Oświadczenie drugie. Ilekroć do tej pory występowałem z oświadczeniem w sprawie bezrobocia, wspierałem zawsze swe pytania materiałami, które otrzymywałem z powiatowych urzędów pracy lub od samorządowców z terenów byłego województwa pilskiego. Można więc było zjawiska w nich przedstawione traktować jako incydentalne lub charakterystyczne dla słabiej rozwiniętych gospodarczo regionów Polski.

Dziś mam przed sobą opinię Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Poznaniu, dotyczącą sytuacji na rynku pracy w całej Wielkopolsce, a więc w jednym z największych i najzasobniejszych regionów kraju. Jest ona alarmistyczna, wynika z faktu, że w ostatnich miesiącach bezrobocie w Wielkopolsce wzrastało dwukrotnie szybciej niż w całym kraju. Na domiar złego przez cały miniony rok, przy zwiększającej się z miesiąca na miesiąc liczbie zarejestrowanych bezrobotnych, urzędy pracy naszego województwa borykały się z trudnościami finansowymi. Środki finansowe przekazywane bezpośrednio z Krajowego Urzędu Pracy na konta bankowe powiatowych urzędów pracy przeznaczone były przede wszystkim na wypłatę świadczeń obligatoryjnych, a nie na realizację aktywnych programów przeciwdziałania bezrobociu.

Z powodu braku pieniędzy dramatycznie wygląda także realizacja powierzonego powiatom zadania państwa w zakresie opłacania składek zdrowotnych za osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku. Powstające z tego tytułu zobowiązania powodowały, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych podejmował działania egzekucyjne wobec urzędów pracy, blokując konta bankowe, zarówno te budżetowe, z których płacone są także wynagrodzenia dla pracowników, jak i konta Funduszu Pracy i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Sytuacja ta wzbudzała niepokój zarówno wśród władz samorządowych, ponieważ uniemożliwiała wykonywanie zadań ustawowych, jak i wśród osób bezrobotnych, oczekujących wywiązywania się państwa ze swych zobowiązań. W konsekwencji naruszona została wiarygodność powiatów jako wykonawców zadań związanych z bezrobociem, co zniszczyło wypracowany przez lata wizerunek solidnego i kompetentnego partnera, jakim na lokalnych rynkach pracy były urzędy pracy.

Wobec tych faktów Wojewódzka Rada Zatrudnienia sformułowała dwa wnioski. Po pierwsze, uznała sposób przekazywania środków budżetowych i środków z Funduszu Pracy za niedopuszczalny i zaprzeczający założeniom reformy przekazującej powiatom zadania związane z bezrobociem. Po drugie, stwierdziła, iż znacznie większe środki z Funduszu Pracy winny być przekazywane na wniosek starostów w części dotyczącej organizowania nowych miejsc pracy w systemie robót publicznych. Wobec braku wzrostu gospodarczego kraju aktywizowanie zawodowe osób bezrobotnych, zwłaszcza zamieszkałych na wsi, oraz osób o niskich kwalifikacjach jest możliwe głównie poprzez zatrudnienie w ramach robót publicznych. Dostrzegają to samorządy gminne, inicjując przedsięwzięcia zmierzające do ograniczania skali bezrobocia poprzez realizację inwestycji infrastrukturalnych. Tę inicjatywę gmin rząd powinien wesprzeć środkami finansowymi.

Trudno nam, Wielkopolanom, przyglądać się pogłębiającej się nędzy, która dotyka coraz liczniejszą grupę obywateli. Praca jest czynnikiem, który przywróciłby utraconą godność licznej grupie mieszkańców regionu. Trzeba więc zrobić wszystko, aby było jej coraz więcej. Dziękuję.