Warszawa, 10 lutego 1998 r.

Szanowna Pani Marszałek

W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Wiesława Pietrzaka na 6. posiedzeniu Senatu w dniu 23 stycznia 1998 r. uprzejmie informuję, że resort rolnictwa podejmuje szereg działań, których celem jest zmniejszenie skutków niekorzystnej sytuacji produkcyjno-cenowej w rolnictwie. W warunkach ograniczonych środków publicznych i skumulowania zobowiązań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z tytułu kredytów udzielonych w ostatnich 4 latach wystąpiła potrzeba racjonalizacji wydatkowania środków i ich koncentracji na wspieranie tylko kilku celów. W 1998 roku przewidziane budżetem środki pozwolą na uruchomienie 8 preferencyjnie oprocentowanych linii kredytowych (z dopłatami do stopy procentowej) realizowanych przez banki za pośrednictwem ARiMR. Są to linie, na które jest największe zapotrzebowanie ze strony rolników, a jednocześnie gwarantują racjonalne i efektywne ich wykorzystanie.

W projekcie budżetu na 1998 r. przejętym przez Sejm i aktualnie rozpatrywanym przez Senat przeznaczono dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 583,9 mln zł tj. nominalnie więcej o 19% w stosunku do roku ubiegłego. W 1998 r. ograniczone zostaną natomiast ogólnie przychody Agencji, ponieważ wykorzystano już środki z pożyczki ASAL-300 i na konto Agencji nie są już przekazywane wpływy z oprocentowania obowiązkowych rezerw bankowych.

- na zakup gruntów rolnych. Oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi 0,25 stopy redyskonta weksli, aktualnie - 6,13% w skali roku. Z kredytów korzystają przede wszystkim rolnicy, dla których praca w rolnictwie jest jedynym źródłem utrzymania.

- na utworzenie lub urządzenie gospodarstw przez młodych rolników. Linia ta cieszy się największą popularnością wśród rolników, umożliwiając utworzenie od podstaw gospodarstwa rolnego poprzez zakup gruntów rolnych, zakup lub budowę budynków, budowli gospodarczych oraz wyposażenie w ruchome środki trwałe bądź urządzenie już funkcjonującego gospodarstwa poprzez budowę, rozbudowę, modernizację budynków i budowli gospodarczych, zakup maszyn, urządzeń i stada podstawowego inwentarza żywego. Ponadto, część kredytu może być przeznaczona na sfinansowanie niezbędnych nakładów rzeczowych na uruchomienie pierwszego cyklu produkcyjnego oraz budowę budynku mieszkalnego, przy czym całkowity koszt jego budowy nie może przekroczyć 30% całkowitego kosztu realizacji przedsięwzięcia. Podobnie jak przy kredytach na zakup ziemi, kredytobiorca obciążony jest oprocentowaniem w wysokości 0,25 stopy redyskonta weksli przyjmowanych od banku do redyskonta przez NBP.

- na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego w ramach realizacji zaakceptowanego przez Ministrów Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Finansów programu osadnictwa rolniczego na gruntach Skarbu Państwa. Linia kredytowa przeznaczona jest głównie dla rolników podejmujących działalność na nieruchomościach rolnych Skarbu Państwa. Adresowana jest przede wszystkim do rolników z małych gospodarstw Polski południowo-wschodniej, którzy decydują się na efektywne zagospodarowania ziemi na terenach północno-zachodnich, a więc w rejonie, gdzie istniały kiedyś największe państwowe gospodarstwa rolne. Kredytobiorca obciążony jest oprocentowaniem w wysokości 0,25 stopy redyskonta weksli.

- na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach dotkniętych klęskami żywiołowymi. Kredyty przeznaczone są na przywrócenie produkcyjności gospodarstw rolnych i działów specjalnych produkcji rolnej poprzez zakup środków do produkcji; przywrócenie funkcji użytkowych zniszczonych lub uszkodzonych budynków inwentarskich, magazynowo-składowych, szklarni i innych budynków i budowli służących do produkcji poprzez ich odbudowę lub wykonanie niezbędnych remontów kapitalnych; odbudowę i kapitalne remonty zniszczonych lub uszkodzonych budynków mieszkalnych, zakup lub remonty kapitalne zniszczonych lub uszkodzonych ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych; zakup stada podstawowego inwentarza żywego. Oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi 0,25 stopy redyskonta weksli.

