Minister Obrony Narodowej przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Wiesława Pietrzaka, złożone na 71. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 76):
Warszawa, 20001-01-26
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Wiesława Pietrzaka na 71. posiedzeniu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 grudnia 2001 r., w sprawie zamiaru zmiany nazewnictwa stopni wojskowych w jednostkach wojskowych dziedziczących tradycje kawaleryjskie, uprzejmie proszę o przyjęcie następującego stanowiska.
Zapoczątkowany w 1989 r. proces transformacji ustrojowej obejmuje również system obronny, a w szczególności jego podstawowy element - armię. Dokonują się zmiany zarówno w sferze materialnej, społecznej, jak i symbolicznej.
Obecnie rozwiązano już większość spraw związanych z dziedziczeniem i kultywowaniem tradycji orężnych i narodowych, z przeobrażeniem symboliki wojskowej, jak i z ceremoniałem wojskowym.
W kwestii podniesionej przez Pana Senatora W. Pietrzaka, a więc symboliki wojskowej, pragnę poinformować, że przejawem powrotu do tradycji II Rzeczypospolitej było - obok przejmowania tradycji jednostek wojskowych, odznak pamiątkowych struktur wojskowych różnego szczebla, wprowadzenia rogatywek - reaktywowanie elementów kawaleryjskich. Jednostkom wojskowym nadano nazwy wywodzące się z tego obszaru terminologii - np. kawaleri
a pancerna, kawaleria powietrzna, pułk ułanów. Powołano także Szwadron Kawalerii Rzeczypospolitej Polskiej, który od listopada 2000 r. jest w strukturze Brygady Obrony Terytorialnej z Mińska Mazowieckiego. Logicznym więc wydaje się, że sprawa powrotu do tradycyjnych nazw stopni wojskowych dla wielu środowisk będzie oznaką naturalnego zwieńczenia procesu przywracania tradycji w Wojsku Polskim.Problem ten należy rozpatrywać z punktu widzenia specyfiki kawaleryjskich stopni wojskowych, był on bowiem swoistym wyróżnikiem kawalerii, czyli rodzaju wojsk walczących konno. Używany jeszcze w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, a także w Wojsku Polskim w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej, zniknął wraz z rozformowaniem ostatniej jednostki kawaler
ii. Powrócił on obecnie z chwilą włączenia w struktury wojska wspomnianego reprezentacyjnego szwadronu kawalerii.Należy mieć również na względzie, że szeroko rozumiana symbolika wojskowa ma ogromne znaczenie dla Sił Zbrojnych RP. Pomaga budować "esprit de corps" pododdziałów i oddziałów wojskowych, sprzyja identyfikacji żołnierzy z macierzystym pododdziałem. Jest niewymiernym, ale ogromnie ważnym czynnikiem w procesie szkolenia i wychowania żołnierzy.
Przechodząc do odpowiedzi na konkretne pytania Pana Senatora pragnę stwierdzić, że rzeczywiście sprawa ustalania innych nazw stopni w Wojsku Polskim nie jest sprawą najważniejszą, ale wpisuje się niewątpliwie we wspomniany wyżej szerszy kontekst przywracania tradycji. Propozycje zmiany stopni wojskowych, wysuw
ane zwłaszcza przez środowiska kombatanckie, są aktualnie w trakcie rozpatrywania przez Komisję Historyczną do Spraw Symboliki Wojskowej, złożonej z wybitnych historyków i heraldyków. Po sformułowaniu przez nią stosownych wniosków, które zostaną zaopiniowane przez właściwe komórki organizacyjne resortu nastąpi proces konsultacji w jednostkach wojskowych, a także z parlamentarzystami, co dopiero stanie się podstawą do wydania stosownej decyzji.Na zakończenie pragnę przywołać uwagę Pani Marszałek, że zgodnie z delegacją art. 74 ust. 4 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (Dz.U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16 z późn. zm.) minister właściwy do spraw obrony może nie tylko ustalać inne nazwy stopni wojskowych w poszczególnych rodzajach wo
jsk lub służb równoznaczne ze stopniami wymienionymi w ust. 2 wspomnianej ustawy, ale także ustanowić w drodze rozporządzenia nowe stopnie wojskowe.Przekazując powyższe wyjaśnienia żywię nadzieję, że uzna je Pani Marszałek za wystarczające.
Z wyrazami szacunku
Bronisław Komorowski