Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment


Z prac komisji senackich

19 marca 2002 r.

Tematem posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi był aktualny stan promowania, finansowania i ubezpieczeń polskiego sektora rolno-spożywczego w eksporcie i kooperacji na rynkach wschodnich.

W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Finansów, Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A, Krajowej Rady Izb Rolniczych, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Biura Promocji EXPO Sp. z o.o., Krajowej Izby Gospodarczej, Banku Gospodarki Żywnościowej, Banku Rozwoju Eksportu, Banku Gospodarstwa Krajowego, PKO BP, Związku Banków Polskich, Federacji Związku Producentów Rolnych, Krajowego Związku Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych, Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich.

Jak poinformowano podczas posiedzenia, Bank Gospodarstwa Krajowego i Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych przygotowały pakiet "Eksport", który ma zapewnić finansowanie i jednocześnie bezpieczeństwo obrotu międzynarodowego. Łączy on funkcję polisy ubezpieczeniowej i poręczenia bankowego i jest skierowany do małych i średnich firm. Pakiet może być szansą na poprawę wymiany handlowej z Rosją.

Zabezpieczeniem zaciągniętego przez eksportera kredytu byłoby poręczenie udzielane przez bank. Kredytobiorca musi zawrzeć kontrakt eksportowy. Należności wynikające z kontraktu objęte będą ochroną ubezpieczeniową przez Korporację Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych.

Szansą na poprawę sytuacji polskich eksporterów jest, również opracowany przez korporację, program wspierania kredytów do Rosji, adresowany do banków finansujących kontrakty o wartości nie przekraczającej 10 mln USD. Eksporterzy oczekują, że zabezpieczeniami korporacji objęte zostanie około 5-6% polskiego eksportu, czyli trzykrotnie więcej niż obecnie.

W dyskusji, która odbyła się podczas obrad Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zwracano uwagę na bariery stawiane przed polskimi firmami eksportującymi towary rolno-spożywcze na rynki wschodnie. Jest to przede wszystkim zbyt mała aktywność firm ubezpieczeniowych w zakresie ubezpieczenia eksportu oraz zbyt wysokie koszty ubezpieczeń. Barierę stanowi również zbyt słaba promocja polskich wyrobów na rynku wschodnim.

W celu zwiększenia polskiego eksportu rolno-spożywczego analitycy PKO BP proponują stworzenie preferencyjnego systemu dopłat do oprocentowania kredytów eksportowych.

W 2001 roku 64% polskiego eksportu, w tym 69% rolno-spożywczego, skierowane było na rynki wschodnie, do Rosji, Ukrainy i Białorusi.

W ustawie budżetowej na 2002 rok dla Ministerstwa Gospodarki na promocję eksportu przewidziano 62,870 mln zł. Jest to kwota zbliżona do wykorzystanej na ten cel w ubiegłym roku.

20 marca 2002 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o paszportach.

Senatorowie wysłuchali dyrektora Departamentu Prawnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Mariana Wereszczyńskiego. Ponadto senatorowie zapoznali się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Nowelizując ustawę o paszportach, Sejm wprowadził paszport tymczasowy. Dokument będzie ważny przez rok i zastąpi paszport blankietowy, umożliwiający tylko powrót do Polski.

Paszport będzie wydawany przez konsula tym obywatelom polskim, którzy np. zgubili swój paszport za granicą, a chcą wrócić do kraju (taką funkcję spełnia obecnie paszport blankietowy - na granicy jest on jednak zabierany przez celnika), a także obywatelom polskim przebywającym na stałe za granicą, a czekającym na wydanie paszportu w kraju. Paszport tymczasowy ma mieć sztywną czerwoną okładkę, tak samą jak zwykły, i kilkanaście stron.

Konieczność powyższych zmian wynikała z wprowadzenia w 2001 r. nowego rodzaju paszportu, który jest "personalizowany" w Warszawie. Oznacza to, że niezależnie od miejsca w kraju czy za granicą - paszport fizycznie wykonywany jest w Warszawie. Paszport tymczasowy będzie mógł być wypisany nawet ręcznie, w placówkach konsularnych. W odróżnieniu od paszportu zwykłego, nie będzie zawierał specjalnej poliwęglanowej strony ze zdjęciem i danymi personalnymi. Wydanie paszportu tymczasowego będzie płatne.

Ponadto wprowadzenie tego rodzaju paszportu wynika również ze wzrostu w 2001 r. liczby podań o wydanie paszportu przez osoby mieszkające za granicą. Bardzo dużo paszportów wydano bowiem w latach dziewięćdziesiątych, a ich ważność wynosi 10 lat. MSWiA szacuje, że do 2005 r. rocznie wydawać się będzie ok. 100 tys. paszportów tymczasowych.

