Warszawa, 14.04.2000

Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na oświadczenie senatora Janusza Bielawskiego, złożone na 52. posiedzeniu Senatu w dniu 15 marca 2000 roku, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

1. Zarządzanie zakładem opieki zdrowotnej w oparciu o umowę cywilnoprawną, tzw. kontrakt menedżerski dopuszcza ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 804) w art. 44 ust. 4, jako jedną z form nawiązania stosunku pracy z kierownikiem publicznego zakładu opieki zdrowotnej. W 1998 roku wszyscy wojewodowie otrzymali z Ministerstwa Zdrowia projekt umowy o zarządzanie zakładem opieki zdrowotnej. Nie miał on charakteru obligatoryjnego wzoru do bezpośredniego zastosowania przy zawieraniu kontraktów menedżerskich, gdyż treść umowy, zgodnie z ogólnymi zasadami prawa cywilnego kształtują strony ją zawierające, którymi są w tym przypadku zarządzający i podmiot tworzący zakład. Niemniej jednak należy stwierdzić, że projekt zawierał liczne błędy formalnoprawne i nie gwarantował ochrony finansów publicznych. Tymczasem ówcześni wojewodowie przyjęli go niemal bezkrytycznie, nie uwzględniając sytuacji zakładów opieki zdrowotnej w poszczególnych województwach.

Kontrakty krytykowane były przede wszystkim ze względu na zbyt wysokie wynagrodzenia dla menedżerów. Ministerstwo Zdrowia nie będąc stroną umów, wielokrotnie wskazywało na rażąco krzywdzące dla zakładów opieki zdrowotnej postanowienia i nadmierną ochronę interesów osoby zarządzającej zakładem oraz przekazywało propozycje działań naprawczych (m.in. w załączeniu pisma znak: PR023-MT-105/99 z dnia 21.01.1999 r. przesłano wszystkim wojewodom uwagi Departamentu Prawnego Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczące umów o zarządzanie zakładem opieki zdrowotnej).

Wskazane uchybienia nie przesądzają jednakże o negatywnej ocenie funkcjonowania menedżerów służby zdrowia. Menedżer, związany umową cywilnoprawną, a nie umową o pracę, posiada większy zakres swobody i samodzielności w zarządzaniu, a jednocześnie ponosi faktyczną odpowiedzialność za swoje decyzje. Wzrost odpowiedzialności oraz wymagań wiąże się z określeniem nowych warunków zatrudnienia, zapewniających realizację celów jednostki oraz wynagrodzenie menedżera odpowiednio do efektów jego pracy.

2. Obecnie w Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad nowymi regulacjami prawnymi dotyczącymi organizacji systemu ochrony zdrowia. Proponuje się określenie zasad funkcjonowania szpitali w formie spółek akcyjnych. Jednocześnie, należy sprecyzować rzeczywiste potrzeby w zakresie liczby łóżek i oddziałów oraz określić krajową i regionalną sieć szpitali. Dane te zostaną wykorzystane w programach restrukturyzacyjnych szpitali klinicznych.

3. Wzajemne relacje pomiędzy szpitalem klinicznym, a uczelnią medyczną oparte są na umowie cywilnoprawnej o udostępnienie szpitala na potrzeby wykonywania zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Umowa powyższa powinna odpowiadać wymaganiom, wskazanym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 17 września 1999 r. w sprawie określenia koniecznych elementów umów o udostępnienie szpitala klinicznego albo oddziału klinicznego na wykonywanie zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych (Dz.U. Nr 79 poz. 901). Rozwiązanie to daje uczelni możliwość wyboru na bazę dydaktyczno - naukową, szpitala (również niepublicznego), gwarantującego najlepsze wykonywanie tych funkcji, a jednocześnie pozwala racjonalnie gospodarować środkami publicznymi, przeznaczonymi na refundację kosztów zadań dydaktycznych i badawczych.

5. Jak wynika z art. 43b ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, Minister Zdrowia przekazuje rektorom Akademii Medycznych niektóre obowiązki i uprawnienia organu założycielskiego wobec szpitali klinicznych. Przy Ministrze Zdrowia pozostaje głównie odpowiedzialność finansowa za zobowiązania szpitala. Rektor uzyskuje natomiast prawo do decyzji dotyczących gospodarowania mieniem i finansami samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, nie ponosząc odpowiedzialności finansowej w razie jego zadłużenia.

Po kilku miesiącach wspólnej pracy wszystkich zainteresowanych stron, przygotowano do przekazania pierwsze szpitale kliniczne. Do chwili obecnej wydane zostały zarządzenia o przekazaniu uprawnień organu założycielskiego rektorowi Uniwersytetu Jagiellońskiego w stosunku do trzech szpitali oraz rektorowi Akademii Medycznej w Szczecinie w stosunku do dwóch szpitali. Następne szpitale kliniczne są przygotowywane do przekazania.

z up. MINISTRA ZDROWIA

PODSEKRETARZ STANU