Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o portach i przystaniach morskich,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie nazwy Akademii Muzycznej w Łodzi,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy o ustanowieniu Europejskiej Konferencji Biologii Molekularnej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ustanowieniu "Medalu Wojska Polskiego",
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi,
• drugie czytanie projektu ustawy zmieniającej ustawę z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw.

Przedstawił je senator Dariusz Kłeczek. Senator sprawozdawca przypomniał, że rozpatrywana nowelizacja dotyczy przesunięcia terminu wejścia w życie art. 26 ust. 4 z 30 czerwca na 31 grudnia br. Zapis tego artykułu zobowiązuje zarówno ZUS, jak i KRUS do przekazywania pobranych składek na ubezpieczenie zdrowotne wraz z odsetkami za zwłokę do właściwej kasy chorych nie później niż w ciągu trzech dni roboczych od dnia wpływu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz dokumentów umożliwiających rozdzielenie składek na poszczególne kasy chorych.

Jednocześnie art. 169c ust. 2 zawiera przejściowy przepis, do 30 czerwca 1999 r., wprowadzający mechanizm rozdysponowania składki na ubezpieczenie zdrowotne, który polega na tym, że ZUS i KRUS przekazują kasom chorych środki finansowe pochodzące z pobranych składek na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie planu finansowego sporządzonego przez pełnomocnika. Senator D. Kłeczek zaznaczył, iż ZUS i KRUS nie zakończyły wdrażania mechanizmów całkowitego i indywidualnego rozliczenia składki i dlatego konieczna jest obecna nowelizacja oraz przedłużenie okresu przejściowego do końca 1999 r.

Senator sprawozdawca poinformował też, że Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu zaproponowała poprawkę, która uzupełnia lukę między 1 lipca a dniem wejścia w życie ustawy oraz zobowiązuje ZUS i KRUS do przekazywania pobranych składek na ubezpieczenie zdrowotne na podstawie planu finansowego sporządzonego przez pełnomocnika rządu do spraw wprowadzenia powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Senat po dyskusji zaakceptował propozycję komisji i 79 głosami, przy 2 wstrzymujących się, podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym:

W uzasadnieniu podjętej uchwały wskazano, że poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, przyjętej przez Sejm 18 czerwca 1999 r., wprowadza przepis przejściowy, który zapobiegnie powstaniu luki czasowej w obowiązywaniu uregulowań ustawy, jaka wynikła z usytuowania w czasie procesu legislacyjnego. Przepis art. 169c ust. 2, regulujący mechanizm przekazywania kasom chorych środków finansowych, w dotychczasowym brzmieniu wygasł bowiem w dniu 30 czerwca br., natomiast Senat obradował nad ustawą w dniu 1 lipca br. W następnym etapie procesu legislacyjnego bierze udział prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, któremu Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej przyznaje na podpisanie ustawy okres 21 dni, a potem niezbędne jest zarządzenie ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw. Ustawa z dnia 18 czerwca 1999 r. o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenie, a więc po 30 czerwca br., gdy nie obowiązuje jeszcze art. 169c ust. 2 w nowym brzmieniu. Jednocześnie, skoro nie ma możliwości faktycznego realizowania dyspozycji art. 26 ust. 4, zaistniałaby luka czasowa w obowiązywaniu uregulowań ustawy, która weszłaby w życie niejako z mocą wsteczną, co nie jest prawidłowe nie tylko z punktu widzenia zasad poprawności legislacyjnej, lecz także dla rozwiązań merytorycznych ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 52. Posiedzeniu, 18 czerwca br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 21 czerwca, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Z mocy art. 6 tej ustawy portami o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej zarządzać mają na zasadzie wyłączności spółki utworzone przez skarb państwa oraz odpowiednie gminy. Spółki te uprawnione zostały w szczególności do stanowienia i pobierania opłat portowych, uzyskując jednocześnie zwolnienie z obłożenia podatkiem dochodowym od osób prawnych dochodów przeznaczanych na budowę, rozbudowę oraz modernizację infrastruktury portowej, pozyskiwanie gruntów na potrzeby rozwoju portu, a także planowanie i prognozowanie tego rozwoju. Ponadto spółki te uzyskały z mocy ustawy sześćdziesięcioprocentową ulgę w podatku od nieruchomości.

W regulacjach ustawy pominięto jednak fakt, że na terenie trzech podstawowych portów działały już jednoosobowe spółki skarbu państwa, powstałe z przekształcenia przedsiębiorstw państwowych. Tym spółkom, powstałym w wyniku komercjalizacji, przysługuje prawo własności lub, w większości, użytkowania wieczystego gruntu, a także większość infrastruktury portowej. W konsekwencji zarządy portów morskich w Gdańsku oraz Szczecinie-Świnoujściu, powstałe na podstawie ustawy o portach i przystaniach morskich, nie posiadają majątku pozwalającego im na efektywne wykonywanie zadań, jakie na nie nałożono. Podobna sytuacja powstaje w momencie utworzenia zarządu portu w Gdyni wedle tych samych reguł. Z kolei dysponujące znacznym majątkiem oraz skumulowanymi kapitałami jednoosobowe spółki skarbu państwa, które działają w trzech wymienionych portach, utraciły podstawy prawne do zarządzania portami i pobierania z tego tytułu opłat. W tej sytuacji jednoosobowe spółki skarbu państwa utraciły ekonomiczne podstawy trwałego generowania przychodów, spółki zaś, które powstały w wyniku ustawy o portach i przystaniach morskich, mimo że takie podstawy mają, nie mogą wykonywać swoich zadań, gdyż nie dysponują odpowiednią infrastrukturą.

Jak wskazał senator sprawozdawca, wydawało się, że racjonalnym wyjściem z tej sytuacji powinno być połączenie obu tych spółek, a takie możliwości daje kodeks handlowy. Jednak pojawiły się poważne wątpliwości interpretacyjne, związane z dopuszczalnością użycia tej procedury, ale także z tym, że uprawnieni pracownicy nie mieliby możliwości nieodpłatnego uzyskania akcji spółek skarbu państwa włączonych do przedsiębiorstw, w których skarb państwa nie byłby już jedynym właścicielem. W związku z tym należało dokonać pełnych zmian, właśnie takich, jakie zaproponował i przyjął Sejm w ustawie o zmianie ustawy o portach i przystaniach morskich. Ta ustawa daje możliwość usunięcia tych wszystkich uchybień związanych z zarządzaniem portami i przekazywaniem akcji pracownikom.

Senator K. Kleina zaznaczył, że posłowie w trakcie debaty wprowadzili także do nowelizowanej ustawy art. 3, który jest bardzo istotny i wiąże się z przekazywaniem i sprzedażą udziałów lub akcji w spółkach funkcjonujących w sferze eksploatacji. Sytuacja wygląda bowiem tak, że jednoosobowe spółki skarbu państwa dysponują także majątkiem związanym z eksploatacją portu. Zgodnie z intencją ustawodawcy, zgodnie z ustawą o portach i przystaniach morskich, miało jednak nastąpić rozdzielenie eksploatacji od zarządzania portami. Art. 3 daje taką możliwość, nakazując nowym spółkom, powstałym przez połączenie jednoosobowych spółek skarbu państwa oraz powstałym na podstawie ustawy o portach i przystaniach morskich, zbycie odpowiednich udziałów lub akcji do końca roku 2003. W ten sposób spółki te będą mogły działać zgodnie z intencjami prowadzącymi do rozdzielenia tych dwóch sfer, czyli zarządzania i eksploatacji. Będą więc działały, szczególnie te związane ze sferą eksploatacji, w warunkach konkurencji.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 52. Posiedzeniu, 18 czerwca br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 21 czerwca, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie przedstawił senator Andrzej Sikora. Senator podkreślił, że uchwalona przez Sejm nowelizacja usuwa błąd w ustawie z 23 grudnia 1994 r., w wyniku którego pominięty został przepis wyłączający pracowników placówek dyplomatycznych spod działania przepisów tejże ustawy. Tym samym w sposób niezamierzony pracownicy placówek dyplomatycznych zostali objęci tą ustawą. Rodzi to takie skutki, że praktycznie nie ma możliwości podwyższania im płac, tak jak to przewiduje rozporządzenie Rady Ministrów, któremu do 31 grudnia 1998 r. niejako podlegali.

Przedstawiając je, senator Krystyna Czuba podkreśliła, że poczytuje sobie za szczególny zaszczyt, iż w imieniu Komisji Nauki i Edukacji Narodowej może przedstawić i zarekomendować ustawę o zmianie nazwy Akademii Muzycznej w Łodzi poprzez nadanie jej imienia Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów. Senator zaznaczyła, że ustawa ta jest inicjatywą rządu i spotkała się ze szczególną aprobatą senatu uczelni oraz całego środowiska akademickiego.

