Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przesłał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Grzegorza Lipowskiego, złożonym na 32. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Sen
atu RP" nr 35):Warszawa, dn.1999.04.23
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
W związku ze złożonym oświadczeniem przez senatora Grzegorza Lipowskiego podczas 32 posiedzenia Senatu RP, w którym wyraził zaniepokojenie problemami związanymi z nie kontrolowanym i wzrastającym importem produktów ogrodniczych, przedkładam na ręce Pani Marszałek informację o podejmowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w porozumieniu z Ministerstwem Gospodarki działaniach mających na cel
u zapobieżenie zjawiskom wymienionym w oświadczeniu.W 1989 r. i w latach następnych w wyniku przemian rynkowych, szczególnie po zniesieniu dotacji do opału i energii, otwarciu granic na konkurencyjny import, a także spadku realnych dochodów społeczeństwa, produkcja ogrodnicza pod osłonami znalazła się w głębokim kryzysie. Rosnący import po konkurencyjnych cenach spowodował spadek popytu na relatywnie droższe produkty ogrodnicze wytwarzane w kraju,
W celu ograniczenia importu z dniem 1.01.1997 r. zostały wprowadzone cła kwotowe zamiast procentowych na import pomidorów, ogórków, chryzantem, róż i goździków ciętych oraz jabłek, co w znacznym stopniu podniosło poziom ochrony rynku tych produktów ogrodniczych.
Ponadto w roku bieżącym, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 18 lutego 1999 r. (Dz.U. nr 16) kwiaty cięte (róże, goździki i chryzantemy) pomidory i ogórki umieszczone zostały na liście towarów, które mogą być objęte dodatkowymi opłatami celnymi i w odniesieniu do róż i chryzantem zostały już podjęte przez Ministerstwo Gospodarki prace nad szybkim ustanowieniem obowiązku pobierania tej dodatkowej opłaty celnej. Wielkość importu i ceny importowanych wyżej wymienionych produktów są na bieżąco monitorowane przez Minister
stwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w celu podjęcia właściwych decyzji.Dotychczasowe działania zahamowały import pomidorów i ogórków, a równocześnie stworzyły warunki dla rozwoju krajowej produkcji tych warzyw (produkcja pomidorów w roku 1997 i 1998 była wyższa niż w rekordowym pod tym względem roku 1988).
Inaczej wygląda sprawa importu kwiatów ciętych, gdyż mimo stosownych ceł kwotowych i dodatkowych opłat celnych - ceny hurtowe kwiatów z importu są nadal niższe od cen kwiatów produkowanych w kraju.
Nawiązując do braku skutecznej ochrony krajowego rynku produktów ogrodniczych ze strony właściwych służb celnych, dyrektorzy Urzędów Celnych podejmują odpowiednie działania w tym zakresie.
Generalny Inspektorat Celny zajmujący się nielegalnym obrotem produktami ogrodniczymi z uwagą śledzi wydarzenia na tym rynku, lecz jako samodzielna instytucja powołana do zwalczania przestępczości celnej działa zaledwie od roku. Przewidywać należy, że obecny stan będzie ulegał stopniowej poprawie poprzez realizację ustawowych zadań przeciwdziałania i zwalczania naruszeń prawa obowiązującego w dziedzinie obrotu towarowego z zagranicą, w tym nieprawidłowościami w obrocie kwiatami. Problem ten jest szczegółowo opracowywany przez Regionalny Inspektorat Celny w Poznaniu.
Odnośnie kwestii monitorowania cen produktów ogrodniczych uprzejmie informuję, że Departament Informacji w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej prowadzi bieżące monitorowanie cen podstawowych owoców i warzyw na wybranych rynkach hurtowych.
W resorcie rolnictwa prowadzone są prace zmierzające do wprowadzenia w życie opracowanej już koncepcji Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej. Ponadto Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolniczych (FAMMU/FAPA) prowadzi w cyklach dwutygodniowych obserwacje cen owoców i warzyw na rynkach zagranicznych.
Przedkładając powyższe wyjaśnienia o stosowanej ochronie celnej przy imporcie warzyw i kwiatów ciętych, uprzejmie informuję Panią Marszałek, że produkty ogrodnicze dostarczane na polski obszar celny podlegają granicznej kontroli fitosanitarnej, standaryzacyjnej i jakości zdrowotnej.
Kontrolę fitosanitarną i standaryzacyjną prowadzą: Inspekcja Ochrony Roślin i Centralny Inspektorat Standaryzacji - obie jednostki kontrolne nadzorowane są przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.
Kontrolę jakości zdrowotnej wykonują organy Inspekcji Sanitarnej podległej Ministrowi Zdrowia i Opieki Społecznej.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o ochronie roślin uprawnych (Dz.U. Nr 90, poz. 446 z późniejszymi zmianami) zakres kontroli fitosanitarnej obejmuje badanie przesyłek pod kątem występowania w kontrolowanym towarze organizmów szkodliwych, w szczególności tzw. organizmów kwarantannowych.
W stosunku do przesyłek nie spełniających wymagań fitosanitarnych wydawane są decyzje zakazujące ich wwozu - w roku 1998 wydano 3398 takich decyzji.
Kontrola standaryzacyjna w obrocie z zagranicą polega na ocenie jakości handlowej towarów, a więc na sprawdzeniu, czy cechy towarów (dot. właściwości organoleptycznych i fizykochemicznych oraz określone wymaganiami w zakresie klasyfikacji, opodatkowania, prezentacji, znakowania, przechowywania i transportu) zgodne są z wymaganiami ustalonymi w normach i przepisach międzynarodowych lub obowiązujących w kraju prz
eznaczenia. Inspektorzy CIS, w przypadku stwierdzenia wad jakości towaru, opakowania, oznakowania i załadunku towaru do niewłaściwego środka transportu wystawiają negatywne orzeczenie, które uniemożliwia dokonanie odprawy celnej, a tym samym wejście danej partii towarów do Polski.Przedstawiając powyższą informację zdaję sobie sprawę, że nie wszystkie problemy związane z obrotem towarami rolno-spożywczymi zostały uregulowane. Ministerstwo Rolnictwa oraz Ministerstwo Gospodarki wraz z instytucjami zajmującymi się kontrolą obrotu prowadzą stałe prace nad doskonaleniem systemu.
Z dużym zadowoleniem przyjmuję propozycję pomocy w wypracowaniu metod ochrony polskiego rynku, co uważam za jeden z najważniejszych problemów do rozwiązania.
Termin spotkania w tej sprawie z Panem Senatorem Grzegorzem Lipowskim zostanie uzgodniony odrębnym trybem.
MINISTER
Artur Balazs