Pierwsza sprawa. Łódzkie Spotkania Teatralne, najstarszy festiwal teatru alternatywnego w Polsce, na którym prezentują co roku swój dorobek zarówno zespoły o ustalonej renomie artystycznej, na przykład Akademia Ruchu, Scena Plastyczna KUL, Towarzystwo "Wiersza lin", jak i młode poszukujące teatry amatorskie z całej Polski, jest finansowany przez samorząd Łodzi i województwa łódzkiego, a w 1/3 współfinansowany przez Ministerstwo Kultury. Tegoroczna edycja Łódzkich Spotkań Teatralnych stanie pod znakiem zapytania, jeżeli nie uzyska około 30-40 tysięcy zł z pieniędzy pańskiego resortu. Ta niewygórowana kwota pozwoli po raz kolejny przeciwdziałać zalewającej społeczeństwo kulturze skomercjalizowanej, ułatwionej i prymityzowanej. Jestem przekonany, że pan minister zechce dać szansę młodym teatrom i umożliwi zachowanie forum ich konfrontacji, jakim są te spotkania, od lat sześćdziesiątych odbywające się w Łodzi dzięki staraniom Towarzystwa Kultury Teatralnej.

Druga sprawa, z którą się zwracam do pana ministra Celińskiego w tym samym piśmie.

Dotyczy ona czasopisma "Scena", którego wydawcą jest Towarzystwo Kultury Teatralnej. Jest to ważny periodyk poświęcony kulturze i edukacji teatralnej. Jego ukazywanie się było możliwe dzięki pomocy finansowej Ministerstwa Kultury Rzeczypospolitej oraz Fundacji imienia Stefana Batorego. Pismo dociera do szkół, placówek kultury, uczelni i specjalistycznych ośrodków. Brak pomocy finansowej ze strony pańskiego resortu prawie na pewno będzie oznaczał koniec "Sceny" jako dwumiesięcznika.

Bardzo niepokoją mnie narastające przejawy nietolerancji światopoglądowej w Polsce. Okazuje się, że oficjalne ustalenia pomiędzy państwem a Kościołem rzymskokatolickim, jak również rozmaite porozumienia między stronami, nie są skuteczną zaporą dla przejawów nietolerancji. I dlatego zdecydowałam się przynajmniej poinformować publicznie o ostatnim wydarzeniu.

Miałam tam wygłosić wykład inauguracyjny na jesieni i kilka wykładów później. Organizatorzy studium w krótkim czasie z ogromnym wstydem odwołali swoją prośbę, ponieważ biskup Życiński stwierdził, że jeżeli ja będę tam wykładać, on wycofa z tej uczelni profesorów wykładowców, a ponadto słuchaczy. A trzy czwarte słuchaczy tego studium to naturalnie księża i zakonnicy. I jest to sprawa, powiedzmy… Może powiem tak: w świetle tego wszystkiego dodatkową wymowę ma fakt, że właśnie w maju byłam zaproszona do największego w Europie Uniwersytetu Katolickiego w Louvain, gdzie miałam wykład.

Willa Kuncewiczów została wybudowana w 1936 r. Już przed wojną była miejscem spotkań literatów, ludzi kultury, działaczy społecznych. Tutaj powstały dzieła Marii Kuncewiczowej.

W trzy lata później Maria i Jerzy Kuncewiczowie wyemigrowali z Polski. Do Kazimierza nad Wisłą wrócili dopiero w 1962 r. A tak naprawdę zamieszkali na stałe od 1968 r. Systematycznie, przez wiele lat, gromadzili zabytkowe meble i sprzęty do dziś zdobiące wnętrze domu. Tutaj oboje pracowali, przyjmowali wybitne osobistości. W 1984 r. zmarł Jerzy Kuncewicz, a w lipcu 1989 r. zmarła Maria Kuncewiczowa. W testamencie pisarka sugerowała, aby Kuncewiczówka pozostała salonem kulturalnym i artystycznym, domem pracy twórczej i miejscem spotkań różnych kultur, wyznań i poglądów.

