Minister Zdrowia i Opieki Społecznej nadesłał odpowiedź na oświadczenie senatora Mariana Żenkiewicza, złożone na 32. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 35):
Warszawa, dnia 14.04.1999 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
Nawiązując do oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Mariana Żenkiewicza podczas 32 posiedzenia Senatu RP w dniu 18 marca 1999 r. w sprawie sytuacji ratownictwa medycznego i propozycji inicjatyw legislacyjnych projektu ustawy o ratownictwie medycznym, Minister Zdrowia i Opieki Społecznej przekazuje wyjaśnienia w w/w sprawie:
W chwili obecnej nie istnieje w kraju żaden system ratownictwa medycznego, który gwarantowałby specjalistyczną i wysoko kwalifikowaną pomoc w przypadkach wypadków, katastrof i stanów zagrożenia życia. Ratownictwem zajmuje się Pogotowie Ratunkowe i Straż Pożarna z racji swych statutowych obowiązków. Działania ratunkowe t
ych podmiotów nie są kompatybilne ze sobą i w konsekwencji nie gwarantują kompleksowej i stosownej do potrzeb pomocy medycznej.W opinii Ministra Zdrowia jednostkowa reforma Pogotowia Ratunkowego nie spowoduje zmiany w ratownictwie medycznym, konieczne jest wypracowanie systemu ratownictwa, który odpowiadałby standardom europejskim i obejmował całościowo zagadnienia ratownictwa medycznego. Zgodnie z obecnymi poglądami na ratownictwo medyczne musi ono obejmować wysoko kwalifikowaną opiekę medyczną poszkodowanego lub chorego w stanie zagrożenia życia, od miejsca zdarzenia do leczenia szpitalnego włącznie.
W dniu 31 grudnia 1998 r. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej powołał Krajowy Zespół ds. Ratownictwa Medycznego, którego głównym zadaniem jest przygotowanie projektu ustawy o ratownictwie medycznym.
Zespół ten przygotował projekt Ustawy o Ratowaniu Zdrowia i Życia Osób w Stanach Nagłego Zagrożenia, który aktualnie jest opracowywany pod kątem legislacyjnym, przed przesłaniem go do uzgodnień międzyresortowych. Po zakończeniu uzgodnień międzyresortowych projekt ustawy zostanie przedstawiony do rozpatrzenia Komitetowi Społecznemu i Komitetowi Ekonomicznemu działającym przy Radzie Ministrów. Po zakończeniu tych procedur projekt Ustawy zostanie skierowany do Sejmu.
Obecnie Krajowy Zespół ds. Ratownictwa Medycznego opracowuje projekty aktów wykonawczych do w/w ustawy. Część z nich w formie Rozporządzenia Ministra Zdrowia jest już przygotowana a intensywne prace prowadzone są nad ustaleniem standardów postępowań medycznych, procedur i algorytmów które po konsultacjach z wiodącymi ośrodkami akademickimi w dziedzinie medycyny ratunkowej i katastrof staną się obowiązującymi w medycznych postępowaniach ratowniczych.
Ustawa określa organizację i zasady prowadzenia działań podejmowanych celem zapewnienia pomocy medycznej osobom w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. W treści ustawy zdefiniowano szereg pojęć dotyczących ratownictwa medycznego a między innymi ustalono co rozumie się przez określenie ratownictwo medyczne, stan nagłego zagrożenia, zdarzenie jednostkowe i masowe. Określono również podmioty ratownictwa medycznego którymi są wszystkie służby ratownicze zobowiązane do udzielania pomocy w stanach zagrożenia.
Zapisy ustawy tworzą System Ratownictwa Medycznego będący integralną częścią systemu bezpieczeństwa publicznego. Jako organizatora systemu projekt ustawy proponuje Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej na terenie kraju a na terenie województwa - wojewodę. Podmiotami systemu są wszystkie służby ratownicze na terenie kraju podporządkowane organizatorom systemu i działające według ściśle określonych standardów postępowania. System zapewnia każdemu człowiekowi w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia możliwość:
a) natychmiastowego wezwania pomocy ujednoliconymi środkami łączności ratunkowej. W tym celu zorganizowane zostaną na poziomach kraju, województwa i powiatu centra powiadamiania ratunkowego dokąd spływać będą ujednoliconymi środkami łączności wszystkie wezwania ratunkowe. Centra te będą ściśle współpracować z Centrami Zarządzania Kryzysowego na poziomie kraju - Urząd Zarządzania Kryzysowego, na poziomie województwa - Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego. Szybki i obustronny przepływ informacji pozwoli na natychmiastowe, właściwe do danej sytuacji działanie ratownicze. Dyspozytor centrum ratunkowego będzie uruchamiał właściwe i konieczne podmioty systemu (państwowa Straż Pożarna, Publiczne Pogotowie Ratunkowe, szpitalne oddziały ratunkowe i inne).
b) niezwłoczne przybycie na miejsce zdarzenia właściwych podmiotów systemu - Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego lub innych koniecznych w danej sytuacji - Lotnictwa Sanitarnego, Górskiego Pogotowia Ratunkowego, Wodnego Pogotowia Ratunkowego, Ratownictwa Chemicznego itp.
c) podjęcia na miejscu zdarzenia właściwych działań ratowniczych według określonych kompetencji, standardów i algorytmów postępowania oraz zapewnienie stosownego do potrzeb transportu sanitarnego.
d) niezwłocznego przyjęcia do najbliższego stosownego do sytuacji szpitalnego oddziału ratunkowego. Jest on wyspecjalizowanym w dziedzinie medycyny ratunkowej oddziałem szpitalnym, który zapewnia utrzymanie wszystkich funkcji życiowych pacjenta, natychmiastową i pełną diagnostykę medyczną oraz wykonanie koniecznych zabiegów w celu ratowania życia i zdrowia.
Takie zorganizowanie Systemu jest nowością w polskim systemie ratownictwa medycznego, ustala on kompetencje i standardy postępowań na wszystkich odcinkach "łańcucha przeżycia" od miejsca zdarzenia - ratownictwo przedlekarskie, poprzez ratownictwo medyczne i transport sanitarny aż do działania szpitalnego oddziału ratunkowego włącznie. Jednolitość i kompatybilność sprzętu, jednolite procedury i standardy postępowań gwarantują najwyższy z możliwych poziom opieki medycznej nad osobami w stanie zagrożenia życia.
Organizator systemu w zależności od poziomu kompetencyjnego (kraj, województwo, powiat) zgodnie ze standardami organizacyjnymi - ilość medycznych zespołów specjalistycznych na 100.000 mieszkańców, czasy dojazdów, warunki geograficzne itp., tworzy sieć ratowniczą, która obejmuje swoim zasięgiem teren działania organizatora.
Zapisy ustawy określając jako organizatora Systemu administrację rządową (wojewoda, starosta) przenoszą na nią część finansowania działalności ratowniczej. Ustawa proponuje fi
nansowanie ratownictwa medycznego przez:1. Budżet Państwa w zakresie kosztów bezpośrednich podmiotów Systemu, gotowości operacyjnej, organizacji i funkcjonowania środków łączności ratunkowej oraz Centrów Powiadamiania Ratunkowego
2. Kasy powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego w zakresie kompetencji Kas.
3. Organy samorządu terytorialnego w zakresie środków koniecznych dla zachowania podstawowych standardów podmiotów Systemu określonego szczebla.
Finansowanie Systemu ratownictwa w podstawowej części z budżetu państwa daje gwarancje utrzymania działania Systemu, jego poziomu zgodnego ze standardami oraz niezawodności działania na wszystkich poziomach kompetencyjnych.
Projekt Ustawy po przeanalizowaniu uwag wynikających z ustaleń międzyresortowych wraz z projektami aktów wykonawczych zostanie przekazany przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej do Biura Legislacyjnego Rządu celem wniesienia go pod obrady Sejmu.
Jednocześnie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej przygotowując się do wypełnienia warunków Ustawy o Ratowaniu Zdrowia i Życia Osób w Stanach Nagłego Zagrożenia jest w trakcie opracowywania programu Zintegrowane Ratownictwo Medyczne. Celem programu jest pomoc finansowa w doprowadzeniu do pełnej kompatybilności sprzętowej wszystkich podmiotów ratowni
ctwa, ujednoliceniu łączności ratunkowej, wprowadzeniu standardów sprzętowych obowiązujących w Systemie i utworzeniu szpitalnych oddziałów ratunkowych. Najtrudniejszym zagadnieniem jest utworzenie szpitalnych oddziałów ratunkowych - wysokie koszty organizacji i działania oddziałów uniemożliwiają jednoczesne uruchomienie ich na terenie kraju. Dlatego też Program proponuje w pierwszym etapie rozbudowę i rozszerzenie zakresu działania Izb Przyjęć szpitali tak, aby w następnych etapach mogły one przekształcić się w oddział ratunkowy.Całość działań podejmowanych w zakresie ratownictwa medycznego, w tym prac nad projektem ustawy o ratownictwie medycznym jest przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej traktowane priorytetowo.
Z wyrazami szacunku
Franciszka Cegielska