Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment


Z prac komisji senackich

1 grudnia 1999 r.

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawczej. Podczas posiedzenia komisje kontynuowały prace nad rozpatrywaniem projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu.

* * *

Senatorowie z Komisji Praw Człowieka i Praworządności spotkali się komisarzem Rady Morza Bałtyckiego ds. Demokratycznych i Praw Człowieka, w tym Praw Osób Należących do Mniejszości, Ole Espersenem.

Witając gościa, przewodniczący komisji senator Zbigniew Romaszewski przedstawił historię komisji i podstawowe problemy podejmowane przez nią w I i II kadencji Senatu. Jako najważniejsze zagadnienia, nad którymi w tym czasie pracowano, senator wskazał problemy związane z przezwyciężaniem pozostałości komunizmu, zmiany w kodyfikacjach karnych, zniesienie cenzury, prawo o stowarzyszeniach, o zgromadzeniach i partiach politycznych.

Jak stwierdził senator Z. Romaszewski, obecnie komisja aktywnie angażuje się w rozwiązywanie problemów wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwa wewnętrznego. Za najtrudniejsze senatorowie uważają problemy związane z ochroną opraw socjalnych obywateli i z zagrożeniami w tym zakresie, wynikającymi z transformacji ustrojowej. Przewodniczący podkreślił, że komisja podejmuje te działania w związku z sygnałami zawartymi w niezwykle obfitej korespondencji.

W swoim wystąpieniu O. Espresen przedstawił m.in. podstawowe zadania kierowanego przez siebie urzędu. To m.in. promowanie demokracji, analiza sytuacji instytucji demokratycznych w poszczególnych krajach wchodzących w skład Rady Państw Morza Bałtyckiego, promowanie ochrony praw człowieka zgodnie ze standardami i konwencjami międzynarodowymi, przyjmowanie petycji od stowarzyszeń i osób indywidualnych dotyczących praw człowieka, wspomaganie tworzenia struktur krajowych zajmujących się prawami człowieka.

Jako szczególnie istotne problemy podejmowane ostatnio O. Espersen wskazał m.in. problem ustanowienia instytucji rzecznika praw obywatelskich we wszystkich krajach należących do Rady Państw Bałtyckich, kwestię przyznania obywatelstwa w kontekście przyjętych kryteriów i przebiegu procesu jego przyznawania, ochronę praw dziecka i zalecenie wprowadzenia instytucji rzecznika praw dziecka, problemy związane z przyznawaniem prawa do pracy osobom nie posiadającym obywatelstwa danego kraju, kwestie związane z wolnością stowarzyszania się i wolnością wyznania, a także ochronę dzieci przed przemocą pokazywaną w mediach. W kręgu działalności komisarza znajdują się również problemy dotyczące praw żołnierzy służby zasadniczej i obywatelskiego prawa do informacji.

O. Espersen omówił także podstawowe problemy zawarte w skargach indywidualnych kierowanych do komisarza. Dotyczą one m.in. kryteriów łączenia rodzin, prawa do rzetelnego procesu sądowego i praw mniejszości czy braku reakcji władz państwowych na wystąpienia obywateli.

8 grudnia 1999 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, podczas którego rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw. Ustawę omówiła poseł sprawozdawca Ewa Tomaszewska.

Uchwalona przez Sejm ustawa zakłada, że wzrost wynagrodzenia w sferze budżetowej wynosiłby 6,7 %, liczone nie od średniej stawki w "budżetówce", ale od kwoty bazowej dla każdej grupy. W wypadku pierwszej grupy, do której należą m.in. osoby zajmujące kierownicze stanowiska państwowe, członkowie korpusu służby cywilnej i komornicy sądowi, kwota bazowa wynosi 1490,30 zł. W grupie drugiej i trzeciej, do której należą osoby, które nie mają pensji ubruttowionej według nowych zasad ubezpieczeń (sędziowie i prokuratorzy oraz żołnierze i funkcjonariusze, którzy podjęli służbę przed 1 stycznia 1999 roku), kwota bazowa wynosi 1211,50 zł. Dla grupy czwartej (żołnierze zawodowi i funkcjonariusze, którzy podjęli pracę po 1 stycznia 1999 roku) kwota bazowa wynosi 1446,70 zł. Pozostali pracownicy państwowej sfery budżetowej, według ustawy, otrzymaliby wzrost wynagrodzenia w 2000 roku w wysokości 6,7 %, liczony od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia tej sfery w 1999 roku, które wyniosło 1135 zł.