Fundacja Kuncewiczów działa bez etatów, bez dotacji państwowych, a także samorządowych. Edward Belawejder obecnie pracuje jako dyrektor Muzeum na Majdanku. W fundacji działa społecznie. Zdobywa pieniądze, zaprasza gości, organizuje spotkania, pilnuje remontów, osobiście wykonuje wiele prac porządkowych i konserwatorskich. Kuncewiczówka jest jego pasją.

Gorąco apeluję do pana ministra, aby podjął działania zmierzające do nabycia Kuncewiczówki.

Służby porządkowe powiadomiły mnie, że marszałek Borowski zabronił wpuszczać na teren Sejmu, teren Senatu samochody senatorów z "Samoobrony". W związku z tym mój samochód wycofano i musiałem parkować poza miejscem, do korzystania z którego jestem upoważniony.

Uważam, że powinnam poinformować Panią Minister przynajmniej o ostatnim wydarzeniu. Organizatorzy prywatnego Studium Podyplomowego (Holistyczna Opieka Medyczna) w Lublinie, mającego kształcić w dziedzinie opieki nad ciężko chorymi i umierającymi, zwrócili się do mnie z prośbą o wykład inaugurujący działalność tej placówki oraz o kilka wykładów na jesieni. Z prośby wycofano się ze względu na stanowisko biskupa Życińskiego.

Sytuacja sprzeciwu wobec nauczania o charakterze pluralistycznym ma dodatkową wymowę, zważywszy że w maju bieżącego roku zaproszono mnie z wykładem do Louvain - największego uniwersytetu katolickiego w Europie.

Maria Szyszkowska

W swym oświadczeniu z 10 kwietnia 2002 r., skierowanym do pana profesora Marka Belki, wicepremiera i ministra finansów, stwierdziłem, że zachodzą zasadnicze rozbieżności co do stosowania i interpretacji przepisu art. 21 ust.  4 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług (DzU nr 11, poz. 50) przez poszczególne urzędy skarbowe w kraju. Dotyczy to zmiany, jaka nastąpiła w treści tego przepisu 1 stycznia 2001 r. i jej następstw dla podatników w przypadku zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za grudzień 2000 r.

Podawałem, że na przykład urzędy skarbowe w województwie podkarpackim dokonywały zwrotu nadwyżki podatku w pełnym zakresie, uznając, iż obowiązek podatkowy powstał za rządów poprzedniej ustawy obowiązującej przed 1 stycznia 2001 r. W województwie małopolskim ograniczyły ten zwrot, powołując się na to, iż deklaracje podatkowe za grudzień 2000 r. podatnicy składali w styczniu 2001 r., czyli w momencie, gdy art. 21 ust. 4 obowiązywał w nowym brzmieniu.

W nadesłanej odpowiedzi pan doktor Wiesław Ciesielski, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, wyjaśnia: "Ponieważ problem ten dotyczy w zasadzie wyłącznie rozliczeń za miesiąc grudzień 2000 r., nie wydaje się, aby w chwili obecnej występowała konieczność wydania interpretacji urzędowej. (…) Zaznaczam, że izby skarbowe, które wystąpiły z powyższymi wątpliwościami, otrzymały stosowne wyjaśnienie w powyższym zakresie".

Po drugie, trudno mi podzielić pogląd ministra finansów, że wprowadzona zmiana ma jedynie charakter proceduralny. Różnica jest przecież bardzo istotna - do końca 2000 r. urzędy skarbowe mogły ograniczyć podatnikowi kwotę zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na czas nie dłuższy niż trzy miesiące. Według nowego brzmienia tego przepisu zwrot może być rozłożony nawet na lata.

W związku z tym zwracam się do Pana Ministra Finansów z uprzejmą prośbą o ponowne rozpatrzenie mojego oświadczenia i zajęcie jednoznacznego stanowiska w tej sprawie.

Józef Sztorc

Zrealizowanie zamierzenia spowoduje ogromne uciążliwości dla mieszkańców całego powiatu, w wielu bowiem wypadkach kolej jest jedynym środkiem lokomocji. Sprawa jest tym bardziej poważna, że w wielu przypadkach nie ma możliwości zastąpienia kolejowej komunikacji transportem kołowym ze względu na brak lub zły stan techniczny wielu dróg. Ponadto zawieszenie przewozów pasażerskich w czasie rozpoczętej komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe jest jeszcze przedwczesne z uwagi na opóźnienie w wyłonieniu wiodącego przewoźnika pasażerskiego, który mógłby przejąć likwidowane lub zawieszane linie kolejowe.

Zawieszenie kursowania pociągów osobowych to nie tylko utrudnienia w podróżowaniu, ale również likwidacja wielu miejsc pracy zarówno związanych bezpośrednio z obsługą ruchu pasażerskiego, jak też wynikających pośrednio z utrudnień w dotarciu do pracy w Białymstoku i Siedlcach.

Sergiusz Plewa

Radni z Trzcianki słusznie twierdzą, że nakładanie nowych obowiązków ustawowych na gminy bez zabezpieczenia koniecznych środków finansowych, co jest sprzeczne z art. 7 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, uniemożliwia ich pełną realizację, jak również ogranicza wykonanie zadań nałożonych wcześniej oraz zmusza gminy do zadłużenia się.

"Wszystkie nowe zadania powierzone samorządom - piszą wielkopolscy samorządowcy - powinny mieć zgodnie z Konstytucją RP pełne zabezpieczenie środków finansowych. Jednocześnie uważamy, że przewidywany pięcioprocentowy wpływ z tytułu zadań zleconych jako nowe źródło dochodu nie zrekompensuje obciążenia samorządów nowymi zadaniami własnymi."

"Uważamy, że proponowane podniesienie udziału samorządów w podatkach dochodowych nie wpłynie na zwiększenie motywacji samorządów do wspierania rozwoju gospodarczego. Gminy i powiaty mają niewielki (lub żaden) wpływ na kontrakty regionalne będące podstawowym wyznacznikiem rozwoju regionu. W związku z powyższym wnosimy o utrzymanie możliwości ubiegania się o dotacje na inwestycje również przez gminy i powiaty, których wysokość powinna być uzależniona od kategoryzacji, a w szczególności na inwestycje drogowe, oświatowe i w zakresie ochrony zdrowia."

Szanowny Panie Premierze!

Krajowa Szkoła Administracji Publicznej w Warszawie (KSAP) została powołana ustawą z 14 czerwca 1991 r. Jej zadaniem jest kształcenie i przygotowywanie do służby publicznej urzędników służby cywilnej oraz kadr wyższych urzędników administracji Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 ust. 2 ustawy). Przytoczony zapis ustawy, w moim rozumieniu, zobowiązuje szkołę do kształcenia w pełni kompetentnych i apolitycznych urzędników administracji publicznej, którzy niezależnie od zmian politycznych powinni administrować krajem. Nie dziwi więc fakt, że w celu uzyskania jak najlepszych wyników kształcenia program nauczania KSAP został opracowany na wzór sprawdzonego i potwierdzonego ponadpięćdziesięcioletnim doświadczeniem w zakresie kształcenia urzędników administracji publicznej programu francuskiej szkoły École Nationale d'Administration (ENA). Wydaje się, że przyniosło to oczekiwane efekty. Poziom kształcenia urzędników przez KSAP został zauważony i doceniony przez Unię Europejską, co zaowocowało włączeniem szkoły do programu, w którym obecna jest również francuska ENA, finansowanego z funduszu Phare.

Aby zapewnić słuchaczom szkoły w trakcie kształcenia pewien standard życia oraz komfort nauki, ustawa w art. 6 ust. 1 mówi, że w okresie kształcenia słuchacze szkoły otrzymują stypendium, które w tym roku wynosiło trzy minimalne pensje krajowe. W zamian za to musieli oni, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, złożyć zobowiązanie, które mówi m.in. że słuchacz KSAP zobowiązany jest "do niezwłocznego podjęcia i wykonywania przez okres nie krótszy niż pięć lat od daty ukończenia (…) Krajowej Szkoły Administracji Publicznej pracy w urzędach administracji na stanowisku postawionym (…) do dyspozycji przez Prezesa Rady Ministrów". W moim rozumieniu wyżej wspomniany artykuł ustawy nakłada na absolwentów KSAP konkretne zobowiązanie, ale także obciąża prezesa Rady Ministrów obowiązkiem zapewnienia absolwentowi szkoły pracy zgodnej z jego kwalifikacjami.

Sytuacja, o której piszę, powoduje, że absolwent KSAP z jednej strony pozostaje bez środków do życia, a z drugiej nie może podjąć pracy poza administracją publiczną. Wiem, że absolwent KSAP może wystąpić o zwolnienie ze złożonego przed podjęciem nauki zobowiązania, ale wiem także, że bardzo trudno je uzyskać. Jest to w pełni zrozumiałe, zważywszy że wykształcenie takiego urzędnika jest kosztowne dla skarbu państwa. Uważam jednak, że nie można stawiać młodych ludzi przed wyborem, w którym jedną z ewentualności jest naruszenie ustawy.

Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę Pana Premiera na fakt, że przez siedem miesięcy wykonywania mandatu senatora RP na dyżurach niejednokrotnie spotykałem się z uwagami dotyczącymi braku profesjonalizmu urzędników administracji publicznej. Tymczasem absolwenci KSAP kończący naukę w roku bieżącym, mimo swojego profesjonalizmu oraz nakładów poniesionych przez skarb państwa, pozostają bez pracy, chociaż jest im ona zagwarantowana przez ustawę o Krajowej Szkole Administracji Publicznej.

Bogdan Podgórski

Z dochodzących do mnie informacji wynika, że wielokrotnie zmieniany termin oddania do użytku inwestycji został ostatnio przesunięty na rok 2008. Jest to termin, jak mnie zapewniano, optymistyczny, prawdopodobnie może być gorzej. Tymczasem przedłużenie drogi na terenie Republiki Słowackiej zostanie oddane do użytku najpóźniej w roku 2005. W tym samym terminie zakończona zostanie budowa terminalu odpraw celnych osobowych i towarowych w Zwardoniu. Po uruchomieniu terminalu, przy jednoczesnym braku tranzytowej drogi Zwardoń - Bielsko-Biała, cały ruch ciężkich pojazdów rozleje się na nieprzygotowane do zwiększonego natężenia ruchu drogi powiatów żywieckiego i bielskiego. Biorąc pod uwagę parametry i stan techniczny tych dróg, grozi to komunikacyjną apokalipsą na terenie południowo-wschodniej części województwa śląskiego.

Władysław Bułka
senator RP

Wielce Szanowna Pani Minister!

Przed kilkoma tygodniami do rąk nauczycieli języka polskiego na terenie byłego województwa legnickiego trafił program nauczania języka polskiego autorstwa Jarosława Klejnockiego, Jerzego Sosnowskiego i Doroty Zdunkiewicz-Jedynak, przeznaczony dla szkół ponadgimnazjalnych. Program i podręczniki tych autorów, przeznaczone dla klas pierwszych, są nad wyraz interesującą lekturą. Zawierają na karcie tytułowej informację, że program ten, dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, jest przeznaczony do nauczania języka polskiego w liceach ogólnokształcących, liceach profilowanych i technikach.

Dla klas pierwszych w programie tym, zdaniem polonistów, przeznaczono zbyt mało czasu na nauczanie klasyki polskiej, zawarto trudne teksty Tischnera, Barańczaka i Koechlera, a poza tym - co budzi moje zdziwienie - przeznaczono aż osiemnaście godzin na omawianie tekstów biblijnych. Ponadto w podręczniku do pracy w szkole autorstwa Jarosława Klejnockiego, Barbary Łozińskiej i Doroty Zdunkiewicz-Jedynak uczniowie zapoznają się z tekstami Lecha Wałęsy, zamieszczonymi na stronie 34 i dalej.

Stąd pytanie: czy będzie program alternatywny, czy też młodzież będzie skazana na naukę według recepty Pani poprzedników - ministra Handkego lub Wittbrodta? Jak sądzę, sprawy nie można zostawić własnemu biegowi. Czy o dostępności alternatywnych programów i podręczników mają decydować tylko marketingowe zabiegi autorów i wydawcy?

