Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, odpowiedź, następne oświadczenie


26. posiedzenie Senatu RP

17 grudnia 1998 r.

Oświadczenie

Z informacji wypływających z Ministerstwa Kultury i Sztuki wynika, że tak poważne instytucje kulturalne, jak muzea okręgowe i wojewódzkie biblioteki publiczne, będące dotychczas pod zarządem wojewody, mają zostać przekazane pod zarządy powiatów. Jak mniemam, problemem tym dotknięte zostaną wszystkie tego typu jednostki w Polsce, pozwoli Pan jednak, że mój pogląd przedstawię, opierając się na najbardziej mi znanych bydgoskich ośrodkach kultury.

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy jest najstarszą i największą biblioteką publiczną, powstałą w 1903 r. Jej zbiory liczą 1 milion 116 tysięcy jednostek, w tym 400 tysięcy to księgozbiór naukowy Biblioteki Głównej o charakterze ogólnohumanistycznym ze specjalizacją regionalną.

Bogate zbiory biblioteczne, szeroka gama usług świadczonych na rzecz regionu, środowiska akademickiego oraz własna działalność naukowa sprawiły, że Bibliotece Głównej w 1968 r. przyznano status naukowy.

Od początku działalności biblioteka zwracała szczególną uwagę na gromadzenie i opracowywanie materiałów związanych z regionem Pomorza i Kujaw oraz części Wielkopolski. Wynikiem tej działalności jest posiadanie unikalnych niejednokrotnie opracowań o trudnej do określenia wartości, które stały się trwałym składnikiem materialnym kultury duchowej całego narodu.

Podobnie przedstawia się problem Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, które od dziesiątków lat gromadzi zbiory artystyczne, historyczne oraz archeologiczne. Do unikalnych w skali kraju zaliczyć można będącą w posiadaniu tej instytucji kolekcję artystyczną i biograficzną poświęconą Leonowi Wyczółkowskiemu. Muzeum posiada trzecią pod względem wielkości kolekcję prac tego twórcy. Do unikalnych należy również kolekcja rzeźb Konstantego Laszczki z okresu modernizmu oraz reprezentatywna kolekcja grafiki polskiej.

Do najciekawszych w Polsce należą ponadto drugie pod względem wielkości w Polsce zbiory sztuki polskiej po 1945 r., gromadzone systematycznie od lat sześćdziesiątych, oraz bogate zbiory rzemiosła artystycznego.

Przedstawiłam Panu, Panie Premierze, tylko niektóre przykłady ogromnych wartości materialnych naszej kultury narodowej, które złożone są w tych dwóch ośrodkach wojewódzkich. Nie potrzeba, jak sądzę, wielkiej wyobraźni, aby uzmysłowić sobie, jakie wartości materialne i niematerialne złożone są we wszystkich muzeach i bibliotekach wojewódzkich.

Pragnę zwrócić pańską uwagę na fakt, że skarby polskiej kultury narodowej nie znajdują się tylko w Warszawie i Krakowie, a powinnością każdego rządu jest ich ochrona i tworzenie warunków dla dalszego rozwoju, szczególnie w okresie przystępowania do Unii Europejskiej, gdy sprawa utrzymania tożsamości narodowej staje się niezwykle ważna.

Przeniesienie tak ważnych ośrodków kultury narodowej pod zarząd powiatów przyniesie z pewnością znaczne ograniczenie ich oddziaływania na większe skupiska ludzkie, a przede wszystkim ograniczy możliwości dalszego gromadzenia wartościowych wytworów działalności duchowej ludzi.

Kieruję to oświadczenie do pana, Panie Premierze, ponieważ koncepcja ta nie zrodziła się, jak sądzę, tylko w mózgach ekspertów Ministerstwa Kultury i Sztuki, ale i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Kto wie, czy nie ma w tym udziału również Ministerstwo Finansów.

Jedyną nadzieją na ochronę tych dóbr kulturalnych oraz na stworzenie odpowiednich warunków ich eksponowania jest pozostawienie wojewódzkich muzeów i bibliotek publicznych w gestii samorządów wojewódzkich. Życzę Panu z całego serca, Panie Premierze, aby nie zapisał się Pan na kartach historii Polski jako grabarz kultury narodowej.


Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, odpowiedź, następne oświadczenie