres kontynuowania działalności na starych zasadach. Jest to spowodowane opóźnieniem w wydaniu aktów wykonawczych do ustawy o usługach detektywistycznych, w szczególności brakiem rozporządzenia regulującego tryb przeprowadzanie badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się o wydanie licencji. Badania te, zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy o usługach detektywistycznych, są warunkiem koniecznym do wydania licencji detektywa. A zatem brak aktu prawnego, określającego zakres tych badań, kwalifikacje lekarzy upoważnionych do ich przeprowadzenia oraz warunki i tryb uzyskiwania uprawnień do ich przeprowadzenia, uniemożliwia w istocie rozpoczęcie procedury wydawania licencji detektywa i zezwoleń na wykonywanie usług detektywistycznych.

Zaproponowana nowelizacja ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym ma na celu przesunięcie o jeden rok terminu uruchomienia systemu wydawania świadectw oryginalności pojazdów. Termin ten proponuje się zsynchronizować z wdrożeniem Centralnej Ewidencji Pojazdów, jak bowiem stanowi ustawa, podmioty wykonujące badania oryginalności pojazdów będą przekazywać informacje o wykonanym badaniu i wydanym świadectwie oryginalności do Centralnej Ewidencji Pojazdów - zgodnie z art. 80 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Ponadto przesunięcie tego terminu pozwoli przedsiębiorcom, którzy zamierzają podjąć działalność w zakresie wydawania świadectw oryginalności pojazdów, na przygotowanie się do tej operacji od strony organizacyjno-technicznej. Świadectwa wydawane bowiem będą po przeprowadzeniu specjalistycznych badań technicznych pojazdu. A zatem przedsiębiorcy zyskają dłuższy czas na odpowiednie wyposażenie lub uzupełnienie infrastruktury potrzebnej do wykonywania badań.

Sprawozdanie przedstawił senator Kazimierz Drożdż, który poinformował, że ustawa została uchwalona na podstawie projektu poselskiego. Nowelizuje ona ustawę z 14 listopada 2001 r. o gwarancjach Skarbu Państwa dla przewoźników lotniczych, która zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do udzielania przewoźnikom lotniczym gwarancji Skarbu Państwa obejmujących szkody wobec osób trzecich związane z eksploatacją statków powietrznych, powstałe w wyniku wojny lub aktów terroru. Zgodnie z tą ustawą, gwarancje mogą dotyczyć szkód o wartości jednostkowej ponad 50 milionów dolarów i nie mogą przekroczyć łącznie 1 miliarda dolarów.

Celem opiniowanego przez komisję aktu prawnego jest przedłużenie okresu ważności gwarancji Skarbu Państwa do dnia 31 grudnia 2003 r.

W debacie nad nowelizacją sejmową wniosek o charakterze legislacyjnym zgłosił senator Marian Noga. Podczas przerwy w obradach postulowana poprawka uzyskała poparcie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury i została zarekomendowana Senatowi.

Uchwała

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Zbigniew Zychowicz, który poinformował, że rozpatrywana ustawa zmienia wybrane przepisy trzech ustaw. Jej celem jest dokonanie zmiany terminów wejścia w życie tych ustaw, który pierwotnie został określony na 1 stycznia 2003 r. Z jednej strony nie jest to, jak wiadomo, data obowiązująca, to znaczy nie jest to data naszego członkostwa. A z drugiej strony, i to jest główny powód zmiany, w tym czasie z różnych przyczyn ustawy te nie mogą wejść w życie.

Ustawa o ochronie roślin uprawnych z 12 lipca 1995 r. wraz z późniejszymi zmianami zawiera artykuły wchodzące w życie 1 stycznia 2003 r., między innymi art. 13f i 13g. Artykuły te dotyczą obowiązku tak zwanego paszportowania wprowadzanych do obrotu partii roślin, produktów roślinnych i przedmiotów wymienionych w stosownym akcie, a także określenia podmiotu uprawnionego do wystawiania paszportu, zasad wystawiania tego paszportu oraz informacji w nim zawartych, wzorów druków itp.

Paszport powinien wchodzić w życie równocześnie z wymogiem wpisania do rejestru producentów, którzy będą zobowiązani do posiadania takiego paszportu. Do wystawienia paszportu potrzebny jest także pewien okres na dokonanie odpowiedniej oceny, czyli pewien cykl produkcyjny, w trakcie którego prowadzi się kontrolę i ocenę stanu zdrowotności roślin. Żadnego z tych wymogów dziś nie spełniamy. Pozostawienie ustawy w dotychczasowym brzmieniu mogłoby więc uniemożliwić i zablokować w kraju obrót roślinami, produktami roślinnymi i określonymi przedmiotami, a więc spowodowałoby masę zamieszania i potworne koszty, mogłyby się nawet pojawić niepokoje społeczne. Ustawy te dotyczą również wymiany handlowej Polski z Unią Europejską, a dziś nie jesteśmy jeszcze krajem członkowskim.

W ustawie z 29 listopada 2000 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego Sejm dokonał zmiany, polegającej na przesunięciu terminu wejścia w życie art. 9 ust. 3 pkt 2 i art. 15-21 na dzień uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej. Wymienione przepisy przewidują wypłacanie rekompensat grupom producentów owoców i warzyw, wpisanym do rejestru grup uznanych, z tytułu niewprowadzania do obrotu niektórych gatunków owoców i warzyw. W chwili obecnej brakuje w wyżej wymienionym rejestrze grup producentów owoców i warzyw, a więc ustawa byłaby bezprzedmiotowa, nie można by było jej skonsumować.

Może być tak, że jeden artykuł przeczy drugiemu, a tak by się stało wskutek pozostawienia art. 72 i 73 w starym brzmieniu. Zmiana ma na celu dostosowanie terminu wprowadzenia systemu oceny zgodności wyrobów objętych tą ustawą do terminu wprowadzenia tego systemu określonego w ustawie o systemie oceny zgodności, gdzie w art. 65 mówi się, że system ten wejdzie w życie z dniem uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Skoro ustawa o materiałach wybuchowych normuje szereg kwestii na podstawie systemu oceny zgodności, nie może wchodzić w życie wcześniej niż sam ten system.

W głosowaniu Senat, 84 głosami, przy 2 głosach wstrzymujących się, postanowił nie zgłaszać zastrzeżeń do rozpatrywanej ustawy i przyjąć ją bez poprawek.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 37. posiedzeniu, 5 grudnia 2002 r., a do Senatu przekazano ją następnego dnia. Marszałek Senatu 9 grudnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 regulaminu, skierował ją do Komisji Ochrony Środowiska. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie, które przedstawił senator Włodzimierz Łęcki.

Nowelizacja dotyczyła dwóch kwestii. Po pierwsze, dopuszczenia do prowadzenia wodociągów i oczyszczalni ścieków przez spółki wodne, a po drugie, dopuszczenia do odprowadzenia do naturalnych zbiorników wodnych wód pochłodniczych o temperaturze do 26°C.

Pierwsza sprawa, dotycząca wyrażenia zgody na prowadzenie przez spółki wodne wodociągów, ujęć wodnych wodociągów i oczyszczalni ścieków, okazała się bardziej skomplikowana. Senat w projekcie ustawy zawarł sześć zmian do ustawy - Prawo wodne, regulujących sprawę pozwolenia dla spółek wodnych. Jak przypomniał senator W. Łęcki, poprzednia ustawa - Prawo wodne zezwalała spółkom wodnym na prowadzenie takiej działalności. Ustawa uchwalona w 2000 r. pozwoliła spółkom wodnym na prowadzenie oczyszczalni i wodociągów, ale tylko do końca bieżącego roku. Dlatego bardzo pilną sprawą okazała się albo zmiana przepisów, albo - i to właśnie zostało ustalone na trzech spotkaniach komisji sejmowej - wydłużenie okresu przejściowego do końca przyszłego roku.

Podczas posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska wiceminister środowiska Czesław Śleziak przedstawił stanowisko rządu odmienne od stanowiska Senatu. Jak stwierdził senator sprawozdawca, słusznie, ponieważ propozycja senacka była fragmentaryczna i dotyczyła tylko jednej kwestii. Po głębszym zapoznaniu się ze sprawą i ze stanowiskiem ministerstwa komisja uznała, że głębszej analizy wymaga nie tylko ten problem, ale i kilka innych.

Informację na temat rezultatów negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej przedstawił prezes Rady Ministrów Leszek Miller. Premier w swym wystąpieniu podkreślił m.in., że nie byłoby delegacji polskiej w Kopenhadze, gdyby nie polski Sierpień i polska "Solidarność", gdyby nie Okrągły Stół, przy którym zaczęto naszą Polaków rozmowę o lepszej polskiej przyszłości, przełamując w ten sposób brak zdolności do współdziałania oraz nieumiejętność prowadzenia dialogu, czego symbolem jest inny 13 grudnia. Premier wskazał, że zestawienie tych dat pokazuje, o ile dziś jesteśmy mądrzejsi i dokąd możemy dojść, idąc razem. Tak jak Europa przeszła od Kopenhagi z czerwca 1993 r., kiedy Rada Europejska zadecydowała o możliwości rozszerzenia Unii, do Kopenhagi w grudniu 2002 r., kiedy zakończono negocjacje z dziesięcioma państwami, tak my od polskiej "Solidarności" roku 1980 doszliśmy do solidarności europejskiej dwudziestego pierwszego wieku.

Premier zaznaczył, że efektywne prowadzenie rokowań nie byłoby możliwe bez spełnienia przez Polskę szeregu uwarunkowań wewnętrznych: bez utrzymania stałego poparcia społecznego dla idei członkostwa w Unii, co jest zasługą priorytetowego traktowania tej sprawy przez kolejne polskie rządy, kolejne polskie parlamenty, niezależnie od opcji politycznej i rozkładu sił politycznych; bez stworzenia sprawnych struktur i procedur administracyjnych niezbędnych dla powodzenia negocjacji; wreszcie bez utrzymania wysokiego tempa procesów dostosowawczych.

Włączenie polskiej gospodarki do jednolitego rynku Unii Europejskiej, daje nowe możliwości rozwoju, wzmacnia procesy restrukturyzacji oraz racjonalizacji wykorzystania wszystkich naszych zasobów. Uzyskane okresy przejściowe umożliwiają wrażliwym sektorom wydłużenie okresu dostosowawczego. Objęcie terytorium Polski pomocą strukturalną przyniesie istotny wzrost możliwości rozbudowy infrastruktury oraz likwidacji zapóźnień rozwojowych na poziomie regionalnym i lokalnym. Polska zyskuje wzmocnienie swej pozycji politycznej i gospodarczej oraz możliwość bezpośredniego wpływu na kształtowanie wspólnotowych polityk i przyszłości Unii Europejskiej.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny część dokumentu