Do podstawowych zadań inspekcji weterynaryjnej należy zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, a zasadniczym elementem podejmowanych w tym zakresie działań jest prowadzenie odpowiednich badań kontrolnych, określanych urzędowo monitoringiem. O fundamentalnym znaczeniu prawidłowej realizacji tych zadań dla zdrowia i życia ludzi nie trzeba nikogo przekonywać. Nie mniej fundamentalna jest ich rola dla gospodarki całego kraju, gdyż od tego już obecnie zależy eksport produktów pochodzenia zwierzęcego, a w najbliższej przyszłości pozytywne efekty naszych, planowanych na przyszły rok, negocjacji brukselskich, dotyczących rolnictwa, a więc w konsekwencji terminu naszego przystąpienia do EWG.

Bardzo dobrze rozumieją to władze. Minister nadzorujący tę sferę życia społeczno-gospodarczego w swoim rozporządzeniu z dnia 12 października 1999 r., wtedy jeszcze jako minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej, szczegółowo sprecyzował rodzaje prób i zakres badań, jakie muszą być bezwzględnie wykonywane przy monitoringu występowania zakażeń zwierząt. W rozporządzeniu z dnia 19 kwietnia 2000 r. natomiast, już jako minister rolnictwa i rozwoju wsi, wyraźnie określił, że czynności inspekcji weterynaryjnej związane z tymi badaniami finansowane są z celowych dotacji budżetowych według stawek stanowiących załącznik nr 11 do tego rozporządzenia.

Skutek jest taki, że przy dużo większych, niż planowano, wydatkach na zwalczanie masowo występujących w tym roku ognisk wścieklizny wśród lisów - co było bezwzględnie konieczne ze względu na bezpośrednie zagrożenie dla miejscowej ludności - środki finansowe na zwalczanie tak groźnych chorób bydła, jak gruźlica, bruceloza, białaczka czy pomór u świń, do tej pory zaspokajają 15-20% niezbędnych potrzeb w tym zakresie w poszczególnych powiatach. Jak twierdzą wojewódzkie władze weterynaryjne, nie ma szans na dodatkowe pieniądze.

Są też sygnały, że dla inspekcji weterynaryjnej naszego województwa na rok 2001 wstępnie przewiduje się 800 tysięcy zł dotacji na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, podczas gdy potrzeba, przypominam, minimum 3 milionów 500 tysięcy zł. Tak więc jest to niewiele ponad 20% tego, co niezbędne.

Radykalne ograniczenie w tym roku, z powodu braku środków finansowych, zakresu niezbędnych badań oraz ewentualna perspektywa powtórzenia się takiej sytuacji w roku przyszłym powodują, że nie będzie znana sytuacja epizootyczna w poszczególnych powiatach województwa. W rezultacie brak będzie podstaw do wystawiania dokumentacji związanej z obrotem krajowym i zagranicznym zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego. Dla przemysłu mięsnego i mleczarskiego, a więc w konsekwencji dla całej naszej gospodarki, a także dla rolników produkujących mleko najwyższej jakości - bo wstrzymane zostaną dopłaty dla nich - mogą powstać z tego tytułu olbrzymie straty, przy których kwota niezbędnych dotacji będzie po prostu śmieszna. Nie będą jednak śmieszne konsekwencje tych ograniczeń, mam bowiem podstawy przypuszczać, że podobna sytuacja występuje także w innych województwach.

Dlatego też, choć dotacje dotyczące zwalczania chorób zakaźnych zwierząt są finansowane z budżetu wojewody, z tym problemem zwracam się do ministra rolnictwa i rozwoju wsi, pana Artura Balazsa, apelując o spowodowanie jeszcze w bieżącym roku dofinansowania, zgodnie ze zgłaszanymi potrzebami, działalności inspekcji weterynaryjnej w województwie warmińsko-mazurskim oraz o zagwarantowanie odpowiednich środków na te cele w budżecie na rok 2001. Zwracam się też do pana ministra o osobiste zainteresowanie się ogólną sytuacją w służbie weterynaryjnej, a konkretnie w powiatowych inspektoratach weterynarii.

Ustawa o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej z dnia 24 kwietnia 1997 r., wraz z późniejszymi zmianami, nakłada wiele nowych bardzo poważnych obowiązków na pracowników powiatowych inspektoratów weterynarii. Brak odpowiednich środków finansowych na właściwe wynagrodzenie, wyposażenie i utrzymanie tych inspektoratów powoduje negatywną selekcję zatrudnionych tam kadr i w sposób zasadniczy wpływa na stałe pogarszanie się jakości nadzoru weterynaryjnego. Jeżeli w odpowiednim czasie nie podejmie się działań, które zahamują tę tendencję, to w niedalekiej perspektywie nie będzie miał kto i czym realizować zadań ustawowo określonych dla służby weterynaryjnej.