Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

Z PRAC KOMISJI SENACKICH

3 lutego 1998 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaproponowała kilka poprawek do budżetu państwa na 1998 r. w części dotyczącej rolnictwa. Podstawowym ich celem jest zwiększenie środków, którymi mogłyby dysponować Agencja Rynku Rolnego - na interwencyjny skup mięsa i Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - na dopłaty do odsetek kredytów preferencyjnych.

Senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi uważają, że na te cele można przeznaczyć 48,8 mln zł z budżetu Krajowego Biura Wyborczego, zaplanowanych jako rezerwa związana z ewentualnym referendum lud dodatkowymi wyborami do samorządów wyższych szczebli i ponad 0,5 mln zł przewidzianych na wymianę sprzętu komputerowego tego biura. Senatorowie uznali ponadto, że o ponad 4 mln zł można zmniejszyć inwestycje budowlane w Sejmie i Senacie.

Przegłosowano też przesunięcie środków z ogólnej rezerwy powodziowej na poprawę infrastruktury technicznej wsi w ramach budżetu ARiMR. Senatorowie chcą również, aby 300 mln zł z zysku Narodowego Banku Polskiego sfinansowało możliwość odliczenia przez rolników wydatków na podatek VAT od zakupionego oleju napędowego.

W przygotowanej dla Komisji Gospodarki Narodowej opinii stwierdzono:

"Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na posiedzeniu w dnia 18 stycznia 1998 r. i 3 lutego 1998 r. rozpatrzyła projekt, a następnie ustawę budżetową na rok 1998 w części dotyczącej rolnictwa i gospodarki żywnościowej.

Komisja stwierdza, że wydatki budżetowe na rolnictwo (bez wydatków na świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników) w porównaniu z rokiem 1997 uległy realnemu zmniejszeniu z 2,75% do 2,45% wydatków budżetu państwa. W tej sytuacji będzie niewątpliwie bardzo trudne dokonywanie przekształceń strukturalnych w tym sektorze oraz rozwiązywanie innych ważnych problemów związanych z przygotowaniem rolnictwa i polskiej wsi do integracji z Unią Europejską.

Obniżenie wydatków na rolnictwo budzi niepokój komisji, zwłaszcza że sytuacja w rolnictwie jest obecnie bardzo trudna - dochody z produkcji rolniczej kształtują się na dużo niższym poziomie niż w innych sektorach gospodarki, występują trudności w zbycie większości artykułów rolnych, narasta ujemne saldo zagranicznych obrotów towarów rolno-spożywczych oraz występują niekorzystne relacje cen produktów rolnych i zaopatrzeniowych.

Komisja ma świadomość trudności związanych z uzyskaniem dodatkowych dochodów budżetowych oraz konieczności zwiększenia wydatków przeznaczonych na finansowanie świadczeń społecznych, a także spłaty zadłużenia wewnętrznego i zagranicznego i dlatego proponuje jedynie następujące zmiany w ustawie budżetowej na rok 1998:

  1. W zał. nr 2 w cz. 19 - Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - w dziale 40 Rolnictwo, w rozdziale 4332 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zwiększyć wydatki o 100.000 tys. zł z przeznaczeniem na działalność statutową Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a konkretnie na współfinansowanie infrastruktury technicznej wsi.
    W zał. nr 2 w cz. 83 - Rezerwy celowe - w dziale 97 Różne rozliczenia, w rozdziale 9718 Rezerwy ogólne i celowe w poz. 16 rezerwa na likwidację skutków powodzi zmni    ejszyć wydatki bieżące o kwotę 100.000 tys. zł.
  2. W zał. nr 2, w cz. 19 - Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - w dziale 94 Finanse, w rozdziale 9411 Dopłaty do odsetek od kredytów na cele rolne zwiększyć wydatki o 18.840 tys. zł z przeznaczeniem na dopłaty do odsetek od kredytów na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej oraz na finansowanie skupu płodów rolnych.
    W zał. nr 2, w cz. 83 Rezerwy celowe, w dziale 97 Różne rozliczenia, w rozdziale 9718 Rezerwy ogólne i celowe w poz. 40 finansowa    nie wyborów zmniejszyć wydatki bieżące o kwotę 18.840 tys. zł.
  3. W zał. nr 2, w cz. 19 - Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - w dziale 61 Handel wewnętrzny, w rozdziale 6131 Agencja Rynku Rolnego zwiększyć o 30.000 tys. zł dotacje i subwencje na działalność statutową Agencji Rynku Rolnego, z przeznaczeniem na działalność inwestycyjną na rynku mięsa.
    W zał. nr 2, w cz. 83 - Rezerwy celowe, w dziale 97 Różne rozliczenia, w rozdziale 9718 Rezerwy ogólne i celowe, w poz. 40 finansowanie wyborów zmni    ejszyć wydatki bieżące o kwotę 30.000 tys. zł.
  4. W zał. nr 2, w cz. 19 - Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - w dziale 94 Finanse, w rozdziale 9411 Dopłaty do odsetek od kredytów na cele rolne, zwiększyć wydatki o 580 tys. zł z przeznaczeniem na dopłaty do odsetek od kredytów na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej oraz na finansowanie skupu płodów rolnych.
    W zał. nr 2, w cz. 16 Krajowe Biuro Wyborcze, w dziale 99, w rozdziale 9911 Urzędy naczelnych organów władzy i kontroli, w kol. 10 w    ydatki majątkowe zmniejszyć o 580 tys. zł.
  5. W zał. nr 2, w cz. 19 - Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - w dziale 61 Handel wewnętrzny, w rozdziale 6131 Agencja Rynku Rolnego, w kol. 7 zwiększyć dotacje i subwencje na działalność statutową Agencji Rynku Rolnego o 600 tys. zł, z przeznaczeniem na działalność interwencyjną na rynku mięsa.
    W zał. nr 2, w cz. 19 - Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w dziale 61 Handel wewnętrzny, w rozdziale 6131 Agencja Rynku Rolnego, w kol. 10 zmnie    jszyć wydatki majątkowe o 600 tys. zł.
  6. W zał. nr 2, w cz. 19 - Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - w dziale 94 Finanse, w rozdziale 9411 Dopłaty do odsetek od kredytów na cele rolne, zwiększyć dotacje i subwencje o 4.311 tys. zł z przeznaczeniem na dopłaty do odsetek od kredytów na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej oraz na finansowanie skupu płodów rolnych.
    W zał. nr 2, w cz. 10 - Kancelaria Sejmu, w dziale 99, w rozdziale 9911 Urzędy naczelnych organów władzy i kontroli, w kol. 1    0 zmniejszyć wydatki majątkowe o 4.311 tys. zł.
  7. Utworzyć w cz. 83 - Rezerwy celowe, w dziale 97 Różne rozliczenia, w rozdziale 9718 Rezerwy ogólne i celowe nową pozycję 76 "środki na odliczenia podatku VAT od oleju napędowego, używanego do produkcji rolnej" w kwocie 300.000 tys. zł.
    W zał. nr 1, w cz. 08 - Ministerstwo Finansów, w dziale 90, w kol. 5 zwiększyć wpłaty NBP o 300.000 tys. zł.

Uwaga: przyjęcie tego wniosku pociąga za sobą konieczność wprowadzenia do tekstu ustawy odpowiednich przepisów określających zasady wydatkowania tej kwoty oraz art. 1 ustawy.

Uwaga: przyjęcie tego wniosku oznacza konieczność zwiększenia subwencji dla gmin".

Ustalono, że opinię Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej przedstawi senator Jan Chodkowski.

* * *

Na tym posiedzeniu Komisja Rodziny i Polityki Społecznej przyjęła opinię w sprawie ustawy budżetowej na rok 1998 w częściach dotyczących:

W przyjętej opinii komisja wniosła o wprowadzenie następującej poprawki:

"W części 09 - MPiPS

W części 83 - Rezerwy celowe

Odnośnie do pozostałych rozpatrywanych części komisja nie proponuje żadnych poprawek".

W uzasadnieniu opinii stwierdzono: "Komisja Rodziny i Polityki Społecznej ocenia budżet państwa na rok 1998 w zakresie przewidywanych wydatków socjalnych jako niezadowalający z powodu niewystarczających środków finansowych na realizację zaplanowanych zadań, przy jednoczesnej niemożności zmian zasad funkcjonowania odpowiednich instytucji i funduszów. Komisja zdecydowała się wnieść jedną poprawkę, mającą na celu zabezpieczenie środków finansowych na sfinansowanie dodatkowych etatów w administracji państwowej w związku z reformą systemu zabezpieczenia społecznego.

I tak, w części 09 - Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej Komisja uznaje za niezbędne zabezpieczenie przygotowań do wprowadzenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych. Komisja wnosi o zwiększenie wydatków Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej o kwotę 1.390.000 zł z przeznaczeniem na dodatkowych 45 etatów kalkulacyjnych dla pracowników cywilnych, w tym: 30 etatów w Biurze Pełnomocnika ds. Reformy Zabezpieczenia Społecznego i 15 etatów w Krajowym Zespole Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności. Źródło pokrycia tych wydatków komisja widzi w rezerwie celowej w części 83 - podwyżki wynagrodzeń pracowników cywilnych i osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwowej sferze budżetowej i pochodnych tych wynagrodzeń.

W trakcie dyskusji dotyczącej części 46 - Krajowy Urząd Pracy, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wyrażone były obawy, czy trafnie została przewidziana liczba zasiłkobiorców w 1998 r. Zdaniem członków komisji liczba ta może okazać się wyższa od zakładanej.

Ponadto komisja zapoznała się z sytuacją Zakładu Lotniczego PZL Mielec; zakład ten zagrożony jest upadkiem, co może doprowadzić do powstania w Mielcu i okolicach bezrobocia o charakterze regionalno-strukturalnym. Zarząd zakładu zwrócił się do komisji o wsparcie starań mających na celu pozyskanie dodatkowych środków finansowych z budżetu państwa na pokrycie kosztów związanych z planowaną restrukturyzacją. komisja rozważyła propozycję przeznaczenia z rezerwy celowej kwoty 50.000.000 zł na ww. cel. Senatorowie uznali, że propozycja ta wykracza poza zakres merytorycznych zainteresowań Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Doceniając jednak wagę problemu, komisja zwraca się do Komisji Gospodarki Narodowej o rozpatrzenie wniosku w trakcie dalszych prac nad ustawą budżetową. Komisja zwróciła się też do wiceprezesa Rady Ministrów - ministra finansów Leszka Balcerowicza o przedstawienie w trakcie debaty budżetowej w Senacie, analizy sytuacji zakładu i planu restrukturyzacji.

W trakcie dyskusji został też zgłoszony wniosek o zwiększenie środków finansowych dla Wojewódzkich Urzędów Pracy z przeznaczeniem na stworzenie dodatkowych 304 etatów kalkulacyjnych w Wojewódzkich Zespołach Orzekających w Stopniu Niepełnosprawności - wskazując Fundusz Pracy i wydatki na zasiłki dla bezrobotnych jako źródła pokrycia. Wniosek ten nie uzyskał jednak akceptacji Komisji.

Uwagi krytyczne zostały zgłoszone do planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczyły one między innymi przyjętego bardzo wysokiego wskaźnika ściągalności składek na ubezpieczenie społeczne (98,9%). Założenie tak wysokiego wskaźnika wydaje się nierealistyczne i ryzykowne, gdyż nowa ordynacja podatkowa znacząco ograniczyła prawne możliwości dochodzenia przez ZUS wierzytelności (m.in. prawo wprowadzania układów ratalnych dotyczących zadłużenia w opłacaniu składek). Trudno też przewidzieć rzeczywiste możliwości opłacania składek przez zakłady, które ucierpiały wskutek powodzi oraz kopalń w trakcie procesu restrukturyzacji. Niepowodzenia w ściąganiu składek mogą spowodować utratę płynności Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i konieczność dotacji z budżetu państwa w celu zagwarantowania terminowego wypłacania bieżących świadczeń.

Zakładany realny wzrost świadczeń emerytalno-rentowych na poziomie 1,5% wymaga bardzo precyzyjnego pomiaru inflacji. Może się okazać, że planowany wzrost nominalny przeciętnej renty i emerytury o około 50 zł brutto nie pokryje wzrostu stałych wydatków w gospodarstwach emerytów i rencistów.

Niezrozumiałe jest też planowane zmniejszenie udziału Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w finansowaniu wydatków na zasiłki chorobowe z 64,8% na 62,7% bez zmiany stanu prawnego.

Komisja nie wniosła poprawek do funduszów zarządzanych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Niemniej, komisja dostrzega potrzebę zmiany zaopatrzeniowego systemu finansowania emerytur i rent rolniczych na ubezpieczeniowo-zaopatrzeniowy, co wpisywałoby się w logikę planowanej reformy systemu zabezpieczenia społecznego".

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Obrony Narodowej przyjęto opinię w sprawie ustawy budżetowej na 1998 rok w zakresie wydatków przeznaczonych na obronność państwa. W opinii, która zostanie przekazana Komisji Gospodarki Narodowej, stwierdzono:

"Senacka Komisja Obrony Narodowej rozpoczęła prace nad nowym budżetem na 1998 r., przeprowadzając dyskusję nad projektem ustawy w dniach 8 i 9 stycznia 1998 r.

Komisja na posiedzeniu w dniu 3 lutego br. rozpatrzyła uchwaloną przez Sejm ustawę budżetową na 1998 r. w części 30 - budżet Ministerstwa Obrony Narodowej oraz w zakresie innych wydatków przeznaczonych na finansowanie obronności państwa:

Komisja po dyskusji, w trakcie której podkreślono szereg mankamentów budżetu związanego z obronnością państwa, postanowiła zaakceptować rozpatrywanych budżet w wersji przyjętej przez Sejm.

Komisja dostrzega jednak możliwe do przewidzenia trudności w realizacji budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, zwłaszcza w zakresie wypełnienia ustawowego obowiązku świadczenia usług leczniczych dla kombatantów przez Wojskową Służbę Zdrowia, realizacji porozumień międzynarodowych (m.in. realizacja Traktatu o Otwartych Przestworzach, niszczenia środków chemicznych). Wątpliwości budzi też wielkość środków finansowych przeznaczonych na zakupy paliwa oraz remonty uzbrojenia.

Komisja pragnie też zwrócić uwagę na konieczność zdynamizowania działalności dotowanych z budżetu MON Agencji Mienia Wojskowego oraz Wojskowej Agencji Mieszkaniowej oraz takiego wykorzystania tych środków budżetowych, które w przewidywanej perspektywie czasowej przyniosą konkretne efekty finansowe.

Nie negując potrzeby dotowania nieczynnych mocy produkcyjnych należy zwrócić uwagę na konieczność podjęcia pilnych starań w sprawie zakupów nowoczesnych technologii i wdrożenia ich w polskim przemyśle zbrojeniowym. Przedłużanie dotychczasowych form wspierania polskiego przemysłu zbrojeniowego w opinii senatorów może okazać się nieskuteczne i doprowadzi do upadku tej gałęzi przemysłu. Ten stan rzeczy, jaki mamy obecnie, nie tylko nie wspiera wykorzystania potencjalnych mocy produkcyjnych, ale również ma wpływ na niewykorzystanie szans tkwiących w potencjale przemysły zbrojeniowego".

* **

Senatorowie z Komisji Ochrony Środowiska rozpatrzyli ustawę budżetową na rok 1998 w częściach dotyczących Ministerstwu Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Narodowej.

W dyskusji senatorowie nie zgłosili propozycji zmian do uchwalonej przez Sejm ustawy.

W opinii senatorów środków finansowe przeznaczone na najważniejsze cele - usuwanie skutków powodzi oraz zalesianie kraju - są wystarczające i zaplanowane w ub. r. działania w tych dziedzinach zostaną zrealizowane. Do końca powinna też być doprowadzona rekultywacja obszarów, na których stacjonowały wojska b. ZSRR.

W dyskusji zwrócono uwagę, że nie wystarczy natomiast pieniędzy m.in. na tworzenie nowych parków narodowych i krajobrazowych, kontynuowanie programu ochrony wielkich jezior mazurskich oraz na budowę zbiornika wodnego Świdna-Poręba.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach środków finansowych przyznanych w budżecie na br., zamierza zmniejszyć dotacje na ochronę atmosfery, a zwiększyć na ochronę wód.

W opinii Komisji Ochrony Środowiska przekazanej Komisji Gospodarki Narodowej stwierdzono, że po rozpatrzeniu objaśnień przedstawionych w nadesłanych materiałach, wysłuchaniu udzielonych informacji i wyjaśnień dotyczących ustawy budżetowej i planu finansowego wymienionego funduszu, wynosi o przyjęcie ustawy bez poprawek.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Emigracji i Polaków za Granicą rozpatrzyła ustawę budżetową na rok 1998 w części 11 dotyczącej Kancelarii Senatu, dz.99, rozdział 9995 - Pozostała działalność (Opieka nad Polonią i Polakami za granicą).

Komisja postanowiła przyjąć rozpatrywaną ustawę w wyżej wymienionych punktach bez poprawek. Opinię w tej sprawie skierowano do Komisji Gospodarki Narodowej.

4 lutego 1998 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 16 Regulaminu Senatu rozpatrzyła projekt zarządzania w sprawie nadania statutu Kancelarii Senatu.

W wyniku dyskusji komisja pozytywnie zaopiniowała przedstawiony projekt. Jednocześnie Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich poddała pod rozwagę marszałka Senatu następujące propozycje zmian:

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich dokonano zgodnie z art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora analizy oświadczeń senatorów o stanie majątkowym.

4 grudnia 1997 r. komisja powołała w tym celu zespół, w skład którego weszli senatorowie: Genowefa Ferenc, Paweł Abramski i Ireneusz Zarzycki. W dniach 21 i 22 stycznia br. zespół zapoznał się z treścią oświadczeń złożonych przez senatorów i dokonał ich szczegółowej analizy. Podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich zespół przedstawił analizę oświadczeń majątkowych. W wyniku przeprowadzonej analizy komisja stwierdziła, że: senatorowie wykonali nałożony art. 35 ust. 3 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora obowiązek złożenia oświadczeń majątkowych. Stwierdzono również, że w 8 wypadkach senatorowie nie w pełni wypełnili druki oświadczeń. W dniach 21 i 22 stycznia br. senatorowie wpisali brakujące dane do druków oświadczeń. W opinii komisji, nie nastąpiło (wg oświadczeń) naruszenie art. 34 ust. 1, 2, 4 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Informację dotyczącą analizy oświadczeń przekazano Prezydium Senatu RP.

W kolejnym punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich wyraziła - na prośbę marszałek Alicji Grześkowiak - opinię w sprawie stosowania art. 25 ust. 4 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Po zapoznaniu się z materiałami dotyczącymi kryteriów przyznawania senatorom uposażenia senatorskiego na podstawie art. 25 ust. 4 ww. ustawy oraz szczegółowej dyskusji komisja uznała, że uposażenie senatorskie, przyznawane zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, powinno być przyznawane na podstawie jednolitych oświadczeń senatorów dotyczących ich dochodów. Jednocześnie komisja uznała, że rozwiązanie to powinno obowiązywać do czasu nowelizacji ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Komisja podzieliła poglądy zawarte w opinii nr 10 Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich z 27 stycznia br.

Podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich przystąpiono również do prac nad zmianą Regulaminu Senatu. Komisja powołała zespół, w skład którego weszli senatorowie: Genowefa Ferenc, Wiesław Chrzanowski i Maciej Świątkowski. Zespół ma rozpatrzyć i przygotować wnioski zgłoszone wcześniej przez komisje senackie i senatorów.

Na zakończenie posiedzenia przewodniczący komisji senator I. Zarzycki poinformował, Prezydium Senatu 16 grudnia br., po rozpatrzeniu wniosku Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich z 9 grudnia 1997 r., nie wyraziło zgody na powołanie drugiego zastępcy przewodniczącego komisji. Podejmując tę decyzję, Prezydium Senatu kierowało się tym, że w projekcie budżetu Kancelarii Senatu na 1998 r. nie zaplanowano zwiększenia środków finansowych na wypłatę dodatków do uposażeń senatorskich z tytułu pełnienia odpowiednich funkcji.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej rozpatrzyła ustawę budżetową na rok 1998.

W przygotowanej dla Komisji Gospodarki Narodowej opinii stwierdzono:

"Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej na posiedzeniu w dniu 4 lutego 1998 i przeprowadzeniu głosowania postanowiła większością głosów przyjąć ustawę budżetową na rok 1998 w częściach:

poz. 43 - koszty przewodnictwa Polski w OBWE,

poz. 44 - koszty operacyjne wdrażania programu PHARE;

poz. 45- udział w programie Leonardo dla Vinci i Sokrates;

poz. 46 - koszty integracyjne z Unią Europejską oraz OECD;

poz. 47 - podwyżki wynagrodzeń dla pracowników placówek zagranicznych.

w cz. 51 dot. Głównego Urzędu Ceł oraz 25 dot. Generalnego Inspektoratu

Celnego.

Jednocześnie komisja uważa za słuszne podkreślić, że środki przyznane w 1998 dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz dla Komitetu Integracji Europejskiej mogą ograniczająco wpłynąć na stan realizacji złożonych zadań. W szczególności narastanie zaległości ze zobowiązań Polski wobec organizacji międzynarodowych może wywrzeć negatywny wpływ na obraz i prestiż naszego państwa.

Komisja postuluje z naciskiem, aby przy pracach budżetowych na rok 1999 resorty zajmujące się realizacją polityki zagranicznej Polski:

  1. brały pod uwagę model zadaniowy, czyli dopasowanie środków do zadań w zależności od ich ważności dla państwa, a nie zadań dla środków;
  2. wnikliwej koordynacji podziału środków w ramach konstrukcji całego budżetu państwa - między instytucje zajmujące się problematyką zagraniczną;
  3. nadały polityce zagranicznej (w tym sprawom integracji euroatlantyckiej i europejskiej) w ogólnym budżecie państwa rangę podobną jak czynią to inne państwa europejskiej.

W ramach realizacji budżetu na rok 1998 przewidzieć by należało umożliwienie Ministerstwu Spraw Zagranicznych - w porozumieniu z Ministerstwem Finansów - przesuwanie środków na wydatki w ramach sumy przyjętej dla MSZ.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w wyniku dyskusji i głosowania większością głosów przyjęto projekt uchwały Senatu w sprawie zadań stojących przed Polską w związku ze zbliżającym się terminem rozpoczęcia negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej.

W przyjętym projekcie stwierdzono:

"SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

A. wita z satysfakcją konkluzje odbytej w dniach 12- 3 grudnia 1997 r. w Luksemburgu Rady Europejskiej, które w oparciu o rekomendacje Komisji Europejskiej potwierdzają zaproszenie do negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej: Polski, Czech, Estonii, Słowenii, Węgier oraz Cypru, jak również postanowienie Rady ds. Ogólnych Unii Europejskiej z dnia 26 stycznia 1998 r. o rozpoczęciu negocjacji z wymienionymi krajami w dniu 31 marca 1998 r.

B. przyjmuje z zadowoleniem poparcie, jakiego udzielił Parlament Europejski decyzji Rady Europejskiej o rozpoczęciu wiosną 1998 r. indywidualnych negocjacji z sześcioma wymienionymi powyżej krajami, zawarte w rezolucji z dnia 4 grudnia 1997 r. nt. dokumentu Komisji Europejskiej Agenda 2000 - na rzecz silniejszej i poszerzonej Unii oraz w rezolucji z dnia 18 grudnia 1997 r. nt. konkluzji Rady Europejskiej w Luksemburgu.

  1. Docenia podejmowane przez Rząd RP wysiłki w celu przygotowania negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej.
  2. Pozytywnie ocenia raport Przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej ze stycznia 1998 r. pt. Przygotowania do negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską.
  3. Pragnie jednak wskazać na konieczność zdynamizowania prowadzonych przez Rząd RP przygotowań do negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej, a w szczególności na potrzebę przyśpieszenia prac nad:
  1. Pragnie wskazać na potrzebę zintensyfikowania prac nad dostosowaniem prawa polskiego do prawa europejskiego.
  2. Pragnie zaznaczyć, że pracom nad dostosowaniem prawa polskiego do prawa europejskiego, towarzyszyć powinny prace nad stworzeniem systemu skutecznej jego implementacji.
  3. Podziela opinie zawarte we wspomnianej rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 4 grudnia 1997 r. nt. dokumentu Komisji Europejskiej Agenda 2000 - na rzecz silniejszej i poszerzonej Unii, w myśl których dziedzinami wymagającymi szczególnego zainteresowania i szybkich oraz głębokich reform w Polsce, w perspektywie jej pełnej integracji z Unią Europejską, są: sektor państwowy, rolnictwo, transport, środowisko naturalne oraz kontrola granic.
  4. Uważa, że największe problemy, które będą musiały zostać rozstrzygnięte w czasie negocjacji, będą miały charakter ekonomiczny i społeczny.
  5. Podziela opinię zawartą w raporcie Rządowego Centrum Studiów Strategicznych ze stycznia 1998 r. pt. Analiza i ocena wpływu integracji Polski z Unią Europejską w sferze społeczno-ekonomicznej, że integracja z Unią stwarza szanse dynamizacji rozwoju kraju, ale także pociąga za sobą koszty i zagrożenia w wielu sferach życia społecznego; zgadza się z wnioskiem tego raportu, że pomimo tych kosztów jest to najlepsza z możliwych perspektywa dla Polski.
  6. Jest przekonany, że narastający deficyt bilansu handlowego w wymiarze między Polską a Unią Europejską wymaga działań obu stron, dla większego zrównoważenia tej wymiany.
  7. Sądzi, że przyjęcie przez Polskę niektórych rozwiązań zawartych we wspólnotowym dorobku prawnym (acquis communautaire), powinno, w wypadku gdyby pociągało to za sobą zbyt wysokie koszty społeczno-ekonomiczne, zostać rozłożone w czasie.
  8. Uważa jednak, że Polska nie może przyjąć zasad akcesji, które by wyłączały jakąkolwiek dziedzinę objętą współpracą między obecnymi członkami Unii i nie może dopuścić do odłożenia negocjacji w jakiejkolwiek dziedzinie na czas późniejszy lub nieokreślony; negocjacje powinny objąć uczestnictwo we wszystkich filarach, instytucjach i dziedzinach polityki Unii Europejskiej.
  9. Wyraża przekonanie, że Polska powinna uwzględnić w swoich staraniach o wejście do Unii Europejskiej, członkostwo w Unii Gospodarczej i Walutowej (EMU).
  10. Jest przekonany o potrzebie dalszego prowadzenia prac zmierzających do określenia możliwości jak najefektywniejszego włączenia Polski w ramy polityki regionalnej Unii Europejskiej, co wiąże się ze zwiększaniem zdolności regionów do absorpcji unijnych funduszy strukturalnych.
  11. Uważa, że lepszemu dostosowaniu Polski do zasad unijnej polityki regionalnej sprzyjać powinna planowana przez Rząd RP reforma administracyjno-terytorialna kraju.
  12. Dostrzega potrzebę wypracowania zasad stałej współpracy Sejmu i Senatu RP z Rządem RP w okresie negocjacji; współpraca taka mogłaby zostać zapoczątkowana już w trakcie przygotowywania polskich propozycji w sprawie opracowywanego przez Komisję Europejską dokumentu ustanawiającego Partnerstwo dla członkostwa oraz w sprawie Konferencji Europejskiej.
  13. Widzi potrzebę włączenia do prac nad polskim stanowiskiem negocjacyjnym partnerów społecznych, a w szczególności: przedstawicieli środowisk gospodarczych, izb przemysłowo-handlowych, organizacji pracodawców i konsumentów, związków zawodowych.
  14. Postuluje włączenie do debaty nad integracją Polski z Unią Europejską jak najszerszych kręgów społeczeństwa; punktem wyjścia do tego powinna być rzetelna informacja na temat rozwoju stosunków między Polską i Unią Europejską oraz edukacja dotycząca samej Unii.
  15. Widzi potrzebę nawiązywania przez grupy polityczne i komisje stałe w Sejmie i Senacie RP kontaktów ze swoimi odpowiednikami w Parlamencie Europejskim oraz o parlamentach narodowych krajów członkowskich Unii Europejskiej, celem wspólnego rozpatrywania kwestii odnoszących się do przyszłości Unii, której Polska ma być wkrótce członkiem.
  16. Pozytywnie ocenia fakt zaproszenia do udziału na statusie obserwatora w Konferencji Komisji ds. Europejskich Parlamentów Państw Członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego (COSAC) przedstawicieli komisji zajmujących się sprawami integracji europejskiej z parlamentów państw kandydujących do Unii Europejskiej.
  17. Podziela opinię, zawartą w Deklaracji i Zaleceniach z VII posiedzenia Parlamentarnej Komisji Wspólnej RP i UE, jakie odbyło się w Brukseli w dniach 20 - 21 stycznia 1998 r., dotyczącą zapewnienia przedstawicielom Parlamentu Europejskiego oraz parlamentów państw kandydujących do Unii Europejskiej, udziału w pracach Konferencji Europejskiej.
  18. Uważa, że zasadne byłoby, aby w mających już pięcioletnią tradycję spotkaniach przewodniczącego Parlamentu Europejskiego z przewodniczącymi parlamentów państw stowarzyszonych z Europy Środkowej i Wschodniej brali udział także przewodniczący Senatów: Polskiego, Czeskiego i Rumuńskiego.
  19. Dostrzega potrzebę nawiązania kontaktów Sejmu i Senatu RP z parlamentami pięciu krajów stowarzyszonych z Unią Europejską, które równolegle z Polską rozpoczną w dniu 31 marca br. negocjacje o członkostwo w Unii.
  20. Pragnie podkreślić szczególną rolę, jaką w procesie integracji europejskiej odgrywa współpraca międzyregionalna oraz transgraniczna.
  21. Wskazuje na zasadność powołania w Komisji Ustawodawczej Senatu podkomisji ds. dostosowania prawa polskiego do prawa europejskiego, w Komisji Gospodarki Narodowej podkomisji ds. polityki regionalnej oraz w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi podkomisji ds. polityki rolnej.
  22. Uważa, że Polska powinna wziąć aktywny i twórczy udział w debacie toczącej się w Unii Europejskiej po podpisaniu Traktatu Amsterdamskiego wytyczającej kierunki reform politycznych, gospodarczych i instytucjonalnych Unii, odnoszącej się do wprowadzenia Unii Gospodarczej i Monetarnej (EMU) oraz reformy budżetowo-finansowej, w tym w szczególności: reformy Wspólnej Polityki Rolnej (CAP) i reformy funduszy strukturalnych oraz funduszy spójności.
  23. Uważa, że suwerenność państw, stanowiąca dzisiaj gwarancję przestrzegania zasad równości i wzajemnych korzyści stron współpracujących, nie jest przeszkodą, a wręcz przeciwnie, może być bodźcem dynamizującym integrację europejską.
  24. Pragnie zwrócić uwagę, że integracja europejska w ramach Unii Europejskiej ma być procesem tworzenia coraz ściślejszego związku pomiędzy narodami Europy, w którym decyzje podejmowane są na szczeblu jak najbliższym obywatelowi, zgodnie z zasadą pomocniczości.
  25. Pragnie przypomnieć zobowiązanie Unii Europejskiej do respektowania tożsamości narodowej Państw Członkowskich, których systemy rządów opierają się na zasadzie demokracji, zawarte w Traktacie o Unii Europejskiej.
  26. Podziela opinię zawartą we wspomnianej rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 4 grudnia 1997 r. nt. dokumentu Komisji Europejskiej Agenda 2000 - na rzecz silniejszej i poszerzonej Unii, że kolejne rozszerzenie będzie korzystne, tak w wymiarze bezpieczeństwa jak i gospodarczym, dla całej Unii Europejskiej, a nie tylko dla nowych jej członków.

SENAT RZECZYPOSOPOLITJ POLSKIEJ

jest przekonany, że między Rzecząpospolitą Polską a Unią Europejską istnieje łącząca obie Strony wspólnota interesów;

widzi w otwarciu obecnego etapu procesu poszerzania Unii Europejskiej szansę na ostateczne zamknięcie pojałtańskiego podziału Europy, na budowę wspólnoty narodów europejskich spajanej interesami gospodarczymi, politycznymi, względami bezpieczeństwa, solidarnością, więzami historycznymi i kulturowymi oraz poczuciem konieczności sprostania wyzwaniom związanym z przemianami cywilizacyjnymi w skali globalnej".

W dalszych pracach nad projektem uchwały Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej reprezentować będzie senator Władysław Bartoszewski.

* * *

Senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą dyskutowali o problemach związanych z repatriacją Polaków z Kazachstanu.

Marszałek Alicja Grześkowiak zwróciła uwagę, że Konstytucja RP w art. 52 pkt 5 wyraźnie stanowi, że osoba, której pochodzenie polskie zostało stwierdzone zgodnie z ustawą, może osiedlić się na terytorium Polski na stałe. Dlatego parlament powinien podjąć się realizacji tego zadania i przygotować odpowiednią ustawę umożliwiającą Polakom z Kazachstanu powrót do ojczyzny.

Wiceminister spraw zagranicznych Radosław Sikorski zapewnił senatorów, że ministerstwo gotowe jest do wdrożenia ustawy o repatriacji, jeśli uchwali ją parlament. Wiceminister zadeklarował, że MSZ zrobi wszystko dla repatriantów. Wskazał jednak, że na wszystkie "wielkie i chwalebne przedsięwzięcia" potrzebne są środki. R. Sikorski zaproponował wprowadzenie solidarnościowego podatku w wysokości 10 zł od rodziny, przeznaczonego na repatriację Polaków z Kazachstanu. Jego zdaniem, solidarnościowy podatek przeznaczony na pomoc powracającym z Kazachstanu do Polski mógłby rozwiązać problemy finansowe związane z tą operacją.

Prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" prof. Andrzej Stelmachowski stwierdził, że każdej z 40 tys. rodzin, które byłyby repatriowane z Kazachstanu do Polski (liczba ta nawet nieco przewyższa skalę migracji z Kazachstanu, zakładaną przez MSWiA), na wyremontowanie otrzymanego mieszkania i przeżycie pierwszego miesiąca wystarczyłoby 15 tys. zł. Prof. A. Stelmachowski zaapelował do MSWiA i MSZ o uproszczenie procedur nadawania polskiego obywatelstwa Polakom z Kazachstanu oraz o anulowanie lub wypowiedzenie polsko-radzieckiej konwencji o unikaniu podwójnego obywatelstwa, której - w jego przekonaniu - nie ma sensu utrzymywać.

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Wojciech Brochwicz poinformował senatorów, że z inicjatywy jego ministerstwa zostanie odtworzony międzyresortowy zespół ds. repatriacji. Według posiadanych przez niego danych starania o repatriację do Polski w niedługim czasie podejmą nie tylko obywatele poradzieckich republik (Uzbekistan, Jakucja itd.,), ale i państw zachodnich. "Musimy być na to przygotowani" - powiedział.

Przewodnicząca Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą senator Janina Sagatowska zaproponowała powołanie zespołu roboczego do przygotowania inicjatywy ustawodawczej dotyczącej ustawy o repatriacji. W skład zespołu weszli senatorowie: Anna Bogucka-Skowrońska, Jan Chojnowski i Stanisław Marczuk oraz prezes "Wspólnoty Polskiej" prof. A. Stelmachowski.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu rozpatrzono ustawę budżetową na rok 1998 w częściach dotyczących Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki oraz Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej.

Senatorowie wysłuchali wiceministra zdrowia i opieki społecznej Janusza Solarza, który przedstawił wydatki planowane w 1998 r. na ochronę zdrowia po zmianach wprowadzonych przez sejmową Komisję Zdrowia i Komisję Finansów Publicznych.

Zapoznano się także z opinią prof. Józefiny Hrynkiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego, która zwróciła uwagę na umieszczenie w rezerwach celowych znacznych środków przeznaczonych na ochronę zdrowia. W jej opinii, nie ma uzasadnienia dla umieszczenia środków na ten cel w rezerwach celowych będących w dyspozycji ministra finansów, który może je uruchomić lub nie. Pozostawienie tak znacznych środków w dyspozycji ministra finansów zmniejsza wpływ ministra zdrowia i opieki społecznej na realizację zadań resortowych. Zdaniem prof. J. Hrynkiewicz utrudnia również władzy ustawodawczej, czyli Sejmowi i Senatowi, oraz instytucjom kontrolnym - Najwyższej Izbie Kontroli sprawowanie kontroli nad prawidłowością realizacji wydatków.

W dyskusji senatorowie Elżbieta Płonka i Maciej Świątkowski zgłosili dwie poprawki do rozpatrywanej ustawy. W głosowaniu uzyskały one poparcie komisji.

W głosowaniu za wydaniem pozytywnej opinii o budżecie MZiOS na rok 1998 opowiedziało się 7 senatorów, a 5 było przeciw.

W dalszej kolejności omówiono budżet na rok 1998 Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, który przyjęto przy 11 głosach za, i 1 wstrzymującym się.

W opinii skierowanej do Komisji Gospodarki Narodowej stwierdzono:

"Komisja na posiedzeniu w dniu 4 lutego 1998 roku, po zapoznaniu się z ustawą budżetową na rok 1998, stanowiskiem Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej i Ministerstwa Finansów przyjęła budżet Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej na rok 1998 wraz z dwoma poprawkami:

1) w zał. nr 2 w części 83 - Rezerwy celowe dodaje się nową pozycję o nazwie "rezerwa na zmiany systemowe ubezpieczeń zdrowotnych" z planem na 1998 r. w kwocie 150.000 tys. zł, z tego w kol. 9 - wydatki bieżące jednostek budżetowych - 150.000 tys. zł.

Zródłem pokrycia jest część rezerwy celowej z poz. 18, której nadaje się nową treść "rezerwa na zmiany systemowe (administracja, restrukturyzacja górnictwa)", w kol. 6 kwotę "242.805" zastępuje się kwotą "92.805", w kol. 7 kwotę "153.000" zastępuje się kwotą "54.477", w kol. 9 kwotę "89.805" zastępuje się kwotą "38.328";

2) w zał. nr 6 - Wykaz inwestycji centralnych w 1998 r., w części 35 - Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, w lp. 55 - Klinika Chorób Dzieci i Klinika Rehabilitacji przy Szpitalu im. Dr P. Jurasza w Bydgoszczy zwiększa się kwotę nakładów do poniesienia w 1998 r. o 10.000 tys. zł, poprzez zwiększenie o taką kwotę dotacji budżetowej. Zródłem pokrycia jest zmniejszenie o kwotę 10.000 tys. zł dotacji budżetowej do Oczyszczalni Ścieków "Płonia - Wschód" w Gdańsku (zał. nr 6 - Inwestycje centralne finansowane z dotacji celowych na zadania własne gmin, część 85/19, lp. 2).

Wydatki na opiekę zdrowotną z budżetu państwa na rok 1998 są realnie niższe o 0,5% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Planowana wielkość środków nie wystarczy na finansowanie wydatków bieżących związanych z wykonywaniem usług i świadczeń medycznych, jak również opóźni reformowanie systemu ochrony zdrowia. Można przewidzieć dalszą dekapitalizację obiektów ochrony zdrowia, aparatury i sprzętu medycznego, wydłużenie czasu realizacji inwestycji centralnych, dalsze zadłużanie się zakładów opieki zdrowotnej, wzrost obsługi zadłużenia i szereg innych trudności w zarządzaniu placówkami ochrony zdrowia.

Komisja składa wniosek, aby w przypadku oszczędności w toku realizacji budżetu państwa zwiększyć wydatki związane z wprowadzeniem powszechnych ubezpieczeń zdrowotnych oraz reform systemowych w opiece zdrowotnej.

Po analizie otrzymanych dokumentów i dyskusji członków komisji komisja przyjęła budżet Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki na rok 1998 bez poprawek".

Na zakończenie posiedzenia przewodnicząca Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu senator E. Płonka przedstawiła propozycję wizytacji warszawskiego szpitala na Bródnie oraz powołania interdyscyplinarnego zespołu doradczego koordynującego krajowe działania w dziedzinie wychowania prozdrowotnego i promocji zdrowia.

5 lutego 1998 r.

Podczas swojego posiedzenia Komisja Gospodarki Narodowej rozpatrywała opinie komisji senackich w sprawie ustawy budżetowej na rok 1998. Senatorowie zapoznali się z opiniami Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą, Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu, Komisji Kultury i Środków Przekazu, Komisji Nauki i Edukacji Narodowej, Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. Kolejne posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej dotyczące rozpatrzenia opinii pozostałych komisji oraz przygotowanie projektu uchwały Senatu w sprawie ustawy budżetowej na rok 1998 odbędzie się 6 lutego br.

6 lutego 1998 r.

Senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej kontynuowali rozpatrywanie opinii komisji senackich ustawy budżetowej na rok 1998.

Komisja zapoznała się z opiniami Komisji Obrony Narodowej, Komisji Ochrony Środowiska, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Praw Człowieka i Praworządności.

W wyniku dyskusji i kolejnych głosowań Komisja Gospodarki Narodowej postanowiła zarekomendować Senatowi wprowadzenie siedmiu poprawek do ustawy budżetowej na rok 1998, w tym zwiększenia wydatków na rolnictwo w ponad 50 mln zł z przeznaczeniem na rolnicze kredyty obrotowe (o 23,7 mln zł) i interwencyjny skup mięsa (o 30,6 mln zł). Jako źródło sfinansowania zwiększonych wydatków na rolnictwo, komisja zaproponowała zmniejszenie o 4,3 mln zł, czyli o jedną trzecią, wydatków majątkowych w Kancelarii Sejmu. Głównym źródłem sfinansowania zgłoszonych poprawek, bo zapewniającym prawie 50 mln zł, mają być pieniądze z rezerwy celowej, zgromadzone tam na tegoroczne wybory. Oznaczałoby to zmniejszenie tej rezerwy o 40%. Komisja zaakceptowała również likwidację środków na wydatki majątkowe w Krajowym Biurze Wyborczym.

Do stanowiska Komisji Gospodarki Narodowej zgłoszono również wnioski mniejszości, których sprawozdawcami będą senatorowie Genowefa Ferenc, Grzegorz Lipowski i Jerzy Suchański. Jeden ze zgłoszonych wniosków mniejszości zawiera propozycję utworzenia nowej rezerwy celowej w kwocie 70 mln zł na inwestycje energooszczędne. Kolejny dotyczy zwiększenia wydatków Kancelarii Prezydenta RP o 9,8 mln zł, tzn. o kwotę zgłoszoną w poprawce w trakcie drugiego czytania projektu budżetu w Sejmie, a następnie uchwaloną. Pozostałe wnioski zmierzały do zwiększenia dotacji na następujące inwestycje centralne: Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach i wojewódzki szpital specjalistyczny w Częstochowie.

Stanowisko Komisji Gospodarki Narodowej w sprawie ustawy budżetowej na rok 1998 przedstawi Senatowi przewodniczący Komisji senator Kazimierz Kleina.

11 lutego 1998 r.

Porządek obrad Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zawierał jeden punkt: informacja ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej o przygotowaniach do negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską w obszarze dotyczącym rolnictwa. W posiedzeniu wzięli udział zaproszeni goście, m.in. minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Jacek Janiszewski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Janusz Kaczurba, minister Jarosław Pietras z Komitetu Integracji Europejskiej, Krzysztof Ardanowski z Krajowej Rady Izb Rolniczych, Władysław Piskorz z Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA), poseł Gabriel Jankowski - przewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Witold Koziński - zastępca prezesa Narodowego Banku Polskiego.

Podczas obrad członkowie komisji wysłuchali opinii przedstawicieli rządu na temat skutków, jakie przyniósł polskiemu rolnictwu traktat stowarzyszeniowy z Unią Europejską, a także warunków i następstw ewentualnej akcesji do UE.

Za najważniejsze w negocjacjach z UE minister rolnictwa J. Janiszewski uznał niedopuszczenie do tego, aby polskie rolnictwo było inaczej traktowane niż rolnictwo pozostałych członków Unii. Koncepcja taka pojawiła się w unijnym dokumencie - Agenda 2000, gdzie padła propozycja, aby dopłaty kompensacyjne dla rolnictwa nie obejmowały nowych członków. "Z dopłatami czy bez, wszyscy muszą być traktowani tak samo" - stwierdził minister J. Janiszewski.

Zdaniem ministra rolnictwa należałoby również skrócić do zera okres dostosowawczy. "Okres dostosowawczy z natury jest niekorzystny dla kraju aspirującego do unii, ponieważ jego rynek jest już otwarty, ale ochrona niepełna" - stwierdził szef resortu rolnictwa. Unia, w jego ocenie, stoi u progu bankructwa dotychczasowej polityki rolnej, która polega na obniżaniu kosztów produkcji poprzez wsparcie finansowe środków do produkcji rolnej. Minister J. Janiszewski dowodził, że także w Polsce zastosowanie kredytów preferencyjnych dofinansowuje w rzeczywistości nie rolnika, ale producentów sprzętu czy nawozów, którzy korzystając z sytuacji, podnoszą ceny. Jednak odpowiadając na zarzut senator Jadwigi Stokarskiej, że brak kredytów wyklucza możliwość modernizacji gospodarstw i rozwoju produkcji rolnej, minister zapewnił, że będzie mimo wszystko negocjował z bankami warunki pożyczek.

Ekspert Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi W. Piskorz z Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA), nawiązując do ujemnego salda Polski w handlu towarami rolno-spożywczymi z UE po kilku latach obowiązywania Układu Europejskiego, zwrócił uwagę, że perspektywa corocznego zwiększania tzw. kwot preferencyjnych o 5% nie poprawi polskiego eksportu na ten obszar. Dlatego należy podjąć negocjacje w celu zapewnienia polskiej żywności większego dostępu do unijnego rynku. W. Piskorz przypomniał, że rynek UE jest skutecznie chroniony nie tylko cłami, ale również instrumentami pozataryfowymi, jak ceny minimalne i wymogi jakościowe, o czym mogliśmy się niejednokrotnie przekonać w ostatnich latach. W ocenie W. Piskorza układ stowarzyszeniowy jest niekorzystny dla Polski i skutki tego będą się pogłębiać przez najbliższe 4-6 lat, do czasu pełnej akcesji. Ekspert podkreślił, że należałoby podjąć negocjacje na temat szerszego dostępu jeszcze przed wejściem na rynek europejski oraz wystąpić do UE o ograniczenie eksportu na rynek polski lub wyrównanie strat z tego tytułu. "Okres przejściowy jest potrzebny przede wszystkim unii, która w tym czasie dokapitalizuje swój sektor rolny, a równocześnie będzie niszczyć nas własnym, szeroko otartym eksportem - przestrzegł W. Piskorz.

