W roku 1999 w oparciu o pożyczkę Z Banku Światowego w urzędach pracy uruchomiony został ogólnokrajowy system informatyczny "PULS". Jest to jedyny cywilny system informatyczny w kraju. Próby uruchomienia takich systemów w innych instytucjach, na przykład w GUS, GUC, ZUS, do dnia dzisiejszego nie powiodły się. Po ostatnich zmianach istnieje realne zagrożenie funkcjonowania systemu "PULS". Czy samodzielne powiaty bez centralnej koordynacji zapewnią funkcjonowanie tego systemu? Czy likwidacja jednolitego systemu urzędów pracy jest nagrodą za udane wdrożenie systemu informatycznego? Czy przed podjęciem decyzji o decentralizacji urzędów i ich podporządkowaniu samorządom system nie powinien być sprawdzony w praktyce na mniejszą skalę, by wykazał swą przydatność w obsłudze bezrobocia? Należy się zastanowić, jak zachowają się międzynarodowi partnerzy, którzy udzielili pożyczek na ogólnokrajowy system informatyczny. Czy nie podważa to wiarygodności Polski w ich oczach?

Dotychczas urzędy funkcjonowały jako jednolity system administracji rządowej specjalnej. Możliwe więc było realizowanie programów rynku pracy w skali ogólnokrajowej i regionalnej. Przejęcie w przyszłości większości najważniejszych zadań przez powiaty może stwarzać barierę dla programów w skali makro. Mogą mieć miejsce ograniczenia rynku pracy do obszarów powiatu. W jaki sposób i kto będzie odpowiedzialny za programy rynku pracy, na przykład dla określonych grup bezrobotnych, takich jak rolnicy, pielęgniarki, górnicy, pracownicy PKP czy inne?

Aktywizacja zawodowa bezrobotnych realizowana była w oparciu o zasady opracowane przez Krajowy Urząd Pracy w ramach polityki zatrudnienia. Czy zasady takie będą wiążące dla samodzielnych powiatów samorządowych? Czy decentralizacja walki z bezrobociem nie spowoduje chaosu na ryku pracy?

Dwa lata temu komendant główny policji wydał rozporządzenie nakazujące likwidację policyjnych komisariatów, których obsada kadrowa nie przekracza dwudziestu pięciu funkcjonariuszy, i co najwyżej zastępowanie ich rewirami dzielnicowych. Rozporządzenie zawierało klauzulę dającą możliwość pozostawienia w obecnym kształcie, w uzasadnionych przypadkach, na wniosek komendanta wojewódzkiego policji, komisariatów o mniejszej obsadzie niż dwadzieścia pięć etatów. Klauzula obowiązuje do końca roku 2000.

W międzyczasie mieliśmy reformę systemu administracyjnego kraju i choć zmiany administracyjne nie dotknęły zbyt mocno policji, bo istniejące komendy rejonowe przekształcono w powiatowe, to jednak jednostki te zyskały samodzielność i zwiększony zakres działania. Nie zmieniły się jednak ich warunki lokalowe. W tej sytuacji w wielu komendach powiatowych samodzielne komisariaty odgrywają bardzo ważną rolę jako baza policyjnej pracy.

Rozpoczął się rok 2000 i zbliża się okres bezwzględnej likwidacji komisariatów. Wiele komend powiatowych bardzo się tego obawia, bowiem zmiany zdezorganizują ich pracę operacyjną. Zwłaszcza tam, gdzie nie ma dużych komisariatów o licznej obsłudze. Chociażby na północnym Mazowszu, gdzie w żadnym z powiatów nie ma komisariatów o załodze większej niż dwadzieścia pięć osób. Na przykład w powiecie ciechanowskim największy komisariat w Glinojecku liczy siedmiu policjantów, w powiecie płońskim największy komisariat jest w Raciążu i liczy czternastu policjantów. W innych gminach komisariaty są jeszcze mniej liczebne. W tych i sąsiednich powiatach komisariaty miejskie i gminne utracą więc swój status.

Rewiry dzielnicowych, które mogą powstać w ich miejsce, tym się będą różnić od komisariatów, że - również z racji policyjnych przepisów - nie będą mogły prowadzić postępowań przygotowawczych. A więc policjant ze wspomnianego już Glinojecka czy Raciąża nie będzie mógł prowadzić dochodzenia nawet w sprawie drobnej kradzieży kur czy pobicia w czasie awantury na zabawie, mimo iż jego znajomość okolicy jest duża i pewne czynności potrafi przeprowadzić szybciej niż jego koledzy, którzy do tej kradzieży kur będą musieli przyjeżdżać z powiatu całą ekipą, tracąc czas i paliwo, którego policja nie ma w nadmiarze. W dodatku policjantów, którzy obecnie pracują w komisariatach, będą musiały zabrać do siebie komendy powiatowe i dać im jakieś pomieszczenia. Tymczasem takich pomieszczeń najczęściej nie ma, bo jeśli były jakieś luzy, to należało je wygospodarować dla służb logistycznych, powstałych z racji usamodzielnienia się powiatowych komend. Trzeba będzie pomieszczenia wynajmować, płacąc spore pieniądze. Tymczasem wiele pomieszczeń w dawnych komisariatach będzie świecić pustkami. Czy policję stać obecnie na taką rozrzutność?

Z pewnością są miejsca w kraju, gdzie mają sens duże komisariaty, na przykład na Śląsku, gdzie duże miasta graniczą ze sobą. Na Mazowszu, a także w innych rejonach kraju, gdzie są niewielkie miasta, liczące niewielu mieszkańców, a więc i siłą rzeczy nie wymagające zbyt wielkiej liczby policjantów, takich komisariatów nie uda się stworzyć, a więc nie będzie ich w ogóle.

Już w czasie debaty budżetowej zwracałem uwagę na to, że po raz drugi pozbawieni jesteśmy elementarnej wiedzy na temat bilansu dochodów i wydatków regionalnych kas chorych. O ile brak takiej informacji w roku ubiegłym był po części zrozumiały, bo był to ich pierwszy rok działalności, o tyle dziś nie jest to już niczym usprawiedliwione.

Trudności finansowe regionalnych kas chorych pogłębia i to, że w bieżącym roku resort znacznie ograniczył zakres i rodzaj usług wysokospecjalistycznych, na które sam zawiera kontrakty, korzystając ze środków budżetowych, bezpośrednio z placówkami służby zdrowia. W bieżącym roku wiele z tych usług będzie musiało być finansowanych przez kasy chorych lub też, jeśli ich na to nie będzie stać, nastąpi ich dalsze ograniczenie.

Panie Ministrze! W dniu 22 października ubiegłego roku na czterdziestym czwartym posiedzeniu Senatu skierowałem oświadczenie na ręce Jerzego Buzka, prezesa Rady Ministrów, w sprawie potrzeby budowy obwodnicy wokół miasta Wielunia w pasie drogi krajowej nr 8. Posiłkowałem się argumentami władz Wielunia, jak również użytkowników tej nad wyraz przeciążonej ruchem drogi

W odpowiedzi na me wystąpienie, działając z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, przesłał mi pan, Panie Ministrze, w dniu 15 października ubiegłego roku odpowiedź, w której między innymi napisał pan: "Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych Biuro w Łodzi prowadzi już prace dokumentacyjne w zakresie opracowania i uzgodnienia koncepcji wyboru trasy obwodnicy miasta. Dopiero po zakończeniu tych prac będzie możliwe przygotowanie materiałów i uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, opracowanie i uzgodnienie dokumentacji geodezyjno-wywłaszczeniowej i dokonanie wykupu gruntu. Przewiduje się, że stanowić to może bardzo trudny problem, wymagający współdziałania i szczególnej troski ze strony miejscowych władz.

Ostatnio został rozstrzygnięty przetarg na wykonanie koncepcji programowej obwodnicy Wielunia. Przetarg wygrała firma Dromex S.A. Zakończenie prac objętych koncepcją nastąpi w 2000 r.

Mając na uwadze potrzebę pełnego skorygowania wszystkich działań związanych z przygotowaniem oraz zabezpieczeniem finansowania i realizacji przyszłej inwestycji, przewiduje się, że zostanie zorganizowane jeszcze w tym roku, to znaczy w roku 1999, spotkanie doktora inżyniera Aleksandra Bacciarellego, zastępcy generalnego dyrektora dróg publicznych do spraw reformy drogownictwa, z władzami Wielunia i regionu w sprawie omówienia możliwości i uzgodnienia wspólnych przedsięwzięć dotyczących wnioskowanej budowy obwodnicy Wielunia".

Niestety, czas minął, a jedna z łódzkich gazet, wydawanych również w Wieluniu, w artykule pod bardzo intrygującym tytułem "Obiecanki cacanki" pisze: "Niestety, w Urzędzie Miejskim w Wieluniu nikt nie słyszał jakiejkolwiek zapowiedzi wizyty pana Bacciarellego. Po raz kolejny Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych zbyła Wieluń obiecankami".

Szanowny Panie Premierze!

Zwracam się do pana Premiera o wszczęcie procedury zmierzającej do zmiany przepisów w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 listopada 1998 r. w sprawie określenia wykazu instytucji i jednostek podległych lub podporządkowanych właściwym ministrom i centralnym organom administracji rządowej, wojewodom i innym terenowym organom administracji rządowej albo przez nich nadzorowanych przekazanym określonym jednostkom samorządu terytorialnego (Dz.U. 147, poz. 65) w części dotyczącej prowadzenia przez samorządy województwa pomorskiego i mazowieckiego kin, znajdujących się na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.

W moim przekonaniu, sytuacja taka nie może mieć miejsca, gdyż utrudnia funkcjonowanie kin na Warmii i Mazurach.

Akceptacja przez Pana Premiera przedstawionej przeze mnie propozycji umożliwi w należyty sposób zadbanie o interesy i rozwój instytucji kultury na terenie Warmii i Mazur.

Uprzejmie informuję Pana Premiera, że reorganizacja rejonowych urzędów pracy, związana z reformą administracyjną kraju, mająca dostosować organizację i obszar działania tych urzędów do organizacji administracji publicznej, spowodowała, że w Toruniu powstał jeden Powiatowy Urząd Pracy, obejmujący swym zasięgiem powiat toruński oraz miasto Toruń na prawach powiatu. W konsekwencji, usytuowanie powiatu toruńskiego w strukturach działania jednego urzędu pracy dla Torunia i powiatu spowodowało, że powiatowy Urząd Pracy w Toruniu nie został ujęty w wykazie powiatów (gmin) zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1999 r. (DzU nr 110 poz. 1264).

Szczególnie trudna sytuacja powstała w mieście i gminie Chełmży, będących rejonem o bardzo wysokiej stopie bezrobocia, zaliczonym do gmin zagrożonych bezrobociem strukturalnym. Od stycznia bieżącego roku Urząd Pracy w Chełmży utracił środki finansowe z Funduszu Pracy przekazywane na cele przeciwdziałania bezrobociu, gdyż wskaźnik bezrobocia w powiecie toruńskim jest niższy niż w gminie i mieście Chełmży, przez co nie są spełnione wymagane warunki ustawowe. W związku z tym ograniczone zostały możliwości przeciwdziałania bezrobociu w rejonie działania Urzędu Pracy w Chełmży oraz zostały zahamowane działania sprzyjające rozwiązywaniu problemów bezrobocia. Szczególnie dotknęło to osoby najuboższe, nie mające możliwości podjęcia pracy, w tym matki samotnie wychowujące dzieci.

Pragnę zwrócić uwagę Pana Premiera na fakt, że takie rozwiązanie ogranicza w istotny sposób możliwości pomocy państwa tym wszystkim, którzy jej rzeczywiście potrzebują. Problem ten nie ogranicza się tylko do sytuacji w gminie Chełmża, ale dotyczy wielu innych gmin, znajdujących się podobnej sytuacji. Zatem w pełni zasadna jest propozycja marszałka województwa kujawsko-pomorskiego, przekazana Panu Premierowi pismem z dnia 20 stycznia bieżącego roku, dotycząca nowelizacji art. 25 i art. 35 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1999 r. Propozycja ta pozwala na uniknięcie sytuacji podobnych do tej, w jakiej znalazły się gmina i miasto Chełmża.