W dyskusji nad ustawą o zmianie ustawy o paszportach propozycje wprowadzenia zmian do sejmowej nowelizacji zgłosiła senator Aleksandra Koszada. W głosowaniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparła 7 poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senator A. Koszadę.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senator Zbyszko Piwoński zaprezentował założenia przygotowanego przez siebie projektu inicjatywy ustawodawczej. Projekt dotyczy koncepcji zmiany ustroju powiatów ziemskich związanych funkcjonalnie z powiatami grodzkimi.

Senatorowie zapoznali się z przygotowanymi specjalnie dla Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji opiniami prawnymi dr. Piotra Przybysza z katedry Prawa Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. dr hab. Małgorzaty Stahl.

Po wstępnym zapoznaniu się z proponowanymi w projekcie rozwiązaniami ustalono, że komisja będzie kontynuować prace legislacyjne.

Podczas posiedzenia komisji, z udziałem zaproszonych gości, omawiano również sprawy organizacyjne związane z planowaną na koniec maja br. konferencją na temat działalności samorządu terytorialnego na poziomie powiatu i województwa oraz jego relacji z administracją rządową.

W dyskusji proponowano podjęcie podczas konferencji m.in. problemów dotyczących rozwoju regionalnego, ustawy o kategoryzacji gmin, dochodów jednostek samorządu terytorialnego, standaryzacji usług publicznych czy roli organów samorządowych w odniesieniu do oświaty czy służby zdrowia.

Organizowana przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej konferencja ma przygotowywać senacką debatę, planowaną na przełomie czerwca i lipca br., dotyczącą funkcjonowania samorządu terytorialnego.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej kontynuowała rozpatrywanie ustawy o europejskich radach zakładowych oraz sposobach informowania pracowników i konsultacji z pracownikami w przedsiębiorstwach i grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym. Pierwsze posiedzenie w tej sprawie odbyło się 12 marca 2002 r.

W kolejnych głosowaniach senatorowie postanowili zaproponować Izbie wprowadzenie 11 poprawek do ustawy sejmowej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora Zbigniewa Kulaka.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Europejskim Biurem Policji o współpracy w zwalczaniu przestępczości.

Senatorowie wysłuchali szczegółowych wyjaśnień dotyczących materii omawianej ustawy, przekazanych przez wiceministra Sławomira Dąbrowę, głównego inspektora danych osobowych Ewę Kuleszę oraz dyrektora Departamentu Prawnego Komendy Głównej Policji Zbigniewa Krasnodębskiego.

Ustawa sejmowa ma umożliwić nawiązanie stronie polskiej współpracy operacyjnej z Europejskim Biurem Policji (Europol) w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej oraz pozwolić na zdobycie wiedzy, doświadczeń i kontaktów użytecznych w zwalczaniu przestępczości zarówno na arenie międzynarodowej, jak i w kraju. Współpraca ma obejmować wzajemne przekazywanie informacji na zasadach określonych w umowie, a także wymianę oficerów łącznikowych, których zadaniem będzie wspieranie i koordynowanie współpracy między Polską a Europolem.

Umowa określa i definiuje rodzaje przestępstw, w zakresie których będzie się odbywać współpraca, przy czym artykuł 3 ust. 3 przewiduje możliwość rozszerzenia zakresu współpracy w razie rozszerzenia zakresu przedmiotowego działania tej organizacji.

W dyskusji rozpatrywana ustawa nie wzbudziła kontrowersji i następnie, w głosowaniu, Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego zarekomendowała jej przyjęcie bez poprawek. Na sprawozdawcę wybrano senatora Janusz Koniecznego.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia, z udziałem dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa Publicznego MSWiA gen. Feliksa Deli oraz posła sprawozdawcy Roberta Smolenia, senatorowie rozpatrywali ustawę o stanie klęski żywiołowej. Komisja zapoznała się ponadto z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, w której zawarto szczegółowe uwagi dotyczące zapisów ustawy sejmowej.

Ustawa stanowi realizację przepisów art. 228 konstytucji, zgodnie z którym stan nadzwyczajny (takim stanem jest obok stanu wojennego i wyjątkowego stan klęski żywiołowej) może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. Ustawowo powinny być również określone zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych. Konstytucja wskazuje także w art. 232 okoliczności stanowiące podstawę wprowadzenia przez Radę Ministrów stanu klęski żywiołowej na części albo na całym terytorium państwa, przesądza, iż stan ten może zostać wprowadzony maksymalnie na okres 30 dni, chyba że Sejm wyrazi zgodę na jego przedłużenie. Konstytucja wymienia enumeratywnie wolności i prawa człowieka i obywatela, które w drodze ustawy mogą podlegać ograniczeniu. Zgodnie z art. 233 ust. 3 są to: wolność działalności gospodarczej, wolność osobista, nienaruszalność mieszkania, wolność poruszania się i pobytu na terytorium Polski, prawo do strajku, prawo własności, wolność pracy, prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prawo do wypoczynku.

