Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, odpowiedź, odpowiedź 2, następne oświadczenie


47. posiedzenie Senatu RP

16 grudnia 1999 r.

Oświadczenie

Odlewnia Ursus, wybudowana w latach 1979-1986 w Lublinie, została zlokalizowana w dwupoziomowej hali o powierzchni 11,5 ha. Specjalizowała się w produkcji odlewów żeliwa o ciężarze od pół do 150 kg. Odlewy przeznaczane były głównie dla przemysłu ciągnikowego i motoryzacyjnego. Odlewnia posiada wdrożony system zapewnienia jakości według norm ISO 9001. Jednak, jak się stwierdza, z powodu braku zamówień od września bieżącego roku zakład wstrzymał produkcję. Stało się tak pomimo odnotowania w ostatnim czasie w krajach Unii Europejskiej tendencji wzrostu popytu na wyroby odlewnicze, przy czym eksperci wykluczają również możliwość spadku produkcji odlewni.

Problemem dla branży jest brak pieniędzy. Dzieje się tak dlatego, że odlewnictwo ze swej natury nie osiąga wysokiej rentowności. Jest przemysłem zaopatrującym w wyroby ostatecznych odbiorców, którzy dyktują warunki i na tym najwięcej zarabiają. Dlatego odlewniom potrzebny jest kapitał do wyrwania się z marazmu, a to może zapewnić przede wszystkim inwestor strategiczny.

W kwietniu 1998 r. lubelscy związkowcy z odlewni Ursus dostali w Ministerstwie Skarbu Państwa obietnicę, że jeśli w fabryce rozpocznie się restrukturyzacja, znajdą się pieniądze z budżetu na przetrwanie. W tym celu w styczniu bieżącego roku nastąpiło wyodrębnienie odlewni ze struktur Zakładów Przemysłu Ciągnikowego "Ursus". Z pracy zostały zwolnione czterysta dwadzieścia trzy osoby z tysiąca siedmiuset zatrudnionych. Przedsiębiorstwo zaczęło pozbywać się nieprodukcyjnego majątku. Odlewnia prowadziła rozmowy z potencjalnymi inwestorami, z których najbardziej zaawansowane były negocjacje z katowicką spółką Centrozap, która obiecywała zainwestować minimum 35 milionów zł. Działania te nie doprowadziły jednak do znalezienia inwestora strategicznego.

W marcu bieżącego roku odlewnię żeliwa przejął kielecki Centrostal, otrzymując 100% udziału w lubelskiej firmie. Centrostal nie zdołał jednak zagospodarować przejętego majątku, jak również nie zdołał znaleźć inwestora strategicznego. W efekcie w dniu 1 grudnia bieżącego roku nastąpiło rozwiązanie spółki odlewnia żeliwa w Lublinie i postawienie jej w stan likwidacji, a to oznacza bezrobocie dla całej załogi, to jest dla około tysiąca dwustu pięćdziesięciu pracowników.

Oznacza to również bezrobocie w jednym z najbiedniejszych województw, gdzie bez pracy pozostaje co dziesiąty dorosły mieszkaniec. Dzieje się to w momencie, gdy jednocześnie nie powstają alternatywne stanowiska pracy, a wiele zakładów na Lubelszczyźnie sygnalizuje problemy z utrzymaniem produkcji.

W tym momencie należy zadać następujące pytanie: czy skarb państwa, posiadając większość udziałów w lubelskiej odlewni Ursus, spółka z o.o., wydzielonej w dniu 28 grudnia 1998 r. z Zakładów Przemysłu Ciągnikowego "Ursus", powinien 100% swoich udziałów przekazać w marcu bieżącego roku firmie Centrostal, która to firma okazała się na tyle słaba, że sama nie była w stanie zagospodarować przejętego majątku i nie mogła również znaleźć inwestora strategicznego? Czy skarb państwa nie powinien wnikliwiej skontrolować firmy, której sprzedaje wszystkie swoje udziały, pod kątem jej możliwości inwestycyjnych?

Należy w tym momencie przypomnieć, że oprócz pracodawcy bezpośredniego, niezależnie od tego, kim on by nie był, istnieje również pracodawca pośredni, którym jest państwo. To właśnie państwo powinno prowadzić właściwą politykę pracy. Realizowanie uprawnień człowieka pracy nie może być tylko pochodną systemów ekonomicznych, nastawionych głównie na zysk. To właśnie uprawnienia człowieka pracy powinny stanowić podstawowe kryterium całej ekonomii w wymiarze społeczeństwa i państwa. Aby przeciwstawić się bezrobociu, pracodawca pośredni, jakim jest państwo, powinien czuwać nad właściwym planowaniem rynku pracy, przy który kształtuje się życie nie tyko ekonomiczne, ale także kulturalne danego społeczeństwa.

Panie Premierze, bardzo proszę o odpowiedź na następujące pytanie. Czy rząd Rzeczypospolitej Polskiej, a szczególnie skarb państwa, nie powinien wnikliwiej kontrolować firm, którym sprzedaje swoje udziały? Czy nie powinny być to jedynie takie firmy, które potrafią zagospodarować przejęty majątek lub też znajdą inwestora strategicznego? Dlaczego odlewnię żeliwa w Lublinie przejął kielecki Centrostal, który nie sprostał temu wyzwaniu?


Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, odpowiedź, odpowiedź 2, następne oświadczenie