Spis oświadczeń, oświadczenie, odpowiedź 1, odpowiedź 3
Informację w związku z oświadczeniem senatora Zbigniewa Gołąbka, złożonym na 42. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 47), przekazał Minister Zdrowia i Opieki Społecznej:
Warszawa, dnia 22.X.99 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
W nawiązaniu do pisma z dnia 30 września 1999 r., znak sprawy DT-043/380/99/IV z załączonym oświadczeniem złożonym przez senatora Zbigniewa Gołąbka podczas posiedzenia Senatu RP w dniu 23 września 1999 r., przekazanym przy piśmie Wiceprezesa Rady Ministrów Ministra Finansów Leszka Balcerowicza z dnia 12 października 1999 r., znak
sprawy FS6-44-642/1/99 w sprawie finansowania wynagrodzeń pielęgniarek świadczących pracę w Domu Małego Dziecka w Kozienicach uprzejmie informuję, iż w tej sprawie stanowisko zostało przekazane do ministerstwa Finansów w dniu 22 września 1999 r. (odpowiedź na zapytanie Starostwa Powiatowego w Kozienicach przekazane przy piśmie FS6-44-620/99 z dnia 16 września 1999 r. w sprawie finansowania pielęgniarek zatrudnionych w domach małego dziecka. Kopię odpowiedzi skierowano do Starostwa Powiatowego w Kozienicach).Uprzejmie informuję, iż w tej sprawie wystąpili z zapytaniem do Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej Posłowie Danuta Grabowska i Marek Wikiński. Odpowiedź na interpelację poselską została udzielona w dniu 24 września 1999 r. Marszałkowi Sejmu Maciejowi Płażyńskiemu.
Uprzejmie przedstawiam stanowisko w sprawie finansowania opieki pielęgniarskiej w domach małego dziecka na przykładzie Domu Dziecka w Kozienicach.
W związku z wprowadzeniem po 1 stycznia 1999 reformy ubezpieczeń zdrowotnych, administracji publicznej oraz oświaty i wychowania zmieniły się kompetencje i zadania organów centralnych odpowiadających za zapewnienie świadczeń zdrowotnych i warunków w jakich mają być wykonywane, przekazując tym samym większą liczbę kompetencji na szczeble samorządowe.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 lutego 1994 r. w sprawie rodzajów, organizacji i zasad działania publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych (Dz.U. 1994, nr 41, poz. 156) wydane na podstawie delegacji ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 1996, nr 67, poz. 329 z późn. zm.) reguluje w § 7 ust. 1 cele, jakie realizują placówki opiekuńczo-wychowawcze: m.in. domy dziecka i domy dla małych dzieci.
Cele te zostały określone jako tworzenie właściwych dla prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży warunków wychowawczych, zdrowotnych, i materialnych oraz umożliwienie prawidłowego przebiegu procesu rozwoju i socjalizacji. Realizacja celów postawionych przez ustawodawcę, powinna być zorganizowana tak, aby umożliwić m.in. tworzenie właściwych warunków zdrowotnych. Środkiem do realizacji tych celów jest m.in. zatrudnienie kadry o stosownych kwalifikacjach.
W § 61 przedstawionego rozporządzenia przewidziano, iż w placówkach zapewniających opiekę całodobową organizuje się opiekę w porze nocnej pomiędzy godzinami 21 i 7. Opiekę nocną w domach dziecka zapewniają: dzieciom do 1 roku - pielęgniarka i salowa; dzieciom od 1 do 2 lat - pielęgniarka. Opiekę pielęgniarską w porze nocnej zapewnia się na wniosek lekarza. Należy dodać, że dyrektor placówki decyduje o zorganizowaniu opieki nocnej w zależności od potrzeb, na wniosek rady pedagogicznej.
Zgodnie z § 68 omawianego rozporządzenia - podstawową opiekę zdrowotną oraz odpowiednie świadczenia specjalistyczne, diagnostyczne i rehabilitacyjne wychowankom placówek zapewnia właściwy terenowo zespół opieki zdrowotnej na zasadach określonych odrębnymi przepisami.
Ten zapis ma zasadnicze znaczenie dla rozważenia jakie obowiązki spoczywają na Regionalnych Kasach Chorych, na terenie których usytuowane są placówki sprawujące całodobową opiekę nad małymi dziećmi, a obowiązkami dyrektorów tych placówek.
Od 1 stycznia 1999 r. odrębne przepisy o których mowa w § 68 wyżej omawianego rozporządzenia, to przede wszystkim ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. 1997, nr 28, poz. 153 z późn. zm.), która reguluje - najogólniej rzecz ujmując zobowiązania Kasy Chorych w zakresie zapewnienia ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych.
Nie powinno budzić wątpliwości, że zakres określony w cytowanym rozporządzeniu § 68 a więc: podstawową opiekę zdrowotną, świadczenia specjalistyczne, diagnostyczne, i rehabilitacyjne zapewnić i finansować musi właściwa Regionalna Kasa Chorych.
Czym innym jest jednak obowiązek zatrudnienia pielęgniarek w celu zapewnienia całodobowej opieki - w tym nocnej, przez personel odpowiednio przygotowany zawodowo, ale spełniający w istocie funkcje opiekuńcze.
W tym zakresie dyrektorzy placówek mają nie tylko prawo ale i obowiązek zatrudnienia pielęgniarek we własnym zakresie, bowiem wynika to z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej cytowanego w piśmie. Jednoznaczne stwierdzenie, że chodzi o wykonywanie pracy polegającej na sprawowaniu opieki (a nie udzielaniu świadczeń zdrowotnych) wynika z ramowego statutu domu dziecka, stanowiącego załącznik nr 2 wyżej omawianego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej.
Uprzejmie informuję, że rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 lutego 1994 r. w sprawie rodzajów placówek i zasad działania publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych, daje dyrektorom tych placówek prawo, a nawet obowiązek zatrudnienia - wśród innych grup zawodowych, także pielęgniarek. Środki na zatrudnienie personelu pielęgniarskiego, pochodzą z tych samych źródeł jak środki na zatrudnienie pozostałego personelu.
Kasa Chorych finansuje wyłącznie realizację świadczeń zdrowotnych zgodnie z zapisami w ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, finansowanie pozostałych zadań placówek opiekuńczo-wychowawczych pozostaje w gestii samorządów terytorialnych. Kasa Chorych nie wspomaga finansowania etatów. Środki finansowe na świadczenia zdrowotne są określone - pochodzą ze składki członków Kas Chorych. Zadaniem Kas Chorych jest efektywne zarządzanie funduszami pochodzącymi ze składek ubezpieczeniowych.
Uprzejmie informuję, iż z mocy prawa świadczenia zdrowotne są finansowane przez Kasy Chorych, zaś realizacja i finansowanie zadań placówek opiekuńczo-wychowawczych pozostaje w gestii samorządów terytorialnych. Nie ma przeciwwskazań do zatrudniania pracowników medycznych, w tym pielęgniarek. Jest to ważne przypomnienie, zwłaszcza w obecnej sytuacji, kiedy samorządy na nowo identyfikują swoje zadania a także przystępują do tworzenia projektów budżetu na 2000 r.
Przedstawione stanowisko w sprawie domów małego dziecka jednoznacznie potwierdza, iż Kasy Chorych zgodnie z zapisem w ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w celu zapewnienia ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych określonych ustawą gromadzi środki finansowe, zarządza nimi oraz zawiera umowy za świadczeniodawcami. Świadczenia zdrowotne są udzielane ubezpieczonym w ramach środków finansowych posiadanych przez Kasę Chorych. Kasa Chorych nie może finansować etatów opiekunek dzieci, w tym przypadku pielęgniarek, które pełnią wyłącznie zadania opiekunek dziecięcych. W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z zapisem w ustawie o pomocy społecznej do zadań z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez powiat należy prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych.
Kasa Chorych - jak zostało podane na wstępie - jest zobowiązana do przestrzegania zrównoważenia wydatków z przychodami Kasy Chorych i zasady, że suma kwot zobowiązań Kasy Chorych wobec świadczeniodawców ze wszystkich zawartych umów musi się mieścić w planie finansowym Kasy Chorych. Jest to ważne w obliczu licznych głosów proponujących obciążyć Kasę Chorych dodatkowymi wydatkami.
Zadaniem wprowadzanych zmian w ochronie zdrowia jest doprowadzenie do normalności w opiece nad pacjentem - poprawę warunków leczenia, a jednocześnie poprawę bytu wszystkich tych, którzy są włączeni w sprawowanie opieki nad pacjentem. Osiągnięcie jakości usług medycznych wiąże się z nakładem finansowym - Kasa Chorych posiada określone środki; nie może przeznaczać ich na finansowanie etatów w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
Efektywne zarządzanie składkami ubezpieczonych jest bardzo ważne - polskie społeczeństwo u progu wejścia do Unii Europejskiej zasługuje na jakość usług medycznych odpowiadającym unijnym standardom.
Z wyrazami szacunku
Franciszka Cegielska