Ustawa, częściowo powtarzając postanowienia konstytucji, uszczegółowia je poprzez zdefiniowanie klęski żywiołowej, katastrofy naturalnej i awarii technicznej, określenie obszaru, na którym może być wprowadzony stan klęski żywiołowej, sprecyzowanie, iż Rada Ministrów wprowadza ten stan z własnej inicjatywy lub na wniosek wojewody, wskazanie niezbędnych elementów rozporządzenia zarówno wprowadzającego, jak i przedłużającego oraz znoszącego stan klęski żywiołowej, a także sposobu ich podawania do publicznej wiadomości.

Ustawa określa zasady działania organów władzy publicznej w czasie stanu klęski żywiołowej, uzależniając je od objętego nim obszaru.

Ponadto ustawa przewiduje powołanie zespołów reagowania kryzysowego na poziomie gminy, powiatu, województwa oraz rządowy zespół koordynacji kryzysowej, mających służyć pomocą w wykonywaniu odpowiednio przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę, wojewodę lub właściwego ministra działań w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia. Sejm przewidział także możliwość przekazania do dyspozycji wojewody pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w celu wykonywania pod dowództwem przełożonych służbowych zadań określonych przez wojewodę.

Ustawa określa zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela, sposób ich wprowadzania, szczególny tryb odwoławczy od decyzji ograniczających te prawa oraz odpowiedzialność za niewykonanie obowiązków wynikających z ustawy, rozporządzenia, zarządzenia lub decyzji, wskazując, iż rozpoznawanie tych spraw następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia w postępowaniu przyśpieszonym.

W kolejnych głosowaniach Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego postanowiła wprowadzić poprawki do ustawy sejmowej. Do zarekomendowania ich Senatowi upoważniono senatora Józefa Dziemdzielę.

* * *

Przedmiotem obrad Komisji Ochrony Środowiska była współpraca Lasów Państwowych i przemysłu drzewnego w Polsce.

Otwierając posiedzenie, przewodniczący komisji senator Adam Graczyński przypomniał, że komisja zajmowała się tymi problemami już w poprzedniej kadencji.

Pierwszy zabrał głos Kazimierz Jabłoński z Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego, który naświetlił obecną sytuację tej gałęzi gospodarki oraz omówił problemy wynikające z monopolistycznej pozycji na tym rynku Lasów Państwowych. Jego zdaniem, gospodarka drewnem powinna być fundamentem polskiej polityki wobec leśnictwa. Konsumpcja drzewa jest bowiem podstawą utrzymania lasów. Jak stwierdził K. Jabłoński, należałoby stworzyć instytucję na kształt przedwojennego PAGEDU, która regulowałaby normy, obrót i handel drewnem.

Dyrektor generalny Lasów Państwowych Janusz Dawidziuk stwierdził, że po raz pierwszy od dłuższego czasu poprzedni rok zakończono ujemnym wynikiem finansowym. Złożyły się na to różnorodne czynniki, m.in. spadek wartości złotówki, recesja w budownictwie czy import taniego drewna ze Wschodu. Jako czynniki subiektywne takiego stanu rzeczy dyrektor wskazał sztywną politykę współpracy z przemysłem drzewnym i brak zaufania między tym sektorem przemysłu a Lasami Państwowymi.

Zdaniem J. Dawidziuka, problemem jest bariera popytu na surowce. Lasy Państwowe są otwarte na promocję drewna, współpracę z przemysłem, także w obrębie polityki cenowej. Szczególnie ważna jest wyważona decyzja w sprawie wysokości VAT-u.

W opinii Elżbiety Szczawińskiej, głównego specjalisty polityki przemysłowej w Ministerstwie Gospodarki, problemy występujące między przemysłem drzewnym a Lasami Państwowymi są na dobrej drodze do rozwiązania. Powołano m.in. zespół międzyresortowy oraz planuje się opracowanie strategii dla przemysłu drzewnego.

W opinii przewodniczącego Komisji Ochrony Środowiska senatora A. Graczyńskiego, problemy wynikają przede wszystkim z niesprawnego zarządzania. W ostatnim okresie następuje powrót do normalności. Dobrze, że rozpoczęto dyskusję o cenach, w której potrzebny jest kompromis oraz podejmuje się działania w celu osiągnięcia właściwych warunków technicznych. Zdaniem senatora, ważne jest także zrozumienie potrzeby stopniowych zmian podatku VAT. Ponadto powinno się widzieć równowagę między małymi i średnimi a dużymi przedsiębiorstwami.

W drugiej części posiedzenia Komisja Ochrony Środowiska postanowiła podjąć inicjatywę ustawodawczą w sprawie nowelizacji ustawy - Prawo ochrony środowiska. Zmierza ona do zmian systemowych, regulujących problematykę opłat podwyższonych w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, wychodzących naprzeciw sygnalizowanej sprawie dotyczącej nadmiernego obciążenia opłatami podwyższonymi sektora komunalnego oraz jednostek samorządu terytorialnego, jak również budżetów gospodarstw domowych. Zawarte są w nim także propozycje usprawnienia funkcjonowania funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

W opinii komisji, zmiany w art. 274 oraz w upoważnieniu zawartym w art. 290 stwarzają Radzie Ministrów większe możliwości różnicowania opłat i tym samym złagodzenia nadmiernego obciążenia budżetów gospodarstw domowych opłatą z tytułu zbiorowego odprowadzenia i oczyszczenia 1 m3 ścieków, będącą pochodną wysokości opłaty ekologicznej. Zróżnicowanie wysokości stawek opłat ekologicznych w zależności od rodzaju ścieków pozwoli na wyodrębnienie dwóch zasadniczych użytkowników środowiska - przemysłu i sektora komunalnego, co umożliwi zoptymalizowanie wysokości stawek dla sektora komunalnego, a w konsekwencji przyniesie odczuwalne efekty dla odbiorcy indywidualnego. Koncepcja polegająca na różnicowaniu podmiotów korzystających ze środowiska ma swoje odzwierciedlenie w Ramowej Dyrektywie Wodnej 2000/60/EEC.

Nowelizacja proponuje również pewne modyfikacje w przepisach dotyczących opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych w zakresie poboru wód i wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi. Z uwagi na możliwość wystąpienia nadmiernych obciążeń finansowych dla podmiotów korzystających ze środowiska wprowadzono całkowite zwolnienie z opłat za pobór wód dla potrzeb energetyki wodnej (art. 294 pkt 2). Dodatkowo, w art. 295 ust. 4 zaproponowano odmienne zasady ustalania opłaty za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi. Ujmowana woda, szczególnie powierzchniowa, z reguły zawiera już pewne substancje, które następnie wchodzą w skład ogólnej ilości substancji zawartych w odprowadzanych ściekach. Wprowadzona poprawka umożliwia ponoszenie opłaty za "ładunek zanieczyszczeń netto" zawarty w odprowadzanych ściekach.

Zmiana art. 310 ust. 1 pkt 1 dostosowuje jego treść do ogólnego rozwiązania dotyczącego administracyjnych kar pieniężnych w zakresie wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi.

Zaproponowane zmiany, dotyczące art. 317, 318 i 319 oraz zawarte w art. 2 i art. 3 projektu ustawy, wyniknęły z analizy funkcjonowania systemu podwyższonych opłat wprowadzonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska, dokonanej w kontekście postulatów wnoszonych w ostatnim czasie przez sektor komunalny oraz jednostki samorządu terytorialnego. Wykazała ona nadmierne obciążenia tych podmiotów opłatami podwyższonymi, szczególnie w sytuacjach podejmowania przez nie przedsięwzięć związanych z realizacją zadań własnych gminy w zakresie oczyszczania ścieków komunalnych. Zaproponowane zmiany mają na celu zoptymalizowanie istniejących mechanizmów poprzez złagodzenie restrykcyjności systemu, a tym samym stworzenie korzystniejszych warunków finansowych dla podmiotów podejmujących przedsięwzięcia służące realizacji zadań własnych gminy. Zmiany odnoszą się głównie do:

1. wydłużenia mechanizmu odraczania terminu płatności opłat podwyższonych poza obowiązujący okres 5 lat w sposób pozwalający na długofalowe oddziaływanie, nawet do roku 2015, mechanizmów ochronnych w wypadku realizacji zadań z zakresu infrastruktury komunalnej. Optymalizują, tym samym, warunki finansowania tych zadań. Terminy odraczania zostały dostosowane do terminów realizacji zadań wynikających z "Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych". Integralną częścią tego programu będzie "Program wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków". Program ten jest ściśle powiązany z terminami realizacji zobowiązań w trakcie tymczasowego zamknięcia negocjacji z Komisją Europejską w obszarze "Środowisko - jakość wód".

2. korzystniejszych warunków związanych z pozyskiwaniem oraz stopniowym gromadzeniem środków na realizację zadań własnych gminy w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych poprzez:

- umorzenie całej odroczonej opłaty podwyższonej, w sytuacjach terminowego zrealizowania przedsięwzięcia,

- zawieszenie postępowania w przedmiocie odroczenie opłaty podwyższonej jeszcze przed dniem zatwierdzenia "Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych" (stworzony został dwu letni okres ochronny dla grupy podmiotów zobowiązanych do realizacji wynikających z tego programu),

- uwzględnienie faktu, że realizacja tych przedsięwzięć odbywać się może na zasadzie współfinansowania tej inwestycji przez kilka podmiotów, a inwestorem głównym tego zadania nie zawsze jest gmina.

Wszystkie modyfikacje w obrębie systemu opłat podwyższonych zostały zaproponowane w taki sposób, aby jednocześnie zachować jego stymulacyjne oddziaływanie na podmioty nie posiadające wymaganych urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem, a jednocześnie dostosować ten system do wymogów "Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych". Program ten będzie stanowił realizację zadań wynikających z ustawy - Prawo wodne, w kontekście dyrektywy 91/271/EWG, dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, tj. wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji. Termin realizacji tych zadań wynika z uzgodnień dokonanych z Komisją Europejską w trakcie tymczasowego zamknięcia negocjacji w obszarze "Środowisko".

Poza tym w inicjatywie ustawodawczej Komisji Ochrony Środowiska zaproponowano zmiany w art. 402, dotyczące przekazywania funduszy z tytułu opłat i kar. Dzięki nim zwiększą się możliwości finansowe marszałków województw i wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska. Zmiany te powinny jednocześnie spowodować większą aktywność urzędów marszałkowskich w egzekwowaniu nieuiszczonych bądź uiszczonych w nieprawidłowej wysokości opłat.

Proponowany w art. 4 projektu przepis przejściowy ma zapewnić ciągłość funkcjonowania prawa w zakresie opłat za korzystanie ze środowiska.

Zdaniem komisji, proponowane zmiany nie naruszają istoty instytucji prawnych już funkcjonujących - nie powodują tym samym skutków finansowych dla budżetu państwa.

* * *

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, podczas którego przystąpiono do pierwszego czytania inicjatywy ustawodawczej grupy senatorów, dotyczącej ustawy o zmianie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.

W imieniu wnioskodawców projekt zgłoszony przez grupę senatorów przedstawił senator Zbigniew Kulak.

Proponowany projekt zmierza przede wszystkim do dostosowania przepisów ustawy do standardów stawianych nowoczesnej administracji publicznej, w tym w szczególności organom nadzoru i kontroli, jakimi są regionalne izby obrachunkowe. Projekt wprowadza zasadę kadencyjności prezesów izb (tak samo jak w wypadku samorządowych kolegiów odwoławczych), zasadę wyłaniania kandydata na prezesa izby oraz członków kolegiów izb w drodze konkursu. Projektowane zmiany pozostawiają ostateczną decyzję o powołaniu prezesów izb, ich zastępców oraz członków kolegium prezesowi Rady Ministrów. W projekcie ustawy proponuje się uregulowanie postępowania dyscyplinarnego w stosunku do członków kolegium.

Postulowane w projekcie rozwiązania dotyczą również zmiany zasad wynagradzania prezesa i etatowych członków kolegium od 1 stycznia 2004 r. (ze względu na trudną sytuację finansów publicznych), tj. przejścia na system mnożnikowy w stosunku do przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej, co, zdaniem wnioskodawców, jest jednym z niezbędnych warunków niezawisłości działania członka kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i kontrolnych. W projekcie zaproponowano, by mnożnik ten nie był niższy niż 3,0. System taki obowiązuje od 1 stycznia 1999 r. w samorządowych kolegiach odwoławczych.

W zakresie postępowania nadzorczego w stosunku do uchwał budżetowych organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, określonych w art. 12 ust. 1 ustawy, proponuje się zawieszenie biegu 30-dniowego terminu do stwierdzenia nieważności uchwały budżetowej, w taki sposób, by umożliwić organom stanowiącym dokonanie sprostowania nieprawidłowości wskazanych przez izbę bez konieczności zwoływania sesji nadzwyczajnych. Ograniczy to wydatki ponoszone przez samorządy terytorialne. W związku z tym, że postępowanie dotyczy uchwały budżetowej organu stanowiącego, proponuje się jednak zawieszenie biegu terminu na okres nie dłuższy niż 30 dni. Ponadto w proponowanej zmianie precyzuje się kompetencje prezesa izby oraz kolegium izby, do którego wyłącznej właściwości należą sprawy określone w przepisie art. 18 ust. 1 ustawy. Pozostałe sprawy w zakresie badania uchwał należą do kompetencji izby (prezesa izby), i szczegółowo tryb postępowania winien zostać określony w regulaminie organizacyjnym izby, który zostanie opracowany przez prezesa izby, a uchwalony przez kolegium izby.

W opinii senatorów wnioskodawców, rozwiązania przyjęte w projekcie uregulowane są podobnie jak w ustawie o samorządowych kolegiach odwoławczych i sprawdzają się w praktyce.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, w związku z doświadczeniami wynikającymi z działalności nadzorczej izb należałoby dokonać również zmian w ustawach ustrojowych samorządu w zakresie dotyczącym nadzoru nad działalnością jednostek samorządu. W związku z projektowanymi zmianami dotyczącymi tych ustaw w zakresie innych zmian, zaproponowano jednakże - ze względu zasady techniki legislacyjnej - wykorzystanie tych doświadczeń przy nowelizacji ustaw ustrojowych.

W opinii wnioskodawców, postulowany projekt może być niechętnie oceniany przez dotychczasowych prezesów izb, którzy są przeciwni tym propozycjom, a w szczególności zmianom dotyczącym niezależności członków kolegium oraz zmian dotyczących kompetencji prezesów, które pozostają w zasadzie bez zmian od początku działania izb, tj. od roku 1993.

Podczas posiedzenia zapoznano się z opiniami ekspertów, zamówionymi przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, tj. Zbigniewa Kmieciaka z Uniwersytetu Łódzkiego i Eugeniusza Ruśkowskiego z Uniwersytetu Białostockiego. W posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele Krajowej Rady Izb Obrachunkowych.

W wyniku dyskusji ustalono, że połączone komisje będą kontynuować prace nad projektem nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Zaproponowano trzy tygodnie na dopracowanie projektu.

* * *

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, podczas którego rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Rozpatrywana nowelizacja sejmowa była pilnym projektem rządowym. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów. W posiedzeniu połączonych komisji wziął udział główny inspektor informacji finansowej Jacek Uczkiewicz.

Ustawa nowelizowana, uchwalona 16 listopada 2000 roku, stworzyła podstawy systemu prawno-organizacyjnego, zapobiegającego "praniu brudnych pieniędzy" w polskim systemie finansowym. Powołanie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej jako organu administracji rządowej miało zapewnić realizację celu ustawy. Praktyka działania generalnego inspektora oraz kilkumiesięczny okres obowiązywania ustawy wykazały konieczność jej znowelizowania.

W ustawie sejmowej przewidziano przesunięcie terminu wejścia w życie obowiązku rejestracji transakcji gotówkowych i bezgotówkowych o wartości powyżej 10 000 euro z 1 lipca br. na 1 lipca 2004 roku. Nowelizacja ma na celu stworzenie generalnemu inspektorowi informacji finansowej warunków oraz instytucji finansowych do należytego przygotowania się do realizacji ustawy.

W wyniku dyskusji i głosowania senatorowie zdecydowali o poparciu rozwiązań przyjętych przez Sejm. Postanowiono, że stanowisko połączonych komisji w sprawie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł zarekomenduje Izbie senator Mieczysław Mietła.

Podczas posiedzenia połączonych komisji przystąpiono następnie do pierwszego czytania inicjatywy ustawodawczej Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych - projektu uchwały Senatu w sprawie podatku VAT w budownictwie. W imieniu komisji projektowaną uchwałę przedstawiła senator Genowefa Ferenc. Rozpatrywana uchwała zawiera apel do rządu o renegocjację stanowiska podjętego w 1999 r. w negocjacjach przedakcesyjnych z Komisją Europejską, zobowiązującego stronę polską do przyjęcia 22-procentowej stawki podatku VAT z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

W wyniku dyskusji ustalono, że komisje będą kontynuować prace nad zgłoszonym projektem uchwały.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Nauki, Edukacji i Sportu rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Ustawę, która powstała na podstawie projektu poselskiego, omówił poseł sprawozdawca Franciszek Potulski. W imieniu rządu do przyjętych rozwiązań ustosunkował się wiceminister edukacji narodowej i sportu Tadeusz Sławecki. Wyjaśnień udzielała także dyrektor Departamentu Prawnego MENiS Joanna Rozwadowska.

Po wnikliwej dyskusji komisja postanowiła nie zgłaszać zastrzeżeń do nowelizacji sejmowej. W głosowaniu, przy jednym głosie wstrzymującym się, zarekomendowano Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy sejmowej. Na sprawozdawcę wybrano senator Irenę Kurzępę.

21 marca 2002 r.

Senatorowie z Komisji Nauki, Edukacji i Sportu przystąpili do wstępnej dyskusji nad projektem inicjatywy ustawodawczej dotyczącej korekty zapisów o finansach publicznych i innych odnoszących się do jednostek badawczo-rozwojowych. Założenia projektu przedstawił senator Adam Gierek. Projekt zakłada wyłączenie jednostek badawczo-rozwojowych z katalogu podmiotów zaliczanych do sektora finansów publicznych, a w konsekwencji zmianę ustawy o zamówieniach publicznych.

Jak stwierdzono, traktowanie jako środków publicznych przychodów jednostek badawczo-rozwojowych uzyskiwanych w ramach dotacji z budżetu państwa nie budzi wątpliwości i taki stan prawny obowiązywał przed nowelizacją ustawy o finansach publicznych przed 1 stycznia 2001 roku. Zdaniem autorów projektu, nie ma natomiast merytorycznego uzasadnienia, aby przepisami ustawy
o finansach publicznych obejmować przychody i wydatki jednostek badawcz
o-rozwojowych, wynikające z prowadzonej działalności naukowej i rozwojowej, realizowanych na zamówienia i finansowanych ze środków krajowych i zagranicznych podmiotów gospodarczych. Taką działalność jednostki te prowadzą na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych. Zdaniem pomysłodawców, jednostki badawczo-rozwojowe mają ustrój analogiczny do organizacji przedsiębiorstw państwowych i jako takie znajdować się powinny poza sektorem finansów publicznych.

Podczas posiedzenia komisja zapoznała się z pozytywną opinią sekretarza stanu w Komitecie Badań Naukowych Marka Bartosika. Wysłuchano ponadto dyrektor J. Rozwadowskiej z MENiS oraz zapoznano się z uwagami Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Swoje uwagi zgłosiło ponadto Ministerstwo Finansów, które mimo negatywnej oceny proponowanych zapisów wyraziło chęć dalszej współpracy.

Komisja Nauki i Edukacji podjęła prace nad omawianym projektem w związku z wystąpieniami Rady Głównej Jednostek Badawczo-Rozwojowych, Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich oraz rzecznika praw obywatelskich.

Po wysłuchaniu zaproszonych gości i przeprowadzeniu dyskusji komisja postanowiła powołać zespół w składzie senatorowie Czesława Christowa i Ryszard Smorawiński, pod przewodnictwem senatora A. Gierka. Ponadto komisja zwróci się do MSWiA, któremu podlega Urząd Zamówień Publicznych, KBN, MENiS i MF oraz zainteresowanych środowisk o współpracę przy opracowywaniu projektu.

* * *

Odbyło się posiedzenie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury poświęcone rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych.

Senatorowie wysłuchali przedstawiciela rządu, wiceministra infrastruktury Krzysztofa Hellera. Ponadto zapoznano się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które stwierdziło, że ustawa nie budzi zastrzeżeń legislacyjnych.

Rozpatrywana ustawa ma na celu usunięcie dwóch błędów rachunkowych, które pojawiły się w tabeli załącznika określającego wysokość kar pieniężnych za przejazd po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia określonego przepisami prawa o ruchu drogowym lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu oraz za nieuiszczenie opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych. Usuwane błędy polegały na niewłaściwym określeniu wysokości kar. Opiniowana ustawa stanowiła przedłożenie rządowe.

W dyskusji ustawa nie wywołała kontrowersji i postanowiono zarekomendować Senatowi jej przyjęcie bez poprawek. Ustalono, że sprawozdanie Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury złoży Izbie senator Włodzimierz Łęcki.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie rozpatrzyli ustawę o uchyleniu ustawy o Radiofonicznym Ośrodku Nadawczym w Konstantynowie. Stanowisko rządu w tej sprawie przedstawił wiceminister infrastruktury K. Heller. Ponadto wysłuchano opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Uchwalona przez Sejm ustawa uchyla ustawę z 14 grudnia 1994 r. o Radiofonicznym Ośrodku Nadawczym (RON) w Konstantynowie, która określała zasady przywrócenia funkcjonowania i działalności RON-u. Zgodnie z art. 2 ustawodawca powierzył realizację odbudowy masztu
i modernizacji urządzeń nadawczych RON, jako realizację celu publicznego, właścicielowi ośrodka, Telekomunikacji Polskiej SA. Realizacja przepisów ustawy została wstrzymana na mocy wyr
oku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 października 1996 r., sygn. Akt II S.A. Łd/1736/96. Tym samym bezprzedmiotowy stał się obowiązek, jaki ustawa nakładała na właściciela, dotyczący odbudowy ośrodka nadawczego. W związku z tym projektodawcy uznali za konieczne uchylenie ustawy w całości i przyczynili się do usunięcia z systemu prawnego aktu, który
w aktualnym stanie faktycznym i prawnym pozostaje prawem nieznajdującym zastosowania.

W wyniku dyskusji Komisja Skarbu Państwa i Infrastruktury postanowiła nie zgłaszać zastrzeżeń do omawianej ustawy. Stanowisko w tej sprawie, przyjęte w głosowaniu, zarekomenduje Izbie senator Kazimierz Drożdż.

* * *

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przyjęli stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe" i zapewnieniu warunków jego realizacji. Założenia nowelizacji w imieniu rządu zreferował wiceminister obrony narodowej Janusz Zemke.

Nowelizacja sejmowa zmniejsza docelową liczbę samolotów objętych programem do czterdziestu ośmiu sztuk i jednocześnie wskazuje, że mogą to być wyłącznie nowe samoloty. Ponadto przesuwa końcową datę wyposażenia w samoloty na 31 grudnia 2008 r. W ustawie nowelizowanej zawarty był zapis o zakończeniu tego procesu do 31 grudnia 2006 r. Podczas posiedzenia wskazywano, że przyjęty w ustawie nowelizowanej termin był mało realny.

Zmiana ustawy pozwala także na zawarcie umowy offsetowej w terminie sześćdziesięciu dni od dnia zawarcia umowy na dostawę uzbrojenia lub sprzętu wojskowego. Zgodnie z obecnym brzmieniem tego przepisu ta umowa i umowa na dostawę uzbrojenia powinny być zawarte w tym samym dniu. Komisja Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego podzieliła zdanie Sejmu, że przy zawieraniu kontraktu na tak znaczną kwotę należy zapewnić wystarczający czas na jego podpisanie.

W głosowaniu komisja poparła projekt i postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie ustawy bez poprawek. Na sprawozdawcę wybrano senatora Grzegorza Niskiego.

* * *

Obradowała Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia. Posiedzenie poświęcone było rozpatrzeniu ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Rozpatrywana ustawa była projektem rządowym i zmierza do przesunięcia terminu wejścia w życie wymienionych w tytule ustaw z 1 kwietnia br. na 1 października br. Upoważniony do reprezentowania rządu w toku prac parlamentarnych został minister zdrowia.

Podczas posiedzenia potrzebę podjęcia nowelizacji w kształcie przyjętym przez Sejm uzasadniał wiceminister zdrowia Aleksander Nauman. Zaproponowana zmiana związana jest zarówno
z procesem dostosowywania polskiego prawa do norm Unii Europejskiej, jak również z przekształceniami, które nastąpią w organach administracji rządowej. Ponadto ustawa nie mogłaby wejść w życie za kilkanaście dni ze względu na brak kilkudz
iesięciu aktów wykonawczych.

W dyskusji senatorowie zgodzili się z przedstawioną argumentacją. Zwracali jednak uwagę, że dochowanie terminu jesiennego jest konieczne i nie należy przedłużać wejścia w życie nowego prawa farmaceutycznego.

W głosowaniu komisja przychyliła się do rozwiązań proponowanych w ustawie i postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek nowelizacji ustawy - Prawo farmaceutyczne, ustawy o wyrobach medycznych oraz ustawy o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora Marka Balickiego.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Emigracji i Polaków za Granicą postanowiono nie zgłaszać zastrzeżeń do ustawy o ustanowieniu 2 maja Dniem Polonii i Polaków za Granicą.

Omawiana ustawa była projektem senackim. Ustanawia ona dzień 2 maja Dniem Polonii i Polaków za Granicą. Podjęcie przez Senat RP uchwały w sprawie rozpoczęcia prac legislacyjnych nad tym projektem nawiązuje do przedwojennej tradycji obchodzenia dnia, a nawet Tygodnia Opieki nad Rodakami na Obczyźnie, których organizacją zajmowały się krajowe organizacje sprawujące opiekę nad emigracją polską. Ustawa spełnia także oczekiwania polskiej diaspory w tym względzie.

W głosowaniu komisja postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie ustawy sejmowej bez poprawek. Na sprawozdawcę wybrano senatora Franciszka Bachledę-Księdzularza.


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment