Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment


Posiedzenia Senatu

87. posiedzenie Senatu

W dniach 2 i 3 sierpnia br. odbyło się 87. posiedzenie Senatu. Posiedzeniu przewodniczyli wicemarszałkowie: Tadeusz Rzemykowski, Donald Tusk i Marcin Tyrna. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Stanisława Jarosza i Witolda Kowalskiego; listę mówców prowadził senator S. Jarosz.

Przyjęty przez Izbę porządek 87. posiedzenia obejmował 23 punkty:

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2001,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o nabywaniu byłych mieszkań zakładowych przez ich aktualnych najemców oraz o zmianie niektórych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o corocznym dodatku rodzinnym,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o cenach,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o czasie pracy kierowców,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji o prawie właściwym dla wypadków drogowych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o czasowym pobycie członków sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i członków sił zbrojnych Republiki Federalnej Niemiec na terytorium drugiego państwa,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji konsularnej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Kazachstanu, podpisanej w Warszawie dnia 27 listopada 1997 r.,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Program dla Odry - 2006",

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o gotowości cywilnej i zarządzaniu kryzysowym,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,

- zmiany w składzie komisji senackich.

Przed przystąpieniem do porządku obrad, w związku z 57. rocznicą wybuchu powstania warszawskiego, Senat minutą ciszy uczcił pamięć bohaterów powstania..

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy budżetowej na rok 2001

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 115. posiedzeniu, 28 lipca br. Do Senatu została przekazana 30 lipca i tego samego dnia marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała sprawozdanie w tej sprawie..

Przedstawił je senator Kazimierz Kleina. Jak poinformował, Komisja Gospodarki Narodowej w trakcie posiedzenia m.in. wysłuchała uzasadnienia rządu dotyczącego proponowanej zmiany budżetowej. Senator zaznaczył, że zmiana ta wynika z zaistniałej sytuacji gospodarczej, z problemów, jakie przeżywa obecnie nasza gospodarka. W związku z prognozowanym silnym spowolnieniem tempa wzrostu gospodarczego i tempa wzrostu popytu krajowego w roku 2001, dalszym wzrostem stopy bezrobocia - do około 17,3% w końcu roku, silnym spadkiem dynamiki inflacji i wreszcie skutkami umocnienia złotego w pierwszym półroczu bieżącego roku, konieczna stała się gruntowna zmiana założeń makroekonomicznych, na których oparto konstrukcję ustawy budżetowej na rok 2001. Dlatego też Rada Ministrów zdecydowała się przedstawić nowelizację ustawy budżetowej na rok 2001.

Jak wskazał senator sprawozdawca, w nowelizacji zakłada się zwiększenie deficytu budżetowego o 8 miliardów 600 milionów zł w porównaniu z wielkością przyjętą w ustawie budżetowej (w ustawie budżetowej deficyt budżetowy wynosił około 20 miliardów zł). Obecnie, zgodnie z nowelizacją, będzie wynosił 29 miliardów 139 milionów zł. W wyniku tego ulegnie zmianie struktura finansowania deficytu budżetowego. Powiększona o 8 miliardów 600 milionów zł wysokość deficytu zostanie sfinansowana przez dodatkową emisję skarbowych papierów wartościowych. Senator sprawozdawca zaznaczył, że określając wielkość środków możliwych do pozyskania bez wywoływania zaburzeń na rynku finansowym, uwzględniono ograniczony popyt ze strony krajowych inwestorów bankowych i pozabankowych, którzy w większości dokonali zakupu już w pierwszym półroczu tego roku. W drugiej połowie z reguły następuje jedynie korekta oraz zamykanie pozycji zakupu. Wzięto również pod uwagę inwestorów zagranicznych, jednak ich udział i zachowanie na rynku są trudne do precyzyjnego przewidzenia.

Nowy plan finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa został stworzony przy założeniu realizacji prywatyzacji w wysokości przewidzianej w ustawie i rozłożeniu wpływów na kolejne miesiące drugiego półrocza.

Senator K. Kleina zaznaczył, że problem prywatyzacji wywołał sporo emocji podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej. Senatorowie wyrażali obawy, że program prywatyzacji może nie zostać zrealizowany zgodnie z planem, ale stanowisko rządu w tej sprawie było optymistyczne - zakładano, że ten program będzie zrealizowany i wpływy dochodów z prywatyzacji zostaną osiągnięte.

Senator podkreślił, że efektem zmian dotyczących deficytu budżetowego są zmiany w ustawie budżetowej związane z dochodami. Dochody budżetu państwa zostały ustalone na 152 miliardów 465 milionów zł, co oznacza, że będą one niższe o 8 miliardów 6 milionów zł, a więc o kwotę proponowanego wzrostu deficytu budżetowego.

Ten ubytek w dochodach budżetu państwa w stosunku do kwoty przewidzianej w ustawie budżetowej na rok 2001 wynika głównie z niższych niż zakładano dochodów z podatków pośrednich (jest to kwota około 7 miliardów 5 milionów zł) oraz z wpływów z podatków i dochodów od osób prawnych.

W nowelizacji ustawy budżetowej dokonano także zmian (o to również pytali senatorowie podczas dyskusji na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej) związanych z finansowaniem skutków powodzi. Nastąpiła tu zmiana w sposobie rozdysponowania środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Zaproponowano, aby środki przeznaczone na dotacje dla samorządów zwiększyć o 100 milionów złotych. Środki te miały być przeznaczone na likwidację skutków powodzi.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Gospodarki Narodowej postanowiła wnieść o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Senat po dyskusji podzielił to stanowisko i 47 głosami, przy 1 przeciw i 33 wstrzymujących się, powziął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia - przyjęte z poprawkami

Obie ustawy - na wniosek senatora Zdzisława Jarmużka - rozpatrywano łącznie.

Rozpatrywane ustawy zostały uchwalone przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. Do Senatu zostały przekazane 12 lipca. Tego samego dnia marszałek Senatu skierowała je do Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustaw przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Praw Człowieka i Praworządności w sprawie rozpatrywanych ustaw przestawił senator Jan Chojnowski. Jak poinformował, komisja postanowiła zaproponować wprowadzenie dwudziestu poprawek do ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, a do ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia - siedmiu poprawek.

Senator sprawozdawca podkreślił m.in., że przedłożenie rozpatrywanych ustaw jest konsekwencją zapisu konstytucyjnego w art. 237, który stanowi, że w sprawach o wykroczenia kolegia do spraw wykroczeń mogą orzekać tylko do dnia 17 października 2001 r. Dlatego przed parlamentem stanęło zadanie bardzo pilnego uchwalenia tych przepisów.

Senator J Chojnowski zaznaczył, że ustawy te są wzorowane na rozwiązaniach przyjętych w regulacji karnoprocesowej z 1997 r., co jest zrozumiałe, jeśli zważyć, że te sprawy od 17 października br. będą podlegać wyłącznej jurysdykcji sądów.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o rozpatrywanych ustawach przedstawił senator Piotr Ł.J. Andrzejewski. Jak podkreślił, komisja, rozpoznając uchwaloną przez Sejm 6 lipca br. ustawę - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, w większości wypadków zaakceptowała motywację ustawodawcy i charakter ustawy. Zaznaczył też, że obecnie kodeks ma się opierać na założeniu, iż choć jest autonomia, jeżeli chodzi o postępowania w sprawach o wykroczenia, to jednak podlegają one teraz orzecznictwu sądów, a nie kolegiów. Wypełnia to konstytucyjny wymóg wynikający z art. 175 ust. 1 konstytucji z 1997 r., w myśl którego wymiar sprawiedliwości w Polsce sprawują sądy, oraz z art. 237 konstytucji, który przewiduje okres przejściowy czterech lat od wejścia konstytucji w życie jako okres, w którym kolegia do spraw wykroczeń przy sądach mogą orzekać w sprawach o wykroczenia.

W opinii senatora sprawozdawcy, trudno jednak zaakceptować motywację ustawodawcy, iż postępowanie w sprawach o wykroczenia nie jest postępowaniem karnym. Komisja uznała, że jest to postępowanie karne szczególnego rodzaju, które podlega autonomiczności, ale jest postępowaniem karnym. Świadczy o tym chociażby kwestia prejudycjalności, to znaczy, że skazanie czy umorzenie ze względu na znikomą szkodliwość społeczną również w sprawie o wykroczenie powoduje przesądzenie o odpowiedzialności cywilnej, tak jak wyrok karny. Jest to jedna z tych przesłanek, które kazały komisji szczególnie bacznie przyjrzeć się nowo uchwalonemu kodeksowi postępowania w sprawach o wykroczenia.

W wyniku tej analizy Komisja Ustawodawcza postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie 20 poprawek do ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz 7 poprawek do ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

Dalsze poprawki do rozpatrywanych ustaw zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie poprawki rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje poparły 24 spośród 28 poprawek zgłoszonych do ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Mniejszość komisji poparła 2 poprawki.

Połączone komisje poparły też wszystkie poprawki zgłoszone do ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

W pierwszej kolejności przegłosowano poprawki do ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, a następnie 79 głosami, przy 3 przeciw i 4 wstrzymujących się, Izba podjęła uchwałę w sprawie tej ustawy:

Uchwała

Następnie Senat przegłosował poprawki do ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, i 82 głosami, przy 2 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie tej ustawy:

Uchwała

Senat uchwalił poprawki do ustawy o nabywaniu byłych mieszkań zakładowych przez ich aktualnych najemców oraz o zmianie niektórych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. Do Senatu została przekazana 12 lipca. Tego samego dnia marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawił senator Kazimierz Kleina. Jak poinformował, komisja po rozpatrzeniu tej ustawy, zapoznaniu się z uwagami i wątpliwościami prawnymi, postanowiła rekomendować Izbie jej odrzucenie.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej w sprawie rozpatrywanej ustawy przedstawił senator Piotr Ł.J. Andrzejewski. Jak stwierdził, Komisja Ustawodawcza po rozpoznaniu na dwóch posiedzeniach uchwalonej przez Sejm 6 lipca br. ustawy o nabywaniu byłych mieszkań zakładowych przez ich aktualnych najemców oraz o zmianie niektórych ustaw postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie jej z 6 poprawkami. Mniejszość komisji przedstawiła wniosek o wprowadzenie 4 poprawek do ustawy.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rekomendowała Izbie odrzucenie ustawy w całości. Sprawozdanie komisji przestawił senator Zbyszko Piwoński.

Poprawki do ustawy zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły trzy komisje senackie podczas przerwy w obradach. Połączone komisje poparły wniosek o odrzucenie ustawy.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie ustawy (Izba 48 głosami, przy 27 za i 9 wstrzymujących się, odrzuciła ten wniosek), następnie przegłosowano poszczególne poprawki w kolejności przepisów ustawy i całość projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek. W wyniku tego ostatniego głosowania Senat 53 głosami, przy 20 przeciw i 11 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie rozpatrywanej ustawy:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. Do Senatu została przekazana 12 lipca. W tym samym dniu marszałek Senatu skierowała ją do trzech komisji: Komisji Gospodarki Narodowej, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawił senator Andrzej Sikora. Senator przypomniał, że rozpatrywana nowelizacja, będąca inicjatywą poselską, odnosi się do ustawy z 15 grudnia 2000 r. W swoim pierwotnym założeniu usuwała wątpliwości interpretacyjne dotyczące zaliczenia okresu pracy uprawniającego do ulg preferencyjnych.

