Warszawa, 2000.01.19

Przed dokonaniem transakcji, Odlewnia - spółka z wyłącznym udziałem ZPC URSUS S.A. - znajdowała się w bardzo trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej. W 1998 roku i w latach poprzednich Odlewnia w Lublinie, będąca zakładem ZPC URSUS, przynosiła straty średnio rzędu 3,5 mln zł miesięcznie a więc wymagała stałych dotacji. Przeprowadzona wiosną 1998 roku restrukturyzacja zatrudnienia oraz intensywne poszukiwanie nowych odbiorców na produkcję Odlewni nie dały dostatecznych efektów. Spadek poziomu sprzedaży wywołany dekoniunkturą w rolnictwie oraz znaczne koszty restrukturyzacji, spowodowały, że ZPC URSUS S.A. nie był w stanie ponosić dłużej kosztów działalności Odlewni. Rozważano więc jej zamknięcie jeszcze w 1998 roku lub sprzedaż inwestorowi strategicznemu co było jedyną szansą na kontynuowanie jej działalności. W tym celu prowadzono szeroko zakrojoną akcję ofertową wśród wszystkich krajowych i zagranicznych firm z branży. Zainteresowanie ofertą wykazały następujące firmy: EXBUD Kielce, Odlewnie Polskie, Centrozap - Katowice, GEORGFISCHER - Szwajcaria, Texid Italia, FONDERIA DI TORBOLE - Italia, Dalton - USA, INTER MET (COLUMBUS) - USA; jednak po bliższym zapoznaniu się z Odlewnią rezygnowały z dalszych rozmów. Odlewnia była audytowana przez największe grupy odlewnicze świata m.in. przez Dalton, Intermet znany również jako Columbus. Diagnoza była zawsze jedna: zakład jest trwale nieefektywny i nieefektywność ta w dużej mierze jest konsekwencją wadliwego zaprojektowania zakładu i jego technologii. Jako przykład można podać, że energochłonność zakładu na jednostkę wyprodukowanego towaru pięciokrotnie przekracza standardy zachodnie. Również wielkość niepodzielnej hali, która jest co najmniej pięciokrotnie za duża, rzutuje na koszty stałe (ogrzewanie i podatki). Według ekspertów na tej powierzchni powinno się produkować 20 razy więcej niż to miało miejsce w ostatnich latach. Oznaczałoby to produkcję wielkości 400 000 ton odlewów na rok czyli około 10 razy tyle co produkuje jedna z największych i najnowocześniejszych odlewni w Polsce - Śrem. Odlewnia ta była inwestycją centralną realizowaną w latach 1972-1983 z przeznaczeniem dla całego przemysłu motoryzacyjnego. Inwestycja ta nigdy nie została dokończona, a już w momencie dokonania pierwszego spustu w 1983 roku uznano ją za chybioną. W tej sytuacji jedynym potencjalnym inwestorem zainteresowanym kontynuacją rozmów był Stalexport S.A. w Katowicach. Jednym z niezbędnych wstępnych warunków dalszych negocjacji i ewentualnej sprzedaży Odlewni było wydzielenie jej w samodzielny podmiot co miało miejsce w grudniu 1998 roku. Spółka ta w dalszym ciągu generowała straty - za trzy miesiące działalności w 1999 r. strata wynosiła 6 953 tys. zł oraz systematycznie zadłużała się w ZPC URSUS S.A. - na koniec marca 1999 r. na kwotę ponad 7 mln zł i zadłużenie narastało w dużym tempie. W dniu 19.02.1999 roku został podpisany pomiędzy Stalexport S.A. w Katowicach a ZPC URSUS S.A. list o poufności rozpoczynający kolejny etap negocjacji i badań Odlewni. W związku z zaawansowanymi planami przejęcia przez Stalexport spółki Centrostal S.A. w Kielcach, nastąpiło porozumienie pomiędzy tymi spółkami, że zakupu Odlewni dokona Centrostal S.A., która następnie zostanie przejęta i dokapitalizowana przez Stalexport.

CENTROSTAL S.A. znając uwarunkowania rynkowe oraz słabą kondycję Odlewni, zobowiązała się w podpisanym z ZPC URSUS S.A. protokole uzgodnień, że jako właściciel będzie prowadzić i rozwijać działalność produkcyjną Odlewni, aż do uzyskania jej rentowności. W opinii Zarządu ZPC URSUS S.A., CENTROSTAL S.A. posiadała w danym momencie dużo lepsze niż URSUS S.A. zaplecze finansowe i było duże prawdopodobieństwo, że wywiąże się ze składanych deklaracji o kontynuowaniu produkcji przez Odlewnię w Lublinie.

Mając na uwadze problem rosnącego bezrobocia oraz sytuację gospodarczą Lubelszczyzny Rząd zdecydował, że województwo to jako jedno z pięciu regionów Polski, będzie beneficjentem programu przedakcesyjnego "Zintegrowany Program Rozwoju Społecznego i Gospodarczego Phare 2000". Program ma z jednej strony pomóc w osiągnięciu spójności ekonomicznej i społecznej między regionami, a z drugiej jako problem pilotażowy w stosunku do funduszy strukturalnych, przygotować regiony do absorpcji środków pomocowych, z których korzystają kraje członkowskie UE, w tym ERDF (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) oraz ESF (Europejski Fundusz Społeczny). Jest to pierwszy program pilotażowy tego typu w Polsce. Kryterium wyboru do udziału w Programie była sytuacja gospodarcza i społeczna regionu (przede wszystkim PKB na głowę mieszkańca oraz poziom bezrobocia).

W ramach Programu Phare 2000 dofinansowane będą projekty dotyczące ogólnie rozumianego rozwoju regionalnego (projekty infrastrukturalne, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw), za które odpowiada merytorycznie Ministerstwo Gospodarki oraz projekty służące rozwojowi zasobów ludzkich, za które odpowiada merytorycznie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. W ramach Programu gminy województwa otrzymają dotację na rozwój infrastruktury, uruchomiony zostanie system grantów i poręczeń kredytowych dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz zorganizowany zostanie szereg szkoleń i kursów zawodowych między innymi dla bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem.

- lepsze dostosowanie kwalifikacji kadr regionów do zmieniających się potrzeb rynku, a tym samym lepsze dostosowanie przedsiębiorstw do wymagań rynku i zwiększenie ich konkurencyjności; wymiernym efektem będzie zwiększenie szans na zachowanie istniejących miejsc pracy,

- przeciwdziałanie bezrobociu poprzez szkolenia i doradztwo dla osób zagrożonych bezrobociem (mieszkańcy obszarów wiejskich, młodzież, pracownicy restrukturyzowanych przedsiębiorstw); wymiernym efektem będzie zwiększenie szans na znalezienie zatrudnienia oraz samozatrudnienie.

W ramach części społecznej Programu, w województwie lubelskim realizowany będzie projekt "Promocja zatrudnialności i adaptacyjności zasobów ludzkich województwa lubelskiego". W ramach projektu realizowane będą następujące podprojekty szkoleniowe:

- szkolenie dla kadr MSP (przewidywana liczba przeszkolonych 3 000 osób),

- szkolenie dla nauczycieli przedmiotów zawodowych, trenerów i doradców zawodowych (przewidywana liczba przeszkolonych 1 500 osób).

Łączna przewidywana wartość projektu społecznego wynosi 8 750 000 EURO. Stanowi to ok. 20% całości pomocy przeznaczonej dla województwa lubelskiego w ramach Phare 2000 (pozostała część przeznaczona zostanie na infrastrukturę i pomoc finansową dla przedsiębiorstw). Projekt społeczny Phare 2000 stanowić będzie dodatkowe źródło finansowania aktywnej polityki rynku pracy w województwie lubelskim (obok klasycznych instrumentów Funduszu Pracy).