Warszawa, 18.03.1999 r.

Na ogólną sytuację podażową w kraju istotny wpływ mają bowiem utrzymujące się niekorzystne zmiany w obrotach handlu zagranicznego oraz wysoki stan pogłowia trzody chlewnej. Od II półrocza ub.r., w wyniku gwałtownego ograniczenia eksportu mięsa (kryzys ekonomiczno-finansowy w Rosji) oraz wzrostu importu dotowanego mięsa z krajów UE, podaż wieprzowiny jest znacznie wyższa od zapotrzebowania rynkowego.

Wzrost podaży na rynku wewnętrznym, przy ograniczonym popycie, już w ub.r. powodował systematyczny spadek cen skupu wieprzowiny. Tym samym pogarszaniu ulegały warunki ekonomiczne tuczu trzody chlewnej.

Przeciwdziałając tym niekorzystnym tendencjom Agencja Rynku Rolnego w październiku ub.r. uruchomiła wykup nadwyżki wieprzowiny. Środki pozostające w tym okresie w dyspozycji ARR pozwoliły na zakup jedynie ok. 20 tys. ton półtusz wieprzowych. Działania Agencji złagodziły częściowo gwałtowny spadek cen skupu żywca wieprzowego. Utrzymujący się jednak niski poziom eksportu oraz zwiększona podaż wieprzowiny na rynku krajowym w I półroczu br. powoduje dalszy spadek opłacalności tego kierunku produkcji.

Na przełomie czerwca i lipca 1998 r., tj. na etapie opracowywania wstępnych założeń do budżetu państwa na 1999 r. - Agencja Rynku Rolnego kierując się prognozami rozwoju sytuacji na rynku wieprzowiny - wnioskowała do Ministra Finansów oraz do Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej o przyznanie środków finansowych na interwencyjny wykup ok. 50 tys. ton półtusz wieprzowych w I półroczu 1999 r. (wówczas jeszcze nie brano pod uwagę wystąpienia kryzysu w Rosji). O przewidywanych nadwyżkach mięsa informowano w/w resorty również w kolejnych miesiącach ub.r.

Ponadto w grudniu 1998 r. Agencja przekazała Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych informację, w której wskazywano potrzebę zabezpieczenia w budżecie państwa na 1999 r. funduszy na zagospodarowanie nadwyżki rynkowej mięsa wieprzowego. Jednak środki przewidziane w budżecie państwa na działalność Agencji Rynku Rolnego w 1999 r. były niewystarczające na realizację koniecznych dla stabilizacji rynku zakupów interwencyjnych. Dopiero dodatkowe fundusze przyznane ARR w styczniu br. w wysokości 275 mln zł umożliwiły uruchomienie interwencyjnego wykupu ok. 50 tys. ton półtusz wieprzowych.

W związku z utrzymującymi się niskimi cenami na żywiec wieprzowy część rolników oczekując na podjęcie decyzji o interwencyjnym skupie oraz na podwyższenie cen wstrzymała w tym czasie dostawy tuczników, co wpłynęło na obniżenie jakości mięsa. Uwzględniając powyższą sytuację, w celu umożliwienia rolnikom sprzedaży również sztuk przerośniętych i bardziej otłuszczonych Rada Ministrów podjęła Uchwałę Nr 9/99 z dnia 29 stycznia 1999 r. (z późniejszymi zmianami) w sprawie zakupu przez ARR półtusz wieprzowych pochodzenia krajowego, na mocy której umożliwiono m.in. producentom sprzedaż na rzecz Agencji w okresie od 1 do 19 lutego br. także trzody w klasach O, P i C (o najniższej mięsności). Dostawy żywca w tych klasach rozliczane były wg wagi poubojowej w cenie 3,38 zł/kg (co odpowiada ok. 2,60 zł/kg żywca).

W trakcie realizacji skupu zwiększała się ilość zawieranych umów i obecnie skup żywca na rzecz Agenci prowadzi 245 przedsiębiorców. Wybrane na podstawie obowiązujących procedur ubojnie musiały spełniać określone wymogi, tj. posiadać uprawnienia eksportowe, odpowiednie urządzenia do badania mięsności oraz być objęte nadzorem weterynaryjnym. Ze wszystkimi podmiotami spełniającymi w/w kryteria, które wyraziły chęć współpracy, Oddziały Terenowe ARR zawarły stosowne umowy.

Od początku uruchomienia interwencyjnego wykupu nadwyżek rynkowych wieprzowiny, tj. od 1 lutego br. do 16 marca br. zakupami objęto około 50,0 tys. ton półtusz wieprzowych, w tym około 42,2 tys. ton w kl. E, U i R oraz 7,8 tys. ton w klasie O, P i C.

Działania Agencji zahamowały spadek cen skupu trzody chlewnej. Według danych GISiPAR w pierwszym tygodniu marca br. przeciętna cena skupu żywca wieprzowego ukształtowała się na poziomie 2,84 zł/kg i była o około 30% wyższa niż w ostatnim tygodniu stycznia br.

Ceny uzyskiwane przez producentów trzody chlewnej za skupowany w ramach interwencji żywiec uzależnione są od mięsności dostarczanych tuczników. Stosowanie przez ARR od kilku lat zróżnicowanych cen zakupu trzody wpływa na ogólną poprawę mięsności świń, a tym samym zwiększa konkurencyjność polskiej wieprzowiny. Ocenia się, że średnia mięsność tuczników w Polsce, która ulega systematycznej poprawie wynosi obecnie około 46-48%, podczas gdy w krajach Unii Europejskiej hodowcy produkują żywiec o mięsności powyżej 55%. Zakupem trzody o najwyższej mięsności zainteresowane są również zakłady przemysłu mięsnego. Tusze o wysokiej mięsności mają bowiem większą wartość handlową i łatwiej je zagospodarować w różnych kierunkach produkcji przetwórczej.

W odniesieniu do poruszonej w piśmie pana Senatora sprawy interwencyjnego skupu w powiecie Pajęczno, Biuro Interwencji i Regulacji Rynkowej wyjaśnia, że w ogłoszonym przez Oddział Terenowy ARR w Katowicach przetargu na wybór podmiotów realizujących interwencyjny zakup wieprzowiny z terenu powiatu pajęczańskiego nie wpłynęła żadna oferta ubojni zainteresowanej współpracą z Agencją. W tej sytuacji Oddział Terenowy ARR w Katowicach podjął rozmowy z wybranymi ubojniami z sąsiednich powiatów w celu podjęcia skupu żywca z terenu powiatu Pajęczno organizując dodatkowe punkty skupu. Obecnie w sąsiednich powiatach skup interwencyjny na rzecz ARR prowadzą:

- "Ubojnia Cykarzew" Teresa Szczypiór, Cykarzew Stary 72;