W trakcie prac w komisjach sejmowych zaproponowane zostały kolejne poprawki, które wprowadziły zapisy o preferencjach dla lokatorów zatrudnionych niegdyś u poprzedników prawnych zbywców, poprawkę o stałej bonifikacie 95% dla emerytów i rencistów, wdów i wdowców oraz zapis o tym, że szczególne zasady zbywania mieszkań dotyczą także nieruchomości należących do przedsiębiorstw upadłych i przedsiębiorstw likwidowanych.

Senator sprawozdawca poinformował, że komisja rozpatrując tę ustawę, nie wniosła uwag i postanowiła rekomendować Izbie jej przyjęcie bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej w sprawie rozpatrywanej ustawy przedstawił senator Piotr Ł.J. Andrzejewski. Jak poinformował, Komisja Ustawodawcza uznała rozwiązania proponowane w ustawie nowelizującej ustawę o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa za rozwiązania akceptowalne. I to zarówno w myśl zasad konstytucyjnych, jak i w myśl zasady komplementarności, zupełności i niesprzeczności obowiązującego systemu prawnego przy przyjętym trendzie różnicowania praw lokatorów i najemców, zawartego w ustawie z 15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, spółek Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa. Ustawa doprecyzowuje i usuwa te elementy, które budziły kontrowersje.

Senator sprawozdawca poinformował też, że prace nad ustawą o Polskich Kolejach Państwowych, przekształcenie Przedsiębiorstwa Państwowego Polskie Koleje Państwowe w spółkę akcyjną Polskie Koleje Państwowe, a także kwestia związana ze specyfiką ustaw dotyczących Państwowego Gospodarstwa Leśnego "Lasy Państwowe" spowodowały, iż komisja postanowiła zaproponować - nie kwestionując merytorycznej zasadności przyjętych rozwiązań - komplementarne uzupełnienie tej ustawy o trzy poprawki - korekty związane z uchwalanymi aktualnie i przyjętymi ustawami.

Stanowisko Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawił senator Lech Feszler. Senator poinformował, że komisja rozpatrzyła ustawę na swoim posiedzeniu 27 lipca br. W posiedzeniu tym uczestniczyła w imieniu rządu prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast Ewa Bończak-Kucharczyk. Komisja po przeanalizowaniu ustawy jednogłośnie postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie do niej 3 poprawek.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły trzy komisje senackie. Połączone komisje poparły wniosek o wprowadzenie trzech poprawek do ustawy.

W pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek (Izba 69 głosami, przy 10 za i 3 wstrzymujących się, odrzuciła ten wniosek), następnie przegłosowano poprawki, po czym Senat jednomyślnie, 83 głosami, powziął uchwałę w sprawie rozpatrywanej ustawy:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o corocznym dodatku rodzinnym, a także ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Na wniosek senatora Dariusza Kłeczka ustawę o corocznym dodatku rodzinnym oraz ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne rozpatrzono łącznie.

Rozpatrywane ustawy zostały uchwalone przez Sejm na 112. posiedzeniu, 5 lipca br. i w tym samym dniu przekazane do Senatu. Marszałek Senatu 6 lipca skierowała je do Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisje przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Dariusz Kłeczek. Senator sprawozdawca podkreślił, że obie omawiane ustawy mają charakter prorodzinny i są inicjatywą poselską. Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wprowadza do systemu podatkowego ulgę z tytułu wychowywania w roku podatkowym co najmniej dwojga dzieci, a ustawa o corocznym dodatku rodzinnym proponuje z tego samego tytułu wypłatę równoważnego dodatku dla rodzin, które nie mogą skorzystać z ulgi podatkowej, ponieważ nie płacą podatku dochodowego. Uchwalona przez Sejm 5 lipca ustawa o podatku dochodowym wprowadza od 2001 r. ulgę prorodzinną w podatku dochodowym od osób fizycznych polegającą na pomniejszeniu podatku płaconego na zasadach ogólnych albo podatku zryczałtowanego o określoną część lub całość kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, na drugie i każde następne wychowywane w roku podatkowym dziecko małoletnie, dziecko, na które pobierany był zasiłek pielęgnacyjny, albo uczące się dziecko w wieku do dwudziestu pięciu lat.

Zgodnie z ustawą w 2001 r. ulga na drugie dziecko wynosiłaby 1/3 kwoty zmniejszającej podatek, na trzecie i każde następne dziecko - 1/2 kwoty zmniejszającej podatek. W wypadku ulgi na drugie dziecko byłaby to kwota 164 zł, a na trzecie i każde następne dziecko - 246 zł. Od 2002 r. ulga byłaby równa 1/3 kwoty zmniejszającej podatek - na drugie dziecko, 1/2 kwoty zmniejszającej podatek - na trzecie dziecko, 3/4 kwoty zmniejszającej podatek - na czwarte dziecko i całej kwocie zmniejszającej podatek - na piąte i każde następne dziecko.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że rozwiązanie takie nie jest nowe. Zostało już przyjęte w 1999 r. podczas nowelizacji ustawy o podatku dochodowym, którą wówczas zawetował prezydent, a Sejm przyjął weto. Jak stwierdził senator sprawozdawca, na tej decyzji polskie rodziny straciły w roku ubiegłym około 500 milionów zł, w roku bieżącym zaś prawie 600 milionów zł, które mogły pozostać w ich budżetach.

Już wówczas podczas dyskusji zarówno w Sejmie, jak i w Senacie na temat tej ulgi wielu posłów i wielu senatorów zwracało uwagę na fakt, że ze względów oczywistych nie obejmuje ona osób, które nie płacą podatku dochodowego od osób fizycznych. Dotyczyło to większości rodzin rolników. Biorąc to pod uwagę, grupa posłów przygotowała projekt ustawy o corocznym dodatku rodzinnym, który miałby objąć takie właśnie osoby i który ściśle związany jest z nowelizacją ustawy podatkowej.

Rozpatrywana ustawa określa zasady i tryb przyznawania oraz wypłaty corocznego dodatku rodzinnego. W myśl przepisów ustawy uprawnionym do corocznego dodatku rodzinnego jest obywatel polski zamieszkały w Polsce oraz cudzoziemiec posiadający kartę stałego pobytu lub status uchodźcy, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, który spełnia następujące warunki: nie płaci podatku dochodowego na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych lub według przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych dochodów osiąganych przez osoby fizyczne, wychowuje dwoje lub więcej dzieci spełniających wymogi ustawowe art. 2 ust. 2 pkt 1-3, posiada uprawnienie do zasiłku rodzinnego na podstawie ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, w dalszej części określanej jako ustawa o zasiłkach. Coroczny dodatek rodzinny będzie naliczany od kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej. Ponadto wysokość tego dodatku będzie zróżnicowana w zależności od tego, czy będzie on przysługiwał na drugie, trzecie czy każde następne dziecko. Ustawa określa, że dodatek będzie wypłacany z urzędu przez podmiot wypłacający zasiłek rodzinny do 31 marca.

Jak podkreślił senator sprawozdawca, rozwiązania prorodzinne powinny mieć charakter powszechny, dlatego ulga z tytułu posiadania dzieci winna dopomóc na tych samych zasadach wszystkim rodzinom, bez względu na wysokość i sposób uzyskiwania dochodów oraz bez względu na liczbę dzieci w rodzinie. Zdaniem senatora sprawozdawcy, ulga podatkowa i dodatek rodzinny proponowane w tych ustawach są niewystarczające, ponieważ kwoty proponowane w obydwu projektach ustaw są zbyt małe, a nawet nie obejmują wszystkich dzieci. Wynika to z rozeznania w dzisiejszych możliwościach budżetu państwa.

Kwoty odliczenia proponowane w ustawie dotyczą obojga rodziców. Odlicza się je od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga w proporcji określonej przez nich w zeznaniach rocznych. Skutkiem przyjęcia tego rozwiązania byłoby pozostawienie w budżetach rodzin w przyszłym roku około 537 milionów zł, a w roku następnym 622 milionów zł.

Senator D. Kłeczek przypomniał, że druga z omawianych ustaw ma na celu wprowadzenie nowej instytucji dodatku rodzinnego. Projekt ustawy jest związany z propozycją nowelizacji ustawy o podatku dochodowym. Ma on umożliwić osobom, które nie rozliczają swoich dochodów według przepisów o ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskanie świadczenia pieniężnego z tytułu wychowywania dwojga i więcej dzieci. Ustawa nie uzależnia prawa do dodatku rodzinnego od stanu majątkowego osób uprawnionych. Bez względu na tryb wypłaty dodatku rodzinnego jego finansowanie następowałoby z budżetu państwa. Skutkiem przyjęcia takiego rozwiązania dla korzystających z niego rodzin byłoby pozostawienie w ich budżetach w 2002 r. 236 milionów zł, a w roku następnym około 280 milionów zł.

Senator sprawozdawca poinformował, że połączone komisje postanowiły zaproponować odrzucenie tych ustaw.

Mniejszość komisji proponowała natomiast przyjęcie ustaw z poprawkami, które miały doprowadzić do tego, że ustawy będą bardziej poprawne i łatwiejsze w wykonaniu.

Do rozpatrywanych ustaw dwa wnioski na piśmie złożył senator D. Kłeczek. We wnioskach tych senator zaproponował przyjęcie obu ustaw bez poprawek.

Wszystkie przedstawione wnioski rozpatrzyły dwie komisje senackie podczas przerwy w obradach.

Połączone komisje poparły wniosek o odrzucenie ustawy o corocznym dodatku rodzinnym. Mniejszość połączonych komisji poparła wniosek o przyjęcie tej ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o odrzucenie ustawy (Izba odrzuciła ten wniosek 47 głosami, przy 35 za i 3 wstrzymujących się), a następnie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 49 głosami, przy 31 przeciw i 6 wstrzymujących się, poparł ten wniosek i podjął uchwałę o przyjęciu bez poprawek ustawy o corocznym dodatku rodzinnym.

W odniesieniu do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne połączone komisje rekomendowały Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 54 ust.1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek połączonych komisji o odrzucenie ustawy. Senat odrzucił ten wniosek 49 głosami, przy 32 za i 2 wstrzymujących się.

Następnie poddano pod głosowanie wniosek senatora D. Kłeczka, poparty przez połączone komisje, o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 51 głosami, przy 30 przeciw i 4 wstrzymujących się, poparł ten wniosek i powziął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. Do Senatu została przekazana 12 lipca i w tym samym dniu marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nauki i Edukacji Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Nauki i Edukacji Narodowej przedstawił senator Jerzy Masłowski. Senator sprawozdawca przypomniał, że podstawą rozpatrywanej ustawy były dwa projekty, rządowy i poselski, z których komisje sejmowe - Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży, a także Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, przygotowały jednolity tekst, przyjęty przez Sejm na posiedzeniu 6 lipca br. Zmiany zawarte w nowelizacji dotyczą kilkudziesięciu ustaw i stanowią trzeci, ostatni już etap rozpoczętej trzy lata temu reformy systemu oświaty. Są też próbą uporządkowania istniejących w dotychczasowych przepisach nieścisłości, a często nawet sprzeczności. Stąd potoczna nazwa tej ustawy - ustawa czyszcząca.

Senator sprawozdawca podkreślił, że najistotniejsze zmiany zawarte są w trzech ustawach oświatowych: w ustawie o systemie oświaty, ustawie - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego i ustawie - Karta Nauczyciela.

Zmiany w ustawie o systemie oświaty dotyczą następujących zagadnień. Po pierwsze, powrotu do systemu oświaty placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych - dotychczas znajdowały się one w systemie pomocy społecznej. Po drugie, pozostawienia szkół artystycznych w gestii ministra kultury i dziedzictwa narodowego, co jest zgodne z inicjatywą Senatu z roku 2000, zawierającą właśnie tego typu rozwiązania. Po trzecie, uporządkowania kompetencji samorządów odnośnie do zakładania szkół i placówek na poszczególnych etapach, jak gminy, powiaty, województwa. Założenie szkoły nienależącej do kompetencji danego organu samorządu wymaga zawarcia porozumienia z organem, który jest ustawowo zobowiązany do prowadzenia tego typu szkoły. Po czwarte, chodzi o umożliwienie zatrudnienia w szkole osób niemających kwalifikacji do nauczania, ale mających uznane przez dyrektora przygotowanie. Dotyczy to głównie nauczycieli języków obcych, lecz nie tylko. Po szóste wreszcie, jest też zmiana ustrojowa, która dotyczy art. 9 rozpatrywanej ustawy.

Sejm wprowadził do ustroju szkolnego następujące szkoły ponadgimnazjalne: trzyletnie liceum ogólnokształcące, trzyletnie liceum techniczne, czteroletnie technikum - matura po trzech latach, a tytuł technika po czterech latach, dwuletnie szkoły zawodowe, dwuletnie licea uzupełniające i co najmniej dwuletnie technika uzupełniające, a także szkoły policealne, w których nauka ma trwać nie dłużej niż dwa lata, a w wypadku szkół kształcących w zawodzie pracownik socjalny - nie dłużej niż dwa i pół roku.

Jak stwierdził senator J. Masłowski, jest to zmiana, która zmierza w kierunku przeciwnym w porównaniu ze zmianami zaproponowanymi trzy lata temu w założeniach reformy systemu oświaty. Przyjęta została wbrew stanowisku rządu i stawia pod znakiem zapytania sens reformy oświatowej. Sejm przyjął tę poprawkę wbrew stanowisku połączonych komisji, Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, które proponowały, zgodnie z ustawą wprowadzającą reformę systemu oświaty, następujące szkoły ponadgimnazjalne: trzyletnie licea profilowane, dwuletnie szkoły zawodowe, dwuletnie licea uzupełniające i dwuletnie szkoły pomaturalne.

Konsekwencją przyjęcia przez Sejm art. 9 jest art. 11a, definiujący wykształcenie na poszczególnych poziomach edukacyjnych.

Kolejna istotna zmiana zaproponowana przez Sejm dotyczy wymagań stawianych kandydatowi na kuratora oświaty. Zgodnie z tą zmianą kuratorem oświaty może zostać tylko nauczyciel mianowany lub dyplomowany, mający siedmioletni staż pracy w zawodzie nauczyciela, w tym trzy lata na stanowisku w nadzorze pedagogicznym. Z tą zmianą wiąże się również rozszerzenie kompetencji kuratora o opiniowanie projektów organizacyjnych szkół przed ich zatwierdzeniem przez organ prowadzący. Oznacza to powrót do sytuacji, jaka była kilka lat temu.

Kolejna zmiana, a raczej cały blok zmian, dotyczy funkcji dyrektora szkoły i placówki.

Art. 36 ust. 2 ustawy daje możliwość powołania dyrektora nienauczyciela bezpośrednio przez organ prowadzący i ceduje tę sprawę na organ prowadzący. Dotychczas w ustawie było tak, że minister właściwy do spraw edukacji określał typy szkół, w których można było powołać dyrektora, który nie będzie nauczycielem.

Kolejna zmiana z tym związana dotyczy składu komisji konkursowych. Sejm wprowadził następujący skład tych komisji: trzech przedstawicieli komisji wskazuje organ prowadzący, dwóch - organ sprawujący nadzór pedagogiczny, a po jednym przedstawicielu wskazują rodzice, rada pedagogiczna i zakładowa organizacja związkowa.

Kolejny element związany ze stanowiskiem dyrektora szkoły to doprecyzowanie przez Sejm kryteriów związanych z odwołaniem z funkcji dyrektora.

W następnej zmianie Sejm zaproponował wyłączenie z rady szkoły w szkołach podstawowych uczniów jako jednego z dotychczas obligatoryjnych składników rady szkoły, obok rodziców i przedstawicieli rady pedagogicznej, oraz pozostawienie tego do dowolnej interpretacji w przypadku gimnazjów, gdzie udział uczniów w radzie szkoły jest nieobowiązkowy. Mogą w niej być, ale nie muszą, nie jest to warunek utworzenia rady szkoły. W pozostałych szkołach, ponadgimnazjalnych, skład rady szkoły się nie zmienił.

Kolejna zmiana dotyczy dotacji do przedszkoli niepublicznych. Sejm wprowadził zasadę, że dotacja do przedszkoli niepublicznych ma być nie mniejsza niż 75% średnich kosztów, jakie wykłada samorząd na utrzymanie dziecka w prowadzonym przez siebie przedszkolu.

Następny blok zmian dotyczy ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego. W opinii senator sprawozdawcy, najistotniejsze są tu dwie zmiany, ściśle ze sobą powiązane. Pierwsza z nich związana jest z określeniem bardzo precyzyjnego kalendarza tworzenia szkół ponadgimnazjalnych i - co się z tym wiąże - doprecyzowaniem zadań dyrektora przekształcanej czy likwidowanej szkoły. Zmierza to bardzo wyraźnie w kierunku jak największego zabezpieczenia nauczycieli danej szkoły przed utratą pracy.

Z tym jest związana kolejna zmiana, która polega na ustaleniu zasad powtarzania klas w szkołach ulegających likwidacji. Chodzi o wprowadzenie tak zwanych oddziałów zbiorczych i wprowadzenie zasad przechodzenia uczniów, którzy nie otrzymali nominacji do wyższej klasy w szkole likwidowanej, do nowo tworzonych szkół ponadgimnazjalnych.

Wreszcie trzeci blok zmian zaproponowanych przez Sejm dotyczy ustawy - Karta Nauczyciela. Senator sprawozdawca zwrócił uwagę na kilka zmian najistotniejszych dla środowiska nauczycielskiego.

Pierwszy taki element to blok spraw związanych z oceną pracy dyrektora. Jak zaznaczył senator sprawozdawca, trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę na to, że ustawa proponuje powrót do sytuacji wcześniejszej, czyli do tego, by oceny pracy dyrektora dokonywał organ sprawujący nadzór pedagogiczny w porozumieniu z organem prowadzącym daną szkołę lub placówkę.

Druga zmiana dotycząca Karty Nauczyciela to ocena pracy nauczyciela.

Kolejna zmiana Karty Nauczyciela dotyczy zasad zatrudniania w szkołach nauczycieli akademickich. Otóż jeśli nauczyciel akademicki legitymuje się trzyletnim stażem pracy w szkole wyższej i posiada stopień naukowy, to kiedy pierwszy raz zaczyna on uczyć w szkole, nie jest zatrudniany - jak było dotychczas - jako nauczyciel kontraktowy, ale jako nauczyciel mianowany.

Na uwagę zasługuje również zaproponowana przez Sejm zmiana w ustawie o szkolnictwie wyższym, która umożliwia senatom uczelni uwzględnianie wyników nowej matury przy przyjmowaniu maturzystów na studia. Senat uczelni na wniosek rady wydziału uchwala warunki i tryb rekrutacji na studia. Jeśli przedmioty z matury są zbieżne z przedmiotami na egzaminach wstępnych, to podstawą przyjęcia na studia są wyniki egzaminów maturalnych.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Nauki i Edukacji Narodowej po wysłuchaniu opinii przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej i Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, a także po przeprowadzeniu dyskusji, postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw z 42 poprawkami. Senator sprawozdawca omówił proponowane poprawki i w imieniu komisji wniósł o przyjęcie rozpatrywanej ustawy z  zaproponowanymi zmianami.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie rozpatrywanej ustawy przedstawiła senator Ligia Urniaż-Grabowska. Jak wskazała, ustawa, potocznie nazywana ustawą czyszczącą, zawiera przepisy nowelizujące kilka ustaw, które można podzielić na cztery grupy tematyczne.

Pierwsza to zmiany dotyczące ustawy o systemie oświaty doprecyzowujące zapisy odnoszące się do systemu szkół ponadgimnazjalnych i kształcenia specjalnego.

Druga to przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego z uwzględnieniem harmonogramu wprowadzenia nowych typów szkół dla absolwentów gimnazjów.

Trzecia grupa związana jest z nowelizacją Karty Nauczyciela.

Czwarta grupa dotyczy kilkunastu ustaw, takich jak: ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej z 21 listopada 1967 r. art. 4, ustawa - Kodeks pracy z 26 czerwca 1974 r. art. 5, ustawa o szkolnictwie wyższym z 12 września 1990 r. art. 6, ustawa o pomocy społecznej z 29 września 1990 r. art. 7, ustawa o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego z 20 czerwca 1992 r. art. 8, ustawa o badaniach i certyfikacji z 3 kwietnia 1993 r. art. 9, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 1997 r. art. 10, ustawa - Kodeks karny wykonawczy z  6 czerwca 1997 r. art. 11, ustawa - Prawo o ruchu drogowym z 20 czerwca 1997 r. art. 12, ustawa o wyższych szkołach zawodowych z 26 czerwca 1997 r. art. 13, ustawa o służbie medycyny pracy z 27 czerwca 1997 art. 14, ustawa o ochronie zwierząt z 21 sierpnia 1997 r. art. 15, ustawa o ubezpieczeniach społecznych z 30 października 1998 r. art. 16, ustawa o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 17 grudnia 1998 r. art. 17, ustawa o służbie cywilnej z dnia 18 grudnia 1998 r. art. 18, ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej z 21 stycznia 2000 r. art. 19, ustawa z 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela art. 20.

Senator sprawozdawca podkreśliła, że w trakcie prac komisji najwięcej uwagi poświęcono art. 9. Wokół niego toczyła się dyskusja i on też wzbudził najwięcej kontrowersji. Mówi on o systemie szkół ponadgimnazjalnych i w gruncie rzeczy dyskusyjne pozostaje, czy konsekwentnie nastąpi kontynuacja reformy systemu oświaty zapoczątkowanej w lipcu 1998 r. i tego, co wtedy uchwalił i Sejm i Senat, czy wszystko zostaje zaczęte w pewnym sensie od początku.

Senator sprawozdawca poinformowała, że w wyniku prac komisji i po wysłuchaniu przedstawicieli rządu oraz Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu komisja postanowiła zaproponować Izbie wprowadzenie 29 poprawek. Senator sprawozdawca omówiła i wyjaśniła proponowane poprawki.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie poprawki rozpatrzyły dwie komisje senackie podczas przerwy w obradach. Połączone komisje poparły 43 spośród 53 zgłoszonych ogółem poprawek. Mniejszość połączonych komisji poparła 4 poprawki.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Izba 61 głosami, przy 1 przeciw i 22 wstrzymujących się, podjęła uchwałę w sprawie rozpatrywanej ustawy:

Uchwała

Senat przyjął bez poprawek ustawę o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. W tym samym dniu została przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 9 lipca skierowała ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej przedstawił senator Zdzisław Maszkiewicz. Senator poinformował, że komisja postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Podkreślił też, że uchwalona przez Sejm 6 lipca br. ustawa jest realizacją wieloletnich wysiłków strony związkowej, zmierzających do stworzenia forum dialogu społecznego, prowadzonego w celu godzenia interesów pracowników i interesu pracodawców oraz dobra publicznego.

Senator sprawozdawca przypomniał, że idea utworzenia Komisji Trójstronnej do spraw Społeczno-Gospodarczych powstała w Polsce już prawie dziewięć lat temu, w roku 1992, w trakcie negocjacji paktu o przedsiębiorstwie państwowym w trakcie przekształceń. Mimo zobowiązania rządu do wniesienia do Sejmu projektu odpowiedniej ustawy już w 1993 r., dopiero w roku ubiegłym projekty ustaw powołujące komisję do życia i określające jej kompetencje oraz tryb pracy zostały przedłożone Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej. Na bazie tych projektów została wypracowana i 6 lipca br. uchwalona rozpatrywana ustawa.

Celem ustawy jest stworzenie forum społecznego, którego podstawowym zadaniem byłoby dążenie do osiągnięcia i zachowania pokoju społecznego poprzez prowadzenie dialogu społecznego. Ustawa nawiązuje do rozwiązań negocjacyjnych opartych na układzie trójstronnym, które Polska współtworzyła na gruncie międzynarodowym po odzyskaniu niepodległości po I wojnie światowej, wchodząc w skład Międzynarodowej Organizacji Pracy. Obecnie ciała trójstronne funkcjonują we wszystkich krajach Unii Europejskiej, bez wątpienia wpływając na poziom stosunków społecznych. Powołanie trójstronnej komisji jest więc kolejnym krokiem naszego państwa, ukierunkowanym na zbliżenie rozwiązań instytucjonalnych w tym zakresie w Polsce i w państwach Unii Europejskiej.

Jak wskazał senator sprawozdawca, ustawa określa zasady działania Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych, stanowiącej forum dialogu społecznego prowadzonego w celu godzenia interesów pracowników, interesów pracodawców oraz dobra publicznego. Komisja istniała już wcześniej, powołana uchwałą Rady Ministrów. Obecnie dzięki tej ustawie uzyskuje ona odpowiednie umocowanie ustawowe.

Senator zaznaczył, że ustawa określa szczegółowo tak zwane strony dialogu, ich skład i uprawnienia. W pracach komisji mają więc brać udział przedstawiciele związków zawodowych, związków pracodawców i rządu jako rzecznika interesu publicznego. Komisja dzieli się na trzy strony: rządową, pracowniczą i pracodawców. Stronę rządową stanowią osoby wyznaczone przez prezesa Rady Ministrów, w tym ministrowie. Jeden z nich będzie przewodniczącym. Stroną pracowniczą są reprezentanci tak zwanych reprezentatywnych organizacji związkowych, a stronę pracodawców stanowią przedstawiciele analogicznych organizacji pracodawców.

Ustawa określa też reprezentatywność organizacji pracowników i pracodawców na użytek uczestnictwa w składzie komisji. I tak za reprezentatywne z mocy ustawy - podobnie jak to zapisano w ustawie o związkach zawodowych - uznaje się: Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" i Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, ale także organizacje zrzeszające ponad trzysta tysięcy pracowników i działające w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności. Inne organizacje, nie spełniające tych warunków, mogą być zapraszane jako mające głos doradczy.

Stronę pracodawców tworzą: Konfederacja Pracodawców Polskich, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych i Związek Rzemiosła Polskiego, ale także te organizacje, które zrzeszają pracodawców zatrudniających więcej niż trzysta tysięcy pracowników, mają zasięg ogólnokrajowy i działają w jednostkach gospodarki narodowej oraz których podstawowy rodzaj działalności określony jest w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności. Strona pracodawców może zapraszać inne organizacje, nie spełniające tych warunków. Ich głos jest wówczas głosem doradczym.

O reprezentatywności organizacji pracodawców i pracowników nie wymienionych w ustawie z nazwy rozstrzyga Sąd Okręgowy w Warszawie. Organizacje reprezentatywne mają równą liczbę przedstawicieli w składzie komisji. Reprezentatywność związków zawodowych i organizacji pracodawców jest określona progami ilościowymi, z wyjątkiem organizacji wskazanych wprost w ustawie. Zdefiniowany tu termin "reprezentatywność organizacji" został wykorzystany w innych ustawach nowelizowanych przez rozpatrywany akt.

Prezes Rady Ministrów powołuje do udziału w pracach komisji nie tylko przedstawicieli rządu, organizacji pracodawców i pracowników, ale także samorządu terytorialnego, prezesa Narodowego Banku Polskiego, prezesa GUS. Pracami komisji kieruje prezydium komisji, któremu przewodniczy premier.

Senator sprawozdawca podkreślił, że prezentowana ustawa umożliwia także przeniesienie dialogu z forum krajowego na niższe szczeble terytorialne, daje bowiem podstawę prawną do tworzenia wojewódzkich komisji dialogu społecznego. Komisję wojewódzką powołuje wojewoda. Do właściwości takiej komisji należy wyrażanie opinii w sprawach objętych zadaniami związków zawodowych lub organizacji pracodawców, będących w kompetencji administracji rządowej i samorządowej z terenu województwa. Ten element ustawy ma na celu zbliżenie dialogu społecznego do społeczeństwa.

Ustawa zawiera też instruktażowe terminy realizacji poszczególnych etapów prac nad opiniowaniem projektu ustawy budżetowej. W szczególności opiniowaniu podlegają propozycje rządu dotyczące wzrostu wynagrodzeń w gospodarce narodowej, w tym w państwowej sferze budżetowej, a także u przedsiębiorców, oraz propozycje wzrostu emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepisy te są więc zharmonizowane także z ustawą o związkach zawodowych i organizacjach pracodawców, gdyż przesuwają kompetencje dotyczące opiniowania ustawy budżetowej do zakresu działań komisji trójstronnej.

Kończąc swe wystąpienie, senator Z. Maszkiewicz wyraził nadzieję, że - zważywszy na świadomość wagi wspólnego rozwiązywania problemów w miejsce konfliktów między partnerami społecznymi, a także na świadomość wagi lepszego, niegenerującego konfliktów przygotowywania projektów rozwiązań prawnych - Izba przyjmie w drodze konsensusu ustawę, której od lat oczekują partnerzy społeczni, ustawę wielkiej wagi dla dialogu społecznego.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej w sprawie rozpatrywanej ustawy przedstawił senator Stefan Konarski. Senator poinformował, że Komisja Ustawodawcza zajmowała się tą ustawą na dwóch posiedzeniach: 20 i 26 lipca. W opinii komisji, jest bardzo istotne, żeby tak długo oczekiwane uregulowanie ustawowe dotyczące umocowania tej tak ważnej instytucji - instytucji mającej zapobiegać właśnie konfliktom - nastąpiło nie na mocy uchwały, jak dotychczas, ale ustawy. Stąd też Komisja Ustawodawcza również postanowiła przedłożyć wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i jednomyślnie, 86 głosami, powziął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o cenach

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 5 lipca br. i w tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 6 lipca br., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie komisji przedstawił senator Adam Rychliczek, który przypomniał, że omawiana ustawa zastępuje czternastokrotnie nowelizowaną ustawę z 26 lutego 1982 r. o takim samym tytule. Nowa ustawa uwzględnia realia gospodarcze ograniczające możliwość ingerowania w swobodne ustalanie cen do ściśle określonych ustawowo przypadków. Ustawa stanowi ważny instytucjonalny element gospodarki rynkowej, mający na celu ustawowe zagwarantowanie zasady swobody ustalania ceny oraz jej ochronę przed administracyjnymi ograniczeniami, z wyjątkiem ograniczeń uzasadnionych ważnym interesem publicznym oraz chroni interesy przedsiębiorców i nabywców towarów i usług, które mogą być zagrożone w razie nadużycia swobody ustalania cen. Ustawa daje gwarancję ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.

Jak stwierdził senator A. Rychliczek, ustawa określa procedurę ustalania cen urzędowych na środki farmaceutyczne i materiały medyczne, przewidując w tym zakresie udział przedsiębiorców zajmujących się wytwarzaniem środków farmaceutycznych i materiałów medycznych i obrotem nimi.

Art. 7 ustawy ustanawia Zespół do spraw Gospodarki Lekami, który ma być powołany przy ministrze właściwym do spraw zdrowia. Zespół ten będzie się zajmował przygotowaniem i przedstawieniem resortowi zdrowia stanowisk w zakresie ustalenia cen urzędowych oraz wykazów środków farmaceutycznych i materiałów medycznych.

Ustawa reguluje ponadto sposoby informowania o charakterystyce jakościowej towarów - mówi o tym art. 10; reguluje zasady obniżania przez producentów i sprzedawców cen towarów niepełnowartościowych - art. 11; wypełnia lukę prawną w zakresie ustawowego obowiązku uwidaczniania cen towarów i usług oraz dostosowuje przepisy dotyczące podania ceny do standardów prawnych Unii Europejskiej.

W opinii sprawozdawcy Komisji Gospodarki Narodowej, wprowadzenie w życie ustawy nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa, a przyjęte regulacje w zakresie środków farmaceutycznych i materiałów medycznych pozwolą ograniczyć rosnące wydatki, między innymi kas chorych, przeznaczone na ich refundację.

Ustawa ustala marżę hurtową na leki liczoną przez przedsiębiorców prowadzących obrót hurtowy od ceny urzędowej hurtowej. Marża ta, zgodnie z ustawą, wyniesie 9,91%, marże detaliczne dla aptek, w sześciu przedziałach - od 40% do 12% w zależności od ceny hurtowej leków, a w siódmym przedziale, dla leków powyżej 100 zł - 12 zł.

W art. 8 omawiany akt prawny daje radzie gminy i radzie powiatu możliwość ustalania cen urzędowych za usługi przewozowe transportu zbiorowego, a radzie gminy - także za przewozy taksówkami.

Jak poinformował senator A. Rychliczek, w toku prac komisji najwięcej kontrowersji budziła sprawa marż na detaliczną sprzedaż leków. Środowiska aptekarskie, reprezentowane przez Naczelną Izbę Aptekarską, sygnalizowały problem zbyt niskich marż detalicznych na leki, szczególnie droższe, argumentując to ciągłym obniżaniem się rentowności aptek. Ten spadek rentowności związany jest z wyższymi kosztami utrzymania lokali, ze sferą płac, ze wzrostem cen nośników energii, sprzętu i systemów komputerowych, które ciągle trzeba udoskonalać i modernizować, wraz ze zmianami przepisów finansowych oraz z faktem wprowadzenia siedmioprocentowej stawki VAT od zakupionych leków.

Komisja po wysłuchaniu stanowisk Naczelnej Izby Aptekarskiej, Stowarzyszenia Przedstawicieli Firm Farmaceutycznych w Polsce, przedstawicieli resortów zdrowia i finansów postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie ustawy o cenach bez poprawek.

Do stanowiska Komisji Gospodarki Narodowej zgłoszono wniosek mniejszości, który przedstawił senator Kazimierz Drożdż. Jak poinformował, postulowany wniosek zmierzał do zastąpienia w art. 7 w ust. 3 w pkt 9 w kolumnie "Marża detaliczna liczona od ceny hurtowej" wyrazów "12 zł" wyrazami "11%". W opinii wnioskodawców, ma to zapewnić aptekom zwrot rzeczywistych kosztów ponoszonych przy sprzedaży drogich leków. Jak stwierdził senator K. Drożdż, intencją rządu i Sejmu było zmniejszenie kosztów leków ponoszonych przez pacjentów oraz zmniejszenie wysokości kosztów refundacji leków ponoszonych przez kasy chorych, co jednak nie może odbywać się kosztem aptek. Tymczasem projekt rządowo-sejmowy przewiduje, że apteki będą albo dopłacać do drogich leków, albo sprzedawać je po kosztach, albo uzyskiwać minimalny zysk. Zdaniem senatora, wniosek zmierza do usunięcia tej oczywistej nieprawidłowości.

W debacie nad ustawą o cenach zgłoszono wnioski o charakterze legislacyjnym. Ich autorami byli senatorowie Kazimierz Kleina, Wojciech Kruk i Janusz Lorenz.

Podczas przerwy w debacie zgłoszone wnioski rozpatrzyła Komisja Gospodarki Narodowej, która podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

Zgodnie z Regulaminem Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Na 84 obecnych senatorów za wnioskiem opowiedziało się 57, 25 osób było przeciw, a 2 wstrzymały się od głosu. Wobec wyników głosowania Senat podjął uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustaw o cenach.

Senat wprowadził zmiany do ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 9 lipca br., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie. Sprawozdanie przedstawił senator Marek Waszkowiak.

W swoim wystąpieniu senator zaznaczył, że ustawa ma na celu implementację do polskiego systemu prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 19 maja 1998 r. w sprawie ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych.

Zasadniczym celem wprowadzenia w Unii Europejskiej tej dyrektywy było zredukowanie ryzyka wynikającego z funkcjonowania systemów płatności i powiązanych z nimi systemów rozrachunku papierów wartościowych ze szczególnym uwzględnieniem wyeliminowania skutków upadłości jednego z uczestników takiego systemu, a tym samym jej wpływu na stabilność całego systemu finansowego. Dyrektywa i ustawa zmierzają między innymi do: po pierwsze, wyeliminowania retroaktywnych skutków wynikających z ogłoszenia upadłości uczestnika systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych, dotychczas bowiem była możliwość wycofania jego zlecenia rozrachunku zrealizowanego w systemie przed ogłoszeniem upadłości; po drugie, zapewnienia wypełniania zobowiązań przez uczestnika z tytułu jego uczestnictwa w systemie oraz jego zleceń rozrachunków wprowadzonych do systemu przed ogłoszeniem upadłości jego uczestnika poprzez wykorzystanie środków finansowych i papierów wartościowych dostępnych na jego rachunku w dniu otwarcia postępowania; po trzecie, zapewnienia praw do papierów wartościowych i realizacji praw z papierów wartościowych ustanowionych jako zabezpieczenie z tytułu uczestnictwa w systemie uczestnika, wobec którego ogłoszono upadłość, na rzecz innego uczestnika systemu lub na rzecz banku centralnego z tytułu przeprowadzonych przez tego uczestnika z bankiem centralnym operacji.

Na zakończenie swojego wystąpienia senator M. Waszkowiak poinformował, że Komisja Nadzwyczajna Legislacji Europejskiej przeanalizowała ustawę i wniosła do niej pięć poprawek, o których poparcie w imieniu komisji zaapelował.

W debacie nad ustawą wniosek o charakterze legislacyjnym złożył senator M. Waszkowiak. Podczas przerwy w obradach postulowane zmiany rozpatrzyła Komisja Gospodarki Narodowej, która poparła wszystkie zgłoszone w debacie poprawki.

W kolejnych głosowaniach Senat opowiedział się za proponowanymi zmianami i jednomyślnie, 85 głosami, podjął uchwałę w sprawie ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami:

Uchwała

Ustawa o czasie pracy kierowców - przyjęta z poprawkami

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 9 lipca br., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie komisji przedstawił senator Andrzej Sikora. Senator poinformował, że celem opiniowanej ustawy jest dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej w zakresie regulacji czasu pracy kierowców, który obecnie regulowany jest przepisami ogólnymi w ustawie - Kodeks pracy.

Ponadto ustawa transponuje do prawa polskiego normy ustawodawstwa Unii Europejskiej w tym zakresie, zawarte w rozporządzeniu Rady z 20 grudnia 1985 r. Normy te, mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, określają: minimalny wiek kierowców, dopuszczalne okresy prowadzenia pojazdów, obowiązkowe przerwy w ich prowadzeniu, czas pracy oraz obowiązki pracodawców w zakresie zagwarantowania prawidłowości wykonywania przewozów.

Ustawa zawiera ponadto wyłączenia w stosunku do niektórych rodzajów przewozów, a także przepisy uwzględniające specyfikę pracy kierowców, odnoszące się do czasu pracy kierowców będących pracownikami w rozumieniu kodeksu pracy.

Ustawa określa maksymalny czas prowadzenia pojazdu, który wynosi dziewięć godzin na dobę, z możliwością przedłużenia do dziesięciu godzin, jednak nie częściej niż dwukrotnie w każdym tygodniu. Kolejny zapis ustawowy dotyczy całkowitego czasu prowadzenia pojazdu w każdym okresie dwutygodniowym, który to czas całkowity nie może przekroczyć dziewięćdziesięciu godzin.

W każdej dobie kierowca wykorzystuje co najmniej jedenaście godzin nieprzerwanego odpoczynku, który może być skrócony nie więcej niż do dziewięciu godzin i nie częściej niż trzykrotnie w ciągu jednego tygodnia. Równoważny okres odpoczynku kierowca ma obowiązek wykorzystać przed upływem następnego tygodnia. W każdym tygodniu kierowca obowiązany jest wykorzystać odpoczynek w wymiarze co najmniej czterdziestu pięciu kolejnych godzin, z możliwością skrócenia do trzydziestu sześciu lub dwudziestu czterech godzin, w zależności od miejsca udzielenia odpoczynku.

Szczególne uregulowanie dobowego odpoczynku dotyczy kierowcy, którego pojazd przewożony jest promem lub pociągiem. Po czteroipółgodzinnym okresie prowadzenia pojazdu kierowca obowiązany jest wykorzystać co najmniej czterdziestopięciominutową przerwę, chyba że zaczyna on okres odpoczynku.

Jak poinformował senator sprawozdawca, komisja po wysłuchaniu przedstawiciela rządu i po zapoznaniu się z uwagami Biura Legislacyjnego oraz po przeprowadzonej dyskusji przyjęła sześć poprawek.

W kolejnych głosowaniach Senat poparł wszystkie poprawki zawarte w stanowisku Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej, a następnie jednomyślnie, 84 głosami, podjął uchwałę w sprawie ustawy o czasie pracy kierowców:

Uchwała

Senat poparł ustawę o ratyfikacji Konwencji o prawie właściwym dla wypadków drogowych

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 5 lipca br. i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 6 lipca br., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przekazała senator Genowefa Ferenc. Senator przypomniała, że konwencja o prawie właściwym dla wypadków drogowych została sporządzona 4 maja 1971 r. w ramach 11. Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego. Po ratyfikowaniu jej przez pierwsze trzy państwa, czyli Austrię, Belgię i Francję, weszła ona w życie 3 czerwca 1975 r. Obecnie stronami tej konwencji jest szesnaście państw europejskich, a mianowicie: Austria, Belgia, Białoruś, Bośnia, Hercegowina, Chorwacja, Czechy, Francja, Hiszpania, Holandia, Jugosławia, Łotwa, Luksemburg, była Jugosłowiańska Republika Macedonii, Słowacja, Słowenia i Szwajcaria.

Ponieważ Polska nie była reprezentowana na 11. Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego, na podstawie art. 18 tej konwencji może do niej przystąpić, składając dokument przystąpienia. Zgodnie z trybem przyjętym w konwencjach konferencji haskiej przystąpienie stanie się obowiązujące w stosunkach między Rzecząpospolitą Polską a państwami-stronami konwencji, które złożą dyspozytariuszowi oświadczenie o przyjęciu naszego przystąpienia.

Zgodnie z art. 1 konwencja określa prawo właściwe do pozaumownej odpowiedzialności cywilnej, wynikającej z wypadków drogowych, niezależnie od rodzaju postępowania, w którym dochodzi do tej odpowiedzialności.

Postanowienia konwencji mają więc charakter norm kolizyjnych, wskazujących właściwe prawo materialne dla odpowiedzialności cywilnej. Zgodnie z konwencją jest to przede wszystkim prawo państwa, w którym miał miejsce wypadek drogowy, a w określonych sytuacjach może być to również prawo państwa, w którym jest zarejestrowany pojazd, albo prawo państwa, w którym pojazdy stale się znajdują, jeżeli są w ogóle zarejestrowane lub jeśli są zarejestrowane w kilku państwach. Niezależnie od wskazanego przez konwencję prawa właściwego należy również uwzględniać przepisy o bezpieczeństwie ruchu drogowego, które obowiązują w miejscu i w czasie wypadku.

Konwencja reguluje ponadto zasady jej stosowania w państwach o zróżnicowanym systemie prawnym oraz pod względem innych porozumień międzynarodowych.

Konwencja nie zawiera żadnych postanowień sprzecznych z polskim porządkiem prawnym, jednocześnie rozwija przepis art. 31 §1 ustawy z  12 listopada 1965 r. - Prawo prywatne międzynarodowe, zgodnie z którym zobowiązanie niewynikające z czynności prawnej podlega prawu państwa, w którym nastąpiło zdarzenie będące źródłem tego zobowiązania. Związanie się Rzeczypospolitej Polskiej konwencją będzie skutkować w stosunkach między Polską a stronami konwencji wyłączeniem stosowania tego przepisu ustawy i zastąpieniem go przepisami konwencji.

Senator Genowefa Ferenc zwróciła uwagę, że związanie się Polski postanowieniami konwencji umożliwi ponadto wskazanie prawa właściwego dla odpowiedzialności cywilnej z tytułu wypadku na mocy umowy międzynarodowej, a nie na mocy prawa wewnętrznego. Z uwagi na stale rosnący kołowy ruch samochodowy, a tym samym na stale rosnący udział w wypadkach drogowych obywateli polskich za granicą i cudzoziemców w Polsce, pożądane jest ustanowienie takich jednolitych zasad prawnych mających zastosowanie do odpowiedzialności cywilnej w razie wypadków drogowych.

Konwencja powinna zostać ratyfikowana w trybie przewidzianym w art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na fakt, że postanowienia dotyczą spraw stanowiących materię ustawową, wymagają zatem regulacji ustawowej. W prawie polskim sprawy z tego zakresu reguluje już wspomniane prawo prywatne międzynarodowe oraz kodeks cywilny. Konwencja zawiera przepisy samowykonalne, stąd nie ma konieczności zmiany polskiego prawa wewnętrznego czy też zastosowania środków wykonawczych, będzie mogła być ona zatem stosowana bezpośrednio na podstawie art. 91 konstytucji.

Kluczowe dla tekstu przedstawionej konwencji są następujące artykuły: art. 3, mówiący o tym, że prawem właściwym jest prawo wewnętrzne państwa, w którym nastąpił wypadek, oraz art. 4, opisujący kilka konkretnych sytuacji, w których przyjmuje się wyjątki od postanowień przedstawionej zasady ogólnej. Przestrzeganie tych zapisów spowoduje uproszczenie procedur prawnych i odszkodowawczych dla obywateli naszego kraju, którzy z roku na rok podróżują częściej i dalej, ale ulegają też, niestety, kolizjom i wypadkom drogowym. Art. 20 określa, że konwencja dla każdego kolejnego ratyfikującego ją państwa obowiązuje przez pięć lat i przy braku jej wypowiedzenia ulega milcząco przedłużeniu na kolejne pięć lat. Związanie się Rzeczypospolitej Polskiej niniejszą konwencją nie spowoduje dodatkowych obciążeń dla budżetu państwa.

W głosowaniu Senat jednomyślnie, 84 głosami, opowiedział się za przyjęciem bez poprawek ustawy o ratyfikacji Konwencji o prawie właściwym dla wypadków drogowych.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o czasowym pobycie członków sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i członków sił zbrojnych Republiki Federalnej Niemiec na terytorium drugiego państwa

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 5 lipca br. i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu w 6 lipca br., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do dwóch komisji, Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie połączonych komisji przedstawił senator Zbigniew Zychowicz, który poinformował, ze komisje po rozpatrzeniu ustawy sejmowej zaproponowały przyjęcie jej bez poprawek.

Senator Z. Zychowicz zwrócił uwagę, że problematyka regulowana tą ustawą jest już w jakiejś mierze regulowana w dwóch innych aktach, mianowicie w umowie NATO SOFA z 19 czerwca 1951 r., którą Polska stosunkowo niedawno podpisała, a także w ustawie z 23 września 1999 r. o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i o zasadach ich przemieszczania się przez polskie terytorium. Zważywszy jednak na szczególny charakter stosunków łączących Polskę z Republiką Federalną Niemiec, ustawa o czasowym pobycie członków sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i członków sił zbrojnych Republiki Federalnej Niemiec na terytorium drugiego państwa niejako wychodzi poza sztywne ramy określone szczególnie w akcie NATO SOFA z 1951 r. i nieco jego postanowienia liberalizuje, ale z pełnym poszanowaniem zasady wzajemności.

W debacie senator Józef Frączek zgłosił wniosek dotyczący odrzucenia rozpatrywanej ustawy sejmowej. Do wniosku podczas przerwy w obradach negatywnie ustosunkowały się Komisja Obrony Narodowej oraz Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje podtrzymały swoje dotychczasowe stanowisko.

W głosowaniu wniosek senatora J. Frączka nie uzyskał akceptacji Senatu. Za wnioskiem opowiedziało się 6 senatorów, 48 było przeciw, a 27 osób wstrzymało się od głosu.

W kolejnym głosowaniu Senat poparł stanowisko połączonych komisji i 49 głosami, przy 1 głosie przeciw i 32 wstrzymujących się, podjął uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o czasowym pobycie członków sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i członków sił zbrojnych Republiki Federalnej Niemiec na terytorium drugiego państwa.

Senat zaakceptował ustawę o ratyfikacji Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 5 lipca br. Tego samego dnia została przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 6 lipca skierowała ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Praw Człowieka i Praworządności przedstawił senator Zbigniew Romaszewski. Senator sprawozdawca podkreślił, że przygotowanie stawy o ratyfikowaniu Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego trwa właściwie od ponad pięćdziesięciu lat. Źródła tej ustawy należy bowiem poszukiwać w trybunale norymberskim, który sądził zbrodnie faszyzmu. Od tego momentu idea powołania międzynarodowego trybunału karnego, który zajmowałby się przestępstwami przeciwko ludzkości, zbrodniami przeciwko ludzkości, ludobójstwem, zbrodniami wojennymi, właściwie przez cały czas była przedmiotem zainteresowania społeczności międzynarodowej. Debaty na ten temat trwały bardzo długo, a nasiliły się szczególnie po wydarzeniach mających miejsce na Półwyspie Bałkańskim, a więc w Bośni, w Kosowie, podczas całego konfliktu bałkańskiego, jak również po ludobójstwie w Ruandzie w latach dziewięćdziesiątych. Powołano specjalne trybunały w Hadze, które odrębnie miały się zajmować sprawą Ruandy, oddzielnie - sprawą konfliktu bałkańskiego. Te trybunały funkcjonują do dziś, a problem ogólnego, traktatowego uregulowania sprawy odpowiedzialności karnej za zbrodnie ludobójstwa pozostawał przedmiotem dyskusji.

Ostatecznie przyjęto konwencję o powołaniu Międzynarodowego Trybunału Karnego, która w 1999 r. została w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej podpisana przez minister Hannę Suchocką, a obecnie Senat w drodze ustawy ma wyrazić zgodę na ratyfikowanie Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Odnosząc się do statutu trybunału rzymskiego, senator sprawozdawca podkreślił, że są to niewątpliwie poprawne procedury karne, dotyczące zarówno sfery ścigania, jak i sfery postępowania przed trybunałem, a także sfery wykonawczej. Trybunał ten ściga zbrodnie przeciw ludzkości, ściga zbrodnie ludobójstwa, ściga zbrodnie wojenne i jest uprawniony do karania ich karą dożywotniego pozbawienia wolności, karą pozbawienia wolności do lat trzydziestu - jako karami zasadniczymi; jako kara dodatkowa może zostać nałożona kara grzywny. Kara pozbawienia wolności orzeczona przez trybunał jest wykonywana w państwie wyznaczonym przez trybunał. Natomiast kara grzywny jest realizowana zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatel jest sądzony, i przekazywana na rzecz trybunału.

Senator Z. Romaszewski zaakcentował, że osoby, które mają do czynienia z problemami praw człowieka, przyjmą tę ustawę z uczuciem pewnej ulgi. Wreszcie bowiem zbrodniarze nie będą całkowicie bezkarni, tak jak to było na przykład w Kambodży, gdzie w zasadzie wszystkie zbrodnie pozostały nieukarane. Jest to jednak właściwie pierwsza forma wprowadzania międzynarodowych sankcji wobec zbrodniarzy, sankcji za wojenne zbrodnie przeciw ludzkości. I to jest - w opinii senatora sprawozdawcy - bardzo ważne.

Zakres podmiotowy tej ustawy dotyczy wszystkich zbrodniarzy na całym świecie. Państwa ratyfikujące są oczywiście związane statutem, możliwe jest jednak również uczestnictwo innych państw i wyrażenie przez nie zgody na jurysdykcję trybunału rzymskiego w poszczególnych sprawach. Takie państwa nie są sygnatariuszami statutu, ale w konkretnych sprawach mogą wyrażać zgodę na osądzenie przestępstw.

Senator sprawozdawca podkreślił, że ustawa ta w pewien sposób zwiastuje rodzenie się świata globalnego, świata, który zaczyna być ujednolicany również jeżeli chodzi o odpowiedzialność karną. Jest to pierwsza tego rodzaju ustawa. Wynika z tego, oczywiście, niezwykle istotny problem suwerenności państwa, albowiem państwo, które przekazuje pod jurysdykcję rzymskiego trybunału karnego swoich obywateli, w tym momencie w jakiś sposób ogranicza swoją suwerenność, ogranicza zakres swojej jurysdykcji.

Następna kwestia związana z tą ustawą ma charakter konstytucyjny. Chodzi bowiem o przekazywanie w ręce trybunału swoich obywateli, tymczasem nasza konstytucja w art. 55 mówi, że "ekstradycja obywatela polskiego jest zakazana". Zdaniem senatora, zastąpienie słowa "ekstradycja" słowem "dostarczenie" i cała związana z tym argumentacja jest próbą bardzo skomplikowanego prawniczego obejścia przepisu konstytucji. I to jest bardzo poważny problem.

Kolejna kwestia dotyczy ratyfikacji, tego, czy taka ustawa powinna być ratyfikowana w trybie art. 89 konstytucji, a więc w normalnym trybie ratyfikacyjnym, jak ustawa zwykła, czy też należałoby taką ustawę traktować jako ustawę podlegającą ratyfikacji z art. 90, który mówi, że Rzeczpospolita może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organu władzy państwowej w niektórych sprawach. W opinii senatora, nie ulega wątpliwości, że mamy tutaj do czynienia z przekazaniem władzy państwa w ręce organu międzynarodowego. W związku z tym ratyfikacja ustawy powinna odbywać się zgodnie z art. 90, co przy tak prostej ustawie, tak jednoznacznej w swojej wymowie społeczno-politycznej nie jest trudne. Ratyfikacja taka wymaga bowiem tylko zgody większości kwalifikowanej, 2/3 w Sejmie i 2/3 w Senacie, a tak jednoznacznie pozytywna ustawa, jak ustawa o Międzynarodowym Trybunale Karnym, ustawa, która odpowiada na pewne niezwykle głębokie światowe bolączki, nie wywoływałaby zapewne większych sporów. Komisja stanęła jednak na stanowisku, że ratyfikacja tak ważnej ustawy, której opracowywanie trwało tak długo, bo ponad pięćdziesiąt lat, jest sprawą o znaczeniu podstawowym. W tej sytuacji komisja postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Stanisław Jarosz. Jak stwierdził, członkowie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej również mieli do przedstawiciela rządu szereg pytań dotyczących kwestii dopuszczalności ekstradycji, zastępowania słowa "ekstradycja" słowem "dostarczenie", w kwestiach, o których mówił również sprawozdawca Komisji Praw Człowieka i Praworządności, dotyczących trybu ratyfikacji, a więc art. 90 czy art. 89 konstytucji. Doszli jednak do wniosku, że przeważają argumenty przedstawione przez stronę rządową i ekspertów z tej dziedziny, i że te wątpliwości, które pojawiły się w czasie prac sejmowych (w Sejmie był nawet projekt poselski innego trybu ratyfikacji, który nie zyskał akceptacji) są wyjaśnione. Korzyści, jakie osiąga się dzięki ratyfikacji, dzięki wejściu w życie tej ustawy, są zasadnicze, a kwestii dotyczących konstytucji czy suwerenności na etapie prac senackiej Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej nie da się rozstrzygnąć w sposób ostateczny.

Senator sprawozdawca poinformował ponadto, że dyskusja związana z ustawą dotyczyła również problemu kosztów ratyfikacji i kosztów ponoszonych przez Polskę wtedy, kiedy ustawa wejdzie w życie, a więc kwestii składek oraz pewnego dostosowania polskiego systemu prawnego po wejściu w życie tych przepisów.

Ostatecznie komisja zdecydowała rekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Po dyskusji Senat przeprowadził głosowanie nad wnioskiem komisji o przyjęcie ustawy bez poprawek. Izba 80 głosami, przy 1 przeciw i 2 wstrzymujących się, zaakceptowała ten wniosek i podjęła uchwałę w sprawie ustawy o ratyfikacji Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji konsularnej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Kazachstanu, podpisanej w Warszawie dnia 27 listopada 1997 r.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 113. posiedzeniu, 19 lipca br. Do Senatu została przekazana 20 lipca. Marszałek Senatu 24 lipca skierowała ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Zbigniew Zychowicz. Jak poinformował, komisja po rozpatrzeniu ustawy na posiedzeniu 31 lipca postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie jej bez poprawek. Senator sprawozdawca wyjaśnił też, że jest to rutynowa ratyfikacja nowych konwencji w miejsce istniejących niegdyś ze Związkiem Radzieckim. Teraz podpisujemy je z nowymi republikami.

Senat w głosowaniu podzielił to stanowisko i 80 głosami, przy 3 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 113. posiedzeniu, 19 lipca br. Do Senatu została przekazana 20 lipca. Marszałek Senatu 24 lipca skierowała ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przedstawił senator Janusz Lorenz. Senator zaznaczył, że celem ustawy o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej jest promowanie współpracy, aby skutecznie zapobiegać międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i zwalczać ją. Konwencja ma zastosowanie do takich przestępstw, jak: udział w zorganizowanej grupie przestępczej, pranie dochodów z przestępstw, przekupstwo oraz czyny przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, a nadto przestępstw poważnych, które zostały zdefiniowane jako takie, w odniesieniu do których może być zastosowana kara pozbawienia wolności w wysokości co najmniej czterech lat lub kara surowsza.

Przestępstwo ma charakter międzynarodowy, jeżeli: zostało popełnione w więcej niż jednym państwie; popełnione jest w jednym państwie, lecz istotna część przygotowań do niego, planowanie, kierowanie lub kontrola nad nim przebiegały w innym państwie; zostało popełnione w jednym państwie, lecz była w nie zaangażowana zorganizowana grupa przestępcza, prowadząca działalność przestępczą w więcej niż jednym państwie; przestępstwo popełnione jest w jednym państwie, lecz powoduje skutki w innym państwie.

Senator sprawozdawca zaznaczył, iż w związku z tym, że konwencja dotyczy wolności, praw i obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji, jak również spraw uregulowanych w ustawie, jej ratyfikacja przez prezydenta Rzeczypospolitej wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie. Senator poinformował, że uchwalona przez Sejm 19 lipca ustawa o ratyfikacji uzyskała pełną aprobatę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, a co za tym idzie, komisja postanowiła wnieść o jej przyjęcie bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Praw Człowieka i Praworządności przedstawiła senator Jolanta Danielak. Jak podkreśliła, konwencja ta przede wszystkim ustanawia szereg ważnych pojęć i instytucji, które są przewidziane do zwalczania przestępczości zorganizowanej. Uregulowania konwencji dają szansę na skuteczne zwalczanie tak groźnego zjawiska, jakim jest międzynarodowa przestępczość zorganizowana.

Senator sprawozdawca zaznaczyła też, że konwencja ta ma swój bardzo polski rodowód, bo to Polska w maju 1996 r. zgłosiła inicjatywę jej opracowania. Jeszcze w tym samym roku prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przedstawił Zgromadzeniu Ogólnemu Narodów Zjednoczonych projekt tej konwencji, a w lipcu 2000 r. zakończono prace i sygnował ją właściwie cały świat.

Senator sprawozdawca poinformowała, że komisja postanowiła wnieść o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu podzielił stanowisko komisji i jednomyślnie, 84 głosami, powziął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Ustawa o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych - przyjęta bez poprawek

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. Do Senatu została przekazana 12 lipca. W tym samy dniu marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja, po rozpatrzeniu ustawy, przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Jolanta Danielak. Senator sprawozdawca zaznaczyła, że ustawa ta określa zasady postępowania przy gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych w celu wykrywania i ścigania sprawców przestępstw oraz zapobiegania i zwalczania przestępczości, a także wskazuje podmioty właściwe w tych sprawach. Senator zaakcentowała, że jest to bardzo ważna regulacja ustawowa, niemniej jednak komisja podczas swoich prac postanowiła dokonać pewnych zasadniczych zmian w projekcie, który wpłynął do Senatu z Sejmu, mianowicie nie podzieliła stanowiska Sejmu dotyczącego zapisu w rozdziale 2, który mówi o Krajowym Centrum Informacji Kryminalnych.

Komisja nie podzieliła stanowiska sejmowego, które zakłada, że Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych stanowi odrębną strukturę administracyjną, podległą prezesowi Rady Ministrów. Komisja uznała, że absolutnie wystarczające będzie umocowanie tego centrum na poziomie komendanta głównego. A to z uwagi na fakt, że to Policja, a nie inne instytucje zajmujące się zwalczaniem przestępczości, jest głównym dysponentem informacji kryminalnych, jest głównym ich twórcą, a ponad 90% tych informacji służy głównie działaniom policyjnym.

Zgodnie z rozstrzygnięciami przyjętymi przez Europol 21 listopada 1999 r. to Policja powinna być głównym dysponentem danych dotyczących zjawisk kryminalnych. Dlatego też komisja postanowiła wnieść o przyjęcie szeregu poprawek związanych z innym umocowaniem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych, a także pozostałych poprawek przedstawionych w  sprawozdaniu komisji, dotyczących uściślenia kwestii dostępności do tychże danych, jak również możliwości ich przetwarzania. Łącznie komisja zaproponowała 30 poprawek.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji. Senatorowie: Jerzy Borcz, Stefan Jurczak, Krzysztof Kozłowski, Andrzej Mazurkiewicz, Marek Waszkowiak, Ireneusz Zarzycki przedstawili wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Wszystkie zgłoszone wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyła komisja senacka podczas przerwy w obradach. Komisja poparła wniosek senatorów o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 54 ust.1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 54 głosami, przy 28 przeciw i 2 wstrzymujących się, poparł ten wniosek i podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Program dla Odry - 2006"

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. Do Senatu została przekazana 12 lipca. W tym samym dniu marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Ochrony Środowiska. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Franciszek Bachleda-Księdzularz. Jak wskazał, przedmiotem rozpatrywanej ustawy jest ustanowienie programu wieloletniego "Program dla Odry - 2006", określanego dalej jako program, obejmującego swym zakresem modernizację odrzańskiego systemu wodnego.

Program został oparty na następujących zasadach. Będzie on realizowany w latach 2002-2016. W ramach programu podejmuje się zadania dotyczące zbudowania systemu biernego i czynnego zabezpieczenia przeciwpowodziowego, ochrony środowiska przyrodniczego i czystości wód, usunięcia szkód powodziowych, prewencyjnego zagospodarowania przestrzennego oraz renaturyzacji ekosystemów, zwiększenia lesistości, utrzymania i rozwoju żeglugi śródlądowej, energetycznego wykorzystania rzek.

Program jest realizowany przez Radę Ministrów, która ustanowi pełnomocnika rządu do spraw "Programu dla Odry - 2006", określając w drodze rozporządzenia między innymi zakres udzielonych mu upoważnień. Tworzy się Komitet Sterujący "Programu dla Odry - 2006" jako organ opiniodawczo-doradczy Rady Ministrów w zakresie realizacji zadań programu.

Łączne nakłady na finansowanie programu w całym okresie jego realizacji nie mogą przekroczyć kwoty 9 miliardów 48 milionów 960 tysięcy 386 zł, w tym 5 miliardów 561 milionów 591 tysięcy 582 zł z budżetu państwa, ustalonej w cenach zadań z roku 2001 i przeliczanej na ceny z roku realizacji zadań.

Senator sprawozdawca przedstawił następnie i omówił 13 poprawek, których wprowadzenie do ustawy rekomendowała Izbie komisja.

Wniosek mniejszości Komisji Ochrony Środowiska przedstawił senator Marek Waszkowiak. Senator podkreślił, że "Program dla Odry - 2006" był opracowywany od wielu lat, i dlatego mniejszość Komisji Ochrony Środowiska uważa, że skoro udało się doprowadzić do szczęśliwego finału przygotowanie ustawy dotyczącej ustanowienia tego programu z załącznikiem finansowym, co jest bardzo istotne, to jak najszybciej należy ją wprowadzić w życie.

W opinii mniejszości, najlepiej byłoby przyjąć ustawę bez poprawek, aby po podpisaniu jej przez prezydenta ludzie, którzy od wielu lat działają w województwach nadodrzańskich, samorządowcy, wojewodowie, ale również działacze regionalni, dostali instrument, na który czekają. Zaczynają się prace nad budżetem państwa i dobrze by było, aby w tych materiałach budżetowych znalazły się pierwsze wydatki na "Program dla Odry - 2006".

Propozycje wprowadzenia poprawek do ustawy zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyła senacka komisja podczas przerwy w obradach. Komisja poparła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

W pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Izba 50 głosami, przy 24 przeciw i 9 wstrzymujących się, poparła ten wniosek i podjęła uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 112. posiedzeniu, 6 lipca br. Tego samego dnia została przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 9 lipca skierowała ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Ochrony Środowiska oraz Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawił senator Józef Frączek. Senator poinformował, że komisja na swym posiedzeniu 17 lipca szczegółowo zapoznała się z przedstawioną inicjatywą obywatelską i w pełni poparła intencje oraz merytoryczną zawartość rozpatrywanej ustawy.

Senator sprawozdawca przypomniał też, że ustawa o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju do tych strategicznych zasobów zalicza: wody podziemne oraz wody powierzchniowe w ciekach naturalnych i w ich źródłach, wody polskich obszarów morskich wraz z pasem nadbrzeżnym, lasy państwowe oraz złoża kopalin.

Jak wskazał senator sprawozdawca, intencją tej ustawy jest, aby gospodarowanie strategicznymi zasobami naturalnymi było prowadzone zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju w interesie dobra ogólnego. Żyjemy w czasach, w których inwazja przemysłu oraz urbanizacja miast bardzo często zakłócają właśnie rozwój przyrody, rozwój zrównoważony. Dlatego, aby zachować dla przyszłych pokoleń te nasze najcenniejsze dobra, powstała inicjatywa obywatelska, która w naszym prawodawstwie jest rodzajem inicjatywy rzadko spotykanym, ale niezwykle cennym. Ta inicjatywa spotkała się z szerokim wsparciem społecznym.

Senator sprawozdawca poinformował także, iż komisja, chcąc udoskonalić ten projekt, zaproponowała 3 poprawki natury legislacyjnej i doskonalące rozpatrywany projekt.

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska przedstawił senator Franciszek Bachleda-Księdzularz. Senator sprawozdawca przypomniał, że ustawa została wypracowana w ramach inicjatywy ustawodawczej przysługującej obywatelom na mocy art. 118 ust. 2 konstytucji. Podkreślił też, że projekt obywatelski miał na celu zapewnienie większej dbałości o zasoby naturalne, takie jak przede wszystkim lasy, kopaliny energetyczne, zasoby wód oraz inne cenne pod względem przyrodniczym i krajobrazowym zasoby kraju, i racjonalne ich użytkowanie. Wniesiony został w październiku 1999 r. W dużej mierze jego ratio legis wiązało się z opracowywaną równolegle ustawą o reprywatyzacji.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że przepisy omawianej ustawy w zasadzie nie mają charakteru normatywnego w ścisłym tego słowa znaczeniu, są bowiem bardziej wyrazem woli i artykulacją określonych zasad, które swój wyraz normatywny znajdują lub będą znajdować w ustawach przedmiotowo właściwych, takich jak aktualnie obowiązujące ustawy o lasach, o ochronie przyrody, prawie wodnym, ustawie o obszarach morskich czy ustawie - Prawo wodne.

Senator wskazał też, że - niestety - inicjatorom nie udało się ustrzec przed dość ważnymi dla całości ustawy, a nawet dla jej idei, pomyłkami. Dlatego też Komisja Ochrony Środowiska postanowiła rekomendować Izbie 4 poprawki do ustawy.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej przedstawił senator Stanisław Gogacz. Senator poinformował, że komisja obradowała na swoim posiedzeniu 26 lipca i podjęła uchwałę, aby przyjąć projekt ustawy bez poprawek.

Senator sprawozdawca zanaczył, że komisja przeprowadziła dogłębną dyskusję, znane jej były również postulaty czy też sugestie, ażeby ze względów czasowych nie wprowadzać zmian. Jednak o tym, że komisja zaproponowała przyjęcie ustawy bez poprawek, zadecydowało przede wszystkim stanowisko, według którego treści, jakie znalazły się w tej inicjatywie obywatelskiej, są spójne pod względem systemowym oraz zgodne z zapisami konstytucyjnymi.

Podczas dyskusji nad ustawą propozycję poprawki zgłosił senator Jerzy Suchański.

Wszystkie przedstawione wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły trzy komisje senackie podczas przerwy w obradach. Połączone komisje poparły wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Zgodnie z Regulaminem Senatu wniosek ten poddano pod głosowanie w pierwszej kolejności. Izba 55 głosami, przy 22 przeciw i 6 wstrzymujących się, poparła ten wniosek i powzięła uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o gotowości cywilnej i zarządzaniu kryzysowym

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 114. posiedzeniu, 26 lipca br. Do Senatu została przekazana 31 lipca. Tego samego dnia marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Jerzy Chróścikowski. Senator podkreślił, że jest to ustawa bardzo oczekiwana i szczególnie ważna w sytuacji obecnej powodzi, szkoda więc, że Sejm tak długo procedował, że aż musiało dojść do rezygnacji przewodniczącego komisji posła Marii Rokity. Senator sprawozdawca podkreślił, że członkowie komisji chcielibyśmy szybko ją przyjąć i w związku z tym Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej nie wniosła do niej uwag.

Senator J. Chróścikowski przypomniał, że ustawa określa zasady organizacji i funkcjonowania systemu gotowości cywilnej i zarządzania kryzysowego. W szczególności zaś określa: organy administracji publicznej właściwe w zakresie gotowości cywilnej i  zarządzania kryzysowego oraz ich zadania; organizacje administracji publicznej właściwe w zakresie gotowości i  zarządzania kryzysowego; ograniczenia w korzystaniu z wolności i  praw człowieka i  obywatela oraz obowiązki świadczeń, jakie mogą być wprowadzone w sytuacji wystąpienia zagrożenia wywołującego bezpośredni kryzys, zagrożenia, którego następstwem może być kryzys albo w czasie kryzysu, a także zasady wprowadzania ograniczeń tych obowiązków; finansowanie systemu gotowości cywilnej i  zarządzania kryzysowego.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że omawiana ustawa wprowadza zmiany do siedemnastu ustaw. Szczególnie ważne jest to, kiedy wejdzie ona w życie. Nastąpi to z dniem 1 stycznia 2002 r., z wyjątkiem art. 89, który wchodzi w życie po upływie czternastu dni od dnia ogłoszenia. Ten artykuł mówi o okresie przejściowym, jeśli chodzi o skutki wprowadzenia ustawy, podobnie jak przy zmianie systemu administracji samorządowej.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Podczas dyskusji nad ustawą senatorowie Wiesław Pietrzak i Ryszard Jarzembowski zgłosili wniosek o jej odrzucenie.

Oba wnioski rozpatrzyła senacka komisja podczas przerwy w obradach. Komisja poparła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

W pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o odrzucenie ustawy (Izba 53 głosami, przy 27 za i 1 wstrzymującym się, odrzuciła ten wniosek). Następnie głosowano nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 54 głosami, przy 26 przeciw i 2 wstrzymujących się, poparł ten wniosek i powziął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 113. posiedzeniu, 20 lipca br. Do Senatu została przekazana 24 lipca i tego samego dnia marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawił senator Jan Chodkowski. Senator przypomniał, że ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym jest inicjatywą ustawodawczą Senatu z 15 marca br. Nowelizacja dotyczy art. 33b wymienionej ustawy, czyli tzw. rolniczego VAT. Półroczny okres stosowania VAT w rolnictwie dał podstawę, aby stwierdzić, że zdecydowana większość rolników korzysta ze statusu rolnika ryczałtowego. Rezygnacji z tego statusu i przejścia na zasady ogólne dokonało tylko kilkuset rolników. Trzyprocentowy zwrot ryczałtu doliczany do należności za sprzedane towary jest dobrze odbierany przez rolników i każdy chciałby z niego korzystać. Ustawa przewiduje, że trzyprocentowy ryczałt jest wypłacany rolnikowi, a potem zwracany z budżetu państwa kupującemu tylko w wypadku spełnienia określonych w ustawie warunków, między innymi należność za produkty rolnicze musi być wpłacona na konto bankowe rolnika, trzeba wypisać fakturę, przyjąć oświadczenie. Stawiane w ustawie wymogi są konieczne, by zapobiec nadużyciom, ale jednocześnie stanowią pretekst do tego, by część kupujących znacznie wydłużała terminy płatności. Coraz częściej dochodzi do sytuacji, że rolnicy rezygnują z dobrodziejstwa ryczałtu, gdyż obawiają się, iż będą musieli długo czekać na zapłatę. Rolników nie stać na to, by kredytować znacznie silniejsze podmioty skupujące nieprzetworzone produkty rolne.

Zmiana w ustawie, którą zaproponował Senat, mówiąca, że kupujący odzyska wypłacony rolnikowi ryczałt tylko w wypadku, gdy wpłaci należność na konto bankowe rolnika nie później niż czternastego dnia od dnia zakupu, w dużej mierze rozwiązuje problem i bierze w obronę najsłabsze ogniwo transakcji, to znaczy rolnika ryczałtowego. Niestety - stwierdził senator sprawozdawca - Sejm wprowadził do senackiej propozycji poprawki i znacznie popsuł nowelizację. Sejm chce, by należność była przelana w ciągu czternastu dni z wyjątkiem sytuacji, gdy rolnik zawrze umowę na dłuższy okres płatności. Propozycja Sejmu może doprowadzić do tego, że część kupujących będzie wymuszać na rolnikach zawarcie umowy na długie terminy płatności. Jeśli rolnik nie będzie mógł długo czekać na pieniądze, będzie musiał zrezygnować z ryczałtu, tracąc trzyprocentowy dodatek do wartości towaru.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowiła zaproponować powrót do zapisu Senatu i zgłosić poprawkę zmierzającą do tego, by w art. 1 lit. c skreślić wyrazy dodane w Sejmie.

Kończąc, senator sprawozdawca powiedział, iż Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zdawała sobie sprawę, że wprowadzenie poprawek może spowodować, iż ustawa nie będzie uchwalona w tej kadencji. Obawa przed takim scenariuszem jest coraz bardziej realna, gdyż Sejm ma jeszcze dużo pracy, a coraz mniej czasu. W opinii senatora, wobec takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie jednak przyjęcie ustawy bez poprawek. Senator zapowiedział złożenie takiego wniosku w czasie debaty.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawiła senator Janina Sagatowska. Jak stwierdziła, Komisja Gospodarki Narodowej w pełni zgadza się z tą inicjatywą Senatu, która wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rolników, i ją aprobuje.

Senator sprawozdawca w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej przedłożyła propozycję zmiany w art. 1 lit. c. Podobnie jak członkowie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej nie mieli zastrzeżeń co do terminu płatności i skreślenia pozostałej części zdania wyłączającej wypadek, gdy rolnik ma zawartą umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne na dłuższy termin płatności. Podczas prac komisji wystąpiły jednak wątpliwości prawne co do precyzji w określeniu dnia, od którego liczone byłyby te czternaście dni, czyli uznano, że określenie tego dnia jako dnia zakupu towaru jest nieprecyzyjne i może budzić wątpliwości. Komisja w związku z tym zaproponowała, aby wprowadzić poprawkę mówiącą o tym, że ta zapłata następowałaby nie później niż czternastego dnia od dnia wystawienia faktury. Dzień wystawienia faktury jest bardzo precyzyjny i jednoznaczny, nie może być tu wątpliwości i trudności interpretacyjnych.

Wnioski legislacyjne na piśmie w sprawie rozpatrywanej ustawy złożyli senatorowie J. Chodkowski i J. Sagatowska.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły dwie komisje senackie podczas przerwy w obradach. Komisje poparły wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat zaakceptował ten wniosek i 75 głosami, przy 5 przeciw i 2 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Zmiany w składzie komisji senackich

Sprawozdawca Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich senator Tadeusz Lewandowski w imieniu komisji przedstawił projekt uchwały w sprawie zmian w składach komisji senackich. Senator sprawozdawca poinformował, że senator Anna Bogucka-Skowrońska 17 lipca br. złożyła wniosek dotyczący rezygnacji z członkostwa w Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich na swoim posiedzeniu 19 lipca rozpatrzyła ten wniosek i przygotowała stosowny projekt uchwały.

Projekt uchwały poddano po głosowanie. W jego wyniku Izba 67 głosami, przy 5 przeciw i 10 wstrzymujących się, powzięła uchwałę w sprawie zmian w składzie komisji senackich:

Uchwała


Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment