Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

8 maja 2002 r. odbyło się 16. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak oraz wicemarszałkowie Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Andrzeja Jaeschke i Janusza Bargieła; listę mówców prowadził senator A. Jaesche.

- drugie czytanie projektu uchwały w sprawie podatku VAT w budownictwie,

Sprawozdawca komisji senator Józef Dziemdziela zaznaczył, że zgłoszenie i uchwalenie zmian w rozpatrywanej ustawie zostało spowodowane takimi wydarzeniami, jak zagubienie czy próby kradzieży rakiet sprzed kilku miesięcy. Uznając wprowadzone zmiany za zasadne, senator sprawozdawca poinformował, że komisja postanowiła zaproponować kilka poprawek do ustawy w celu doprecyzowania niektórych pojęć i odpowiedzialności. Poprawki te dotyczyły szczególnie określenia zasad transportu broni, amunicji, materiałów wybuchowych i innych ważnych urządzeń czy sprzętu.

Podczas dyskusji poprawki do ustawy zgłosił także senator Wiesław Pietrzak.

Ustawa została uchwalona przez Sejm 18 kwietnia, a dzień później przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 23 kwietnia skierował tę ustawę do dwóch komisji: Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Polityki Społecznej i Zdrowia. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Zbigniew Kulak. Jak zaznaczył, projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza stanowi wypełnienie zobowiązań Polski związanych z negocjacjami o członkostwo w Unii Europejskiej i obejmujących określony w Narodowym Programie Przygotowania do Członkostwa obowiązek uchwalenia aktów prawnych implementujących rozwiązania przyjęte w prawie europejskim w zakresie wykonywania zawodu lekarza. Celem opracowanego projektu nowelizacji ustawy jest wprowadzenie w niej przepisów prawnych umożliwiających uznawanie specjalizacji medycznych oraz używanie tytułów specjalisty, a także stopni i tytułów naukowych.

Proponowane przepisy dotyczące uznawania specjalizacji znalazły się w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o zmianie innych ustaw, przekazanym 15 marca 2001 r., czyli ponad rok temu, do uzgodnień międzyresortowych. Do przedmiotowych zapisów nie zgłoszono uwag.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej odbyła posiedzenie poświęcone tej kolejnej nowelizacji ustawy o zawodzie lekarza 24 kwietnia br. Po wysłuchaniu przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia oraz opinii Komitetu Integracji Europejskiej i Naczelnej Rady Lekarskiej senatorowie zadali wiele szczegółowych pytań. Część z nich dotyczyła obecnie obowiązujących w naszym kraju zasad kształcenia lekarzy i lekarzy stomatologów oraz możliwości kształcenia podyplomowego i uzyskiwania specjalizacji. Pytano także o przewidywaną skalę wyjazdów polskich lekarzy za granicę po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej oraz o szacunkową skalę podejmowania pracy w naszym kraju przez lekarzy z obecnej Unii Europejskiej. Senatorów interesowała także sprawa uznania w procesie negocjacji dyplomów polskich lekarzy stomatologów oraz dyskusja o zaproponowanym przez stronę unijną uznawaniu kompetencji tych osób do posługiwania się tytułem tylko lekarza dentysty.

Senator Z. Kulak podkreślił, że dwugodzinną debatę zdominowała jednak problematyka sprawnego, poprawnego i swobodnego posługiwania się w naszym kraju językiem polskim w relacjach lekarz - pacjent, koniecznego po przyjęciu przez Sejm i prawdopodobnie także przez Senat nowelizacji ustawy. Senatorowie jednomyślnie opowiedzieli się za przestrzeganiem ustawy o języku polskim, która kompetencje w sprawach rozstrzygania o możliwości porozumiewania się powierza ministrowi właściwemu do spraw edukacji. Dlatego uznano, że jeśli głównym kryterium decydującym o zezwoleniu na wykonywanie zawodu lekarza w Polsce przez osoby, które ukończyły studia medyczne w innym kraju i w innym języku, jest sprawne porozumiewanie się z pacjentami w naszym języku, to należy zasadniczo przebudować zaproponowane w nowelizacji rozwiązanie.