Senator sprawozdawca przypomniała, iż Grażyna i Kiejstut Bacewiczowie byli związani z uczelnią i z miastem. Urodzili się w Łodzi i w Łodzi otrzymali edukację muzyczną. Tam też budowali i odbudowywali wszystkie szczeble szkół muzycznych. Grażyna Bacewicz to znana w Europie i na świecie kompozytorka, jedna z najwybitniejszych postaci polskiej muzyki XX wieku. Jej brat Kiejstut, pianista, profesor, rektor Akademii Muzycznej, pomógł, aby w działalności akademii były reprezentowane wszystkie nurty muzyczne. Wielcy twórcy polskiej kultury, wielcy muzycy, sławią imię uczelni, miasta i ojczyzny.

Przedstawił je senator Edmund Wittbrodt. Senator sprawozdawca przypomniał, że rozpatrywana ustawa upoważnia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do dokonania ratyfikacji umowy. Jest to spełnienie wymogu art. 89 ust. 1 pkt 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z kwietnia 1997 r., gdyż wiąże się z przystąpieniem Polski do organizacji międzynarodowej.

Senator E. Wittbrodt przypomniał, że Europejska Konferencja Biologii Molekularnej to międzynarodowa organizacja utworzona w 1969 r., zajmująca się wspieraniem współpracy europejskiej w dziedzinie biologii molekularnej. Jej członkami są poszczególne kraje. Obecnie organizacja ta liczy dwudziestu dwóch członków, w tym przyjęte ostatnio Węgry, Czechy i Słowenię. Organem wykonawczym Europejskiej Konferencji Biologii Molekularnej jest Europejska Organizacja Biologii Molekularnej, grupująca osoby o najwyższym autorytecie naukowym w tej dziedzinie, dlatego też decyduje ona o strategii i kierunkach rozwoju.

Biologia molekularna to jedna z najnowocześniejszych i najszybciej rozwijających się dziedzin naukowych. Decyduje ona w sposób istotny o dokonujących się zmianach i o poziomie życia społeczeństw. Za jej przyczyną pojawiają się najnowocześniejsze technologie, stanowiące podstawę biotechnologii. Biologia molekularna wywiera zasadniczy wpływ na postęp w medycynie - dotyczy to zwłaszcza genetyki, w tym komórek oraz ich defektów, leków - rolnictwie i ochronie środowiska. Jej osiągnięcia są wdrażane w wielu małych firmach, tak zwanych high tech, na Zachodzie.

Europejska Konferencja Biologii Molekularnej poprzez swój organ wykonawczy, Europejską Organizację Biologii Molekularnej, organizuje współpracę naukową, tj. długo- i krótkoterminowe stypendia, kursy i warsztaty naukowe, a także wydawanie czasopisma EMBO Journal. Na prośbę zainteresowanych państw dokonuje też przeglądu rozwoju biotechnologii oraz biologii molekularnej w tych krajach. Prowadzi badania nad wpływem biologii molekularnej na społeczeństwo. Przystąpienie do tej konferencji oznacza więc dołączenie do europejskiej rodziny biologów molekularnych, formalne nawiązanie i wzmocnienie współpracy naukowej w tej dziedzinie i zwiększenie wpływu na jej rozwój.

Senator sprawozdawca podkreślił, że przy przystąpienie do Europejskiej Konferencji Biologii Molekularnej nakłada też na nasz kraj pewne zobowiązania. Są to składki członkowskie, których wysokość, zgodnie z art. 7 umowy, określana jest co trzy lata na podstawie średniego dochodu narodowego netto każdego członka, przy wykorzystaniu dostępnych danych statystycznych i z uwzględnieniem kosztów uzyskania. Ponadto zgodnie z tymi przepisami możliwe jest uwzględnienie specjalnych okoliczności, w tym szczególnie wysokości dochodu przypadającego na jednego mieszkańca.

Senat w głosowaniu poparł stanowisko komisji i 88 głosami, przy 2 wstrzymujących się, zdecydował o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 52. Posiedzeniu, 24 czerwca br. Do Senatu została przekazana 25 czerwca. Marszałek Senatu 29 czerwca, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Ochrony Środowiska oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy na wspólnym posiedzeniu przygotowały swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie połączonych komisji o rozpatrywanej ustawie przedstawił senator Krzysztof Majka. Senator sprawozdawca przypomniał, że samą konwencję, tj. konwencję helsińską z 1992 r., którą można określić mianem znowelizowanej konwencji helsińskiej z roku 1974, Polska ratyfikowała w 1980 r. i od tego roku, czyli od roku 1980, zaczęła nas obowiązywać. Konwencja w sposób kompleksowy reguluje zasady dotyczące ochrony środowiska Morza Bałtyckiego, obejmując swym zakresem zagadnienia związane z ochroną wód, ochroną atmosfery i powierzchni.

Senator K. Majka podkreślił, że w przyjętych w konwencji uregulowaniach kładzie się szczególny nacisk na prewencję i podejmowanie działań zapobiegających zanieczyszczeniu środowiska, a także na stopniowe ograniczenie wszelkich zagrożeń poprzez przyjmowanie tak zwanej najlepszej dostępnej technologii oraz najlepszej praktyki ekologicznej. Jak stwierdził senator sprawozdawca, pojęcia te były szeroko dyskutowane w trakcie posiedzenia obu komisji. Dyskutowano także nad przyjęciem zasady, że za zanieczyszczenie płaci zanieczyszczający oaz rygoru kontroli emisji zanieczyszczeń i badania stanu zanieczyszczeń wody i powietrza.

Zadanie koordynowania realizacji i przestrzegania postanowień konwencji zostało powierzone specjalnemu organowi, tak zwanemu HELCOM, komisji helsińskiej. Polska jest jej pełnoprawnym członkiem, w sierpniu będzie jej przewodniczyć przedstawiciel naszego kraju. Stąd też byłoby korzystne, aby Polska jak najszybciej ratyfikowała konwencję w znowelizowanej formie.

Po drugie, wprowadzenie obowiązku powiadamiania Komisji i każdej z umawiających się stron o możliwościach transgranicznego oddziaływania i propagacji zanieczyszczeń, czyli w efekcie traktowanie basenu Morza Bałtyckiego jako dobra wspólnego i eliminowanie sytuacji, w których państwa strony będą troszczyć się jedynie o swój obszar terytorialny, nie zwracając uwagi na możliwość zatruwania sąsiadów. Reguluje te sprawy art. 7 konwencji, a także art. 13. Obowiązek konsultacji i współpracy dotyczy również przypadku, gdy zanieczyszczenia pochodzą z trzeciego kraju.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że większość nowych lub zmienionych postanowień została już wprowadzona do polskiego prawa wewnętrznego. Chociaż formalnie nie ratyfikowaliśmy konwencji z 1992 r., to jej postanowienia są respektowane w obowiązującym na terenie Polski systemie prawnym. Na podstawie doświadczeń zdobytych w trakcie obowiązywania starej konwencji senatorowie otrzymali zapewnienie, że nasz kraj ma możliwość wywiązania się z wszelkich zobowiązań wynikających z faktu przyjęcia zmodyfikowanej konwencji. Polska może realizować te zobowiązania bez obawy naruszenia suwerenności.

W kontekście zobowiązań finansowych, a także wszelkich innych, oraz kwestii zarządzania sprawami wynikającymi z implementacji zobowiązań konwencji, senator K. Majka podkreślił fakt, że wszelkie decyzje są wypracowywane na konferencji HELCOM dzięki osiągnięciu konsensu i jednomyślności. Jest to ewentualnym zabezpieczeniem przed próbami forsowania przez państwa strony konwencji jakichkolwiek rozwiązań z dziedziny ochrony środowiska, które byłyby niekorzystne dla drugiej strony.

W imieniu połączonych komisji senator sprawozdawca zwrócił się o przyjęcie bez poprawek ustawy o ratyfikacji konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, sporządzonej w Helsinkach w dniu 9 kwietnia 1992 r. Wyraził też przekonanie, że jak najszybsza ratyfikacja tego dokumentu leży w interesie Polski.

Przedstawił je senator Marek Waszkowiak. Senator sprawozdawca przypomniał, że rozpatrywana ustawa reguluje kwestie nadzoru budowlanego nad terenami zamkniętymi, będącymi w dyspozycji jednostek organizacyjnych podległych szefowi Urzędu Ochrony Państwa. Ustawa nowelizująca prawo budowlane z 24 lipca 1998 r. nie uwzględnia bowiem faktu podporządkowania Urzędu Ochrony Państwa bezpośrednio prezesowi Rady Ministrów i w konsekwencji pozostawiła poza zakresem regulacji kwestie nadzoru budowlanego nad terenami zamkniętymi, będącymi w dyspozycji szefa Urzędu Ochrony Państwa. Jak wskazał senator M. Waszkowiak, zmiany dotyczą czterech artykułów.

Zmiana w art. 3: w obecnym stanie prawnym pojęcie terenu zamkniętego ogranicza się do terenu obiektu budowlanego lub jego części, niezbędnego do celów obrony i bezpieczeństwa państwa, będącego w dyspozycji ministra obrony narodowej, ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz ministra spraw zagranicznych. Nowelizacja poszerza ten zakres na szefa Urzędu Ochrony Państwa.

Poprawka w art. 82 dotyczy ustalenia instancji wydającej pozwolenia na budowę. Poprawka ta wskazuje wojewodę, a nie urząd powiatowy, jako organ pierwszej instancji dla tego typu budów.

Sprawozdanie komisji przedstawił senator Stefan Konarski. Senator sprawozdawca przypomniał, że odpowiednią uchwałą Rady Ministrów w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów i prezydium rządu za nieważne zlikwidowano takie odznaki, jak "Braterstwo Broni" i "Na Straży Pokoju", które były w gestii ministra obrony i mógł nimi honorować żołnierzy państw byłego Układu Warszawskiego. Dziś nie ma Układu i nie ma tych medali. Wytworzyła się natomiast taka sytuacja, że cudzoziemców czy też obywateli polskich mieszkających poza granicami kraju wyróżniać za współpracę lub za wybitne zasługi we współpracy między narodami może tylko prezydent Rzeczpospolitej.

Nasze obecne usytuowanie w strukturach Paktu Północnoatlantyckiego, jak również współpraca w ramach rozmaitych misji pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych wskazują na konieczność wyposażenia w taki instrument honorowy również ministra obrony narodowej. Mógłby on nim nagradzać cudzoziemców i Polaków zamieszkałych za granicą za zasługi, które wymienione są w art. 2 proponowanej ustawy - za współpracę z polskimi siłami zbrojnymi, za popularyzację dziejów i tradycji Wojska Polskiego.

Uchwała

W uzasadnieniu przyjętej uchwały podkreślono, że Senat popiera ideę ustanowienia Medalu Wojska Polskiego, służącego uhonorowaniu cudzoziemców oraz obywateli polskich mieszkających poza granicami, zasłużonych w dziedzinie współpracy polskich jednostek wojskowych z siłami zbrojnymi innych państw. Wprowadzając poprawki do ustawy, Senat dążył do sprecyzowania oraz niezbędnego skorygowania przyjętych przez Sejm rozwiązań - nie zmieniając ich zasadniczej treści.

Senat zauważa, że w ramach systemu prawa, a szczególnie w ramach każdej z dziedzin prawa, należy przestrzegać jednolitości terminologicznej, co zapewni spójność ustawy z Konstytucją, innymi ustawami oraz z umowami międzynarodowymi z zakresu obronności (poprawka 1). Inną istotną cechą języka prawnego powinna być jego precyzja. Senat rozważył więc, czy przesłanką nadania Medalu ma być przysłużenie się w dziedzinie współdziałania polskich jednostek wojskowych w ramach jednostek wielonarodowych, czy tez współdziałania pomiędzy różnymi jednostkami wielonarodowymi. Konsekwencją takiego ustalenia jest zmiana brzmienia przepisu art. 2 pkt 3 (poprawka 2).

Formułowanie delegacji do wydania rozporządzenia wymaga szczególnej uwagi. Konieczne jest bowiem zachowanie zgodności z wymogami Konstytucji co do precyzji delegacji (niedopuszczalne jest odesłanie, iż właściwy minister określi wzory odpowiednich dokumentów), sformułowania wytycznych ustawowych (np. poprzez wskazanie przykładowego katalogu osób uprawnionych do występowania z wnioskiem). Jednocześnie należy dążyć do czytelnej redakcji przepisu szczególnie, jeżeli jest on w swej treści rozbudowany (poprawka 5).

Senat uzupełnił ustawę o jeden tylko nowy przepis, którego obecność jest uzasadniona zarówno merytorycznie (ustawowe zagwarantowanie, że zainteresowane osoby otrzymują odpowiednią odznakę oraz legitymację), jak i formalnie (brak takiego zapisu - szczególnie w zestawieniu ustawy z innymi podobnymi aktami prawnymi - kłóci się z regułami prawodawczymi) - poprawka 3.

Pierwsze czytanie rozpatrywanego projektu odbyło się na 17. posiedzeniu, 24 lipca 1998 r. Senat, po przeprowadzonej debacie, skierował projekt ustawy do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Komisje na wspólnych posiedzeniach w dniach 18 lutego, 12 maja oraz 10 czerwca 1999 r. rozpatrzyły projekt ustawy i przygotowały sprawozdanie połączonych komisji w tej sprawie.

Inicjatywa Senatu miała na celu: po pierwsze, podkreślenie szczególnej roli PCK w organizowaniu honorowego krwiodawstwa na terenie naszego kraju: po drugie, ułatwienie honorowym dawcom krwi korzystania ze świadczeń zdrowotnych w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej; po trzecie, rozszerzenie najbardziej zasłużonym spośród nich uprawnień do bezpłatnych leków w razie choroby. Dwa pierwsze z wymienionych celów nie budziły wątpliwości członków połączonych komisji, poważne kontrowersje wzbudziła natomiast inicjatywa bezpłatnego udostępnienia honorowym dawcom krwi, zasłużonym dla zdrowia narodu, wszystkich leków jako bezpłatnych.

Senator J. Cieślak przypomniał, że w budżecie państwa na 1999 r. środki finansowe na dotacje celowe dla stowarzyszeń ochrony zdrowia są o 25% niższe niż w roku ubiegłym. Dotacja dla Polskiego Czerwonego Krzyża wynosi ogółem 3 miliony 550 tysięcy zł, w tym na promocję honorowego krwiodawstwa są 2 miliony 754 tysiące zł. Członkowie komisji otrzymali z Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej informację o ekonomicznych konsekwencjach rozszerzenia uprawnień honorowych krwiodawców do bezpłatnych leków. Tytuł i uprawnienia honorowego dawcy krwi, zasłużonego dla zdrowia narodu, nadaje się po oddaniu 20 l krwi. w 1999 r. planowane wydatki społeczeństwa na leki, w przeliczeniu na jednego mieszkańca, wyniosą 310 zł, po odjęciu refundacji w wysokości 90 zł każdy obywatel dopłaci do leków 220 zł. Ta kwota musiałaby być refundowana za honorowych dawców krwi, zasłużonych dla zdrowia narodu, których jest w Polsce ponad sto tysięcy. Jak stwierdził senator sprawozdawca, było rzeczą mało prawdopodobną, żeby większość posłów i senatorów poparła takie zwiększenie wydatków. W tej sytuacji obecny na posiedzeniu połączonych komisji senator Zbyszko Piwoński zdecydował się wnieść w imieniu wnioskodawców poprawkę do tej części ustawy nowelizującej.

Ostatecznie połączone komisje poparły zmianę ustawy o publicznej służbie krwi. Połączone komisje poparły również nowelizację ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Senator sprawozdawca w imieniu połączonych komisji zwrócił się do Senatu o podjęciu uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz ustawy o publicznej służbie krwi. W opinii senatora, uchwała ta i inicjatywa legislacyjna Senatu będzie dobrze służyć interesowi zdrowotnemu naszego społeczeństwa, a szczególnie ludziom, którzy znaleźli się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia.

W pierwszej kolejności poddano pod głosowanie poprawkę zaproponowaną przez senatora P.Ł.J. Andrzejewskiego (Izba odrzuciła ją 73 głosami, przy 8 za i 12 wstrzymujących się), a następnie przeprowadzono głosowanie nad całością projektu ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz ustawy o publicznej służbie krwi oraz nad projektem uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy.

Uchwała

W uzasadnieniu powziętej uchwały wskazano, że w obecnym stanie prawnym publiczna służba krwi realizuje swoje zadania we współdziałaniu z Polskim Czerwonym Krzyżem i organizacjami honorowych dawców krwi. Nowelizacja ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz ustawy o publicznej służbie krwi ma na celu doskonalenie promocji honorowego krwiodawstwa, ułatwienie dawcom krwi korzystania z usług medycznych oraz wspomaganie szczególnie zasłużonych dawców krwi, dotkniętych chorobami przewlekłymi.

Senat, nowelizując ust. 2 art. 4 ustawy o publicznej służbie krwi uznał, że zwiększenie skuteczności propagowania krwiodawstwa zostanie osiągnięte przez podkreślenie rangi Polskiego Czerwonego Krzyża w tych działaniach i powierzenie tej organizacji koordynowania pracy organizacji honorowych dawców krwi. Ponadto uznano, iż ze względu na społeczną rolę honorowych dawców krwi należy rozszerzyć, zawarte w art. 10 ustawy o publicznej służbie krwi, ich uprawnienie do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych w publicznych zakładach opieki zdrowotnej - na wszystkie zakłady opieki zdrowotnej.

Ostatni cel nowelizacji osiągnięto przez dodanie do art. 43 nowego ustępu zawierającego szczególne uprawnienia dla dawców krwi. Zgodnie z obecnym stanem prawnym ubezpieczonym będącym zasłużonymi honorowymi dawcami krwi, a więc takim, którzy oddali co najmniej 5 lub 6 litrów krwi (odpowiednio kobieta lub mężczyzna), przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających oraz w leki, które zasłużony honorowy dawca krwi może stosować w związku z oddaniem krwi. Wszystkim natomiast osobom, do których ma zastosowanie art. 39, tj. chorym na choroby zakaźne i psychiczne, upośledzonym umysłowo, a także chorującym na niektóre choroby przewlekłe, wrodzone lub nabyte, mogą być przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową odpłatnością leki, preparaty diagnostyczne oraz sprzęt jednorazowego użytku. Wykaz chorób oraz wykaz leków, preparatów diagnostycznych i sprzętu jednorazowego, które mogą być przepisywane ze względu na te choroby, są ustalone przez ministra zdrowia i opieki społecznej.

Senat postanowił, iż należy uhonorować, proponowanymi w niniejszej nowelizacji regulacjami, tych dawców krwi, którzy oddali jej co najmniej 20 litrów, posiadają odznakę "Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu", a jednocześnie, już po nabyciu tego tytułu, zachorowali na choroby, o których mowa w art. 39. Szczególne uprawnienie dla tej grupy dawców krwi polega na bezpłatnym przyznaniu leków, preparatów diagnostycznych oraz sprzętu jednorazowego użytku, zamieszczonych w wykazie wydanym na podstawie tego przepisu. Uprawnienie to w żadnym wypadku nie ma charakteru ekwiwalentu za oddaną krew.

Wydatki związane z przyznaniem tego uprawnienia będą minimalne, ponieważ dotyczą wąskiej grupy ubezpieczonych dawców krwi chorych na niektóre ściśle określone przez ministra zdrowia i opieki społecznej choroby.

Pierwsze czytanie projektu odbyło się na 14. posiedzeniu, 18 czerwca br. Senat po przeprowadzonej debacie skierował projekt ustawy do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisje na wspólnych posiedzeniach w dniach 3 lipca 1998 r. i 10 czerwca 1999 r. rozpatrzyły projekt ustawy oraz przygotowały sprawozdanie połączonych komisji w tej sprawie.

Przestawił je senator Piotr Ł.J. Andrzejewski. Senator sprawozdawca poinformował, że połączone komisje wnoszą o podjęcie przez Senat uchwały o odrzuceniu rozpatrywanej inicjatywy ze względów formalnych. Jest to pierwszy znany mi przypadek, żeby w toku pracy nad nowelizacją przestał istnieć przedmiot nowelizacji. Mianowicie ustawa z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw została uchylona i utraciła moc na podstawie art. 195 pkt 9 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym przedmiot regulacji, który miał być znowelizowany ustawą, nie istnieje, a zatem konieczne jest wniesienie nowych uregulowań, ewentualnie nowej inicjatywy legislacyjnej" - powiedział senator P.Ł.J. Andrzejewski i poinformował, że komisje niemal jednogłośnie, przy jednym głosie wstrzymującym się, stanęły na stanowisku, aby w tym stanie rzeczy odrzucić tę inicjatywę ze względu na brak jej adresu legislacyjnego w obowiązującym systemie prawnym, nie przesądzając o zasadności merytorycznej tej inicjatywy.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska połączonych komisji i 60 głosami, przy 20 przeciw i 12 wstrzymujących się, odrzucił rozpatrywany projekt ustawy.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment