Szanowna Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu RP

Szanowna Pani Marszałek

Środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych są przeznaczane na cele określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy co najmniej 65% przychodów funduszu na dany rok przeznacza się na zatrudnianie i rehabilitację zawodową osób niepełnosprawnych oraz od 5% do 10% jego przychodów przeznacza się na dofinansowanie rehabilitacji leczniczej, społecznej i zawodowej dzieci i młodzieży.

Podzielam pogląd, że środki wydatkowane na rehabilitację społeczną przynoszą wymierne efekty, często również w postaci niższych nakładów na świadczenia dla osób niepełnosprawnych w przyszłości.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że plan finansowy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych corocznie jest w komisjach sejmowych przedmiotem wnikliwej oceny i konstruktywnej dyskusji odnośnie wielkości środków na poszczególne cele. Ostateczny jego kształt przyjmowany jest przez Parlament ustawą.

Jednocześnie, pragnę odnieść się do poruszonego w załączonym do oświadczenia "Liście otwartym..." problemu dotyczącego zmniejszania się liczby miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych.

Należy nadmienić, że zmiany ustawowe w rozwiązaniach systemowych dla zakładów pracy chronionej, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2000 r. mogą wpływać na pogorszenie ich sytuacji ekonomiczno-finansowej i skutkować zwalnianiem osób niepełnosprawnych.

Nie mniej jednak pracodawcy prowadzący te zakłady nadal mogą korzystać z określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. form pomocy ze środków PFRON, mających na celu utrzymanie miejsc pracy osób niepełnosprawnych.

- pożyczki na cele inwestycyjne, modernizację lub restrukturyzację zakładu,

- subwencje w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych,

- dofinansowanie lub refundacja wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję, w wysokości 75% najniższego wynagrodzenia,

- zwrot kosztów na szkolenie zatrudnionych osób niepełnosprawnych w związku z koniecznością zmiany profilu,

mają zastosowanie tyko do zakładów pracy chronionej.

Inne, mające na celu wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, skierowane są do pracodawców zarówno z otwartego jak i chronionego rynku pracy.

I tak np. stosownie do przepisu art. 26 ustawy pracodawca, który zatrudni przez okres co najmniej 54 miesięcy osoby niepełnosprawne bezrobotne lub poszukujące pracy i nie pozostające w zatrudnieniu, skierowane do pracy przez powiatowy urząd pracy może otrzymać ze środków PFRON zwrot kosztów:

a) do wysokości dwudziestopięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za każde stanowisko pracy, poniesionych w związku z:

- organizacją nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych zdolnych do pracy lub

- przystosowania istniejących stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych,

b) wynagrodzenia osób niepełnosprawnych za okres 18 miesięcy,

c) składek należnych pracodawcy na ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia.

- których upośledzenie uniemożliwia podjęcie pracy, przewiduje się możliwość udziału w warsztatach terapii zajęciowej (art. 10 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych) zapewniających rehabilitację społeczną połączoną z elementami rehabilitacji zawodowej; placówki te są finansowane ze środków PFRON,

- zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, mogą być utworzone przez powiat, gminę oraz inną organizację społeczną (której statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych) wyodrębnione organizacyjnie i finansowo zakłady aktywności zawodowej.

Wymienione formy pomocy wspomagane są przez programy celowe Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych zatwierdzone przez Radę Nadzorczą Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, skierowane do pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, do których należą:

1) "SEZAM - w sprawie pomocy dla zakładów pracy chronionej zagrożonych utratą płynności finansowej - na utrzymanie istniejących miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych",

2) "BRAILLE 2000 - pomoc dla pracodawców prowadzących zakłady pracy chronionej zatrudniających osoby niewidome",

4) "HEFAJSTOS - pomoc dla pracodawców prowadzących zakłady pracy chronionej produkujących sprzęt rehabilitacyjny i ortopedyczny".

Wszystkie wymienione programy mają na celu umożliwienie utrzymania bądź zwiększenia zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Z poważaniem

Joanna Staręga-Piasek