Senator sprawozdawca poinformował, że w ramach kompromisu, będącego efektem wspólnej pracy kilku senatorów, zaproponowano szeroko rozbudowaną poprawkę, która wykreśla z ustawy wskazywany przez nią organ przeprowadzający egzamin, czyli Naczelną Radę Lekarską, utrzymuje konieczność wniesienia opłaty za egzamin z języka polskiego, ale wykreśla zapis o przekazywaniu tych opłat na konto przychodów Naczelnej Rady Lekarskiej, a także jako koordynatora procedury egzaminacyjnej wskazuje ministra edukacji we współpracy z ministrem zdrowia oraz po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej. Propozycja ta, wobec braku sprzeciwu przedstawiciela Naczelnej Rady Lekarskiej, uzyskała jednogłośne poparcie członków komisji, którzy uznali, że egzaminy te będą przede wszystkim realizacją ustawy o języku polskim, a nie egzaminami merytorycznymi, sprawdzającymi wiadomości fachowe osób do nich przystępujących. Dlatego też decydujący głos powinien mieć w tej sprawie minister edukacji, a nie zawodowa korporacja lekarzy.

Senator przypomniał, że omawiana nowelizacja ma dostosować nasze regulacje prawne do norm Unii Europejskiej w zakresie: po pierwsze, uznawania specjalizacji medycznych uzyskanych w państwach członkowskich Unii; po drugie, prawa posługiwania się tytułami specjalisty w określonej dziedzinie medycyny przez lekarzy z państw członkowskich Unii; po trzecie, posługiwania się tytułami i stopniami naukowymi przez lekarzy z państw członkowskich Unii. W systemie prawnym Unii Europejskiej uznawanie tytułów specjalisty, stopni i tytułów naukowych lekarzy reguluje pięć dyrektyw rady i jedna dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej.

Rozpatrywana ustawa była projektem rządowym. W art. 1 w pkt 3 i 4 wprowadza się do ustawy nowelizowanej art. 16a, 20a i 20b. W art. 1 w pkt 3 dotyczącym dodawanego art. 16a ustawodawca przewiduje równoważność wydanych przez organ innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej dokumentów poświadczających formalne kwalifikacje w zakresie specjalizacji medycznych lekarza będącego obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej z dokumentem poświadczającym tytuł specjalisty. Wykaz dokumentów zostanie, na podstawie art. 16a ust. 3, ogłoszony w drodze obwieszczenia w "Monitorze Polskim". W ust. 2 tego samego artykułu przewidziano możliwość uznania za równorzędne z tytułem specjalisty w dziedzinie medycyny także kwalifikacji potwierdzonych innymi dokumentami niż dokumenty wymienione w wykazie.

W art. 1 w pkt 4 dodawany art. 20b określa zasady posługiwania się w Polsce przez lekarza będącego obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej tytułem lub stopniem naukowym uzyskanym w innym niż Polska państwie członkowskim Unii, jeżeli tytuł ten lub stopień nie jest tożsamy z tytułem lub stopniem uzyskiwanym w Polsce. Wykaz nazw i tytułów stopni określony zostanie w rozporządzeniu.

Jak wskazał senator sprawozdawca, na szczególną uwagę zasługuje fakt, że nowelizacja w art. 1 w pkt 1 w lit. b i c odnosi się do jednego z warunków nabywania prawa wykonywania zawodu lekarza albo lekarza stomatologa przez cudzoziemca niebędącego obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Warunkiem tym jest wykazanie się niezbędną do wykonywania zawodu znajomością języka polskiego, potwierdzoną zdaniem egzaminu z języka polskiego. Obecnie ustawa nowelizowana w zakresie zasad przeprowadzania egzaminu odsyła do art. 3 ust. 3 ustawy z 7 października 1999 r. o języku polskim. Przepis ten zawiera delegację do określenia w rozporządzeniu przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania zasad prowadzenia egzaminów państwowych z języka polskiego dla cudzoziemców ubiegających się o urzędowe poświadczenie jego znajomości. Rozporządzenie to nie zostało jeszcze wydane i bardzo wiele wskazuje na to, że nie zostanie też wydane w najbliższych miesiącach. Nowelizacja zmienia to rozwiązanie w ustawie o zawodzie lekarza, dając ministrowi właściwemu do spraw zdrowia kompetencje do określania zasad przeprowadzania egzaminu oraz zakresu znajomości języka polskiego w mowie i piśmie, niezbędnej do wykonywania zawodu lekarza, a nie języka polskiego w ogóle - wyłączając tym samym stosowanie zasad wynikających z art. 3 ust. 3 ustawy o języku polskim, gdy te zostaną wreszcie określone w akcie wykonawczym.

Senator J. Cieślak podkreślił, że w dniu posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia jej członkowie znali już poprawki zaproponowane do ustawy nowelizującej przez Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Zdaniem komisji, poprawki te zmierzają do pozbawienia ministra właściwego do spraw zdrowia uprawnień do określenia zasad przeprowadzania egzaminu ze znajomości języka polskiego w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu lekarza i nadania tych uprawnień ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego. Po wysłuchaniu opinii obecnego na posiedzeniu przewodniczącego Naczelnej Rady Lekarskiej i po długiej dyskusji członkowie Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia uznali, że uprawnienia do prowadzenia egzaminów z języka polskiego należy pozostawić Naczelnej Radzie Lekarskiej, która prowadzi je już od roku 1992, i przyjąć ustawę nowelizującą bez poprawek.

Zdecydowały o tym przede wszystkim dwa argumenty. Po pierwsze, lekarze wykonujący zawód w naszym kraju muszą znać język polski w specyficznym zakresie, umożliwiającym kontakt z pacjentami i pracownikami służby zdrowia w celu ustalenia prawidłowego rozpoznania choroby oraz ustalenia sposobu leczenia i rehabilitacji. Nie jest do tego niezbędna na przykład znajomość historii i dorobku kulturalnego Polski, którą w czasie egzaminów z języka polskiego preferuje Ministerstwo Edukacji Narodowej. I po drugie, dotychczas nikt nie zgłaszał zastrzeżeń do sposobu prowadzenia egzaminów z języka polskiego przez Naczelną Radę Lekarską. Nie ma więc powodów, żeby rezygnować z doświadczenia Ministerstwa Zdrowia i Naczelnej Rady Lekarskiej w tym zakresie, tym bardziej że taka decyzja nie ma oparcia w dyrektywach Unii Europejskiej. Wprost przeciwnie, ograniczałaby ona kompetencje samorządu lekarzy, który - podobnie jak inne samorządy zawodowe - ma w krajach członkowskich Unii Europejskiej mocną pozycję i wysoką społeczną rangę.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 19. posiedzeniu, 18 kwietnia br. Do Senatu została przekazana 19 kwietnia. Marszałek Senatu 23 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Grzegorz Niski przypomniał, że rozpatrywana nowelizacja jest oparta na projekcie poselskim. Nowelizacja ustawy o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych, mająca wejść w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia, to jest 6 kwietnia br., miała na celu wdrożenie koncepcji i funkcjonowania Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych, kierowanego przez szefa będącego centralnym organem administracji rządowej. Z kolei rozpatrywana nowela zmierza do zmiany tej koncepcji przez usytuowanie Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w strukturze Komendy Głównej Policji jako komórki organizacyjnej. Centrum będzie kierować komendant główny policji jako organ administracji rządowej.

Jak wskazał senator sprawozdawca, ustawa nowelizująca ma wejść w życie 1 stycznia 2003 r., co oznacza, że dopiero wtedy zacznie funkcjonować Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych w kształcie nadanym rozpatrywaną ustawą. Jednym z zadań szefa centrum jest prowadzenie baz danych, w tym krajowego systemu informatycznego, o czym jest mowa w art. 6 pkt 2 nowelizowanej ustawy w brzmieniu nadanym nowelizacją. Krajowy system informatyczny ma być wprowadzony na potrzeby kontroli granicznej i kontroli legalności pobytu cudzoziemców przebywających na terytorium Polski oraz na potrzeby innych postępowań prowadzonych na podstawie ustaw.

Regulacja dotycząca Krajowego Systemu Informatycznego znajduje się w rozdziale 10a ustawy o cudzoziemcach, do której nowela także wprowadza zmiany. Konsekwencją tych zmian jest zapis, że dane w Krajowym Systemie Informatycznym będzie przetwarzał nie minister właściwy do spraw wewnętrznych, lecz szef Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej, czyli komendant główny policji. Nowelizacja wydłuża również termin utworzenia Krajowego Systemu Informatycznego do 30 czerwca 2003 r.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego na swym posiedzeniu dopatrzyła się niewielkich usterek techniczno-legislacyjnych. Kwestie te nie mają wprawdzie merytorycznego wpływu na ustawę, ale biorąc pod uwagę, że Izba wyższa powinna dbać o stanowienie dobrego prawa, komisja postanowiła zaproponować trzy poprawki techniczno-legislacyjne, służące doprecyzowaniu ustawy.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Senat 92 głosami, przy 1 przeciw, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych, ustawy o Policji, ustawy o cudzoziemcach i ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz o zmianie niektórych ustaw:

Rozpatrywany projekt został wniesiony przez Komisję Gospodarki i Finansów Publicznych. Marszałek Senatu 6 marca tego roku, zgodnie z art. 79 ust. 1 oraz art. 84 ust. 5 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzone na wspólnych posiedzeniach komisji 20 marca i 24 kwietnia. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 Regulaminu Senatu drugie czytanie projektu uchwały obejmuje przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie uchwały, przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków.

W omawianej uchwale Senat Rzeczypospolitej Polskiej, uznając budownictwo za jeden z najważniejszych sektorów gospodarki narodowej, apeluje do rządu Rzeczypospolitej Polskiej o renegocjację stanowiska przyjętego w negocjacjach przedakcesyjnych z Komisją Europejską. Senator G. Ferenc przypomniała, że stanowisko to zobowiązuje stronę polską do przyjęcia dwudziestodwuprocentowej stawki podatku od towarów i usług z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Komisje uznały, że stagnacja polskiej gospodarki powoduje, iż nieuzasadnione jest obciążanie, zwłaszcza budownictwa mieszkaniowego, stawkami podatku wyższymi od obecnie obowiązujących.

Senator sprawozdawca poinformowała też, że na wspólnym posiedzeniu komisji przekazano informację, iż spośród piętnastu krajów członkowskich Unii Europejskiej tylko Austria, Dania i Holandia nie przewidują żadnych ulg tego typu. W Szwecji budownictwo jest zwolnione z płacenia podatku VAT (stawka podstawowa w tym kraju wynosi 25%). W Wielkiej Brytanii stawka jest zerowa, we Francji wynosi 5,5%. Senator zwróciła uwagę na fakt, iż Francja obniżyła w ostatnich latach stawkę podstawową do 5,5% i miało to, jak wynika z analiz, bardzo duży wpływ na przyspieszenie rozwoju gospodarczego.

Na zakończenie przedstawiania sprawozdania senator sprawozdawca przypomniała okoliczności, w jakich powstał przyjęty przez Komisję Gospodarki i Finansów Publicznych projekt uchwały. Uchwała komisji została przyjęta 26 lutego bieżącego roku na posiedzeniu podczas prac komisji nad budżetem. Minister finansów przedstawił wówczas członkom komisji informację o stanie naszej gospodarki, informując o wyjątkowej sytuacji w firmach budowlanych przygotowujących budowy. Spadek obrotów tych firm w styczniu 2002 r. w stosunku do stycznia ubiegłego roku wyniósł 2/3. Minister finansów zwrócił uwagę, że te wskaźniki są bardzo niepokojące, sygnalizują bowiem tendencje występujące nie tylko w budownictwie, ale również w inwestycjach.

Podczas dyskusji nad projektem uchwały zgłoszono dwa wnioski o charakterze legislacyjnym. W związku z tym Senat skierował projekt uchwały do komisji senackich w celu ustosunkowania się do zgłoszonych w trakcie dyskusji wniosków, a także zobowiązał je do przygotowania dodatkowego sprawozdania, tak by jeszcze podczas bieżącego posiedzenia można było przeprowadzić trzecie czytanie projektu uchwały (zgodnie z wnioskiem senator G. Ferenc, zaakceptowanym przez Izbę).

W pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek połączonych komisji o przyjęcie projektu uchwały bez poprawek (Senat 79 głosami, przy 12 za i 2 wstrzymujących się, odrzucił ten wniosek). Następnie przegłosowano poprawki, po czym Izba 89 głosami, przy 4 wstrzymujących się, podjęła uchwałę w sprawie podatku VAT w budownictwie:

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych generalnego inspektora ochrony danych osobowych powołuje i odwołuje Sejm za zgodą Senatu. Sejm na 20. posiedzeniu, 26 kwietnia tego roku, powołał Ewę Kuleszę na stanowisko generalnego inspektora ochrony danych osobowych.

Wyznaczeni przez marszałka Senatu do przeprowadzenia głosowania tajnego sekretarze Senatu - senator Janusz Bargieł, senator Andrzej Jaeschke, senator Krzysztof Szydłowski - stwierdzili, że w głosowaniu tajnym nad wyrażeniem przez Senat zgody na powołanie Ewy Kuleszy na stanowisko generalnego inspektora ochrony danych osobowych oddano 89 głosów, w tym nieważnych 2. Za głosowało 51 senatorów, przeciw - 20, 16 wstrzymało się od głosu.

Sprawozdawca Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich senator Jerzy Cieślak przedstawił wniosek komisji w sprawie zmiany w składzie komisji senackiej. Jak poinformował, 11 kwietnia bieżącego roku senator Lesław Podkański skierował do marszałka Senatu prośbę o skreślenie go z listy członków senackiej Komisji Emigracji i Polaków za Granicą. Dotychczas pracował w dwóch komisjach: Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. W uzasadnieniu senator napisał, że częstotliwość posiedzeń obu komisji oraz fakt, iż czasem odbywają się one w tych samych terminach, sprawiają, że trudno mu jest z należnym zaangażowaniem uczestniczyć w pracach obydwu komisji.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment