Zgodnie z obowiązującym prawem dochody gmin regulowane są przez przepisy ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin (Dz.U. nr 129, poz. 600, z późniejszymi zmianami).

Na podstawie art. 5a tej ustawy gminom nie przysługuje dotacja w wysokości nie pobranych kwot z tytułu ulg i zwolnień ustawowych. Z tego powodu gminy ponoszą duże straty. Na przykładzie gminy Mikołajki z województwa suwalskiego, na terenie której działalność prowadzi placówka Polskiej Akademii Nauk, mogę powiedzieć, że jej dochody w latach 1992-97 obniżyły się o 300 tysięcy 988 zł z tytułu zwolnień z podatku rolnego, natomiast z podatku od nieruchomości o 201 tysiąc 999 zł.

W sytuacji, kiedy ulgi lub zwolnienia są udzielane przez organa gmin, należy uznać to za ich decyzję i trudno oczekiwać z tego tytułu rekompensat. Obecnie jednak funkcjonuje szereg aktów prawnych, na podstawie których pewne podmioty i instytucje są zwolnione z obowiązku podatkowego na rzecz gmin. Wprowadzając takie regulacje prawne, ustawodawca nie zatroszczył się o interesy gmin.

3) Art. 81 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (znowelizowanej w 1996 r.) - zwalnia szkoły i oświatowe placówki publiczne z podatku od nieruchomości oraz opłat z tytułu użytkowania wieczystego;

4) Art. 20 ustawy z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej - zwalnia z podatków zakłady pracy chronionej;

6) Art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 1991 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych - zwalania z podatków jednostki badawczo-rozwojowe;

7) Art. 14 ust. 13 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody - zwalnia budynki oraz grunty służące wykonywaniu zadań statutowych w parkach narodowych i rezerwatach.

Z wyrazami szacunku