Jednocześnie, niejako przy okazji, pragnę podziękować za okólnik z  27 lutego 2002 r. (DE-VII-3114/AS/Sp.o-2/2002) w sprawie dofinansowania przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu remontu obiektów szkolnych i inwestycji oświatowych. Ogromnie mi to pomaga w mojej działalności w okręgu wyborczym, bo jeśli z prośbą o wystąpienie do ministerstwa w sprawie przyznania pieniędzy zgłosi się dyrektor szkoły, wójt gminy czy starosta, to ja pokażę mu kserokopię pisma Pani Minister, bez żadnej fatygi i klarowania, żeby się odczepił.

prof. dr hab. med. Janusz Bielawski
senator RP

Szanowny Panie Ministrze!

Pragnę poinformować Pana Ministra, że wszystkim miejskim ośrodkom pomocy społecznej działającym w powiatach mojego, płocko-ciechanowskiego, okręgu wyborczego brakuje środków finansowych niezbędnych do pełnej realizacji zadań zleconych, wynikających z postanowień ustawy o pomocy społecznej z 29 lutego 1996 r., nowelizowanej 17 lutego 2001 r. Wspomniany akt normatywny obligatoryjnie przyznaje prawo do otrzymywania renty socjalnej, zasiłków stałych i wyrównawczych, okresowych gwarantowanych i okresowych macierzyńskich, a także zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych osobom uprawnionym. Wielomiesięczne opóźnienia w wypłatach świadczeń socjalnych, wypłaty częściowe lub ich całkowite wstrzymanie budzi duże niezadowolenie i głęboką frustrację społeczną. Niedobór środków finansowych na pokrycie wypłat wymienionych świadczeń socjalnych jeszcze się powiększy w związku z ich waloryzacją z dniem 1 czerwca bieżącego roku.

Jolanta Popiołek

Od początku marca 2002 r. Telewizja Polska SA rozpoczęła emisję nowego programu telewizyjnego pod nazwą TVP 3 Szczecin, który zastąpił dotychczas emitowany program o nazwie TVP Regiony. Program znalazł pełne uznanie społeczności lokalnych. Cieszy jego profesjonalizm i poruszana w nim regionalna tematyka społeczna, polityczna i edukacyjna. Spełnia on także ważną rolę integrującą. Tym bardziej niepokoi więc fakt, że mieszkańcy niektórych miejscowości naszego województwa nie mają możliwości jego odbioru.

W związku z tym bardzo proszę o rozważenie umożliwienia mieszkańcom miasta Szczecinka odbioru programu telewizyjnego TVP 3 Szczecin za pomocą nadajników naziemnych, a także o ustosunkowanie się do następujących technicznych możliwości rozwiązania przedmiotowego problemu:

Po pierwsze, naziemne rozpowszechnianie programu TVP 3 mogłoby następować przez telewizyjną stację retransmisyjną zlokalizowaną w Szczecinku, a dotychczas wykorzystywaną do emisji programu TVP 2 na kanale 21. Miasto Szczecinek i jego okolice do odbioru TVP 1 i TVP 2 wykorzystują nadajniki z Gołogóry koło Polanowa. Szczecinecką stację retransmisyjną można by zatem wykorzystać do naziemnego rozsiewu przedmiotowego programu, a jej zasilanie odbywałoby się na przykład za pomocą linii światłowodowych.

Prośbę o pomoc kieruję do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa jako do agendy państwa, do której zadań ustawowych, zgodnie z art. 6 pkt 9 ustawy z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jednolity: DzU z 2001 r. nr 57, poz. 603 ze zmianami), należy wspieranie działań mających na celu udzielanie pomocy byłym pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w przypadku problemu przedstawionego w niniejszym piśmie.

W związku z tym bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania.

Na realizację zadań własnych związanych z prowadzeniem instytucji kultury przejętych w dniu 1 stycznia 1999 r. jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 9 maja 2000 r. (DzU z 2000 r. nr 40, poz. 463 z późniejszymi zmianami).

Samorząd województwa świętokrzyskiego prowadzi sześć instytucji kultury. Wśród nich są Muzeum Narodowe w Kielcach i Muzeum Wsi Kieleckiej w Kielcach, które dysponują zbiorami o ogromnym znaczeniu dla dziedzictwa narodowego, czego potwierdzeniem jest wpisanie ich do Państwowego Rejestru Muzeów. Wojewódzka Biblioteka Publiczna jest w posiadaniu bogatego zbioru starodruków stanowiących część narodowego zasobu bibliotecznego, który zgodnie z ustawą o bibliotekach podlega szczególnej ochronie. Instytucje te, z uwagi na charakter działalności, nie są w stanie wypracować znaczących dochodów własnych.

Po dokonaniu analizy finansowania instytucji kultury z budżetu państwa stwierdzam, że w latach 1999-2002 samorządowe województwo świętokrzyskie otrzymywało dotacje w wysokości stanowiącej ułamek procenta ogólnej kwoty rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na zadania z zakresu kultury. Podczas gdy kwoty dotacji przyznanych innym województwom sięgały wielkości rzędu kilkunastu milionów złotych, świętokrzyskie otrzymywało zaledwie kilkaset tysięcy złotych. Oznacza to, że województwo świętokrzyskie w prawie 100% ponosi ciężar finansowy prowadzenia przejętych instytucji kultury.

W związku z powyższym zapytuję Pana Ministra: po pierwsze, jakimi kryteriami kieruje się Ministerstwo Kultury dokonując wyboru zadań, na które zamierza udzielić dotacji celowej? Po drugie, jakie są powody tak znikomego wsparcia finansowego z budżetu państwa instytucji kultury województwa świętokrzyskiego w latach 1999-2002?

Pragnę nadmienić, że obecna sytuacja finansowa instytucji kultury podległych samorządowi województwa świętokrzyskiego jest bardzo trudna. Budżet województwa jest obciążony wydatkami związanymi z usuwaniem skutków powodzi, która dotknęła ten region w ubiegłym roku. Środki finansowe zaplanowane na miarę możliwości dla wyżej wymienionych instytucji na 2002 r. nie są w stanie pokryć bieżących kosztów utrzymania tych placówek. Ze szczegółowej analizy dokonanej po zakończeniu I kwartału wynika, że niedobory finansowe instytucji kultury podległych województwu świętokrzyskiemu sięgają 4 milionów zł. W tej sytuacji instytucje zostały zmuszone do ograniczenia działalności merytorycznej, a brak dodatkowego wsparcia finansowego ze strony budżetu państwa wiąże się z koniecznością likwidacji.

Znowelizowane rozporządzenie w sprawie określenia zakresu objętych mecenatem państwa zadań w dziedzinie kultury oraz szczegółowych zasad i trybu udzielania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji na te zadania i dotacji celowych na dofinansowanie bieżących zadań własnych, związanych z prowadzeniem przejętych w dniu 1 stycznia 1999 r. instytucji kultury, nie zmieniło w sposób istotny zasad podziału środków z rezerwy celowej. Utrzymanie dotychczasowych zasad podziału dotacji będzie nadal powodowało ogromną dysproporcję wysokości dofinansowania zadań realizowanych przez instytucje kultury w poszczególnych województwach. Taki podział pozostaje również w sprzeczności z potrzebą zapewnienia wszystkim Polakom jednakowych możliwości korzystania z dóbr kultury i warunków do ochrony narodowego dziedzictwa kulturowego we wszystkich regionach Polski.

Tadeusz Bartos

Budowa tej niezwykle potrzebnej inwestycji jest finansowana z budżetu centralnego. Na rok bieżący przyznana została kwota w wysokości 29 milionów zł. Do chwili obecnej nie wpłynęła jednak żadna z transz pieniężnych. Jednym z głównych wykonawców tego obiektu jest Budopol spółka z o.o. w Kielcach. Firma ta przez pięć miesięcy bieżącego roku nie otrzymała należnych środków za wykonane prace. Brak funduszy spowodował, iż pracownicy firmy od sześciu miesięcy nie otrzymywali poborów. W związku z tym prace na budowie ŚCO zostały przerwane aż do momentu wypłacenia zaległych wypłat. Po rozmowach z pracownikami wojewoda przesłał do urzędu marszałkowskiego na rzecz tej inwestycji 200 tysięcy zł. Kilka dni później wpłynęło kolejne 180 tysięcy zł.

Tadeusz Bartos
senator RP

Krystyna Sienkiewicz

W preambule do Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, będącej podstawą do wypracowania przyszłej konstytucji zjednoczonej Europy, zawarte są prawa, które pociągają "za sobą odpowiedzialność i obowiązki wobec innych osób, wspólnoty ludzkiej i przyszłej generacji" [vide: Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, w: Traktat z Nicei. Warszawa 2002].

Art. 2  ust. 1 tej karty, zatytułowany "Prawo do życia", zawiera zapis: "Każdy ma prawo do życia" z adnotacją w ust. 2, że "nikt nie może być skazany na karę śmierci, ani nie może nastąpić jej wykonanie". Tymczasem, jak wynika z odpowiedzi sekretarza Komitetu Unii Europejskiej na moje oświadczenie, "Europejska Konwencja wraz z dołączonymi do niej Protokołami ani orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, stojącego na straży tych praw, nie definiuje początkowego i końcowego momentu ochrony życia ludzkiego…". Co to oznacza?

Wyrażone w karcie uznanie prawa każdego do życia wyklucza - niestety - uznanie prawa do życia dziecka poczętego i prawo do życia osoby w stanie terminalnym, relatywizując tym samym pojęcie "życie". Tymczasem stwierdzenie, że każdy ma prawo do życia winno obejmować istotę ludzką w każdym stadium jej rozwoju: od zygoty, zarodka, embrionu, płodu, aż po terminalny biegun ludzkiego życia.

Jan Szafraniec

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej zawiera prawa, wolności i zasady, jakie obowiązują w państwach zrzeszonych w unijnej wspólnocie. Art. 1 zawiera zapis o nienaruszalności godności osoby ludzkiej z zapewnieniem jej ochrony i szacunku. Z poszanowaniem godności osoby ludzkiej mamy do czynienia wówczas, gdy człowiek jest celem, a nigdy środkiem do osiągania celów oraz wtedy, gdy we wszelkich relacjach społecznych zachodzi bezwzględna powinność zachowania respektu dla nadrzędności i godności osoby ludzkiej.

W encyklice papieskiej "Evangelium vitae" Ojciec Święty mówi, że owoc prokreacji od pierwszej chwili jego zaistnienia winien być otoczony szacunkiem i ochroną należną istocie ludzkiej - ochroną jej godności i nienaruszalności. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, oparta na europejskiej konwencji i orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, nie definiuje jednak początku życia człowieka, a tym samym nie określa początkowego momentu ochrony tegoż życia. Oznacza to, że dziecko poczęte jest pozbawione prawnej ochrony, więc jego godność może być bezkarnie naruszana.

Brak należytej prawnej ochrony godności poczętego istnienia stwarza niebezpieczeństwo bezkarnych działań w postaci uśmiercania dzieci poczętych, genetycznych manipulacji oraz terapeutycznego i reproduktywnego klonowania. Ustawodawstwo wspólnotowe w sytuacji unifikacji państw europejskich winno zagwarantować prawa moralne dotyczące tak podstawowych wartości, jakimi są ludzkie życie i godność osoby ludzkiej.

W związku z powyższym zwracam się do polskich przedstawicieli konwentu w sprawie przyszłości Europy - "Przyszłość Unii Europejskiej", Deklaracja z Laeken - o przedstawienie na forum konwentu wniosku mówiącego o potrzebie prawnej ochrony, szacunku i nienaruszalności osoby ludzkiej w okresie prenatalnym. W imieniu swoich wyborców, a także w imieniu rozsianych po całym świecie uczestników Polskiej Krucjaty Obrony Wartości Duchowych Narodu, zwracam się o uznanie godności osoby ludzkiej w każdym stadium prenatalnego rozwoju i prawną powinność zapewnienia jej nienaruszalności. Unia Europejska nie powinna traktować w sposób selektywny ludzkiej godności, ponieważ godność jest wsobną wartością każdego człowieka, niezależnie od stadium rozwojowego, w jakim się on znajduje.

W związku z prawdopodobieństwem włączenia Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i związanej z tym przyszłej reorganizacji w dziedzinie praw i wolności, której rezultatem może być przyjęcie tekstu konstytucyjnego Wspólnoty, nie można pominąć ochrony godności osoby ludzkiej w stadium prenatalnym. Prawo wspólnotowe nie może przyzwalać na swobodę formowania zrelatywizowanych praw moralnych, pozostawiając je w kompetencji poszczególnych państw członkowskich.

Jan Szafraniec