Diariusz Senatu RP, spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r.,

Jak podkreślił senator K. Kleina, dobre wyniki gospodarcze Polski oraz pomyślne zrealizowanie ubiegłorocznego budżetu państwa, a przede wszystkim zrealizowanie podstawowych założeń makroekonomicznych, w tym jednocyfrowej inflacji, powodują, że Komisja Gospodarki Narodowej nie podważa w swym stanowisku podstawowych wielkości zapisanych w ustawie budżetowej na rok bieżący. Komisja proponuje tylko stosunkowo niewielkie zmiany w zapisach ustawy.

Od 1 stycznia bieżącego roku obowiązuje nowa ustawa o finansach, to jest ustawa o finansach publicznych, która zastąpiła stare prawo budżetowe. Ustawa ta reguluje wszystkie sprawy związane z uchwaleniem ustawy budżetowej, zastępując wszystkie dotychczasowe uregulowania w tej materii. Dział III ustawy o finansach publicznych, zatytułowany "Budżet państwa", określa podstawowe definicje i zasady, procedurę opracowywania i uchwalania budżetu państwa, zasady i tryb wykonywania ustawy, a także kasową obsługę budżetu.

Senator sprawozdawca zwrócił uwagę na art. 86 tej ustawy, precyzujący zawartość ustawy budżetowej. Sejm dostosował ustawę budżetową do ustawy o finansach publicznych, choć w ubiegłym roku pracował nad projektem budżetu jeszcze na podstawie ustawy - Prawo budżetowe. A więc w trakcie pracy i uchwalania tej ustawy należało dokonać pewnych drobnych zmian, tak aby ustawa budżetowa była dostosowana do obecnie obowiązujących przepisów.

Senator K. Kleina przed przystąpieniem do omawiania poprawek proponowanych do ustawy nawiązał do postępowania z ustawą budżetową na rok 1998, do debaty senackiej oraz do wniosków, jakie wówczas były wynikiem prac Komisji Gospodarki Narodowej nad tamtą ustawą.

Komisja Gospodarki Narodowej zwróciła wówczas uwagę na wiele nieprawidłowości, jakie występują zwłaszcza przy określaniu, ustalaniu inwestycji centralnych, obecnie nazywanych inwestycjami wieloletnimi. Komisja zajęła się tym problemem. Efektem jej pracy była uchwała z 3 czerwca 1998 r., która wyłożyła stanowisko komisji w sprawie inwestycji centralnych.

Komisja stwierdzała, że główną przyczyną nieprawidłowości w realizacji inwestycji finansowanych lub współfinansowanych przez państwo jest brak jednolitego, rządowego programu w tej sprawie, brak odpowiednich mechanizmów, skłaniających wykonawców, a następnie użytkowników gotowych już obiektów, zarówno do rzetelnego planowania inwestycji, jak i późniejszego jej wykorzystania. Komisja stwierdzała także, że nadzór nad realizacją inwestycji jest niewystarczający.

Jak stwierdził senator K. Kleina, wymienione problemy, niestety, pozostają aktualne. Rząd nie opracował programu, co niewątpliwie stało się przyczyną bardzo dużych zmian w załączniku nr 6 do ustawy budżetowej, poczynionych w Sejmie. Nie wystarczyły tu uregulowania zawarte w ustawie o finansach publicznych. Prawdopodobnie dopiero praktyka uchwalania obecnego budżetu w zakresie inwestycji wieloletnich skłoni rząd do opracowania wspomnianego programu.

Stanowisko rządu w sprawie ustawy budżetowej na 1999 r. przedstawili Izbie wiceprezes Rady Ministrów minister finansów Leszek Balcerowicz oraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Halina Wasilewska-Trenkner.

Do wszystkich wniosków i propozycji poprawek ustosunkowała się Komisja Gospodarki Narodowej.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowania nad poszczególnymi poprawkami w kolejności przepisów ustawy.

Uchwała

Poprawki nr 1, 2 i 3 dostosowują terminologię ustawy budżetowej do przepisów ustawy o finansach publicznych.

W związku z przewidywanymi niższymi kosztami obsługi długu krajowego Senat uznał za niezbędne przeznaczenie tych wydatków na inne cele. W poprawce nr 7 Senat utworzył nową rezerwę celową na dodatkową dotację dla kas chorych w kwocie 150 mln zł oraz zwiększył o 200 mln zł wydatki Agencji Rynku Rolnego - kosztem wydatków na obsługę długu krajowego. W związku z tymi zmianami Senat odpowiednio zmodyfikował upoważnienie dla ministra finansów zawarte w art. 44.

Poprawka nr 9 powoduje, iż środki przeznaczone na dotację na finansowanie zadań samorządów województw i powiatów w dziedzinie kultury i sztuki będą rozdysponowane w ramach wszystkich środków przeznaczonych na koszty wdrażania reformy terytorialnej i na zasadach określonych przez Radę Ministrów na podstawie art. 49. Przyczyną takiego umiejscowienia tych środków jest konieczność określenia sposobu udzielania dotacji oraz umożliwienie zwiększenia wysokości tej dotacji ponad 100 mln zł.

Senat postanowił zmienić przeznaczenie niektórych wydatków budżetu państwa w części dotyczącej Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej, uznając za niewystarczające środki przeznaczone w budżecie państwa na wydatki majątkowe w gospodarce morskiej. W poprawce nr 10 Senat zwiększył wydatki majątkowe przeznaczone między innymi na zakupy dla kolejowych, morskich i lotniczych przejść granicznych oraz na zadania z zakresu ratownictwa morskiego, dla urzędów morskich w Gdyni i Szczecinie na zakończenie zadań "Odbudowa ujścia Wisły Śmiałej" i "Budowa sytemu nawigacyjnego VTMS" oraz wydatki przeznaczone dla Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni.

W poprawce nr 11 Senat zwiększył o 30 mln zł rezerwę celową przeznaczoną na koszty prywatyzacji, zmniejszając o tę kwotę wydatki na obsługę długu krajowego. Zdaniem Senatu, przewidziana na koszty prywatyzacji w ustawie uchwalonej przez Sejm kwota 83 mln zł jest zbyt mała dla przeprowadzenia planowanych w 1999 r. procesów prywatyzacyjnych. Senat postanowił także rozszerzyć katalog celów, na jakie mogą zostać przeznaczone środki z rezerwy celowej na koszty prywatyzacji - o koszty zagospodarowania mienia Skarbu Państwa pozostałego po likwidacji, upadłości i rozwiązaniu umów o odpłatne korzystanie z mienia Skarbu Państwa (poprawka nr 12).

W poprawce nr 13 Senat utworzył rezerwę celową w wysokości 482 mln zł na sfinansowanie składek na ubezpieczenia społeczne żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy podjęli służbę po 1 stycznia 1999 r., żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej i osób odbywających zastępcze formy służby wojskowej. Wszystkie te osoby zostały włączone, zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych i konieczne jest zapewnienie w budżecie państwa odpowiednich środków na sfinansowanie składek na ubezpieczenia społeczne tych osób. W poprawce tej Senat zmniejszył jednocześnie o powyższą kwotę - dotację budżetową do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Senat, zwiększając budżet Rzecznika Interesu Publicznego, kierował się potrzebą zapewnienia tej instytucji środków na prawidłową realizację szeregu złożonych, ustawowo nałożonych, zadań. Zdaniem Senatu, budżet ten należy uzupełnić w szczególności w wydatkach przeznaczonych na świadczenia na rzecz osób fizycznych i wydatkach bieżących oraz w niewielkim stopniu w wydatkach majątkowych (poprawka nr 14).

Poprawki nr 18 i 19 mają na celu skierowanie środków budżetowych Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa na inwestycję - budowa zbiornika Świnna - Poręba oraz na działanie Służb Hydrologiczno- Meteorologicznych i Technicznej Kontroli Zapór, jako celów bardziej racjonalnych i koniecznych do zrealizowania w bieżącym roku budżetowym.

Poprawka nr 25 usuwa błąd, powstały przy projektowaniu budżetu, polegający na pominięciu w wydatkach województwa świętokrzyskiego dotacji dla domów pomocy społecznej.

Poprawki nr 26, 27 i 28 mają charakter porządkujący. Poprawka nr 26 przesuwa wewnątrz budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji środki, w kwocie 5 mln zł, aby zgodnie z intencją Sejmu mogły być przeznaczone na realizację inwestycji - Rozbudowa i modernizacja Szpitala w Białymstoku. Poprawka nr 27 dokonuje przesunięć wydatków w ramach działu "Oświata i wychowanie" pomiędzy budżetami siedmiu wojewodów, co jest konieczne z uwagi na skutki reformy zasadniczego podziału terytorialnego państwa. Poprawka nr 28 wynika z faktu, iż Sejm obniżając środki z rezerwy celowej przeznaczonej na sfinansowanie wdrożenia reformy systemu oświaty nieopatrznie uniemożliwił uruchomienie pozostałych środków - na wynagrodzenia dla 300 etatów kalkulacyjnych średniorocznie dla Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz komisji okręgowych.

Senat uznał za zasadne przywrócenie rządowej wersji budżetu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w części dotyczącej Krajowej Rady Sądownictwa. Senat w poprawce nr 30 zwiększył o 320 tys. zł planowane wydatki KRS, zmniejszając jednocześnie rezerwę celową na budowę stanowisk kontroli i dowodzenia Policji.

Przyjmując poprawkę nr 31, Senat uznał, iż w związku ze zbliżającym się terminem wejścia do NATO i związanymi z tym faktem zadaniami nałożonymi na Urząd Ochrony Państwa należy funkcjonariuszom tej służby zagwarantować wynagrodzenia wynikające z przyjętego przez Radę Ministrów wskaźnika, według którego oblicza się wysokość przeciętnego uposażenia. Konieczność zwiększenia tych środków wynika także ze specyficznej, w porównaniu z innymi służbami mundurowymi, struktury urzędu, w której etaty oficerskie stanowią 70% wszystkich etatów urzędu.

Nie znajdując podstaw do dziesięciokrotnego zwiększenia przez Sejm - w stosunku do projektu rządowego - planowanych dochodów Kancelarii Senatu, Senat wniósł poprawkę nr 32 zmniejszającą o 450 tys. zł dochody Kancelarii Senatu i zwiększającą o tę kwotę dochody Kancelarii Sejmu. Senat uznał, iż Kancelaria Senatu nie ma możliwości wykonania budżetu przewidującego jej dochody w wysokości 500 tys. zł. Zdaniem Senatu, o wiele większymi możliwościami w tym zakresie dysponuje Kancelaria Sejmu.

Poprawka nr 34 - zwiększająca w ramach budżetu Kancelarii Senatu wydatki bieżące o 150 tys. zł kosztem zmniejszenia o tę kwotę wydatków majątkowych - zmierza do wyrównywania istniejących dysproporcji między średnim wynagrodzeniem pracowników merytorycznych w Kancelarii Senatu a średnim wynagrodzeniem takich pracowników w Kancelarii Sejmu i Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Poprawka nr 36 powoduje przesunięcie wydatków w ramach budżetu województwa lubelskiego. Kosztem realizacji inwestycji w Łęcznej przeznaczono 310 tys. zł na adaptację bunkrów dla aparatury medycznej w Samodzielnym Publicznym Onkologicznym Specjalistycznym ZOZ w Lublinie.

Poprawka nr 39, rozszerzająca zakres rezerwy celowej, umożliwi, zdaniem Senatu, wzrost wynagrodzeń kuratorów bez konieczności pomniejszania wydatków przeznaczonych na inne cele.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 43. posiedzeniu, 21 stycznia br. i przesłana do Senatu 21 stycznia. Tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator J. Danielak pokreśliła, że ustawa przyjęta przez Sejm nie różni się w sposób zasadniczy od tekstu projektu przyjętego przez Senat. Przypomniała też, że istota projektu ustawy dotyczy zasiłków gwarantowanych. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z 29 listopada 1990 r. gwarantowany zasiłek okresowy może być wypłacany przez okres do trzech lat, a jego wysokość w pierwszych dwunastu miesiącach wynosi aktualnie 352 zł. Zasiłek ten nie przysługuje osobie, która podjęła zatrudnienie albo działalność pozarolniczą w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. W praktyce osoby te zmuszone są do rezygnacji z ofert zatrudnienia na czas określony bądź w niepełnym wymiarze czasu pracy i za niewielkim wynagrodzeniem. W tych przypadkach pracownicy pomocy społecznej stoją przed problemem, czy mobilizować osoby samotnie wychowujące dziecko, uprawnione do pobierania gwarantowanego zasiłku okresowego, do aktywnego poszukiwania pracy z perspektywą zatrudnienia.

Senator sprawozdawca wskazała także, iż Sejm zaproponował daleko idącą zmianę w stosunku do propozycji senackich. Między innymi zostało usunięte pewnego rodzaju ograniczenie, które stanowiło, że zasiłek gwarantowany będzie należał się tylko osobom, których zatrudnienie ustanie z przyczyn nie leżących po stronie pracownika. Wyrazy te zostały usunięte z obecnej wersji treści projektu ustawy. Został tym samym zniesiony pewien rygoryzm zawarty w wersji senackiej. Wprowadzono ogólną zasadę przywracania gwarantowanego zasiłku, jeżeli będą spełnione jedynie warunki zawarte w ustawie o pomocy społecznej, dotyczące uprawnień do gwarantowanego zasiłku okresowego. Wprowadzono również zasadę, że po ustaniu zatrudnienia osobie uprawnionej nie będzie przysługiwał zasiłek dla bezrobotnych. Przywrócenie gwarantowanego zasiłku okresowego będzie zatem możliwe również wtedy, gdy decyzja o kontynuowaniu zatrudnienia przez osobę uprawnioną będzie podjęta zarówno przez nią samą, jak i przez pracodawcę.

Propozycje dalszych poprawek do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji. Senator Ryszard Jarzembowski przedstawił wniosek o odrzucenie ustawy.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie ustawy (Izba odrzuciła go 59 głosami, przy 27 za i 3 wstrzymujących się), po czy głosowano poszczególne poprawki oraz całość ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. W wyniku tego ostatniego głosowania Senat 60 głosami, przy 26 przeciw i 2 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 21 stycznia 1999 r. ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

w art. 1 w pkt 1 w lit. a), pkt 3¹ otrzymuje brzmienie:

"3¹) dawanie schronienia osobom narodowości żydowskiej lub innym osobom, za ukrywanie których w latach 1939-1945, ze względu na ich narodowość lub działalność na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej - groziła kara śmierci,";

w art. 1 w pkt 3 w lit. a), lit. d) otrzymuje brzmienie:

Senat zajął stanowisko, iż za działalność równorzędną z działalnością kombatancką należy uznać dawanie schronienia osobom narodowości żydowskiej lub innym osobom, ale tylko ze względu na ich narodowość lub działalność na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem Senatu, takie dookreślenie przepisu wyeliminuje określone kategorie osób, np. przestępców, za ukrywanie których w czasie II wojny światowej także groziła kara śmierci, z kręgu starających się o przyznanie uprawnień kombatanckich. Przepis art. 2 pkt 3¹ w brzmieniu zaproponowanym przez Senat jest bliższy intencjom ustawodawcy.

W opinii Senatu, określenie "odpowiednie organy", użyte w art. 21 ust. 2 pkt 4 lit. d), jest nieostre, a tym samym może nastręczać wątpliwości interpretacyjne. W związku z tym Senat precyzuje to pojęcie poprzez zdefiniowanie, iż były to nie tylko organy, ale i jednostki organizacyjne (np. specjalnie powołane komisje do walki z bandytyzmem) Polskiej Partii Robotniczej lub Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, zarówno centralne, jak i terenowe, do których właściwości rzeczowej należał nadzór nad instytucjami zwalczającymi polskie organizacje oraz osoby działające na rzecz suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 43. posiedzeniu, 21 stycznia br. Do Senatu została przekazana 21 stycznia i tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja, po rozpatrzeniu ustawy, przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator sprawozdawca podkreślił, że rozpatrywana nowelizacja nie pociąga za sobą żadnych ujemnych skutków budżetowych. Natomiast jej nieuchwalenie spowodowałoby, że pomoc udzielana faktycznie tym przedsiębiorstwom byłaby niższa chociażby właśnie o sumę płaconych podatków.

W imieniu komisji senator W. Kruk wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności przeprowadzono głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek. Izba 58 głosami, przy 31 przeciw, zaakceptowała ten wniosek i powzięła uchwałę o przyjęciu bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 43. posiedzeniu, 22 stycznia br. Do Senatu została przekazana 22 stycznia i tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator sprawozdawca zaznaczyła, że traktat podlegał ratyfikacji w trybie określonym w art. 89 ust. 1 Konstytucji RP, z uwagi na jego znaczenie dla zachowania pokoju i bezpieczeństwa narodowego. Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych, przyjęty na podstawie rezolucji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nr 50/245 z 10 września 1996 r. i udostępniony do podpisu 24 września 1996 r., został tego samego dnia podpisany w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w siedzibie ONZ w Nowym Jorku.

Senator G. Ferenc podkreśliła, że podstawowym celem traktatu jest umocnienie istniejących umów międzynarodowych w dziedzinie nierozprzestrzeniania broni jądrowej, w szczególności zaś traktatu o zakazie prób broni jądrowej w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą, z 5 sierpnia 1963 r., a także układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej z 1 lipca 1968 r., którymi Polska jest związana.

Traktat przewiduje wprowadzenie całkowitego zakazu prób jądrowych, w tym także w celach pokojowych. Kontrola realizacji jego postanowień ma być dokonywana przez organizację do spraw traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych, z siedzibą w Wiedniu. Członkami organizacji są wszystkie państwa-strony traktatu. Konferencja państw-stron obraduje na zwoływanych dorocznie sesjach z ich udziałem. Koszty działalności organizacji pokrywane są przez państwa-strony na zasadzie rocznych składek członkowskich. Postanowienia traktatu nie stoją w sprzeczności z obowiązującym w Polsce ustawodawstwem wewnętrznym, a jego ratyfikacja nie pociąga za sobą konieczności podjęcia działań dostosowawczych.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 43. posiedzeniu, 22 stycznia br. Do Senatu została przekazana 22 stycznia i w tym samym dniu marszałek Senatu, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Krzysztof Majka. Senator sprawozdawca przypomniał, że przedmiotem umowy jest całokształt spraw związanych z organizacją i wykonywaniem robót związanych z utrzymaniem mostów oraz wszelkich odcinków dróg, które są na granicy, czyli odcinków dróg granicznych.

Umowa określa też tryb wzajemnego informowania się właściwych organów administracji o pracach związanych z utrzymywaniem drogowych granicznych obiektów mostowych i wspólnych odcinków dróg tak, aby prace te nie powodowały dezorganizacji ruchu na przejściach granicznych. Umowa ustala także zasady poruszania się ekip remontowych oraz przemieszczania się i przepływu towarów i usług, jak również określa tryb dokonywania wspólnych przeglądów stanu drogowych przejść granicznych, a także obiektów mostowych.

Izba w głosowaniu poparła ten wniosek i jednomyślnie, 87 głosami podjęła uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Diariusz Senatu RP, spis treści, poprzedni fragment, następny fragment