Nowelizacja sejmowa zakłada, że kwoty bazowe będą corocznie podwyższane o średnioroczny wskaźnik wzrostu, będący wynikiem negocjacji w Komisji Trójstronnej.

Ustawa zwiększa także zakres rezerw celowych przeznaczonych dla państwowych jednostek budżetowych. Rezerwy te mogą być przeznaczane na zwiększenie wynagrodzeń i limitów zatrudnienia, wynikających ze zmian organizacyjnych, a także wynikających z nowych zadań.

W wyniku głosowania Komisja Rodziny i Polityki Społecznej postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 9 poprawek o charakterze legislacyjnym. Ich wprowadzenie zarekomenduje Senatowi senator Dariusz Kłeczek.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Senatorowie wysłuchali wiceminister pracy i poltyki społecznej Ewy Lewickiej, wiceprezesa Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi Pawła Pelca i posła sprawozdawcy Macieja Manickiego. W tej części posiedzenia wzięli także udział przedstawiciele Ministerstwa Finansów i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja zakłada m.in. objęcie składką na ubezpieczenie wynagrodzenia za pracę wykonywaną w ramach umowy-zlecenia. W opinii rządu, proponowane w nowelizacji zmiany spowodują uszczelnienie systemu ubezpieczeń i przyniosą w przyszłym roku większe wpływy do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych o mniej więcej 400 mln zł.

Zgodnie z nowelizacją, od przyszłego roku składkami na ubezpieczenie społeczne byłyby objęte wynagrodzenia za pracę na umowę-zlecenie i umowę o dzieło, zawierane przez pracodawcę z pracownikiem, z którym pracodawca ma umowę o pracę.

Zwolniona od opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne byłaby praca świadczona w ramach umowy-zlecenia przez pracownika na rzecz zupełnie obcego pracodawcy, pod warunkiem że wynagrodzenie ze stosunku pracy nie jest niższe od najniższego wynagrodzenia.

Według nowelizacji, w wypadku osób nie związanych umową o pracę, wszystkie umowy-zlecenia zawierane przez te osoby (niezależnie od okresu, na jaki umowa została zawarta) będą objęte obowiązkiem opłacania składki. Dotąd nie trzeba było płacić składki przy umowach zawieranych jednorazowo do 14 dni i kolejnych, jeżeli była między nimi przerwa co najmniej 60 dni. Te same zasady będą dotyczyć emerytów i rencistów pracujących na podstawie umowy-zlecenia.

Nowela wprowadza zaliczki jako nową formę rozliczania się ZUS-u z kasami chorych. Byłyby one wpłacane w wypadku trudności z identyfikacją osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym.

W wyniku głosowania Komisja Rodziny i Polityki Społecznej postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 6 poprawek do nowelizacji sejmowej. Jedna z poprawek zmierza do wydłużenia o dwa tygodnie terminu wejścia w życie ustawy (31 stycznia 2000 r. zmieniono na 15 lutego 2000 r.). Kolejna ze zmian stwierdza, że do umów zawartych przed upływem 14 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji stosuje się dotychczas obowiązujące przepisy, czyli nie są one objęte składką na ubezpieczenie. Według innej ze zgłoszonych zmian powierzenie przez fundusz emerytalny niektórych obowiązków osobie trzeciej nie wyłącza jego odpowiedzialności administracyjnej. Komisyjne propozycje zmian przedstawi Senatowi senator D. Kłeczek.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrzono ustawę o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw. Po wysłuchaniu wiceministra finansów Jerzego Millera komisja postanowiła zarekomendować Senatowi wprowadzenie 5 poprawek o charakterze legislacyjnym. Sprawozdanie z prac komisji przedstawi Senatowi senator Stanisław Jarosz.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Sejmową ustawę omówiła wiceminister zdrowia Anna Knysok. Zgodnie z nowelizacją sejmową kasy chorych otrzymają na początku przyszłego roku pożyczkę z budżetu państwa w łącznej wysokości 1 mld zł. Kasy będą mogły do 31 stycznia 2000 r. złożyć do Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych wnioski o pożyczkę, zawierające informację od ZUS i KRUS o łącznej kwocie składek przekazanej danej kasie w 1999 roku oraz uchwałę Rady Kasy w sprawie pożyczki. UNUZ następnie przekaże wnioski do ministra finansów, który udzieli pożyczki. Termin spłaty pożyczki nie powinien być dłuższy niż 5 lat. W ustawie przyjęto zapis, że pożyczka będzie spłacana "w pierwszej kolejności" z odzyskanych składek.

