Warszawa, 26 października 2000 r.

Na wstępie pragnę zapewnić, że sprawa specjalizacji lekarzy leży w centrum zainteresowania Ministerstwa Zdrowia, które podjęło szereg działań zmierzających do znalezienia odpowiednich rozwiązań systemowych i formalno-prawnych, mających na celu rozwój kadry medycznej, a tym samym zapewnienia społeczeństwu usług medycznych na najwyższym poziomie.

Przyjęte rozwiązania są zbliżone do stosowanych systemów doskonalenia zawodowego w krajach Unii Europejskiej i Ameryki Północnej.

Na bieżąco śledzone są efekty funkcjonowania systemu specjalizacji w wyniku czego wprowadza się doskonalące i usprawniające go zmiany.

Szkolenie specjalizacyjne realizowane jest na podstawie szczegółowego programu, opracowanego w oparciu o współczesną wiedzę medyczną i stale modyfikowanego.

Uzyskiwanie kwalifikacji zawodowych oparte jest o generalną zasadę doskonalenia zawodowego, dochodzenia do wiedzy szczegółowej po opanowaniu zagadnień ogólnych, co skutkuje określeniem jednych dziedzin medycyny jako podstawowe, w których specjalizację można uzyskiwać po zakończeniu stażu podyplomowego oraz drugich, w których specjalizację można uzyskać dopiero posiadając tytuł specjalisty w odpowiedniej podstawowej dziedzinie medycyny.

System szkolenia specjalizacyjnego ze względu na konstytucyjny obowiązek państwa zapewnia obywatelom dostęp do odpowiedniej jakości świadczeń zdrowotnych, jest systemem państwowym opartym o nadzór administracji państwowej nad merytoryczną i organizacyjną formą szkolenia specjalizacyjnego, egzekucją jego wyników poprzez przeprowadzanie egzaminu państwowego, jak również poprzez kształtowanie polityki równomiernego w skali kraju rozwoju kadr medycznych.

Programy specjalizacji nie zawężają szkolenia do ośrodków akademickich, bowiem system akredytacji jest otwarty dla wszystkich placówek, z tym, że muszą one spełniać określone kryteria niezbędne do prowadzenia procesu kształcenia, między innymi takie, jak odpowiednia kadra, baza, aparatura. Wymogi te w oczywisty sposób wyznaczają listę najlepszych placówek w których znajdują się ośrodki akademickie.

Stwierdzenie, iż koszty związane z uzyskiwaniem specjalizacji ma ponosić szpital delegujący, dotyczy tylko jednej formy finansowania, a obok niej funkcjonują inne. Specjalizujący mogą odbywać specjalizację: w trybie etatu rezydenckiego finansowanego z budżetu państwa, zatrudnienia w jednostce mającej akredytacje, gdzie odbywają szkolenie lub zawarcia z tą jednostką umowy cywilnoprawnej, stypendium doktoranckiego. Ponadto szpital delegujący, ma możliwość uzgodnienia z kierownikiem specjalizacji okresów w jakich część zajęć przypisanych do odbywania specjalizacji może być realizowana w jednostce, w której lekarz jest zatrudniony (§7 ust. 1 i 2).

W świetle obowiązujących przepisów i oceny funkcjonującego już systemu specjalizacji błędna jest teza, iż powoduje on zwiększenie liczby specjalistów w ośrodkach akademickich. Jak już wyjaśniono stanowią one tylko część placówek uczestniczących w procesie kształcenia, a ponadto okresowe odbywanie szkolenia i wykonywanie czynności określonych programem nie jest równoznaczne z wykonywaniem świadczeń w zakresie obowiązującym etatową kadrę specjalistów zatrudnionych w jednostce szkolącej.

Przepis § 29 pkt. 1 cytowanego na wstępie rozporządzenia w myśl którego Minister Zdrowia po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej (reprezentującej całą społeczność lekarską) ustala liczbę miejsc dla lekarzy mogących rozpocząć specjalizację jest podyktowany tym, iż Ministerstwo Zdrowia ma obowiązek kreowania określonej polityki w zakresie kształcenia specjalistów w skali kraju z uwzględnieniem potrzeb regionalnych na określone świadczenia oraz możliwości kształcenia.

Wykonując postanowienie § 29 ust. 2 cytowanego już rozporządzenia w 2000 roku przyznano na rezydentury 625 miejsc z tego 300 dla lekarzy rodzinnych.

Proporcja ta wynika stąd, iż istnieje strategiczna potrzeba wyszkolenia w możliwie krótkim czasie około 15 tysięcy lekarzy rodzinnych zabezpieczających funkcjonowanie sieci praktyk lekarza rodzinnego.

Przedkładając powyższe wyjaśnienie mam nadzieję, iż będzie ono satysfakcjonujące dla Pani Marszałek i Pana Senatora. Pragnę również podziękować za zainteresowanie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej sprawami związanym z ochroną zdrowia, co jest dla nas stymulujące i niezwykle pomocne w podejmowaniu właściwych działań i decyzji.