- podstawowych kredytów inwestycyjnych na realizację przedsięwzięć w rolnictwie i usługach dla rolnictwa (bez przetwórstwa rolno-spożywczego). Kredyty mogą być przeznaczone na: modernizację, adaptację, budowę i rozbudowę gospodarstw rolnych oraz zakładów świadczących usługi dla rolnictwa; urządzanie gospodarstw rolnych; zakup nieruchomości rolnych zabudowanych i niezabudowanych, zakładów, maszyn i urządzeń oraz stada podstawowego inwentarza żywego; działalność w zakresie agroturystyki w gospodarstwie rolnym. Oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi max 0,75 stopy redyskonta weksli, nie więcej niż 20% w skali roku, aktualnie - 15,31%.

- na realizację przedsięwzięć objętych branżowym programem restrukturyzacji i modernizacji mleczarstwa. Kredyty przeznaczone są dla podmiotów gospodarczych prowadzących gospodarstwo rolne oraz zajmujących się przetwórstwem mleka. Oprocentowanie dla kredytobiorcy ustalone jest w wysokości 2/4 oprocentowania stosowanego przez bank, aktualnie - 7,66%.

- na realizację przedsięwzięć inwestycyjnych objętych programem wspólnego użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych. Linia kredytowa służyć ma rozwojowi zespołowych form użytkowania maszyn i urządzeń rolniczych w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej oraz rozwojowi usług rolniczych świadczonych przez osoby fizyczne i prawne. Zakłada się, że wspólne użytkowanie maszyn stanie się niebawem czynnikiem aktywizującym tworzenie grup producenckich. Oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi 1/4 oprocentowania stosowanego przez bank, aktualnie - 7,66%.

Jak z powyższych informacji wynika, w warunkach ograniczonych środków zabezpieczono w pierwszej kolejności potrzeby rolników, na cele angażujące dotychczas najwięcej środków kredytowych. W ramach zachowanych linii możliwa jest realizacja przedsięwzięć związanych z rozwojem agroturystyki i tworzeniem nowych miejsc pracy, a także inwestycjami związanymi z produkcją rolniczą, których potrzebę podniósł w oświadczeniu Pan Senator Wiesław Pietrzak. Nie zawsze są to linie z dopłatą z budżetu w dotychczasowej wysokości. Pragnę jednak zwrócić uwagę, że dla oszczędności środków i obniżenia obciążeń rolników wynegocjowano z bankami obniżenie oprocentowania kredytów z 1,5 do 1,25 stopy redyskonta weksli przy zadaniach inwestycyjnych i z 1,2 do 1,15 przy kredytach obrotowych realizowanych przy dopłatach z budżetu za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Podejmowane działania, a także spodziewane zmniejszenie inflacji może w przyszłości spowodować zwolnienie środków na wspieranie innych celów, ważnych dla potrzeb sektora rolno-żywnościowego.

Ustawa o finansowaniu dróg publicznych wprowadziła zmiany polegające na włączeniu podatku od środków transportowych w cenę paliwa, podnosząc tym samym jego cenę dla użytkowników. Zrekompensowanie wzrostu cen paliwa rolnikom, w związku z ograniczeniami budżetowymi, nie jest możliwe. Resort rolnictwa prowadzi aktualnie intensywne prace nad zmianą systemu podatkowego, poprzez objęcie rolnictwa 0% stawką podatku VAT, która umożliwiłaby zwrot części kosztów zakupu paliwa, materiałów budowlanych itp., w które wliczony jest ten podatek.

Dla zrekompensowania gminom zniesienia podatku od środków transportowych, na mocy ustawy o finansowaniu dróg publicznych wprowadzono subwencję drogową, której wartość będzie równa kwocie utraconego dochodu z tytułu częściowej likwidacji podatku od środków transportowych z roku 1997, zwaloryzowanej wskaźnikiem ustalonym zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ministerstwo Finansów przekaże subwencję drogową gminom w dwóch ratach - w terminach do 31 maja i 31 października. Na początku lutego br. odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, na którym ustalono zasady i tryb przyznawania gminom subwencji drogowej. Jej wysokość w stosunku do pierwotnie zapisanej w projekcie ustawy budżetowej w związku z uzyskaniem bardziej precyzyjnych danych uległa znacznemu zwiększeniu.

Jacek Janiszewski