Ustawa przyjęta przez Sejm 3 grudnia br. stanowiła przedłożenie rządowe i została uchwalona w trybie pilnym. Konieczność uzupełnienia przychodów kas chorych wynikła z mniejszej niż przewidywana w planie finansowym na 1999 r. ściągalności składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne i wymagała dokonania zmian legislacyjnych.

W związku z autopoprawką rządu do projektu ustawy budżetowej na rok 2000, przewidującą m. in. upoważnianie dla ministra właściwego do spraw finansów do udzielania ze środków budżetu państwa pożyczek dla kas chorych - na zapewnienie płynności finansowej - do łącznej kwoty nie przekraczającej 1 000 000 tys. zł, oraz z wymogami ustawy o finansach publicznych nastąpiła niniejsza nowelizacja ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

W wyniku głosowania Komisja Gospodarki Narodowej postanowiła nie zgłaszać zastrzeżeń do ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Stanowisko komisji w tej sprawie przedstawi Senatowi senator Marek Waszkowiak.

9 grudnia 1999 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Rodziny i Polityki Społecznej przyjęła stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przed podjęciem decyzji w tej sprawie senatorowie wysłuchali przedstawicieli Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych i pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych.

Celem zmian przyjętych przez Sejm jest ułatwienie niepełnosprawnej młodzieży dostępu do szkół i uczelni oraz pomóc w usunięciu bariery edukacyjnej dla tej młodzieży. Zgodnie z sejmową nowelizacją uczelnie, by nie płacić składki na PFRON, będą musiały przyjmować więcej niepełnosprawnych studentów. Szkoły i uczelnie, które nie zatrudnią odpowiedniej liczby niepełnosprawnych (w 2000 roku - 0,5 %, w 2001 - 1%, a w 2005 - 5%), będą płacić karę na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Unikną tego jednak, jeśli będą kształcić inwalidów.

Istota prawno-finansowej zachęty do kształcenia niepełnosprawnych uczniów i studentów polega na sposobie obliczania wskaźnika zatrudnienia i kształcenia niepełnosprawnych. Procent niepełnosprawnych kształconych w danej placówce będzie mnożony przez dwa i dodawany do odsetka zatrudnianych niepełnosprawnych. Kary płacić będą te szkoły i uczelnie, w których suma będzie niższa od progów zapisanych w ustawie.

Dotychczas szkoły i uczelnie płaciły na PFRON, gdy zatrudniały mniej niż 6% niepełnosprawnych (takie przepisy obowiązują wszystkie firmy zatrudniające więcej niż 25 pracowników). Spełnienie tego wymogu było bardzo trudne, bo brakuje niepełnosprawnych o odpowiednich kwalifikacjach.

W wyniku głosowania Komisja Rodziny i Polityki Społecznej postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 3 poprawek o charakterze legislacyjnym. Ich wprowadzenie zarekomenduje Izbie senator Elżbieta Płonka.

* * *

Senatorowie z Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zebrali się w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podczas posiedzenia nowelizację przedstawił dyrektor Departamentu Gospodarki Nieruchomościami w Urzędzie Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast Henryk Jędrzejewski.

Sejmowe prace nad rządowym projektem trwały prawie półtora roku. Uchwalona przez Sejm ustawa jest niezwykle obszerna i wprowadza około 100 zmian do ustawy z 21 sierpnia 1997 r., która weszła w życie 1 stycznia 1998 r. Dokonane przez Sejm zmiany podyktowane zostały m.in. reformą zarządzania państwem i wprowadzeniem całego pakietu ustaw ustrojowych. Zmieniły się dość zasadniczo inne regulacje prawne, co spowodowało, że mimo iż ustawa została uchwalona niedawno, w wielu punktach wymagała nowelizacji.

W sejmowym głosowaniu ustawę zgodnie poparły wszystkie ugrupowania, o czym świadczy wynik głosowania: 395 głosów za, 6 - przeciw i 3 głosy wstrzymujące się.

Sejmowa nowelizacja wprowadza m.in. instrumenty prawne mające na celu naprawienie niedobrej, wieloletniej praktyki wyodrębniania i sprzedaży lokali w domach wielomieszkaniowych, kiedy to przy tych czynnościach wydzielano działki gruntu wyłącznie pod obrysem budynków. Osoba, która nabywała tam lokal na własność, nabywała ułamkową cząstkę gruntu wydzielonego tylko pod obrysem budynku. Nie uwzględniano otoczenia nieruchomości, parkingów czy śmietników. Tego typu procedury były stosowane od lat sześćdziesiątych. Dlatego w nowelizacji podano definicję działki budowlanej, która stwierdza, że jest to grunt niezbędny do prawidłowego korzystania z budynku na nim wzniesionego. W definicji działki budowlanej zatem ustawodawca określa, ile terenu trzeba przydzielić dla budynku wielolokalowego, w którym będą wyodrębniane i sprzedawane lokale. Z tym wiąże się kwestia podziałów nieruchomości, dlatego też w przepisach o podziałach wprowadzono normy prawne, które ułatwiają odtworzenie tych działek budowlanych poprzez wtórne podziały w sytuacjach, kiedy pierwotnie wydzielono działkę gruntu tylko pod obrysem budynku. Z tego powodu również wprowadzono przepisy, które przyznają prawo wzajemnych roszczeń między gminą a właścicielami nabytych lokali w domu wielolokalowym o nabycie gruntu, który uzupełniałby istniejącą działkę do granic działki budowlanej.

Następne istotne zmiany związane są z nową klasyfikacją dróg publicznych. Otóż w pakiecie ustaw ustrojowych wprowadzono zmiany do ustawy o drogach publicznych, polegające na nowej kategoryzacji dróg publicznych, powiązanej z prawami własności do nieruchomości zajętych na pasy drogowe. Zgodnie z nową klasyfikacją drogi dzielą się na krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne i wewnętrzne.

Dotychczasowe przepisy dotyczące podziałów nieruchomości stanowiły, że grunty wydzielone pod drogi przy podziałach nieruchomości przechodzą z mocy prawa na własność gminy z dniem, w którym decyzja o podziale staje się ostateczna. Gmina ma obowiązek wypłacić za te grunty odszkodowanie. W świetle nowych regulacji dotyczących dróg publicznych rodziło się pytanie: po cóż na własność gminy mają przechodzić grunty wydzielone pod drogi powiatowe, wojewódzkie, krajowe czy wewnętrzne. W związku z tym w nowelizacji wprowadzono nowe zapisy, które stanowią, że na własność gminy będą przechodziły tylko grunty wydzielone pod drogi gminne, analogicznie na własność powiatu pod drogi powiatowe, województwa - wojewódzkie itd. Natomiast grunty wydzielone pod drogi wewnętrzne pozostaną własnością dotychczasowych właścicieli nieruchomości.

W nowelizacji zaproponowano przepisy, które umożliwią przejęcie na własność skarbu państwa bądź jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym.

W nowelizacji znalazło się także wyraźne stwierdzenie, że preferencyjne stawki opłat z tytułu użytkowania wieczystego na szczególnie ważne cele, takie jak ochrona zdrowia, cele oświatowo-wychowawcze czy charytatywno-opiekuńcze, przyznawane są tylko wtedy, jeżeli dotyczą one działalności niezarobkowej.

Sejmowa nowelizacja precyzyjnie określa, że organem drugiej instancji przy wywłaszczaniu nieruchomości jest wojewoda. Zmienia również przepisy regulujące prawo nabycia nieruchomości, które zostały przejęte po II wojnie światowej na rzecz skarbu państwa lub gmin. Nowe przepisy dotyczące tej materii zostały wprowadzone w związku z obawami Polaków zamieszkujących zachodnie i północne obszary kraju, że te tereny zostaną wykupione na preferencyjnych warunkach przez Niemców, którzy mieszkali tam przed 1939 rokiem. Obawy te zrodziły się w związku z obowiązującymi przepisami, które dawały pierwszeństwo zakupu poprzednim właścicielom tych nieruchomości. Zlikwidowano prawo pierwszeństwa nabycia nieruchomości byłym właścicielom - niemieckim i gdańskim osobom prawnym oraz obywatelom Rzeszy i Wolnego Miasta Gdańska.

