W dwóch kolejnych wydaniach, w dniach 8 i 9 marca bieżącego roku, dziennik "Rzeczpospolita" w dodatku "Ekonomia i Rynek" informował o wyprowadzaniu przez zagranicznych właścicieli zysków z polskich spółek kosztem skarbu państwa i drobnych akcjonariuszy. Jak oceniają pracownicy izb skarbowych, zjawisko to stało się niemal masowe. Nielegalne nadużywanie cen transferowych wśród spółek kontrolowanych przez zachodnie firmy stało się popularnym sposobem zaniżania cen w eksporcie, przy wysyłce towaru do zagranicznej firmy należącej do tej samej grupy. Manipulowanie cenami w transakcjach z podmiotami powiązanymi kapitałowo lub rodzinnie (tak zwane ceny transferowe) to proceder nagminny na całym świecie. Jednak w większości rozwiniętych państw istnieją mechanizmy, które pozwalają na dość skuteczną kontrolę cen transferowych. Mimo iż izby skarbowe w Polsce nie mają możliwości kontrolowania cen na zagranicznych rynkach, to jednak zastrzeżenia powinien budzić fakt, że potężna korporacja, działająca w Polsce od wielu lat, nie wykazuje zysków. Co ciekawe, często taka firma świetnie prosperuje na innych rynkach. Wyprowadzanie zysków za granicę inspektorzy kontroli skarbowej wykrywają w firmach różnych branż, również w bankach, z których wiele po wejściu zagranicznych inwestorów notuje gwałtowne pogorszenie wyników.

Znowelizowana ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wprowadziła od początku 2001 r. obowiązek dokumentowania transakcji podmiotów powiązanych. Ale to tylko pierwszy sygnał dla firm zagranicznych, że Ministerstwo Finansów i urzędy kontroli skarbowej traktują te kwestie poważnie. Jest jeszcze wiele do zrobienia. Konsekwencją istniejących luk w polskim prawie, niejasności i nieprecyzyjności przepisów oraz powtarzających się błędów postępowań podatkowych i celnych, są skargi kierowane do NSA przez polskie spółki kontrolowane przez międzynarodowe korporacje. Trudności w udowodnieniu wyprowadzania zysków w połączeniu z błędami postępowań powodują, że sąd te skargi uwzględnia. Konieczne są dalsze kroki legislacyjne w celu wyeliminowania tego procederu.

Czy ministerstwo podjęło działania w tym zakresie, a jeżeli tak, to na jakim etapie są prace przygotowawcze? Oczekuję na stanowisko resortu.