Panie Marszałku, tak rzadko zabieram głos, proszę sekundeczkę dłużej.

W związku z prowadzonym śledztwem w sprawie mordu Żydów w Jedwabnem zwracam się do pana profesora o wszechstronne wyjaśnienie wszelkich okoliczności tego tragicznego zdarzenia.

W świetle dotychczasowych ustaleń, pamięci zbiorowej i indywidualnej mieszkańców Jedwabnego i okolic udział Polaków w tym był bezsporny. Wszyscy z pokorą winniśmy się nad tym pochylić. Nie chcę tutaj określać szczegółów tego aktu.

Szanowny Panie Prezesie, dla ludności polskiej mieszkającej na tych terenach okres okupacji sowieckiej był szczególnie tragiczny. Obfitował w masowe wywózki całych rodzin, starców, kobiet, dzieci. W więzieniach byli osadzani dosłownie jeden na drugim. Wiele osób zginęło, zmarło w wyniku represji. Jaki zaś był los tych, którzy zostali wywiezieni, wszystkim chyba wiadomo.

W licznych miejscowościach na tych ziemiach grupy mieszkańców entuzjastycznie witały wojska sowieckie. A przecież była to wojna bezwzględnie realizowana wobec państwa polskiego i narodu polskiego przez obydwu okupantów - Niemcy i Związek Sowiecki.

Tragiczny mord w Jedwabnem winien być osadzony w realiach winy, kary, motywów i całokształtu okoliczności go poprzedzających, w tym oczywistych faktów historycznych, o których była już mowa. Mówi o nich raport Karskiego i inne liczne źródła - dokumenty i źródła osobowe.

Wyjaśnienie sprawy Jedwabnego tylko w takim duchu umożliwi autentyczny dialog i przełamanie stereotypów w stosunkach polsko-żydowskich.

Składam to oświadczenie jako senator ziemi podlaskiej, wyrastający z korzeni tej ziemi, gorąco pragnący dialogu, opowiadający się za tolerancją i pojednaniem. Jednak, aby było ono autentyczne, powinno odbyć się w prawdzie. Dziękuję, Panie Marszałku.