Wiceminister gospodarki J. Kaczurba nie potrafił odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu integracja z Unią wpłynie na handel Polski ze Wschodem. Rosnące obroty z krajami b. ZSRR poprawiają obecnie nasz deficyt w handlu z UE. J. Kaczurba wyraził nadzieję, że wzrost cen polskich towarów, jaki nastąpi po integracji, zostanie zrekompensowany poprawą ich jakości i pozwoli tym samym na utrzymanie rynków wschodnich.

Krzysztof Ardanowski z Krajowej Rady Izb Rolniczych pozytywnie ocenił pakiet negocjacyjny, przygotowany w resorcie rolnictwa przez grupy robocze. Postulował włączenie przedstawicieli producentów rolnych do zespołu, który będzie prowadził negocjacje w Brukseli. K. Ardanowski ocenił, że wpływowe rolnicze lobby w UE nie zgodzi się na proponowaną w Agendzie 2000 reformę Wspólnej Polityki Rolnej. Dodał, że może to oznaczać trudne i długotrwałe negocjacje w sprawach rolnictwa.

Odnosząc się do pytań przewodniczącego komisji senatora Józefa Frączka, dotyczących kierunków, w jakich ewoluuje polityka rolna UE, wiceminister rolnictwa Jerzy Plewa wyjaśnił, że wprowadzane zmiany wynikają z przygotowań do kolejnej rundy WTO, która doprowadzić ma do dalszej liberalizacji w handlu światowym. "Przy znoszeniu ceł kraje zachodnie będą się starały poprawić konkurencyjność swoich towarów rolnych przez obniżanie cen; prowadzić do tego może odchodzenie od subwencjonowania cen rolnych na rzecz stosowania bezpośrednich dopłat do dochodów rolniczych. Propozycje wprowadzenia takich zmian w polityce rolnej UE zostały zawarte w Agendzie 2000, ale dokument ten nie przewiduje na najbliższe lata płatności kompensacyjnych dla nowych członków" - zaznaczył J. Plewa.

Podczas dyskusji wyrażono m.in. pogląd, że przyjęcie do UE stworzy naszej gospodarce rolnej szansę na szybszy rozwój; uzyskamy bowiem dostęp do nie ograniczonego barierami taryfowymi bogatego rynku europejskiego, liczącego 370 mln konsumentów. Podkreślano równocześnie, że o korzyściach, jakie uzyskają polscy rolnicy z przyszłego członkostwa w UE, zadecyduje kierunek zmian w polityce rolnej Unii, warunki, na jakich będą przyjmowani doń nowi członkowie, oraz to, czy w okresie poprzedzającym członkostwo Polska poprawi konkurencyjność swojego rolnictwa.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Nauki i Edukacji Narodowej rozpatrzono ustawę o uznawaniu stopni naukowych, dyplomów i tytułów zawodowych medycznych przez Polski Uniwersytet na Obczyźnie.

W posiedzeniu wzięli udział wiceminister edukacji narodowej Jerzy Zdrada i wiceprzewodnicząca Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego Anna Janowska.

W dyskusji senatorowie rozważali zasadność wydłużenia przez Sejm okresu zawartego w art. 1 ustawy. W głosowaniu zdecydowano jednak o przyjęciu bez poprawek rozpatrywanej ustawy.

Do stanowiska komisji senator Zbyszko Piwoński zgłosił wniosek mniejszości, zmierzający do skrócenia czasu określonego w art. 1 do 25 czerwca 1990 r.

* * *

Tematem posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska były problemy energetyki jądrowej - perspektywy rozwoju w Polsce i na świecie, wpływ na stan środowiska.

W opinii Tadeusza Wójcika z Państwowej Agencji Atomistyki, w dłuższej perspektywie rozwój energetyki jądrowej jest nie do uniknięcia. Przewiduje się, że wzrost zużycia energii, konieczność zastąpienia wyeksploatowanych elektrowni oraz rosnące wymogi ochrony środowiska sprawią, że znacznie zwiększy się jej udział w wytwarzaniu energii. Gdyby w Chinach nie inwestowano w energetykę jądrową, to za 10 lat emisja dwutlenku węgla z tego kraju byłaby większa niż z reszty świata - pokreślił T. Wójcik.

Prezes PAA Jerzy Niewodniczański stwierdził, że elektrownie jądrowe zużywają znacznie mniej paliwa i wytwarzają mniej odpadów. Dotychczas ze wszystkich tych elektrowni zgromadzono tylko 100 tys. ton odpadów, a każdego roku przybywa ich 10 tys. ton - podkreślił J. Niewodniczański. W dyskusji senatorowie zwrócili uwagę, że są to jednak odpady bardzo promieniotwórcze i problem ich zagospodarowania nie został dotychczas ostatecznie rozwiązany. Rozwiązanie tej kwestii może być, zdaniem senatora Janusza Okrzesika, kluczem do zmiany nastawienia społeczeństwa do energetyki jądrowej. W jego opinii, o przyszłości energetyki jądrowej zdecyduje postęp naukowo-techniczny, który zwiększy bezpieczeństwo takich elektrowni i rozwiąże problem zagospodarowania odpadów.

Na świecie elektrownie jądrowe posiadają 32 kraje. Zainstalowane są 442 bloki o łącznej mocy 350 tys. megawatów. Najwięcej energii wytwarza się w takich elektrowniach na Litwie - 83%, we Francji - 77%, Belgii - 57% i Szwecji - 52%. W skali światowej udział elektrowni jądrowych w ogólnej produkcji energii wynosi 17%.

Obecnie buduje się 36 nowych bloków energetyki jądrowej, przede wszystkim w krajach Dalekiego Wschodu: Korei Płd., Japonii i Chinach.

W drugiej części posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska dyskutowano o ekologicznych skutkach zeszłorocznej powodzi oraz zapoznano się z programem restrukturyzacji terenów objętych powodzią i finansowymi możliwościami jego realizacji.

Pełnomocnik rządu ds. usuwania skutków powodzi, minister Jerzy Widzyk, poinformował, że straty spowodowane przez ubiegłoroczną powódź nie zostały jeszcze całkowicie oszacowane. Prawdopodobnie mogą wynieść ok. 14 mld zł.

Wstępne szacunki wskazują, że straty spowodowane przez powódź np. w Okręgowych Dyrekcjach Gospodarki Wodnej wyniosły ok. 1,2 mld zł, a w lasach państwowych 1- 96 mln zł. Dyrektor Lasów Państwowych Krzysztof Bałazy zaznaczył, że są to straty już ujawnione, ale wiele szkód, jakie mogą jeszcze wystąpić w drzewostanach, trudno dziś przewidzieć i mogą się one ujawnić w ciągu najbliższych lat. Najwięcej środków w lasach trzeba będzie przeznaczyć na odbudowę infrastruktury, zwłaszcza dróg leśnych.

Minister J. Widzyk poinformował, że w zeszłym roku na usuwanie skutków powodzi wydano ze wszystkich źródeł około 2 mld zł. Także w tym roku przewiduje się przeznaczenie na ten cel około 2-2,5 mld zł. Pieniądze te będą pochodzić z budżetu państwa, zaciągniętych kredytów i przesunięcia na ten cel (z innych programów) środków pomocowych Unii Europejskiej. Na likwidację skutków powodzi 150 mln zł przeznaczy w tym roku także Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Minister J. Widzyk zauważył, że usuwanie skutków powodzi nie oznacza tylko odbudowy i powrotu do stanu sprzed tej klęski, ale obejmuje także modernizację infrastruktury na dotkniętych nią terenach.

Podczas posiedzenia wiele uwagi poświęcono kwestii zabezpieczenia przeciwpowodziowego i roli zbiorników wodnych w ograniczeniu skali powodzi. J. Widzyk stwierdził, że np. system zbiorników na Sole dobrze spełnił swoje zadanie i uchronił Oświęcim przed większym zniszczeniem. Z kolei senator Franciszek Bachleda-Księdzularz, przewodniczący komisji ,ocenił, że do zmniejszenia skutków powodzi niewątpliwie przyczynił się zbiornik w Czorsztynie. Wielu uczestników dyskusji uznało, że jednym z elementów ochrony przeciwpowodziowej powinno być przeznaczanie terenów pod zalanie.

* * *

Senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą dyskutowali o podjęciu działań zmierzających do wniesienia inicjatywy ustawodawczej w sprawie zmiany przepisów o obywatelstwie polskim.

Podczas posiedzenia senatorowie ustalili, że komisja do maja br. ma przygotować projekt zmian przepisów o obywatelstwie polskim. Umożliwiłyby one m.in. przywrócenie obywatelstwa państwa osobom pochodzenia polskiego, które nie ze swojej winy zostały go pozbawione - dotyczy to głównie Polaków ze Wschodu. Nowe rozwiązania muszą być też ściśle powiązane z uregulowaniem sprawy repatriacji.

W dyskusji zarówno prof. Andrzej Stelmachowski, prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", jak i przedstawiciele MSZ zwrócili uwagę, że w pierwszej kolejności trzeba rozwiązać problem obowiązującej do dziś konwencji między Polską a ZSRR w sprawie unikania podwójnego obywatelstwa. Marszałek Alicja Grześkowiak i przewodnicząca komisji senator Janina Sagatowska opowiedziały się za uznaniem za nieważne wszystkich sowieckich aktów prawnych i decyzji dotyczących obywatelstwa polskiego.

Zdaniem Ryszarda Taradejny, dyrektora Departamentu Spraw Obywatelskich w MSWiA, obowiązujące przepisy umożliwiają przyznawanie obywatelstwa osobom narodowości polskiej. Zwiększenie liczby osób uzyskujących obywatelstwo może odbywać się poprzez liberalizację jego przyznawania przez Kancelarię Prezydenta RP. Jednym z problemów przy wprowadzeniu nowych rozwiązań prawnych może być sprawa nieuznawania przez Białoruś, Litwę i Ukrainę podwójnego obywatelstwa.

Działania zmierzające do zmiany przepisów o obywatelstwie polskim podjęto już w Senacie I kadencji.

12 lutego 1998 r.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisji Ustawodawczej kontynuowano rozpatrywanie wniosków zgłoszonych podczas pierwszego czytania inicjatywy ustawodawczej - projektu ustawy o zmianie ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944 - 1990 osób pełniących funkcje publiczne.

Najpoważniejsze kontrowersje związane z rozpatrywanym projektem dotyczyły kwestii, czy postępowanie lustracyjne toczące się przed sądem apelacyjnym powinno mieć charakter karny czy cywilny.

Kolejne zgłoszone poprawki wiązały się m.in. z propozycją umorzenia postępowania w związku z brakiem dowodów.

Podczas posiedzenia część senatorów opowiadała się za wydawaniem przez sąd orzeczenia uniewinniającego w wypadku braku dowodów współpracy z organami bezpieczeństwa. Problem polega jednak na tym, że sąd apelacyjny ma się wypowiadać wyłącznie na temat prawdziwości lub nieprawdziwości przedstawionego oświadczenia. Lustracja nie wiąże się bowiem z orzekaniem o czyjejś winie. Zdaniem senatorów, sędziowie powinni mieć tutaj wolną rękę. Trudno też mówić o uniewinnieniu osoby składającej oświadczenie, jeżeli nie ma mowy o winie.

Sędzia Sądu Najwyższego Bogusław Nizieński wyraził pogląd, że chodzi tu o specyficzną sytuację. Jego zdaniem, rozprawy lustracyjne będą postępowaniem szczególnego rodzaju. Nie można więc mówić w tym wypadku o postępowaniu karnym, ale wyłącznie o stosowaniu przepisów prawa karnego. Nie będą też ogłaszane w tych sprawach wyroki, lecz wyniki postępowania. Większość senatorów opowiedziała się za pozostawieniem zapisu z projektu ustawy, mówiącego o umorzeniu postępowania z powodu braku dowodów.

Podczas posiedzenia przyjęto też zmianę zaproponowaną przez senator Annę Bogucką-Skowrońską, polegającą na wydłużeniu z 7 do 14 dni terminu odwołania od postanowienia sądu. Zdaniem senator mogą zdarzać się wypadki zaskoczenia orzeczeniem, dlatego każdy powinien mieć czas na odpowiednie sformułowanie odwołania, zwłaszcza jeśli nie korzystał z pomocy adwokata.

Wątpliwości senatorów budziła też propozycja uściślenia terminu, w jakim sąd musi rozpatrzyć odwołanie. W wypadku bardzo skomplikowanych spraw termin 7 dni wydaje się trudny do zaakceptowania. W opinii senatora Zbigniewa Romaszewskiego, plagą naszych sądów są ciągnące się w nieskończoność procesy, stąd próba uściślenia tego terminu. Nie ma sensu lustracja, jeżeli postępowania w tych sprawach będą się ciągnęły latami. Zdaniem senator A. Boguckiej-Skowrońskiej iluzją jest wiara, że sąd skomplikowaną sprawę lustracyjną rozpatrzy w ciągu 7 dni.

Kolejna zgłoszona poprawka dotyczyła umieszczenia w ustawie zapisu, że służbą w organach bezpieczeństwa nie było odbywanie przeszkolenia wojskowego przez absolwentów szkół wyższych w jednostkach Wojskowej Służby Wewnętrznej, ponieważ byli oni tam kierowani. Dotyczyło to głównie absolwentów wydziałów prawa.

Podczas posiedzenia senator Jerzy Adamski zgłosił wniosek mniejszości dotyczący odrzucenia w całości projektu rozpatrywanej nowelizacji.

* * *

Członkowie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Integracji Europejskiej spotkali się z komisarzem Unii Europejskiej Hansem van den Broekiem.

Komisarz H. van den Broek pozytywnie ocenił zaangażowanie Polski w proces dostosowywania polskiego prawa i gospodarki do wymogów stawianych kandydatom do członkostwa w Unii Europejskiej. Wskazał, że dotychczasowe decyzje rządu polskiego świadczą o zdecydowaniu w przeprowadzaniu reform gospodarczych. Zaznaczył, że strona polska powinna skupić działania na przeprowadzeniu prywatyzacji oraz restrukturyzacji i modernizacji przemysłu ciężkiego, modernizacji rolnictwa, reformie ubezpieczeń społecznych i ochronie środowiska. Wyraził też zadowolenie z powodu rozwiązania problemu, jakim były cła na stal sprowadzaną do Polski z krajów Unii.

Komisarz H. van den Broek zapewnił, że eksperci Unii są zainteresowani współpracą w zakresie modernizacji przetwórstwa rolnego. - Wiemy, że polski rząd będzie prosił o taką pomoc - powiedział.

- Dostosowanie polskiego prawa do norm unijnych to iście herkulesowy wysiłek; aguis communautaire (tzw. wspólny dorobek unii), to 80 tys. stron, ale "proszę się nie zniechęcać" - mówił van den Broek. Podkreślił, że aquis communautaire to nie "dyktat, ale logiczny wymóg", jeśli Polska chce przystąpić do Unii".

Odpowiadając na pytania dotyczące naszej wschodniej granicy, H. van den Broek stwierdził, że do czasu pełnego członkostwa w unii Polska musi być przygotowana do stosowania unijnych norm regulujących ruch graniczny. Chodzi m.in. o wprowadzenie wiz dla Rosji, Ukrainy i Białorusi. - Gdy wschodnia granica Polski stanie się zewnętrzną granicą unii, nie będziemy mogli dopuścić do nielegalnej migracji, przemytu narkotyków i broni - mówił. Zdaniem komisarza termin przystąpienia do Unii będzie zależał od tempa polskich reform i szybkości wdrażania prawa unijnego.

H. van den Broek przyznał, że Komisja Europejska przychyla się do stanowiska, iż przed rozszerzeniem UE należy zakończyć reformę instytucjonalną, dotyczącą m.in. sposobu podejmowania decyzji. Zaznaczył jednak, że nie ma jeszcze ostatecznych uzgodnień. Natomiast reformy polityki rolnej Unii, funduszy strukturalnych i unijnych finansów mogą być - w jego ocenie - prowadzone równocześnie z procesem rozszerzania.

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment