Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment, poprzedni fragment

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej rozpatrzono projektu uchwały Senatu RP o stwierdzenie ciągłości prawnej między III Rzecząpospolitą Polską jako suwerennym i niepodległym państwem a II Rzecząpospolitą Polską.

Prof. Adam Łopatka powtórzył tezy zawarte w swojej opinii i wystąpieniu podczas zorganizowanej przez Komisję Ustawodawczą konferencji pt. "Przywrócenie ciągłości prawnej między III Rzecząpospolitą Polską i II Rzecząpospolitą Polską - implikacje i konsekwencje". Jego zdaniem, państwo polskie odrodziło się w 1918 r. i trwa do dziś. Nie utraciło ciągłości nawet w czasie II wojny świtowej, bo istniał rząd polski na emigracji i polskie formacje zbrojne za granicą.

W opinii przedstawionej przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu stwierdzono, że konstytucja kwietniowa z 1935 r. przestała obowiązywać na mocy desuetudo, czyli znacznego upływu czasu, a także poprzez uchwalenie obecnie obowiązującej ustawy zasadniczej.

Z takim stanowiskiem nie zgodzili się prof. Grzegorz Górski i dr Dariusz Dudek. Ich zdaniem, zasady desuetudo nie można stosować do materii konstytucyjnej, a nawet gdyby, to okres konieczny do przestania obowiązywania prawa musi być znacznie dłuższy. Poza tym konstytucja kwietniowa stosowana była przez cały czas przez władze emigracyjne. Drugi argument prof. G. Górski przyrównał do poglądu obowiązującego w minionym okresie, że "sanacyjną" konstytucję unieważniła rewolucyjna wola ludu.

W opinii senatora Mariana Cichosza, komisja powinna się raczej zajmować poprawianiem absurdalnych przepisów i złych ustaw, a nie oceną historii.

W głosowaniu przedstawiony projekt poparło 4 senatorów, 2 było przeciw, a 1 osoba wstrzymała się od głosu. Tym samym Komisja Ustawodawcza postanowiła zarekomendować Senatowi podjęcie uchwały w sprawie przywrócenia ciągłości prawnej II Rzeczypospolitej Polskiej i III Rzeczypospolitej Polskiej. W przyjętym projekcie stwierdzono:

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej przyjęła uchwałę w sprawie zadań stojących przed Polską w związku z rozpoczynającymi się negocjacjami o członkostwo w Unii Europejskiej, w której uwzględniono część poprawek zgłoszonych podczas senackiej debaty na temat integracji europejskiej. W przyjętej uchwale stwierdzono:

ŤSenacka Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej

- biorąc po uwagę jednolite stanowisko liczących się w Polsce sił politycznych, wyrażane na forum Sejmu i Senatu RP, które stawia dążenie do członkostwa Polski w Unii Europejskiej wśród priorytetów polskiej polityki zagranicznej,

- w przekonaniu, że Polska po przełomie 1989 r. wybrała świadomie uczestnictwo we wspólnocie opartej na fundamencie podstawowych zasad ładu społecznego: prawdy, wolności, sprawiedliwości i solidarności oraz zasad porządku ustrojowego: poszanowania praw człowieka, demokracji i gospodarki wolnorynkowej oraz że zasady te zawsze były obecne w polskiej, wolnej myśli politycznej, zaś ich realizację uniemożliwił narzucony Polsce po II wojnie światowej system polityczny,

- uważając, że podpisany 16 grudnia 1993 r. Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi stworzył instytucjonalne podstawy integracji polskich instytucji i gospodarki z systemem prawno-gospodarczym i politycznym Unii Europejskiej oraz wyznaczył na trwałe kierunek rozwiązań systemowych w Polsce w dziedzinach objętych jego postanowieniami, czyniąc proces budowy instytucji gospodarki rynkowej nieodwracalnym,

- sądząc, że członkostwo Polski w międzynarodowych organizacjach gospodarczych, takich jak: Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), Światowa Organizacja Handlu (WTO), Organizacja Współpracy Gospodarczej Rozwoju (OECD), a także zakończenie negocjacji w sprawie przyjęcia Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) - są wyrazem uznania dla polskich reform systemowych.

B. Przyjmuje z zadowoleniem poparcie, jakiego udzielił Parlament Europejski decyzji Rady Europejskiej o rozpoczęciu wiosną 1998 r. indywidualnych negocjacji z sześcioma wymienionymi powyżej krajami, zawarte w rezolucji z dnia 4 grudnia 1997 r. nt. dokumentu Komisji Europejskiej "Agenda 2000 na rzecz silniejszej i poszerzonej Unii" oraz w rezolucji z dnia 18 grudnia 1997 r. nt. konkluzji Rady Europejskiej w Luksemburgu.

2. pozytywnie ocenia raport Przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej ze stycznia 1998 r. pt. "Przygotowania do negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską",

3. pragnie jednak wskazać na konieczność zdynamizowania prowadzonych przez Rząd RP przygotowań negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej, a w szczególności na potrzebę:

- zapewnienia skutecznej koordynacji międzyresortowej w sprawach odnoszących się do integracji europejskiej,

- dokończenie prac nad Narodowym Programem Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej, aktualizującym i uściślającym Narodową Strategię Integracji,

- wzmocnienia kadrowego i finansowego Przedstawicielstwa RP przy Unii Europejskiej i polskich placówek dyplomatycznych w państwach członkowskich Unii,

5. podziela opinie zawarte we wspomnianej rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 4 grudnia 1997 r. nt. dokumentu Komisji Europejskiej "Agenda 2000 na rzecz silniejszej i poszerzonej Unii", w myśl których dziedzinami wymagającymi szczególnego zainteresowania i szybkich oraz głębokich reform w Polsce w perspektywie jej pełnej integracji z Unią Europejską, są: sektor państwowy, rolnictwo, transport, środowisko naturalne oraz kontrola granic,

7. podziela opinię zawartą w raporcie Rządowego Centrum Studiów Strategicznych ze stycznia 1998 r. pt. "Analiza i ocena wpływu integracji Polski z Unią Europejską w sferze społeczno-ekonomicznej", że integracja z Unią stwarza szansę dynamizacji rozwoju kraju, ale także pociąga za sobą koszty i zagrożenia w wielu sferach życia społecznego; zgadza się z wnioskiem tego raportu, że pomimo tych kosztów jest to najlepsza z możliwych perspektyw dla Polski,

9. sądzi, że przyjęcie przez Polskę niektórych rozwiązań zawartych we wspólnotowym dorobku prawnym (acquis communitaire), powinno, w wypadku gdyby pociągało to za sobą zbyt wysokie koszty społeczno-ekonomiczne, zostać rozłożone w czasie,

10. uważa jednak, że Polska nie może przyjąć zasad akcesji, które wyłączałyby jakąkolwiek dziedzinę objętą współpracą między obecnymi członkami Unii i nie może dopuścić do odłożenia negocjacji w jakiejkolwiek dziedzinie na czas późniejszy lub nieokreślony; negocjacje powinny objąć uczestnictwo we wszystkich filarach, instytucjach i dziedzinach polityki Unii Europejskiej,

12. uważa, że Polska powinna wziąć aktywny i twórczy udział w debacie toczącej się w Unii Europejskiej po podpisaniu Traktatu Amsterdamskiego wytyczającej kierunki reform politycznych, gospodarczych i instytucjonalnych Unii, a także odnoszącej się do wprowadzenia Unii Gospodarczej i Monetarnej (EMU) oraz reformy budżetowo-finansowej, w tym w szczególności: reformy Wspólnej Polityki Rolnej (CAP) i reformy funduszy strukturalnych oraz funduszu spójności,

21. pozytywnie ocenia fakt zaproszenia do udziału na statusie obserwatora w Konferencji Komisji ds. Europejskich Parlamentów Państw Członkowskich Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego (COSAC) oraz Konferencji Przewodniczących Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentów Państw Członkowskich Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego przedstawicieli komisji zajmujących się sprawami integracji europejskiej oraz przewodniczących komisji spraw zagranicznych z parlamentów państw kandydujących do Unii Europejskiej,

22. podziela opinię, zawartą w Deklaracji i Zaleceniach z VII posiedzenia Parlamentarnej Komisji Współpracy RP i UE, jakie odbyło się w Brukseli w dniach 20-21 stycznia 1998 r., dotyczącą zapewnienia przedstawicielom Parlamentu Europejskiego oraz parlamentów państw kandydujących do Unii Europejskiej udziału w pracach Konferencji Europejskiej,

23. uważa, że zasadne byłoby, aby w mających już pięcioletnią tradycję spotkaniach przewodniczącego Europejskiego z przewodniczącymi parlamentów państw stowarzyszonych z Europy Środkowej i Wschodniej brali udział także przewodniczący Senatów: Polskiego, Czeskiego i Rumuńskiego,

28. pragnie przypomnieć zobowiązanie Unii Europejskiej do respektowania tożsamości narodowej Państw Członkowskich, których systemy rządów opierają się na zasadzie demokracji, zawarte w Traktacie o Unii Europejskiej,

30. podziela opinię zawartą we wspomnianej rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 4 grudnia 1997 r. nt. dokumentu Komisji Europejskiej "Agenda 2000 na rzecz silniejszej i poszerzonej Unii", że kolejne rozszerzenie będzie korzystne, tak w wymiarze bezpieczeństwa jak i gospodarczym, dla całej Unii Europejskiej, a nie tylko dla nowych jej członków.

Senacka Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej

widzi w otwarciu obecnego etapu procesu poszerzania Unii Europejskiej szansę na ostateczne zamknięcie pojałtańskiego podziału Europy, na budowę wspólnoty narodów europejskich spajanej interesami gospodarczymi, politycznymi, względami bezpieczeństwa, solidarnością, więzami historycznymi i kulturowymi oraz poczuciem konieczności sprostania wyzwaniom związanym z przemianami cywilizacyjnymi w skali globalnejť.

Senatorowie z Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą spotkali się z przedstawicielami organizacji polskich na Ukrainie. Gośćmi komisji byli: prezes Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie Emilia Chmielowa, przez Związku Polaków na Ukrainie Stanisław Kostecki, Adam Chłopek ze Zjednoczenia Nauczycielstwa Polskiego na Ukrainie, prezes Towarzystwa Kultury Polskiej na Bukowinie prof. Władysław Strutyński, ksiądz dziekan Józef Legowicz z Mościsk oraz prezes Zjednoczenia Polaków Żytomierszczyzny Tadeusz Renkas. W posiedzeniu wzięli także udział konsul generalny RP w Kijowie Kazimierz Chyc, konsul ds. polonijnych we Lwowie Wincenty Dębicki, wiceminister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Andrzej Stelmachowski, prezes Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" Tadeusz Samborski i prezes Fundacji Organizacji Kresowych Stanisław Mitraszewski.

Sytuację Polaków na Ukrainie przedstawiła prezes E. Chmielowa. W jej opinii, ukraińska ustawa o mniejszościach narodowych z 1995 r. jest dobra, ale, niestety, nie realizuje się jej. Z szacunkowych danych Związku Polaków na Ukrainie wynika, że żyje tam około 1,7 mln Polaków. Około 12% utożsamia się z organizacjami zrzeszającymi Polaków, 12% posługuje się językiem polskim, a 3% mówi biegle po polsku. Na Ukrainie działa około 250 polskich parafii rzymskokatolickich. Jako trudną prezes E. Chmielowa określiła sytuację materialną Polaków oraz wskazała na kłopoty polskiej oświaty na Ukrainie.

Prezes E. Chmielowa pozytywnie oceniła natomiast współpracę przygranicznych samorządów lokalnych, która rozwija się coraz lepiej i budzi nadzieję w Polakach mieszkających na Ukrainie.

S. Kostecki poinformował, że podjęto już pewne kroki, aby zapobiec temu zjawisku. Powiedział również, że związek będzie dążył do utworzenia Polskiej Macierzy Szkolnej oraz Stowarzyszenia Polskich Organizacji Katolickich na Ukrainie.

Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości. Senatorowie wysłuchali opinii przedstawicieli Ministerstwa Finansów. O przyjęcie bez poprawek nowelizacji sejmowej zwrócił się do senatorów poseł sprawozdawca Stanisław Stec.

Rozpatrywana przez komisję nowelizacja ustawy o rachunkowości przedłuża z 31 grudnia 1999 r. do 31 grudnia 2000 r. termin pierwszego obowiązkowego badania sprawozdań finansowych za rok działalności małych firm. Minister finansów będzie mógł fakultatywnie określać zasady rachunkowości dla jednostek nie będących spółkami prawa handlowego i nie prowadzących działalności gospodarczej.

Senatorowie wysłuchali przedstawicieli Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Finansów oraz Polskiej Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw.

W konferencji udział wzięli przedstawiciele rządu, parlamentu, organizacji zrzeszających przedsiębiorców i wspierających rozwój przedsiębiorczości oraz sami przedsiębiorcy. Podczas konferencji przedstawiono najważniejsze bariery rozwoju przedsiębiorczości i zgłoszono postulaty wobec rządu i parlamentu, mające na celu poprawę warunków działania podmiotów gospodarczych.

W Polsce wspierane są one z funduszy oferowanych przez rządy poszczególnych państw zachodnich na podstawie dwustronnych umów z rządem polskim, przez organizacje o charakterze lub zasięgu międzynarodowym jak Unia Europejska (program PHARE), Amerykańska Agencja Rozwoju Międzynarodowego (US AID), Fundacja France-Pologne, British Know-How Fund, UNDP (projekt "Umbrella) oraz w niewielkim wymiarze ze środków budżetu państwa.

W dyskusji przede wszystkim zwracano uwagę na bariery informacyjne, jakie napotykają w swej działalności przedsiębiorcy. Podkreślano również, że brakuje również ustawy, która stanowiłaby swoistą "konstytucję" dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Komisja Ochrony Środowiska dyskutowała na swym posiedzeniu o problemach związanych z przebiegiem warszawskiego odcinka autostrady A-2.

Senatorowie wysłuchali przedstawicieli Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Agencji Budowy i Eksploatacji Autostrad.

Przedstawiciele ABiEA stwierdzili, że brak jest postępów w projektowaniu warszawskiego odcinka autostrady Wschód-Zachód i nie ma szans, by jego budowa rozpoczęła się przed rokiem 2000. Romuald Żochowski z ABiEA poinformował, że wniosek o wskazanie lokalizacji dla tego fragmentu autostrady został złożony pod koniec 1996 roku. Do tej pory nie ustalono jednak ostatecznej lokalizacji autostrady. Przeciwko przebiegowi trasy A-2 przez Ursynów i Mazowiecki Park Krajobrazowy zaprotestowało bowiem Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Wezwano równocześnie agencję do przygotowania studium na temat wariantów przebiegu trasy A-2 wyprowadzających autostradę poza miasto.

R. Żochowski stwierdził, że agencja opracuje studium w tym roku. Zostanie w nim uwzględniony tzw. projekt samorządowy zakładający ominięcie Warszawy przez autostradę od południa i przecięcie Wisły w rejonie Góry Kalwarii. Zgłoszono również propozycję, opracowaną przez prof. Rudnickiego, która także zakłada obejście miasta od południa, ale mniejszym łukiem, i wydaje się bardziej opłacalna finansowo.

W opinii przedstawicieli ABiEA, obowiązująca ustawa o autostradach utrudni realizację projektu pozawarszawskiego. Zgodnie z prawem na podstawie koncesji autostradę ma budować i eksploatować prywatna firma. Zdaniem agencji żadne przedsiębiorstwo nie podejmie się inwestowania w autostradę, po której jeździć będzie mało pojazdów.

Jak stwierdzono podczas posiedzenia, przeciwko wariantowi omijającemu Warszawę świadczy prognoza ruchu: tylko co dziesiąty samochód przejeżdżający od zachodu do Warszawy chce ominąć miasto tranzytem. Pozostałe auta zmierzają tylko do Warszawy. Dla 80% samochodów ciężarowych stolica jest miejscem przeładunku towarów lub miastem docelowym. Z tych względów, w opinii przedstawicieli ABiEA, najbardziej wskazany jest przebieg autostrady przez Ursynów i gminę Wawer. Należy natomiast skupić się na budowie urządzeń zabezpieczających przed hałasem oraz zanieczyszczeniami.

Zdaniem senatorów tylko przy finansowym udziale państwa można budować autostrady spełniające wszystkie wymogi ekologiczne. Do zaangażowania budżetu państwa potrzebna jest jednak zmiana obowiązującej ustawy o autostradach. Jeżeli prawo nie zmieni się, to warszawski fragment autostrady zacznie powstawać dopiero około roku 2002. A to oznacza, że znacznie później niż to zakładano powstaną pozostałe fragmenty trasy A-2. Budowanie płatnych odcinków autostrady, urywających się w szczerym polu w odległości kilkudziesięciu kilometrów od Warszawy, nie opłaca się.

Na swym posiedzeniu Komisja Kultury i Środków Przekazu przyjęła stanowisko w sprawie realizacji zadań ustawowych określonych w ustawie o radiofonii i telewizji w programach telewizji. W przyjętym stanowisku stwierdzono:

1. Listy do komisji od wyborców, organizacji pozarządowych i środowisk twórczych protestujących przeciwko przemocy i rozwiązłości w telewizji. Protestujący zwracają także uwagę na poważny brak elementów edukacyjnych, wychowawczych i narodowych w telewizji publicznej lub ich emisji w niewłaściwym czasie.
2. Sygnalizację zjawiska swego rodzaju cenzury eliminującej emisję programów i filmów o wymowie antylewicowej, czy też informujących o zbrodniach komunizmu, bądź ich przesuwanie w programie ramowym na późne godziny nocne o znikomej oglądalności.
3. Zbliżające się rozpatrzenie sprawozdania KRRiTV sprawującej nadzór nad telewizją.

W telewizji stosunkowo często spotyka się treści ukazujące przemoc i rozwiązłość. W świetle badań prowadzonych przez kryminologów środki masowego przekazu, a zwłaszcza telewizja, przyczyniają się w ten sposób do zakłócenia ładu społecznego. Relacje telewizyjne są przez wielu widzów odbierane jako obiektywne i fachowe informacje, przez co stają się wzorcem, a zarazem przyczyną deformacji zachowań i wielorakich dewiacji osobowościowych. Komisja dostrzega apodyktyczne przekazanie dyrekcji programów o kreowaniu "wybitnych dzieł artystycznych", a w rzeczywistości epatujących ogólnopolską publiczność (łącznie z dziećmi) wulgarnością i bardzo prymitywnymi scenami erotycznymi. (np. Casus "Boża Podszewka"). Komisja składa podziękowanie Radzie Programowej Telewizji za zajęcie krytycznego stanowiska wobec "Bożej Podszewki".

Mit oglądalności nie może być probierzem programowym telewizji publicznej gdyż prowadzi do degradacji wartościowych programów a zarazem kreowania złych gustów i złych zachowań. Dyrekcja telewizji nie bierze pod uwagę ocen komisji etycznej (np. filmy Ewy Borzęckiej "trzynastka" i "Arizona"). Poza tym należy badać nie tylko globalną oglądalność, ale i zakres zaspokojenia potrzeb poszczególnych grup widowni.

Do nieetycznych działań odpowiedzialnych za program należy także m.in. prezentowanie jako dokumentalistyki filmów niewiele mających wspólnego z dokumentem, (np. film o szkole SS Nazaretanek z Szymanowa - oprotestowany przez uczennice, rodziców i nauczycieli).

Komisja upomina się o należne miejsce dla filmu dokumentalnego w telewizji publicznej. Dotyczy to zwłaszcza filmów historycznych o wymowie patriotycznej i filmów z najnowszej historii, a także właściwego czasu emisji tych filmów. Swoista cenzura przez niedopuszczenie do emisji niektórych filmów jest powrotem do praktyk z czasów PRL. Niejasny i nieobiektywny jest dobór komisji kolaudacyjnych (film o Gan-Ganowiczu).

Komisja odpowiadając na prośby rodziców i nauczycieli domaga się zniesienia programu "Decyzja należy do ciebie". Jest to program moralnie niebezpieczny, gdyż zaciera granice między dobrem i złem. Występujące w nim "autorytety" często demonstrują postawy amoralne. Licencja BBC, na którą powoływali się odpowiedzialni za program, nie może być kwalifikatorem wartości programu.

Komisja stwierdza nieuzasadnioną rezygnację z emitowania programu Akademia Filmu Polskiego i postuluje przywrócenie tego programu. Widzi potrzebę Akademii Teatru Polskiej Telewizji - sięgającej do klasyki i wielkich inscenizacji.

Zdaniem Komisji - sytuacji, która została przedstawiona wymaga pilnej zmiany, także poprzez szybkie zmiany w ustawie o radiofonii i telewizji.

• rzeczywiste pełnienie przez KRRiTV jej funkcji ustawowych,
• wprowadzenie do sprawozdania KRRiTV kryterium wykorzystania przez Przewodniczącego KRRiTV funkcji dyscyplinujących nadawców i wydawców na zasadzie art. 10 ust. 3 i 4 ustawy o RTV z sankcjami z art. 53 ust. 2 ustawy o związku z naruszeniem przez nich obowiązków ustawowych wynikających z art. 18, art. 21 ust. 2 pkt 5, 6, 7, 8 bądź wystąpień zagrożeń wymienionych w art. 38 pkt 1 ustawy,
• nałożenie na dyrektorów programów TV - Publicznej obligatoryjnego monitoringu zagrożeń wymienionych w art. 38 pkt 1 ustawy bądź naruszeń ustawowych obowiązków wynikających z art. 18 i art. 21 ust. 2 pkt 5, 6, 7 ustawy,
• wydanie przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji na podstawie art. 213 ust. 2 Konstytucji oraz odpowiednich przepisów ustawy o radiofonii i telewizji, szczegółowych zasad postępowania kontroli programów w zakresie przestrzegania ustawowych obowiązków, w szczególności wynikających z art. 18 i art. 21 ust. 2 pkt 5, 6, 7, 8 oraz procedur interwencyjnych monitoringu i przeciwdziałania zagrożenia, o którym mowa w art. 38 pkt 1 ustawy>>

Komisja Praw Człowieka i Praworządności zebrała się, by rozpatrzyć projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej.

Projekt ustawy zawiera odpowiednią zmianę zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny przepisu pkt 1 w ust. 2 art. 44 ustawy o służbie cywilnej. Dotychczasowy przepis art. 44 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stawiał kobietę - urzędnika służby cywilnej w sytuacji gorszej niż mężczyznę, bo dopuszczał rozwiązanie stosunku pracy w razie "osiągnięcia wieku emerytalnego", który to wiek jest zróżnicowany dla mężczyzn (tj. 65 lat) i kobiet (tj. 60 lat). Proponowane nowe brzmienie przepisu pkt 1 w ust. 2 art. 44 ustawy o służbie cywilnej przyjmuje jednolitość wieku ("ukończone 65 lat życia"), w którym pojawia się możliwość rozwiązania stosunku pracy (ze względu przejścia na emeryturę) - nawet bez zgody zainteresowanego (zainteresowanej). Podobne rozwiązania do zaproponowanego w projekcie ustawy zawierają przepisy innych pragmatyk służbowych (np. art. 95 ust. 2 pkt 1 ustawy z 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym, art. 59 § 3 i 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych i art. 62a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze).

W art. 2 projektu ustawy proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia z uwagi na konieczność jak najszybszego dostosowania rozwiązań zawartych w proponowanej nowelizacji również do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (art. 32 i 33 konstytucji) oraz ze względu na potrzebę zachowania terminów przewidzianych dla nowelizacji ustaw objętych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego (art. 89 ust. 2-4 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym).

Posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą poświęcone było sytuacji mniejszości polskiej na Białorusi. Senatorowie wysłuchali relacji na ten temat przedstawionych przez przedstawicieli organizacji polskich na Białorusi: prezesa Związku Polaków na Białorusi Tadeusz Gawina, prezesa Stowarzyszenia "Polska Macierz Szkolna" Stanisława Sienkiewicza oraz konsula generalnego RR w Grodnie Sylwestra Szostaka.

W posiedzeniu wzięli również udział: prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" prof. Andrzej Stelmachowski, naczelnik Wydziału ds. Polonii w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Dobiesław Rzemieniewski, prezes Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" Tadeusz Samborski, prezes Federacji Organizacji Kresowych Stanisław Mitraszewski i wiceprezes Towarzystwa Przyjaciół Grodna i Wilna Lesław Skinder.

W opinii przedstawicieli organizacji polskich na Białorusi, z dużymi kłopotami spotyka się działalność szkół polskich. Mimo że istnieje ich stanowczo zbyt mało, to władze wyrażają chęć przekształcenia tych szkół w białorusko-polskie. Stałą bolączką jest brak podręczników, nie mówiąc o takich pomocach dydaktycznych jak magnetofony pomocne przy nauce języka.

W przeciwieństwie do Litwy i Ukrainy, za "radzieckich czasów", do 1990 roku, na Białorusi nie było wcale polskich szkół; ostatnia, w Grodnie, została zamknięta w 1948 r., ani nawet pozaszkolnych kursów polszczyzny. W ostatnich latach staraniem "Wspólnoty Polskiej" powstały polskie szkoły w Lidzie, Baranowiczach i - niedawno - w Grodnie, a z przerwami, z powodu trudności mnożonych przez miejscowe władze, buduje się czwarta w Wołkowysku. Prezes Towarzystwa Miłośników Wilna i Grodna Lesław Skinder, który koordynuje wyposażanie w sprzęt i pomoce naukowe szkoły w Grodnie, opowiedział, jak trudno uzyskać pozwolenie białoruskich władz celnych na każdy - uzgadniany z grodzieńskim kuratorium - transport.

Na Białorusi nie powstał dotychczas ani jeden polski podręcznik, a miejscowe władze nie pozwalają sprowadzać (zaporowe cło) książek z Polski, zaledwie tolerują zaś import z Litwy i Ukrainy. Nie ma zgody władz na budowę drugiej szkoły w Grodnie i szkół w Brześciu oraz Nowogródku. Przepisy nie określają dolnej liczby uczniów w klasie, ale pod tym pretekstem likwiduje się mniej liczne grupy nauczania polszczyzny. Nauczycielom, a także studentom polonistyki na Uniwersytecie w Grodnie, stwarza się trudności w odbywaniu praktyk dydaktycznych w Polsce. Studentów Polaków jest zresztą relatywnie coraz mniej, ponieważ nie ma egzaminu wstępnego z języka polskiego i indeksy otrzymują w coraz większej liczbie Białorusini i Rosjanie.

Komisja postanowiła również zwrócić się do prezesa Zarządu TVP SA o poparcie postulatu budowy przekaźnika telewizyjnego w okolicach Sokółki, dzięki czemu program Polskiej TV docierałby na Litwę i Białoruś. Postulat ten przekazany zostanie także Komisji Kultury i Środków Przekazu. Senatorowie zobowiązali się również, że każdemu transportowi z pomocą dla Polaków na Białorusi będą towarzyszyć parlamentarzyści z paszportami dyplomatycznymi, co ma pomóc w pokonywaniu przeszkód granicznych.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Ustawodawcza w celu zapoznania się z poselskimi projektami ustawy o zmianach w ordynacjach wyborczych do organów samorządowych. Senatorowie wysłuchali wstępnej opinii o projektach przedstawionych przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Pierwszy z projektów poselskich, prezentowany w imieniu wnioskodawców przez posła Jana Lityńskiego, wychodzi z założenia, że zasady głosowania do wszystkich szczebli powinny mieć jednolity charakter. W ten sposób wyborca nie zostanie zasypany nadmiarem wyjaśnień o sposobie głosowania. Troska o finanse państwa nakazuje jednoczesne odbycie wszystkich wyborów. W projekcie wnioskodawcy wychodzą też z założenia, że nie jest wskazana gwałtowna zmiana systemu wyborczego do gmin. W projekcie dokonane są więc jedynie korekty w oparciu o dotychczasowe doświadczenia oraz o wypowiedzi wielu działaczy samorządowych. Podstawowymi zmianami są obniżenie wielkości gmin, w których przeprowadzane są wybory proporcjonalne do 20 tys., oraz stworzenie okręgów wielomandatowych w wyborach większościowych (w gminach do 20 tys. mieszkańców).

W opinii wnioskodawców, założone na 1998 r. wybory do organów stanowiących samorządu terytorialnego są więc dobrą okazją do stworzenia swoistego kodeksu wyborczego, który kompleksowo i w sposób usystematyzowany regulowałby prawo wyborcze dla wyborów samorządowych, a przedstawiany projekt ustawy, w swym założeniu, może ten cel spełnić. Jego rozwiązania normatywne obejmują zasady wyborcze do rad gmin, rad powiatów oraz sejmików województw, tj. organów stanowiących samorządu terytorialnego. Projekt uwzględnia konstytucyjne zasady wyborów samorządowych, a także propozycje ustrojowe zawarte w projekcie ustawy o samorządzie powiatowym oraz odpowiednio - w projekcie ustawy o samorządzie terytorialnym w województwie.

Projekt ustawy opiera się na tożsamych zasadach wyborczych: powszechności, równości, bezpośredniości i tajności oraz wspólnych dla wyborów samorządowych instytucjach systemowych z zakresu organizacji i przeprowadzania wyborów. Różne są natomiast, aczkolwiek i tu występuje niezbędne podobieństwo, systemy wyłaniania radnych w zależności od rodzaju rad.

Po wstępnym zapoznaniu się z projektami poselskimi nowelizacji ustawy o zmianach ordynacji wyborczych do organów samorządowych senatorowie zwrócili uwagę na potrzebę rozpatrywania projektów ustaw nad którymi pracuje Sejm.

Wprowadzenie poprawek do ustawy, zgodnych z opinią Państwowej Komisji Wyborczej, zaproponował senator Piotr Ł.J. Andrzejewski. Dotyczyła ona zmiany brzmienia art. 1:

"Art. 1. W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin

Dz. U. z 1996 r. Nr 84, poz. 387) dodaje się art. 121a w brzmieniu:

Na zakończenie posiedzenia Komisji Ustawodawczej senatorowie rozmawiali o planach prac legislacyjnych komisji.

Senator Ryszard Jarzembowski zaproponował zorganizowanie seminarium poświęconego prawu II RP. Senator P.Ł.J. Andrzejewski zaproponował, by jego tytuł brzmiał: "O prawie II RP - skutki prawne w III RP".

Na swym posiedzeniu Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich rozpatrzyła sprawę skierowaną przez Prezydium Senatu pismem z 29 stycznia 1998 r., dotyczącą oświadczenia senatora Zbigniewa Kulaka wygłoszonego na 6. posiedzeniu Senatu, 23 stycznia 1998 r.

Z uwagi na to, że senator Z. Kulak na posiedzeniu komisji wyraził ubolewanie z powodu użytych w swoim oświadczeniu słów Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich uznała sprawę za zamkniętą.

• możliwości reasumpcji poprawek jednego z senatorów, przyjętych po pierwszym czytaniu przez połączone komisje, bez jego woli i wiedzy,
• przyczyn tej reasumpcji,
• możliwości zmiany w drodze reasumpcji przyjętych przez połączone komisje poprawek senatorskich - na ich merytoryczne przeciwieństwo,
• ograniczenie procedowania nad poprawkami zgłoszonymi w trakcie pierwszego czytania jedynie do części poprawek i zaprzestanie dalszego ich rozpatrywania "do czasu uzgodnienia woli politycznej".

Na podstawie art. 9 ust. 3 Regulaminu Senatu senator P.Ł.J. Andrzejewski zwrócił się o wykładnię prawidłowego stosowania treści regulaminu w rozstrzygnięciu przedmiotowego stanu faktycznego i ewentualne zlecenie doprecyzowania obowiązujących uregulowań w drodze podjęcia inicjatywy legislacyjnej przez Komisję Regulaminową i Spraw Senatorskich.

Tryb pracy komisji senackich jest uregulowany w dziale VI Regulaminu Senatu (art. 52-54e). Wśród postanowień tego działu ani w innych częściach Regulaminu nie ma normy nakazującej bezpośrednie czy odpowiednie stosowanie do posiedzeń komisji postanowień dotyczących posiedzeń Senatu. Mimo to, zgodnie z wieloletnią praktyką, w sprawach nie uregulowanych w dziale VI stosuje się w trakcie posiedzeń komisji niektóre postanowienia Regulaminu Senatu, które dotyczą posiedzeń plenarnych Senatu (na. przykład art. 42 dotyczący wniosków formalnych czy art. 47 regulujący porządek głosowania). Praktyka ta usprawnia prace komisji i zapewnia optymalne wykonanie zadania, jakie na komisje nakłada art. 12 ust. 1 Regulaminu Senatu tj. rozważenie i opracowanie określonych spraw.

W świetle przedstawionych wyżej postanowień Regulaminu Senatu i przyjętych zwyczajów wydaje się, iż nie ma żadnych przeszkód, aby komisje stosowały do swoich uchwał postanowienie art. 50 Regulaminu Senatu. Zdaniem Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich zbytni rygoryzm może niekorzystnie wpływać na jakość pracy komisji, a w konsekwencji jakość pracy Senatu. Biorąc pod uwagę, iż decydujące znaczenie powinien mieć zawsze cel pracy Senatu i jego komisji, wydaje się zasadne dopuszczenie w sytuacjach wyjątkowych możliwości reasumpcji poprawek. Chodzi bowiem o to, aby stanowisko Senatu (komisji) w każdej rozpatrywanej sprawie było wyrazem woli większości głosujących senatorów. Nieobecność na posiedzeniu komisji senatora, który złożył podczas I czytania poprawki, nie powinna wstrzymywać pracy komisji; oczywiście komisje winny dołożyć wszelkich starań aby umożliwić wyrażenie stanowiska wszystkim zainteresowanym. Komisja podejmując decyzję o reasumpcji swojego wcześniejszego głosowania winna brać pod uwagę ostateczny efekt pracy legislacyjnej Senatu.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej kontynuowały prace nad projektem uchwały Senatu RP w sprawie zadań stojących przez Polską w związku ze zbliżającym się terminem rozpoczęcia negocjacji o członkostwo w Unii Europejskiej.

Na swym posiedzeniu Komisja Kultury i Środków Przekazu dokonała oceny realizacji zadań ustawowych wynikających z ustawy o radiofonii i telewizji w programach radia publicznego.

W dyskusji senator Piotr Ł.J. Andrzejewski przypomniał o wciąż nie załatwionej, mimo obietnic składanych m.in. senatorom, sprawie programu II PR i Radia Bis.

Zdaniem przewodniczącej Rady Programowej PR Janiny Jankowskiej, podstawową sferą działalności radia publicznego powinna być aktywność programowa.

Na swym posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin.

Senator Zbyszko Piwoński zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy sejmowej w całości. Ponieważ w głosowaniu nie uzyskał on akceptacji komisji, został zgłoszony jako wniosek mniejszości.

W dyskusji nowelizacja sejmowa, będąca wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie wzbudziła wątpliwości senatorów i w głosowaniu jednogłośnie postanowiono zarekomendować Senatowi przyjęcie jej bez poprawek.

Podczas posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska senatorowie zapoznali się z programem działań i priorytetami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W problematykę wprowadziła senatorów prezes funduszu Maria Zajączkowska, która omówiła ośmioletnią już historię i zasady funkcjonowania funduszu, a także obecną strukturę tej instytucji. Od strony finansowej problematykę tę naświetlił wiceprezes Jerzy Kądzierski, który poinformował także o możliwościach wykorzystywania środków Unii Europejskiej.

Na wspólnym posiedzeniu zebrały się senacka i sejmowa komisje obrony narodowej.

Senatorowie wysłuchali trzech referatów, wygłoszonych przez przedstawicieli Akademii Obrony Narodowej. Gen. bryg. dr hab. Bolesław Balcerowicz mówił o obronie terytorialnej w systemie obrony narodowej RP. Informacje dotyczące wojsk i systemów obrony terytorialnej w państwach NATO i innych oraz służby wojskowej w systemie OT zreferował płk dr Ryszard Jakubczak. Rys historyczny obrony terytorialnej przedstawił prof. Kazimierz Pindel.

Od wielu już lat toczy się dyskusja o miejscu i roli wojsk Obrony Terytorialnej w polskim systemie obronnym. Zapowiedziany rządowy program integracji i modernizacji Sił Zbrojnych RP oznacza konieczność podjęcia decyzji w tej sprawie. Sejmowa Komisja Obrony Narodowej stoi na stanowisku, że obrona terytorialna winna stanowić istotny element naszego systemu obronnego, który będzie zdolny do:

- udzielenia wsparcia systemowi ratownictwa i obrony cywilnej w sytuacjach klęsk żywiołowych i innych zagrożeń czasu pokoju i wojny.

Komisja oczekuje, że w ramach programu integracji i modernizacji Sił Zbrojnych RP zostaną przedstawione - w terminie do 31 maja 1998 r. - m.in.:

- docelowa koncepcja systemu obrony terytorialnej oraz struktura wojsk OT,

- harmonogram formowania jednostek OT,

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment, poprzedni fragment