Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie


37. posiedzenie Senatu RP

18 czerwca 1999 r.

Oświadczenie

Dokładnie wczoraj minęła smutna, sześćdziesiąta piąta rocznica jednego z najbardziej haniebnych i tragicznych wydarzeń w historii Polski. Oto 17 czerwca 1934 r. w "Dzienniku Ustaw" Rzeczypospolitej Polskiej nr 50 została opublikowana treść rozporządzenia prezydenta Ignacego Mościckiego, pod którym podpisał się również marszałek Józef Piłsudski jako ówczesny minister spraw wojskowych. Rozporządzenie to ukazało się pod eufemistycznym tytułem: "W sprawie osób zagrażających bezpieczeństwu, pokojowi i porządkowi publicznemu". Na mocy tego rozporządzenia, ewidentnie sprzecznego zarówno z duchem, jak i z literą konstytucji marcowe z 1921 r., utworzono obóz koncentracyjny w Berezie Kartuskiej. Stworzenie tego miejsca kaźni, gotowanej Polakom przez Polaków, było ogniwem w polityce rządzącej wtedy tak zwanej sanacji. Polityka ta została zapoczątkowana licznymi represjami wobec opozycji, porwaniami i pobiciami ludzi orientacji centrolewicowej, nadużyciami wyborczymi, pomiataniem Sejmu i aresztowaniem dwudziestu posłów, w tym trzykrotnego premiera Wincentego Witosa. Bito ich i znieważano.

Obóz koncentracyjny w Berezie Kartuskiej zlokalizowano w miejscu słabo zaludnionym, z przewagą ludności niepolskiej, aby odizolować od społeczeństwa osoby więzione tam bez wyroków sądowych i brutalnie maltretowane. Faktycznym zwierzchnikiem obozu był wojewoda brzeski, pułkownik Wacław Kostek-Biernacki, który wsławił się bestialskim traktowaniem działaczy opozycji osadzonych w twierdzy brzeskiej w 1930 r. Wyrafinowany, represyjny system postępowania z aresztantami Berezy Kartuskiej zmierzał do złamania ich psychiki, a gdy to nie skutkowało - do fizycznego ich eliminowania z działalności publicznej. Wymyślne tortury i metodyczne dręczenie tych osób doprowadziły wiele z nich do śmierci w obozie.

Swoim oświadczeniem pragnę przywołać pamięć ofiar Berezy Kartuskiej i pochylić nad nimi czoła. Niech będzie to rodzajem memento dla tych, którzy gloryfikując okres Polski międzywojennej, uchwałą Senatu zadekretowali ciągłość między II a III Rzecząpospolitą. Boże, uchowaj Polskę przed taką ciągłością!


Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie