Diariusz Senatu RP, spis treści, poprzedni fragment,

Marszałek Alicja Grześkowiak wzięła udział w uroczystych obchodach 55. rocznicy bitwy o Monte Cassino.

Z okazji rocznicy 16 maja br. w Katedrze Polowej Wojska Polskiego odprawiono uroczystą mszę św.

Delegacji oficjalnej na uroczystości przewodniczył premier Jerzy Buzek, któremu towarzyszyli m.in. ministrowie Jacek Taylor i Janusz Steinhoff. Polski parlament reprezentowali marszałek Senatu A. Grześkowiak i wicemarszałek Sejmu Józef Król. Przybył również szef sztabu generalnego WP gen. Henryk Szumski. Prezydenta RP reprezentował szef jego Kancelarii Ryszard Kalisz.

Na cmentarzu na Monte Cassino mszę św. odprawił prymas Polski kardynał Józef Glemp.

Premier J. Buzek podkreślił, że ponad tysiąc polskich grobów pod Monte Cassino pozostanie na zawsze symbolem bohaterstwa Polski w drugiej wojnie światowej. Wolna i niepodległa Polska, o którą walczyli i o której marzyli polegli, stała się rzeczywistością. "Dobrze spełniliście swój obowiązek - Polska Wam tego nie zapomni" - powiedział J. Buzek do żołnierzy spod Monte Cassino.

19 maja br. podczas audiencji ogólnej w Watykanie o znaczeniu bitwy pod Monte Cassino przypomniał papież Jan Paweł II.

Przez daninę krwi złożoną pod Monte Cassino polscy żołnierze położyli podwaliny pod nową Europę - wierną swojej chrześcijańskiej tradycji, świadomą swoich duchowych korzeni i bardziej zjednoczoną - powiedział Jan Paweł II.

16 maja br. przewodniczący Komisji Praw Człowieka i Praworządności senator Zbigniew Romaszewski wziął udział w konferencji zorganizowanej w Warszawie przez Amnesty International, poświęconej 10. rocznicy masakry na placu Tiananmen.

Podczas konferencji Louise Vischer z Amnesty International stwierdziła, że w wielu państwach łamie się dzisiaj prawa człowieka, bo społeczność międzynarodowa robi zbyt mało, by osądzić zbrodnie popełnione w Chinach. W opinii Amnesty International, bezkarność winnych masakry na placu Tiananmen ośmiela do łamania praw człowieka w innych krajach, na przykład w Kosowie.

20 maja br. w gmachu Sejmu, z okazji jubileuszu 10-lecia Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, odbyło się spotkanie przedstawicieli ZHR z członkami parlamentarnej Rady Przyjaciół ZHR. Podczas spotkania marszałek Alicji Grześkowiak wręczono Odznakę Przyjaciela ZHR.

* * *

Z inicjatywy Klubu Senatorskiego AWS 20 maja br. w Senacie odbył się pokaz filmu dokumentalnego Bożeny Garus-Hockuby "Moja droga do Prawdy" o życiu i działalności prof. Włodzimierza Fijałkowskiego. Film powstał dla II Programu TVP SA i niebawem ma zostać pokazany na antenie Dwójki. Opowiada historię życia profesora - znakomitego położnika i ginekologa, twórcy polskiej szkoły psychoprofilaktyki porodowej, obrońcy życia poczętego. Po projekcji filmu senatorowie spotkali się z prof. W. Fijałkowskim.

W kategorii: film amatorski zwyciężył "Różaniec z kolczastego drutu" w reżyserii Józefa Kłyka i Wojciecha Wikarka "za trud rekonstrukcji wojennych losów Augusta Kowalczyka, uwikłanego w skomplikowaną sytuację polityczną".

Za najlepszy program telewizyjny i katechetyczny uznano produkcję Anny Kurek "Kto ratuje jedno życie", będący wstrząsającym świadectwem chrześcijańskiej postawy sióstr zakonnych, z narażeniem życia ratujących żydowskie dzieci.

Podczas uroczystości marszałek A. Grześkowiak wręczyła nagrodę Marszałka Senatu za najlepszy film o tematyce polonijnej. Otrzymał ją Andrzej Pankiewicz za film "Nieśmiała opowieść o dzielnych niewiastach".

* * *

* * *

24 maja br. w Politechnice Koszalińskiej senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej: Władysław Bartoszewski - przewodniczący komisji, Krzysztof Majka - wiceprzewodniczący komisji, Leon Kieres - członek komisji, na konferencji "Europa XXI wieku" wygłosili referaty dotyczące Rady Europy i reform w Unii Europejskiej.

25 maja br. w Senacie, z inicjatywy Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu, odbyła się konferencja "Polska kultura emigracyjna i dziedzictwo narodowe za granicą", podczas której przedstawiono dorobek i problemy ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, m.in. w USA, Francji, Argentynie i na Kaukazie.

W programie konferencji znalazły się następujące wystąpienia:

- "Polska kultura i dziedzictwo narodowe za granicą w obliczu integracji europejskiej" - prof. Ryszard Legutko - Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,

- "Polskie dziedzictwo kulturowe w Stanach Zjednoczonych" - dr Jan Cisek - Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce,

- "Kultura polska i religijna w życiu Polonii w Argentynie" - o. Antoni H. Wróbel - Polska Misja Katolicka,

- "Polska kultura w Libanie" - Hanna Abi Akar - Wspólnota Polska w Libanie.

Podczas konferencji zwracano uwagę, że najczęstszym sposobem zachowania łączności z krajem i tożsamości narodowej Polaków mieszkających na emigracji było pielęgnowanie kultury i języka polskiego poprzez praktyki religijne, a Kościół katolicki był gwarantem przekazywania polskości, patriotyzmu i tradycji. Dlatego przy kościołach prowadzonych przez polskich księży gromadziła się emigracja, tam tworzono polskie biblioteki i szkoły.

Zastanawiano się nad rolą dziedzictwa kulturowego pielęgnowanego za granicą. Prof. R. Legutko stwierdził, że paradoksem jest to, iż twórczość narodowa rozwijała się poza krajem, bo z oddalenia odczuwa się silniejszy związek z krajem, zwłaszcza gdy jest on zagrożony i zniewolony. Jego zdaniem, celem wspierania dziedzictwa jest zachowanie istniejących instytucji kulturalnych oraz utrzymywanie kontaktów ze środowiskami polonijnymi, działającymi na tamtym terenie.

25 maja br. w Senacie, pod patronatem wicemarszałka Andrzeja Chronowskiego, odbyło się seminarium "Polityka transportowa kraju. Restrukturyzacja PKP elementem nowej strategii transportowej".

- "Perspektywy rozwoju PKP" - prezes Zarządu PKP Jan Janik,

Prezes Zarządu PKP J. Janik stwierdził podczas konferencji, że sytuacja finansowa PKP jest bardzo trudna. W jego opinii, pogorszenie wyników finansowych PKP w 1997 r. było spowodowane niekorzystnym ukształtowaniem się relacji kosztów do przychodów. Zmianę tych trenów może zapewnić jedynie sprzedaż i likwidacja zbędnego majątku oraz ograniczenie wynagrodzeń poprzez zmniejszenie zatrudnienia. Restrukturyzacja zatrudnienia należy dziś do kluczowych zadań PKP. Koszty wynagrodzeń oraz świadczeń pracowniczych stanowią ponad połowę kosztów w tej firmie. J. Janik pytał, czy rząd jest skłonny zaangażować się w proces restrukturyzacji PKP, czy też należy szukać wsparcia kapitału zagranicznego.

Podczas swojego wystąpienia prezes Zarządu PKP podkreślił, że należy założyć pojawienie się w niedalekiej przyszłości nowych (również międzynarodowych) operatorów, wykonujących zarówno przewozy pasażerskie, jak i towarowe. W opinii J. Janika, PKP do tej pory nie dysponowało środkami finansowymi pozwalającymi na przeprowadzenie koniecznej modernizacji taboru kolejowego.

W Unii Europejskiej obowiązują zasady powszechnej liberalizacji i dostępu do infrastruktury kolejowej międzynarodowych przewoźników. Po przystąpieniu Polski do Unii może to spowodować wyeliminowanie z naszego rynku transportowego jedynego narodowego operatora, którym jest PKP. Dlatego, w opinii przedstawicieli PKP, należy radykalnie unowocześnić nasz tabor. Posiadanie sprzętu nowej generacji stało się celem nadrzędnym. Jednak na zakup i modernizację taboru niezbędne są znaczne środki finansowe oraz czas. Aby zrealizować wszystkie te założenia, konieczne jest wynegocjowanie przez rząd pewnego okresu przejściowego dla pełnego dostępu do rynku transportowego w Polsce. W tym okresie nasz rynek transportowy powinien opierać się na zasadzie wzajemności. Oznacza to, że przyznanie zagranicznemu przewoźnikowi dostępu do infrastruktury powinno odbywać się tylko w takim zakresie, w jakim polskiemu przewoźnikowi zostanie przyznany dostęp do obcej struktury kolejowej. Jednocześnie dostęp do tras dla przewoźników międzynarodowych powinien dotyczyć tylko tych części linii wchodzących w skład sieci transeuropejskich, na których zakończono już modernizację, tj. E20 i E30.

Podczas seminarium prezes Deutsche Bahn Johannes Ludewig poinformował, że koleje niemieckie chcą współpracować z PKP w sektorze przewozów towarowych w Polsce. Zaproponował on, żeby sektor przewozów towarowych PKP dołączył do firmy Rail Cargo Europe, którą współtworzą spółki towarowe kolei holenderskich i niemieckich.

W opinii prezesa DB, możliwa jest nawet fuzja sektorów towarowych kolei niemieckich, holenderskich i polskich. Jak stwierdził prezes J. Janik, PKP są zainteresowane uczestnictwem w Rail Cargo Europe. Jego zdaniem, udział w tym przedsięwzięciu nie będzie przeszkodą w prywatyzacji sektora przewozów towarowych. Prezes Zarządu PKP wyraził pogląd, że sektor towarowy nie będzie dzielony na pojedyncze spółki (stanie się tak z sektorem pasażerskim) i zostanie sprywatyzowany w całości.

J. Ludewig nie wykluczył też finansowego zaangażowania DB w Polsce (samodzielnie lub z przewoźnikiem holenderskim). Powiedział jednak, że koleje niemieckie preferują wspólne działania w Europie, a nie udział w prywatyzacji PKP. "Istnieje na przykład polsko-niemiecka spółka Polzug, która obsługuje przewozy kontenerowe między Polską a portem w Hamburgu" - dodał prezes J. Ludewig.

Zainteresowanie inwestycjami w przewozy towarowe w Polsce wyraża też amerykańska firma Wisconsin Central Transportation Corporation, która obsługuje rynek towarowy m.in. w USA i Wielkiej Brytanii. W opinii prezesa J. Ludewiga, Amerykanie nie mają jednak doświadczenia w kolejowej obsłudze towarowej kontynentu europejskiego.

Podczas sesji obradowały: Komisja Spraw Obywatelskich, Komisja Polityczna, Komisja Nauki i Techniki, Komisja Obrony i Bezpieczeństwa, Komisja Ekonomiczna oraz Komisja Stała. Ich gośćmi byli ministrowie - spraw zagranicznych Bronisław Geremek, obrony narodowej Janusz Onyszkiewicz i ochrony środowiska Jan Szyszko oraz wiceminister finansów Krzysztof Ners.

W przyjętej na zakończenie Wiosennej Sesji Zgromadzenia Północnoatlantyckiego deklaracji w sprawie Kosowa stwierdzono (tłumaczenie robocze):

" 1. My, członkowie Zgromadzenia Parlamentarnego NATO (ZP NATO), zebrani na wiosennej sesji w Warszawie, przyjęliśmy następującą deklarację popierającą cele NATO w kampanii zmierzającej do ustanowienia warunków umożliwiających uchodźcom bezpieczny powrót do Kosowa oraz zapewnienie pokoju i stabilności w tym regionie. Jako przedstawiciele swych społeczności wyrażamy opinie zrzeszonych w naszej organizacji narodów, które całkowicie odrzucają praktyki stosowane przez reżim Miloszevicia. Jesteśmy przekonani, że zawarte w niniejszej deklaracji propozycje pokojowe w pełni respektują prawa człowieka wszystkich obywateli tego regionu, łącznie z obywatelami Federacyjnej Republiki Jugosławii, oraz że stosowanie przymusu w celu ochrony praw człowieka - samo w sobie godne pożałowania - jest w tych okolicznościach uzasadnione.

4. Stwierdzamy, że nie ma trwałego pokoju bez sprawiedliwości. Okrucieństwa popełniane na ludności Kosowa przez siły wojskowe, policję i siły paramilitarne Federacyjnej Republiki Jugosławii stanowią pogwałcenie zasad prawa międzynarodowego. Prezydent Slobodan Miloszevic i inni odpowiedzialni za systematyczną kampanię przemocy i zniszczeń wobec niewinnej ludności cywilnej Kosowa oraz przymusowej deportacji setek tysięcy uchodźców zostaną pociągnięci do odpowiedzialności za swe czyny, w zgodzie z zasadami prawa międzynarodowego i odpowiednimi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ. Mimo że działania Międzynarodowego Trybunału wobec byłej Jugosławii mogą skomplikować wysiłki dyplomatyczne, to jednak międzynarodowe poparcie dla praworządności, ochrony praw człowieka i podstawowych swobód obywatelskich pozostaje nadrzędne.

6. W pełni popieramy cele wspólnoty międzynarodowej wyrażone przez sekretarza generalnego ONZ i potwierdzone przez Unię Europejską: Kosowo, w którym panuje pokój, Kosowo wieloetniczne, demokratyczne i autonomiczne, w którym wszyscy mieszkańcy mogą żyć bezpiecznie i korzystać na równych zasadach z powszechnych praw człowieka i wolności. ZP NATO w pełni popiera te cele, z całkowitym poszanowaniem terytorialnej integralności FRJ.

7. W pełni popieramy cele, których osiągnięciu mają służyć działania wojskowe podjęte przez NATO przeciwko FRJ, zmierzające do położenia kresu cierpieniom mieszkańców Kosowa oraz umożliwienia im powrotu do ich własnych domów dzięki skutecznej ochronie międzynarodowej. Działania te nie są skierowane przeciwko ludności Serbii i Czarnogóry, nad których cierpieniem głęboko ubolewamy, lecz przeciwko polityce reżimu w Belgradzie, który jako jedyny ponosi pełną odpowiedzialność za wszelkie straty powstałe w FRJ.

8. Potwierdzamy, że pokojowe rozwiązanie konfliktu wymaga od prezydenta Miloszevica dostosowania się do następujących żądań zgodnych z Oświadczeniem w sprawie Kosowa, wydanym przez szefów państw i rządów uczestniczących w posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej w Waszyngtonie w dniach 23-24 kwietnia 1999 roku:
a) rzeczywiste położenie kresu wszystkim działaniom wojskowym prowadzonym przez siły FRJ oraz natychmiastowe zaprzestanie przemocy i represji w Kosowie;
b) wycofanie z Kosowa sił wojskowych, paramilitarnych i policyjnych;
c) umieszczenie w Kosowie międzynarodowych sił wojskowych;
d) bezwarunkowy i bezpieczny powrót wszystkich uchodźców i wysiedleńców do ich domów oraz zapewnienie niczym nie skrępowanego dostępu do nich organizacjom pomocy humanitarnej;
e) udowodnienie w sposób wiarygodny gotowości do pracy nad stworzeniem ramowego porozumienia politycznego w sprawie trwałego rozwiązania problemu Kosowa.

9. Pragniemy wyrazić silne poparcie dla ogólnych zasad zawartych w oświadczeniu uzgodnionym przez ministrów spraw zagranicznych grupy G-8 podczas spotkania w Bonn w dniu 6 maja 1999 oraz dla ich pełnego urzeczywistnienia. Jesteśmy przekonani, iż należy podjąć wszelkie działania, by, zgodnie z decyzją G-8, przekształcić jej oświadczenie w rezolucję Rady Bezpieczeństwa NZ, zgodnie z rozdziałem VII Karty Narodów Zjednoczonych, i uważamy, że zaakceptowanie owego oświadczenia przez FRJ byłoby pozytywnym krokiem.

12. Doceniamy i witamy z zadowoleniem odważne poparcie udzielane operacjom NATO w Kosowie przez państwa tego regionu. Cieszymy się ze zobowiązania NATO w kontekście Planu Działania na rzecz Członkostwa, przyjętego w Waszyngtonie, do wspierania tych państw regionu, które pragną przyspieszyć swoje członkostwo w Sojuszu. Zapewniamy, że w ramach naszego programu Rose'a-Rotha zrobimy wszystko, aby wspierać te wysiłki.

14. Wyrażamy naszą solidarność z uchodźcami z Kosowa i apelujemy do wszystkich organizacji rządowych i pozarządowych, by starały się ulżyć ich losowi. Apelujemy do naszych rządów, by pomogły Albanii i byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii w budowie obozów przejściowych oraz udzieliły im wsparcia finansowego, aby nie dopuścić do załamania ich gospodarek, oraz by - tam, gdzie jest to możliwe - wszelkimi innymi środkami pomagały im dźwigać ten wielki ciężar poprzez, na przykład, przyjęcie w proporcjonalnej wielkości i udzielenie tymczasowego schronienia w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej dodatkowych grup wysiedleńców.

16. Jesteśmy przekonani, że państwa członkowskie NATO winny zaangażować się aktywnie w promocję ekonomicznego rozwoju Europy Południowo-Wschodniej. Popieramy zatem wszelkie wysiłki rządów naszych państw, zmierzające do opracowania wstępnych planów wszechstronnej gospodarczej i politycznej stabilizacji Europy Południowo-Wschodniej oraz demokratyzacji tego regionu, a także przeznaczenia odpowiednich środków, tak by rozłożona na etapy odbudowa mogła się rozpocząć niezwłocznie po zawieszeniu broni. Plany takie winny uwzględniać odszkodowanie za straty poniesione przez kraje sąsiadujące z Jugosławią; za nimi winno pójść opracowanie strategii przyszłego rozwoju oraz integracji tych krajów z Unią Europejską. Apelujemy do wszystkich państw o współdziałanie celem przyjęcia paktu stabilizacji zaproponowanego przez prezydencję Unii Europejskiej. Jesteśmy przekonani, że plany te muszą być oparte na ścisłej współpracy i koordynacji pomiędzy instytucjami międzynarodowymi, w tym Organizacją Narodów Zjednoczonych, Unią Europejską, OBWE i NATO, z NATO odgrywającą wiodącą rolę w rozmieszczeniu sił wojskowych niezbędnych do zapewnienia długofalowej stabilizacji w Kosowie i powrotu uchodźców".

Po uroczystościach rozegrany został towarzyski mecz siatkówki, w którym Legia Warszawa pokonała Czarnych Radom 3:0.

***

29 maja br. w Warszawie pod patronatem prymasa Józefa Glempa, marszałka Sejmu Macieja Płażyńskiego i marszałek Senatu Alicji Grześkowiak odbyła się konferencja "Co zrobiliśmy z przesłaniem Jana Pawła II do Polaków?"

W skierowanym do uczestników konferencji liście marszałek A. Grześkowiak stwierdziła:
Serdecznie dziękuję za zaproszenie do udziału w Konferencji "Co zrobiliśmy z przesłaniem Jana Pawła II do Polaków". Szczerze żałuję, że nie mogę się z Państwem spotkać osobiście, choć myśl o przesłaniu Ojca Świętego skierowanym do rodaków wciąż do mnie powraca.

W wystosowanym do uczestników konferencji liście marszałek Sejmu M. Płażyński wyraził opinię, że pielgrzymki Jana Pawła II do Polski pozwoliły Polakom "zachowywać godność w trudnych momentach". Pomagały też im "uczyć się solidarności" i przyczyniły się do "otrząśnięcia z wszechobecnego zakłamania".

Jak stwierdził marszałek Sejmu, istotnym punktem tegorocznej pielgrzymki będzie uroczyste zgromadzenie posłów i senatorów, podczas którego papież wygłosi przesłanie do Sejmu i Senatu. Mają w nim uczestniczyć prezydent, premier, przedstawiciele władzy sądowniczej i zaproszeni goście.

***

30 maja br. marszałek Alicja Grześkowiak wzięła udział w odsłonięciu Pomnika Bitwy o Monte Cassino w Warszawie.

***

30 maja br. senator Marian Cichosz zwyciężył w 1. mistrzostwach Polski parlamentarzystów w biegu na jedną milę, które odbyły się w Koninie.

Mistrzostwa parlamentarzystów i samorządowców były połączone z 1. Ogólnopolskim Biegiem Milowego Słupa i festynem. Imprezy te zorganizowano w ramach obchodów 50-lecia Rady Europy, pod honorowym patronatem premiera Jerzego Buzka.

Diariusz Senatu RP, spis treści, poprzedni fragment,