Sejm zdecydował również, że wartość bankowo-hipoteczną będą określali rzeczoznawcy majątkowi na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez banki hipoteczne.

Kolejne zapisy dotyczą obowiązkowego ubezpieczenia rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości od odpowiedzialności cywilnej za ewentualne szkody, jakie mogłyby wynikać z działalności tych osób obsługujących rynek nieruchomości.

Sejmowa nowelizacja umożliwia pośrednikom i zarządcom nieruchomości bez licencji dalszą działalność w ciągu dwóch lat od wejścia ustawy w życie. Dotyczy to tylko tych pośredników, którzy prowadzili działalność przed wejściem w życie nowelizacji. Po dwóch latach wszyscy pośrednicy i zarządcy nieruchomości będą mieli obowiązek posiadania licencji na prowadzenie działalności gospodarczej na rynku nieruchomości. Licencje będą wydawane po złożeniu odpowiednich egzaminów. Pośrednicy, którzy prowadzą działalność co najmniej od 1993 r., i zarządcy działający od 1995 r. otrzymają je automatycznie.

W dyskusji senator Tadeusz Kopacz przedstawił wątpliwości co do ustanowionej przez Sejm obligatoryjnej bonifikaty od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, jeśli dochód miesięczny płatnika - osoby fizycznej na jednego członka rodziny nie przekracza 50% średniego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Jego zdaniem, zapis ten może rodzić nadużycia i w praktyce będą z niego korzystać nie tylko osoby najuboższe. Jest wiele osób posiadających ogromne nie ewidencjonowane dochody, które będą mogły z tego zapisu skorzystać. Ustawa nowelizowana decyzje o przyznaniu bonifikaty pozostawiała starostom i burmistrzom, ewentualnie samorządowi województwa. I dlatego senator zaproponował poprawkę uwzględniająca, jego zdaniem, te obawy, zmierzającą do pozbawienia sejmowego przepisu obligatoryjności i stwierdzenia, że właściwy organ może udzielić na wniosek osoby zainteresowanej takiej bonifikaty.

W dyskusji wątpliwości senatorów dotyczyły również wyceny nieruchomości i terminu wejścia w życie nowelizacji. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zgłosiła ogółem 6 poprawek do nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami. Stanowisko komisji w tej sprawie przedstawi Senatowi senator Mieczysław Janowski.

Podczas posiedzenia komisja nie zgłosiła natomiast zastrzeżeń do ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz ustawy o działalności gospodarczej. Ustawa nowelizowana, uchwalona w 1997 r., przewidywała wprowadzenie od 1 stycznia 2000 r. nowego wzoru dowodów osobistych. W minionym roku była już raz nowelizowana. Przesunięto wówczas termin wejścia w życie nowych dowodów tożsamości z 1999 roku na rok 2000. Początkowo planowane nowe dowody miały mieć formę zafoliowanego kartonika. Teraz rząd chce, by były to plastikowe karty z chipem.

Jak podkreślił wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Kazimierz Ferenc, powodem tych zmian jest m.in. opóźnienie procesu produkcji dowodów osobistych nowych wzorów, podyktowane koniecznością uzyskania przez potencjalnego wykonawcę certyfikatu bezpieczeństwa przemysłowego, po uzyskaniu którego mógł się zapoznać ze stosownymi wymaganiami bezpieczeństwa (co wynika z ustawy o ochronie informacji niejawnych).

Nowelizacja pozwoli również na wprowadzenie dokumentu bardziej nowoczesnego, o lepszym systemie zabezpieczeń. Tego rodzaju dokument posiada w Europie zaledwie kilka krajów. Proponowana zmiana nie spowoduje strat finansowych.

Stanowisko Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w powyższej sprawie przedstawi Senatowi senator Jerzy Chróścikowski.

W trzecim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzono nowelizację ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Po wysłuchaniu szefowej Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast Ewy Bończak-Kucharczyk senatorowie zaproponowali poprawki legislacyjne do omawianej ustawy. Na sprawozdawcę wybrano senatora Tadeusza Kopacza.

Nowelizacja umożliwi gminom obliczenie w 2000 roku zapotrzebowania na dotacje z budżetu na dodatki mieszkaniowe dla osób ubogich.

* * *

Obradowała Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Podczas posiedzenia rozpatrzono wstępnie ustawę budżetową na rok 2000 w części dotyczącej Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu.

Skrócony projekt budżetu UKFiT na 2000 r. przedstawił prezes Jacek Dębski. Urząd otrzymał na 2000 r. limit wydatków w wysokości 379, 4 tys. zł, o 3,6% więcej w porównaniu z 1999 r. Senatorowie zwrócili uwagę na niedofinansowanie w przyszłym roku działu: kultura fizyczna i sport dzieci i młodzieży (imprezy sportowe) i finansowanie Akademii Wychowania Fizycznego (2% wzrostu wydatków).

W drugim punkcie rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, która przewiduje udzielenie kasom chorych pożyczki w wysokości 1 mld zł. Senatorowie wysłuchali pełnomocnika rządu Anny Knysok i w głosowaniu poparli stanowisko Sejmu, nie wprowadzając poprawek (6 głosów za, 0 - przeciw i 3 wstrzymujące się). Stanowisko Komisji na plenarnym posiedzeniu Senatu przedstawi senator Dorota Czudowska.

W trzecim punkcie wstępnie rozpatrzono budżet Ministerstwa Zdrowia. W przyszłym roku zaplanowano m.in.: 15-procentowy wzrost środków na narodowe programy zdrowia, 10% więcej na procedury wysokospecjalistyczne i 5% więcej na szkolnictwo wyższe.

10 grudnia 1999 r.

Odbyło się uroczyste posiedzenie Komisji Praw Człowieka i Praworządności z okazji 51. rocznicy uchwalenia przez ONZ Deklaracji Praw Człowieka. Podczas posiedzenia przedstawiciele rządu ustosunkowali się do Rekomendacji Komitetu Praw Człowieka ONZ z 19 lipca br.

W omawianym dokumencie przedstawiono krytyczne uwagi na temat przestrzegania praw człowieka w Polsce. W ocenie ONZ-owskiego Komitetu Praw Człowieka, niektóre zjawiska występujące w Polsce budzą niepokój. Podczas posiedzenia przedstawiciele rządu zapewniali, że trwają prace nad zmianą tego, co budzi niepokój ONZ.

W dokumencie zauważono m.in., że nadmiernie przeciągają się procesy cywilne i karne. Minister sprawiedliwości, prokurator generalny Hanna Suchocka stwierdziła, że w Polsce zdajemy sobie z tego sprawę. Zaznaczyła jednak, że te zaległości nie powstały w ostatnich latach, choć takie jest wrażenie; zaległości są od 1991 roku.

W ocenie minister sprawiedliwości, jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest niedoinwestowanie sądów, które ponadto często zajmują budynki źle przystosowane do ich pracy. "Największe problemy lokalowe ma sąd okręgowy w Warszawie" - mówiła H. Suchocka. Ubolewała, że Kancelaria Premiera chce przejąć budynek Sądu Apelacyjnego, który ma przenieść się do nowej siedziby.

Zdaniem H. Suchockiej, pomocne w sprawie przeciągających się procesów może być przyspieszenie i uproszczenie procedur rozpatrywania drobnych spraw cywilnych, karnych i karnych skarbowych. "Wtedy poradzimy sobie z zaległościami" - powiedziała.

Minister sprawiedliwości stwierdziła, że latem tego roku do Sejmu trafił projekt nowelizacji, który zakłada m.in. właśnie uproszczenie procedur. "Myśleliśmy, że nowelizacja wejdzie w życie od stycznia 2000 roku, jednak przeciągają się prace w komisji" - powiedziała.

W omawianym przez Komisję Praw Człowieka i Praworządności dokumencie Komitet ONZ wyraził również zaniepokojenie faktem, że w Polsce zezwolenie na założenie podsłuchu telefonicznego wydaje prokurator bez zgody sądu. "Trzeba będzie to w przyszłości zmienić. Jednak przekazanie podsłuchów w gestię sądów to kolejne, dodatkowe zadanie dla nich" - zauważyła H. Suchocka.

W swoich uwagach Komitet Praw Człowieka podkreśla również, że Polska powinna podjąć środki, by zlikwidować "falę" w wojsku. Zdaniem wiceministra obrony narodowej Roberta Lipki, nie należy dramatyzować. W każdym tego rodzaju zamkniętym środowisku, jak wojsko istnieje drugie życie. Także w armiach innych krajów występuje "fala". W jego ocenie, problemem jest akceptacja "fali" przez zdecydowaną większość żołnierzy. "Już wcześniej, w szkole podstawowej czy średniej, młodzi ludzie stykają się z tym zjawiskiem" - podkreślił wiceminister obrony narodowej. Zaznaczył, że obecnie "fala" przybiera znamiona bardziej "obrzędowości niż prześladowania".

R. Lipka mówił też o sposobach zapobiegania "fali". "Staramy się, by w każdej jednostce był psycholog. Wzrasta liczba pododdziałów, w których wszyscy poborowi zaczynają służbę w tym samym dniu tak, by nie ustalała się hierarchia <<starszych>> i <<młodszych>> żołnierzy" - mówił wiceminister obrony narodowej.

Planowane przeniesienie poboru rekrutów z MSWiA do MON powinno spowodować wyeliminowanie, lub przynajmniej znaczące ograniczenie przyjmowania poborowych wykazujących dewiacje psychiczne.

Podczas posiedzenia Komisji Praw Człowieka i Praworządności senatorowie nie uzyskali satysfakcjonujących wyjaśnień przedstawicieli MSWiA na temat zarzutów dotyczących naruszania praw człowieka przez funkcjonariuszy policji.

Bardzo wyczerpująco stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wobec stanowiska Komitetu ONZ o nierówności płci w sektorze zatrudnienia przedstawiła wiceminister Irena Boruta. Omówiła m.in. założenia przygotowywanych regulacji prawnych mających zapobiegać dyskryminacji kobiet w pracy i zatrudnieniu.

Na zakończenie posiedzenia rzecznik praw obywatelskich Adam Zieliński ustosunkował się zarówno do uwag Komitetu ONZ (których zresztą większość podzielił), jak i do wypowiedzi przedstawicieli rządu. Zaapelował o przygotowanie dokumentu rządowego zawierającego odpowiedzi poszczególnych resortów na uwagi zawarte w dokumencie ONZ.

13 grudnia 1999 r.

Komisja Praw Człowieka i Praworządności przystąpiła do wstępnego rozpatrzenia projektu ustawy budżetowej na rok 2000 w częściach dotyczących: Urzędu Ochrony Państwa (ta część posiedzenia była zamknięta), Sąd Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, planu finansowego Państwowego Funduszu Kombatantów oraz Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu.

Po wysłuchaniu przedstawicieli poszczególnych instytucji senatorowie postanowili powrócić do szczegółowej analizy po uchwaleniu ustawy budżetowej na rok 2000 przez Sejm.

14 grudnia 1999 r.

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat "Jak zagospodarować ziemię niechcianą? Rolnictwo ekologiczne. Plantacje drzew szybko rosnących".

Podczas posiedzenia senatorowie wysłuchali dr Urszuli Sołtysiak ze Stowarzyszenia AGRO BIO TEST, która mówiła o rolnictwie ekologicznym w Polsce i na świecie. Jej zdaniem rolnictwo ekologiczne wymaga bardzo dobrych terenów, zdrowych i nie zanieczyszczonych. Na świecie temu sposobowi uprawy stawia się wysokie wymagania. Wykluczone jest używanie środków chemicznych w produkcji i przetwórstwie, obowiązuje kontrola spełniania przez gospodarstwa założonych kryteriów. Gospodarstwo musi posiadać certyfikat.

Dr Piotr Poborski z Polskiego Klubu Ekologicznego omówił zagadnienia związane z rolnictwem ekologicznym w procesie integracji z Unią Europejską. Jako propozycje koniecznych do podjęcia działań w tym zakresie wskazał m.in.: stworzenie preferencji dla gospodarstw przestawiających się na produkcję ekologiczną, wsparcie eksportu czy edukację rolników.

O działaniach na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego podejmowanych przez organizacje pozarządowe mówiła prezes koalicji na Rzecz Rozwoju Rolnictwa Ekologicznego Maria Staniszewska.

Założenia do projektu ustawy o rolnictwie ekologicznym przedstawił prof. Stanisław Wiąckowski.

Sposoby zagospodarowania ziemi niechcianej przedstawili podczas posiedzenia dr inż. Alfred Król, dyrektor RDLP w Krakowie i Zofia Chrempińska z Ministerstwa Środowiska.

W opinii A. Króla, plantacje choinek świątecznych stanowią dobry sposób na zagospodarowanie gruntów porolnych.

Z. Chrempińska poruszyła tematykę lasów energetycznych i plantacji drzew szybko rosnących jako dodatkowego źródła dochodu.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej wstępnie rozpatrzono projekt ustawy budżetowej na rok 2000 w częściach dotyczących spraw zagranicznych (część 45) oraz integracji europejskiej (część 23).

Planowany na 2000 r. budżet Ministerstwa Spraw Zagranicznych przedstawili wiceminister spraw zagranicznych Barbara Tugel-Erecińska oraz dyrektor generalny Michał Radlicki. Budżet Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej omówił dyrektor generalny Władysław Majka.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Praw Człowieka i Praworządności kontynuowała wstępne rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej na rok 2000 w częściach dotyczących spraw wewnętrznych, wyznań religijnych, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych oraz sprawiedliwości.

Po wysłuchaniu przedstawicieli poszczególnych instytucji senatorowie postanowili powrócić do szczegółowej analizy omówionych budżetów po uchwaleniu przez Sejm ustawy budżetowej na rok 2000.

* * *

Senatorowie z Komisji Rodziny i Polityki Społecznej zapoznali się wstępnie z projektem ustawy budżetowej na rok 2000 w częściach dotyczących Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zabezpieczenia społecznego, pracy, Krajowego Urzędu Pracy, planu finansowego Funduszu Pracy oraz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Państwowej Inspekcji Pracy, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Funduszu Alimentacyjnego, Urzędu Nadzoru na Funduszami Emerytalnymi, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, planu finansowego Funduszu Emerytalnego KRUS, Prewencji i Rehabilitacji KRUS oraz Funduszu Administracyjnego KRUS, planu finansowego Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Budżety reprezentowanych przez siebie instytucji przedstawili: wiceminister pracy i polityki społecznej Joanna Staręga-Piasek, prezes Krajowego Urzędu Pracy Grażyna Zielińska, wiceprezes ZUS Ireneusz Fąfara, prezes KRUS Maksymilian Delekta, wiceprezes PIP Wojciech Lach oraz prezes PFON Waldemar Flugel.

W dyskusji wątpliwości senatorów dotyczyły m.in. Krajowego Urzędu Pracy i problemów związanych z przejęciem od 1 stycznia przyszłego roku wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy przez odpowiednie jednostki samorządowe. Senatorowie wyrażali obawy o realizację zadań tych urzędów w zakresie kreowania lokalnego rynku pracy ze względu na to, że samorząd może nie poradzić sobie z tą kwestią, ponieważ problemy bezrobocia wykraczają poza zasięg terytorialny samorządów lokalnych.

Senatorowie ustalili, że szczegółowe kwestie związane z omawianymi budżetami zostaną rozpatrzone po uchwaleniu przez Sejm ustawy budżetowej na rok 2000.

* * *

Senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznali się z informacją na temat wdrożenia programu Polska - Pensylwania w dziedzinie hodowli krów mlecznych.

Założenia programu przedstawiła Iwona Szymaniak z firmy "Projekt 22", które reprezentuje w Polsce Pensylwańskie Stowarzyszenie na Rzecz Doskonalenia Bydła Mlecznego. Stowarzyszenie zrzeszające pensylwańskich hodowców bydła mlecznego, wypracowało specjalny program kontroli. Pozwala on na podstawie badania krowiego mleka wypracować odpowiednie metody chowu i żywienia bydła.

Jak poinformowała I. Szymaniak, stowarzyszenie zaoferowało wdrożenie swojego programu kilku krajom Ameryki Płd. A także w Polsce, gdzie trwają rozmowy o przeprowadzeniu programu pilotażowego, który objąłby 3 do 8 tys. krów. Obecnie w Polsce realizowane są dwa analogiczne programy: "Obora" i "Malwa".

15 grudnia 1999 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Senatorowie zapoznali się z informacją na temat zapisów w ustawie o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz innych ustaw.

* * *

Na wspólnym posiedzeniu Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawczej zakończono prace nad rozpatrywaniem projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu. Połączone komisje przygotowały projekt uchwały w tej sprawie, do którego zgłoszono wnioski mniejszości. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora Pawła Abramskiego.


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment