Ustawa z dnia 16 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (DzU nr 162, art. 169g) zwalniała pracowników pracujących poza granicami kraju ze składki na ubezpieczenia zdrowotne. Takie stanowisko podyktowane było tym, że pracownicy ci płacą podatek dochodowy od swoich przychodów ze źródeł znajdujących się poza terytorium Polski w kraju, w którym osiągają przychód. Ponieważ składka na ubezpieczenie zdrowotne płacona jest z podatku dochodowego od osób fizycznych, płatnik, którym jest zakład pracy, nie ma z czego jej zapłacić za powyższych pracowników.

Ustawa z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (DzU nr 12, poz. 136, art. 41 pkt 2b) opublikowana 23 lutego 2000 r. wprowadziła obowiązek objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym pracowników na kontraktach zagranicznych. Art. 41 pkt 2 wszedł w życie 1 kwietnia 2000 r., natomiast ZUS zażądał naliczenia składki od 1 stycznia 2000 r.

W dniu 28 lutego firma zwróciła się z pismem do oddziału ZUS w Kielcach w sprawie naliczenia składki na ubezpieczenia zdrowotne dla pracowników wykonujących pracę na kontrakcie w Niemczech. Pracownicy ci płacą jednak podatek dochodowy w Niemczech. Odpowiedź, którą firma otrzymała 16 czerwca 2000 r., brzmiała: "W przypadku braku możliwości wliczenia składki w ciężar zaliczki na podatek dochodowy, składkę musi sfinansować sam ubezpieczony".

Firma nie rozumie takiego stanowiska. Czy sformułowanie "musi" ma moc prawną? A jeżeli pracownik odmówi zwrócenia wyłożonych pieniędzy, bo na przykład chce się leczyć prywatnie lub zaprzestał już pracy na kontrakcie, to czy należy wówczas kierować sprawę do sądu, czy dopłacić jeszcze do tego podatek dochodowy, gdyż nie jest to koszt uzyskania przychodu?

A przecież art. 87 §1 kodeksu pracy wyraźnie określa, jakich potrąceń może dokonać pracodawca z wynagrodzenia pracownika. Koliduje to również z umową między Polską a Niemcami w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, podpisaną w Warszawie dnia 18 grudnia 1972 r. (DzU nr 31, poz. 163).

ZUS nie chciał wydać firmie zaświadczenia o niezaleganiu w płatności składek potrzebnego jej do przetargów. Firma została więc postawiona w sytuacji przymusowej i w czerwcu naliczyła i odprowadziła składki za pracowników pracujących na kontrakcie w Niemczech za okres pięciu miesięcy wraz z odsetkami, gdyż ZUS nie przychylił się do jej prośby o umorzenie chociaż odsetek. Odpowiedź ZUS w sprawie odsetek brzmiała: brak podstaw do odstąpienia od odsetek. A przecież od jedenastu lat, czyli od początku swojego istnienia, firma ta zawsze rzetelnie i terminowo płaci zobowiązania w stosunku do ZUS.

Ponadto ustawa z dnia 21 stycznia 2000 r., dotycząca ubezpieczeń zdrowotnych (DzU nr 12, poz. 136, art. 41 pkt 2b), nie powinna być publikowana w pakiecie spraw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, lecz w zmianach do ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym, jako następna zmiana do ustawy wprowadzającej ubezpieczenia zdrowotne.