Minister Zdrowia i Opieki Społecznej przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Mariana Żenkiewicza, złożone do protokołu 11. posiedzenia Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr
13):Warszawa, dnia 7 maja 1998 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek
W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora Mariana Żenkiewicza otrzymane przy piśmie nr AG/043/51/98/IV z dnia 23 kwietnia br., dotyczące zasad odpłatności za leki przeciwnowotworowe przedstawiam poniższe informacje.
Sprawę odpłatności za leki reguluje ustawa o zasadach odpłatności za leki i artykuły sanitarne z dnia 27 września 1991 r. znowelizowana w marcu 1995 r. Na mocy tej ustawy wszyscy obywatele, którzy są objęci ubezpieczeniem społecznym lub posiadają uprawnienia do bezpłatnej opieki leczniczej mają zagwarantowany równy dostęp do leków refundowanych przez budżet państwa.
Wielkość środków finansowych, które można przeznaczyć na refundację powoduje, że nie wszystkie oczekiwania zainteresowanych mogą być spełnione. Zmiany na listach leków objętych refundacją były szeroko dyskutowane. Poddano je szczegółowej analizie medycznej i ekonomicznej. Przy ostatecznym kształcie wykazów le
ków refundowanych korzystano z opinii specjalistów w znacznie szerszym zakresie niż przewiduje to ustawa. Ustawa zobowiązuje Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej do zasięgnięcia opinii Naczelnej Izby Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej.Wykazy te zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem publikowane są w Dzienniku Ustaw. Ostatnie wykazy opublikowane zostały w Dzienniku Ustaw Nr 31 z 10.03.1998 r., a weszły w życie z dniem 23.03.1998 r.
Zgodnie z ustawą o zasadach odpłatności za leki i artykuły sanitarne Minister Zdrowia i Opieki Społecznej zobowiązany jest do okresowych publikacji wykazów leków objętych refundacją. Wykazy te są aktualizowane raz w roku. Nowe rejestracje leków, postęp wiedzy medycznej powodują, że część leków jest skreślana z wykazów inne zaś są dopisywane. Takie zmiany powodują z konieczności zmianę opłaty wnoszonej za dany lek. Jest to nieuniknione, gdyż żaden wykaz nie obowiązuje na stałe.
Leki refundowane w zależności od znaczenia terapeutycznego podzielone zostały na:
Ze względu na niektóre choroby przewlekle, pacjent otrzymuje leki niezbędne w leczeniu tych chorób. Leki te wydawane są bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub po wniesieniu opłaty w wysokości 30% lub 50% ceny leku (z uwzględnieniem ustalonego mitu ceny), na receptę z niebieskim paskiem według wzoru Mz/Pom-34.
Są to osoby chore na:
Zgodnie z art. 7 ww. ustawy Minister Zdrowia i Opieki Społecznej dla niektórych leków objętych refundacją ustala limity cen, do których budżet państwa refunduje koszty za wydany lek.
Limit jest ustalany dla racjonalizacji wydatków na dopłaty za leki, kiedy na listach refundacyjnych znajdują się:
Każdy wytwórca zgodnie z przepisami może ustalić własną cenę leku wynikającą z kosztów wytwarzania - dla wytwórcy krajowego Minister Finansów ustala cenę urzędową. Limit na leki ustalany jest w wysokości najtańszego dostępnego leku. Różnicę między ceną leku a limitem pokrywa pacjent. Ustawa nałożyła na aptekarza obowiązek informowania pacjenta o możliwości nabycia leku, którego cena nie przekracza ustalonego limitu.
Leki przeciwnowotworowe są nadal objęte refundacją. Większość tych leków jest wydawana na podstawie recepty lekarskiej bezpłatnie, gdyż budżet państwa refunduje te leki w 100%.
Preparat Farmorubicina jest refundowany przez budżet w 100% do wysokości terapeutycznego limitu ceny. Lekiem o podobnym działaniu terapeutycznym jak Farmorubicina, którego cena mieści się w wysokości ustalonego limitu jest Bioepicyna. W takim przypadku chory może skontaktować się z lekarzem, z prośbą o rozpatrzenie możliwości kontynuacji leczenia lekiem wydawanym bezpłatnie.
Ograniczono natomiast refundację leków likwidujących działanie uboczne leków przeciwnowotworowych, między innymi środków przeciwwymiotnych, w tym leku o nazwie Zofran, Navoban, Kytril. Opłata wynoszona przez pacjenta wynosi 30% wartości leku, a ponadto ustalono limit ceny do którego budżet państwa refunduje koszty za wydany lek.
Decyzja ta podyktowana - jak już pisałem - jest niewystarczającą wielkością środków finansowych.
Obecnie starannie gromadzone są wszystkie opinie i uwagi dotyczące obowiązującego kształtu wykazów. Wnikliwa ich analiza będzie bardzo pomocna przy opracowywaniu kolejnych wersji wydatków objętych refundacją obowiązujących w przyszłym roku.
Informuję jednocześnie, że osobom, które znajdują się w trudnej sytuacją bytowej i ponoszą znaczne wydatki na zakup leków przysługuje pomoc finansowa.
Szczegółowe zasady, warunki i tryb przyznawania tej pomocy określony został rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 lutego 1997 r. w sprawie rządowej programu systemowej pomocy finansowej na zakup leków, środków antykoncepcyjnych i artykułów sanitarnych oraz szczegółowych zasad, warunków i trybu przyznawania tej pomocy (Dz. U. Nr 14, poz. 73 z 1997 r.).
Zgodnie z przepisami rozporządzenia pomoc finansowa przysługuje jeżeli:
Do wyżej wymienionych wydatków na leki nie wlicza się dopłat poniesionych ponad ustalony limit ceny przy lekach znajdujących się na listach refundacyjnych oraz wydatków poniesionych za leki, które nie zostały umieszczone na tych wykazach i pacjent zapłacił za nie 100% odpłatności.
Pomoc jest przyznawana na pisemny wniosek osoby zainteresowanej przez kierownika ośrodka pomocy społecznej lub inną upoważnioną osobę. Do wniosku należy dołączyć rachunek wystawiony przez aptekę.
Ponadto zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 roku (Dz. U. Nr 13, poz. 60 z 1993 r. z późniejszymi zmianami) osoba znajdująca się w trudnej sytuacji materialnej ze względu na wydatki związane z zakupem leków, może starać się o zasiłek celowy lub zasiłek specjalny z pomocy społecznej.
Łączę wyrazy szacunku
Wojciech Maksymowicz