Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Są jeszcze pytania do pana ministra?
Nie widzę dalszych zgłoszeń.
Dziękuję panu, Panie Ministrze.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Tomasz Podgajniak: Dziękuję bardzo.)
Otwieram dyskusję.
Na liście mówców widnieje jedno nazwisko.
Udzielam głosu senatorowi Bieniowi. Specjaliście od tych spraw.
Senator January Bień:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Wniesiona pod obrady Wysokiej Izby ustawa o krajowym systemie ekozarządzania i audytu, w skrócie EMAS, odnosi się do systemów zarządzania środowiskowego, które stanowią istotny instrument poprawy efektywności funkcjonowania przedsiębiorstw w zakresie ochrony środowiska. Formalne uzasadnienie wdrażania tego systemu jest jasne i zrozumiałe. Motywacją jednak powinno być trwałe zabezpieczenie własnej działalności i istnienia poprzez zminimalizowanie ryzyka, obniżenie kosztów, a także poprawę wizerunku firmy.
Podstawą tej motywacji będą uzyskane efekty ekologiczne, do których zaliczam trzy rzeczy. Pierwsza sprawa to ochrona zasobów wodnych. Mam tu na myśli wodę, energię, surowce mineralne. Druga sprawa to minimalizacja ryzyka, czyli po prostu unikanie szkód w środowisku. Trzecia sprawa to ochrona miejsc oraz terenów, na których odbywa się unieszkodliwianie odpadów, bo wiadomo, że gleba i woda kumulują substancje szkodliwe.
Omawiana dzisiaj ustawa o systemie nazywanym w skrócie EMAS wymaga od firm starających się o rejestrację przestrzegania dwóch generalnych zasad. Po pierwsze, utrzymania pełnej zgodności z przepisami prawa ochrony środowiska; po drugie, zapewnienia ciągłej poprawy i udoskonaleń w zakresie oddziaływania na środowisko. Zgodnie z wymaganiami, w systemie EMAS uczestniczyć będą firmy, które wdrożyły już normy ISO 14001. Zresztą wspomniał tutaj o tym również pan minister Podgajniak.
Chcę jeszcze zaznaczyć, że sprawy, o których mówiłem wcześniej, realizowane już były w programie pilotażowym wdrażania i promocji systemu ekozarządzania i audytu, prowadzonym z polecenia ministra środowiska. Prowadził go pan minister Tomasz Podgajniak, który jest tutaj obecny i wiele na ten temat mówił. Wracając do programu, należy jeszcze dodać, że był on sprawdzianem funkcjonowania i przygotowania struktur organizacyjnych i procedur oraz zarejestrowania pierwszej grupy organizacji przedsiębiorców.
Ustawa oraz proponowany system umożliwi polskiemu przemysłowi właściwe funkcjonowanie w warunkach wynikających z wymagań ekologicznych prawa wspólnotowego. Pozwoli to na utrzymanie lub zwiększenie konkurencyjności po 1 maja tego roku. Oznacza to także możliwość stopniowego podejmowania inwestycji z zakresu technologii, również środowiskowych. Umożliwi to odrzucenie uwag, że polskie firmy, polski przemysł nie są zdolne do przyswajania technologii, zakładających dobrowolne ograniczenie w kwestii oddziaływania na środowisko.
W skali całego kraju ustawa umożliwi wdrożenie systemu ekozarządzania, co może doprowadzić do osiągnięcia korzyści w postaci systematycznego ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko. Mam nadzieję, że system ten będzie narzędziem stosowanym dobrowolnie i doprowadzi do systematycznego zmniejszania obciążeń środowiska oraz przygotowania firm do spełniania wciąż rosnących wymagań środowiskowych.
Kończąc swoje wystąpienie, chcę stwierdzić, że zgadzam się z poprawkami, które zostały przyjęte przez Komisję Ochrony Środowiska. Rekomenduję przyjęcie ustawy wraz z nimi, prosząc jednocześnie o przyjęcie kilku poprawek, dotyczących uściślenia przepisów sformułowanych w odpowiednich paragrafach ustawy, które mają charakter redakcyjny. Składam je na ręce pana marszałka, dziękując za uwagę.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję panu senatorowi.
Informuję, że lista mówców została wyczerpana.
Ponadto stwierdzam, że wpłynęły na piśmie wnioski o charakterze legislacyjnym od senatora Sztorca i senatora Bienia.
Zamykam dyskusję, zgodnie z art. 52 ust. 2.
Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym...
Przepraszam bardzo, czy pan minister chciałby jeszcze zabrać głos?
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Tomasz Podgajniak: Nie, dziękuję.)
Proszę bardzo.
Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Ochrony Środowiska oraz Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.
Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Dziękuję panu ministrowi za wizytę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz ustawy o opłacie skarbowej.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sześćdziesiątym ósmym posiedzeniu w dniu 20 lutego 2004 r., a do Senatu przekazana w dniu 23 lutego 2004 r. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ochrony Środowiska oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.
Przypominam, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 608, a sprawozdania w drukach nr 608A i 608B.
Proszę sprawozdawcę Komisji Ochrony Środowiska, senatora Adama Gierka, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.
Senator Adam Gierek:
Panie Marszałku! Wysoki Senacie!
W dniu 25 lutego senacka Komisja Ochrony Środowiska zapoznała się z sejmową ustawą o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz ustawy o opłacie skarbowej.
Dostosowuje ona nasze prawo w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej do prawa Unii Europejskiej. Jest to więc ustawa, którą można by szerzej nazwać prawem radiologicznym i atomowym. Wdraża ona dyrektywy unijne dotyczące wspólnego monitorowania zagrożeń radiacyjnych na terenie Unii, minimalizacji wystąpienia zdarzeń, szybkiego reagowania i informowania poprzez stosowanie odpowiednich procedur i podział kompetencji. Obliguje to nasz kraj do wykonania zobowiązań zawartych w układzie Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej i poddania się pełnej międzynarodowej kontroli technologii jądrowej.
Najbardziej istotną zmianą, którą wprowadziła nowelizacja, jest dopisanie nowego rozdziału 3a pod tytułem "Stosowanie promieniowania jonizującego w celach medycznych". Reguluje on stosowanie tego promieniowania w celach diagnostycznych i leczniczych. W rozdziale tym najważniejszy jest przepis dotyczący powołania Krajowego Centrum Ochrony Radiologicznej w Ochronie Zdrowia. Ma to być zakład budżetowy, do którego zadań będzie należeć szkolenie, certyfikacja i skalowanie aparatury.
Senacka Komisja Ochrony Środowiska nie miała uwag merytorycznych do skomplikowanej materii ustawy, jednomyślnie zgłosiła za to pięć poprawek porządkujących, uściślających, ujednolicających nazewnictwo oraz wprowadzających poprawność gramatyczną. Są one zawarte w druku senackim nr 608A.
W imieniu komisji wnoszę o przyjęcie przedmiotowej ustawy wraz z poprawkami. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senatora Bogusława Litwińca o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Senator Bogusław Litwiniec:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Jako bodaj jedyny w obu Izbach parlamentu Rzeczypospolitej fizyk z wykształcenia i kilkuletniej praktyki zawodowej, odczuwam wyjątkową satysfakcję w związku z tym, że mogę przedstawić państwu rezultat prac Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej nad ustawą - Prawo atomowe.
Postaram się nie powtarzać argumentów mego znakomitego poprzednika, ale kilka zdań na ten temat nasuwa mi się, proszę więc o ich wysłuchanie.
Na wstępie mego raportu pragnę zwrócić uwagę, że ustawa określa przede wszystkim warunki otrzymania zezwolenia na działalność w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej. Podkreślam: pokojowego. Pośrednio oznacza to, że mimo wstępowania do Unii Europejskiej, a więc struktury uzbrojonej w broń atomową... W Polsce przy okazji różnych długich dyskusji rzadko się o tym wspomina albo w ogóle nie wspomina, co zresztą może dziwić. Ustawa również nie wspomina o tym zagadnieniu, co oznacza też, że Polska nie planuje, przynajmniej w najbliższym czasie, podejmowania tego typu wysiłków zbrojeniowych. A myślę, że sprawa dotyczy także broni sprowadzanej na nasze terytorium, oczywiście w wyniku umów międzynarodowych. Słowa te, jak sądzę, powinny, Wysoka Izbo, zabrzmieć z mównicy parlamentu polskiego jawnie i jednoznacznie.
Po drugie, ustawa obejmuje swym zasięgiem zagrożenia związane głównie ze sztucznymi źródłami promieniotwórczymi wytwarzanymi przez człowieka w wyniku jego eksperymentów i na jego potrzeby. Przypomnę jednak, dopowiadając parę słów do wystąpienia kolegi reprezentującego Komisję Ochrony Środowiska, że ustawa dotyczy nie tylko problemów związanych z naszym zdrowiem, ponieważ promieniowanie jonizujące człowiek wykorzystuje także do prześwietlania na przykład ciał martwych, chcąc sprawdzić ich wytrzymałość, używa także izotopów do różnych celów związanych z meteorologią, by zbadać, czy niebo zwiastuje nam pogodę czy też katastrofę przyrodniczą.
Ustawa czyni także zadość - nazwijmy to w ten sposób - poznawczym ambicjom człowieka w zakresie nauk podstawowych. Tutaj pozwolę sobie wskazać na jeden wielki, osiągnięty dzięki energii atomowej sukces człowieka od czasów, ho, ho, średniowiecznych, kiedy to alchemicy pragnęli zamienić ołów w złoto. Dziś, właśnie dzięki energii atomowej, taką możliwość już teoretycznie posiadamy. W ogóle ustawa dotyczy efektów działań człowieka, wskutek których powstało aż dziewięćset różnych izotopów promieniotwórczych, uzyskanych oczywiście dzięki naszemu ludzkiemu geniuszowi. Powtarzam: dziewięćset. Tymczasem natura boska wymyśliła tylko czterdzieści źródeł promieniowania znajdujących się w ziemi i w wodach, gdyby porównać obydwa geniusze: boski i ludzki. W jakim stopniu one służą człowiekowi, a przynajmniej jak powinny mu służyć? O tym między innymi mówi ta ustawa.
Tak na marginesie dodam, że trzecim źródłem promieniowania jest kosmos, ale ten na razie okazuje się najbezpieczniejszy. Niektórzy mówią nawet, że promieniowanie kosmiczne jest przyczyną urody naszej Ziemi.
Na koniec zwracam uwagę, że ustawa jest adresowana głównie do specjalistów, o czym świadczy chociażby słowniczek zamieszczony na początku ustawy, zawierający aż pięćdziesiąt siedem terminów. Jako były fizyk miałem niekiedy trudności z przebrnięciem przez znaczenia tych pięćdziesięciu siedmiu terminów, dlatego przedstawiam to sprawozdanie z pokorą, między innymi w stosunku do wiedzy polskich fizyków, którzy opracowali tę ustawę, i towarzyszących im prawników.
Wyraziłem się tak pogodnie o Rzeczypospolitej, bo chcę przy tej okazji wyrazić moje uznanie za trud włożony w tę ustawę, już siódmą w nowej, Trzeciej Rzeczypospolitej. Myślę jednak, porównując ją z poprzednimi ustawami, że jest ona najpełniejsza. I niech nam długo służy. W każdym razie świadczy to dobrze o autorach tej ustawy.
Proszę Wysokiej Izby, Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej nie wniosła żadnych istotnych poprawek merytorycznych nawet z perspektywy, powiedziałbym, acquis communautaire, czyli w związku z potrzebą dopasowania się do prawa europejskiego. Jedna z nich, czwarta, która proponuje zamienić pojęcie "obszar" na pojęcie "terytorium", jest pochodzenia wprost europejskiego - w Europie unijnej nie używa się w prawie pojęcia "obszar", tylko pojęcia "terytorium". I niech tak będzie również w prawie polskim.
Wszystkie pozostałe poprawki poprawiają jakość ekspresji słowa polskiego, proszę zatem o przyjęcie tych poprawek, które w reprezentowanej przeze mnie komisji zostały przyjęte bez sprzeciwów. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję panu senatorowi, choć sądząc po szmerach, zdaje się, że nie jest pan jedynym fizykiem na sali. (Wesołość na sali)
(Głos z sali: Ola jest fizykiem.)
No, ale pan jest poetą, więc wszystko panu wolno, Panie Senatorze.
Zgodnie z regulaminem przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mają prawo zadawać pytania sprawozdawcom.
Czy są takowe?
(Głos z sali: Jeszcze jeden fizyk przyszedł.)
(Głos z sali: Chyba nikt nie zada pytania.)
Nie ma pytań, dziękuję.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister środowiska.
Na sali jest przedstawiciel Państwowej Agencji Atomistyki. Witam pana wiceprezesa Witolda Ładę i pytam, czy zechciałby pan zabrać głos.
Zapraszam na mównicę.
Wiceprezes
Państwowej Agencji Atomistyki Witold Łada:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Z wielką przyjemnością wysłuchałem sprawozdania posłów sprawozdawców.
(Głosy z sali: Senatorów.)
Ponieważ też jestem fizykiem, bardzo miło jest mi usłyszeć tak dobrą opinię pod adresem tej profesji.
Przechodząc do samej ustawy, chciałbym powiedzieć, że tak szeroka nowelizacja, jaką skierowano do szanownej Izby, jest spowodowana tym, iż obowiązująca dotychczas ustawa, szczególnie jeśli chodzi o stosowanie promieniowania do celów medycznych, była niewystarczająca. Była ona nie tylko niedostosowana do obowiązujących przepisów Unii Europejskiej, ale również do naszych oczekiwań, a zwłaszcza oczekiwań pacjentów i lekarzy stosujących promieniowanie w medycynie. Dlatego też powstała konieczność uzupełniania tej ustawy i tak się stało. Wydaje mi się, że w tej chwili te przepisy są zgodne zarówno z oczekiwaniami pacjentów oraz środowisk medycznych stosujących promieniowanie, jak i z wymogami prawa unijnego.
Chciałbym powiedzieć, że jest parę wbrew pozorom ważnych poprawek, które się tu znalazły. Dotyczą one między innymi tak zwanych pracowników zewnętrznych. W obowiązującej obecnie ustawie ten problem też był zdefiniowany i omówiony, okazało się jednak, że Unia Europejska, po przeanalizowaniu naszego prawa doszła do wniosku, że te sprawy zostały w obowiązującej ustawie opisane za mało precyzyjnie, stąd wynikała konieczność nowelizacji.
W czym rzecz? Otóż pracownik zewnętrzny to taki pracownik, który jest zatrudniony czasowo w danym obiekcie jądrowym czy obiekcie stosującym promieniowanie. Powinien on posiadać tak zwany paszport, w którym zapisane są informacje związane z narażeniem na promieniowanie. Jest to związane z tym, że jak państwo wiecie - dla Polaków to bardzo ważne - polscy specjaliści będą mogli być zatrudniani za granicą, ale obowiązkowe będzie posiadanie takiego paszportu, w którym cała historia narażenia na promieniowanie musi być zanotowana i potwierdzona przez kompetentny urząd w danym kraju.
Reasumując, chciałbym powiedzieć, że wydaje mi się - jest to nie tylko moje przekonanie, ale także Rady Ministrów i zainteresowanych środowisk - iż ta ustawa spełni wreszcie wszystkie oczekiwania w zakresie ochrony społeczeństwa, ochrony pracowników ze względu na specyfikę tej pracy i wszelkie możliwe zdarzenia związane z promieniowaniem.
Chciałbym prosić Wysoką Izbę o pozytywne ustosunkowanie się do tego projektu i przyjęcie go. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Proszę jeszcze pozostać na mównicy, dlatego że zgodnie z regulaminem senatorowie mogą teraz zadawać panu pytania.
Czy są pytania do pana ministra?
(Głos z sali: Nie ma.)
(Głos z sali: Są, są!)
Bardzo proszę.
Senator Włodzimierz Łęcki:
Panie Marszałku, Panie Ministrze, mam dwa pytania: jedno, że tak powiem, matematyczne, a drugie merytoryczne.
Pytanie matematyczne. W tekście ustawy na stronie 41 w art. 1 jest pkt 58 w brzmieniu: granicą odpowiedzialności osoby eksploatującej za szkodę jądrową jest kwota stanowiąca równowartość 150 milionów SDR. Nie jestem fizykiem, nie jestem ekonomistą i nie wiem, co oznacza skrót SDR. Jest on dla mnie podejrzany, bo nie wiem, dlaczego ta kwota nie jest podana w euro, skoro ma to być prawo zbieżne z prawem Unii Europejskiej. To po pierwsze.
I jeszcze takie merytoryczne pytanie. Jest pojęcie szkody jądrowej - chodzi o szkodę na osobie. I teraz w pkcie 57 jest napisane, że naprawienie szkody jądrowej następuje na zasadach określonych w przepisach kodeksu cywilnego. Pan sprawozdawca senator Litwiniec mówił o dużej mocy energii atomowej, jeśli więc ktoś będzie poszkodowany z powodu takiej dużej mocy, to czy kodeks cywilny mu pomoże? Dziękuję.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Proszę bardzo.
Wiceprezes
Państwowej Agencji Atomistyki Witold Łada:
Jeśli chodzi o pierwsze pytanie, Panie Senatorze, to jest to termin używany w konwencji dotyczącej odpowiedzialności cywilnej. To się mniej więcej przekłada na dolary. Tyle mogę powiedzieć. Podpowiedziano nam, że takich jednostek używa się w konwencji, w związku z czym również w naszym prawie trzeba to stosować. Ja nie jestem prawnikiem, opieram się na opinii prawników biegłych w prawie międzynarodowym. Tyle mogę powiedzieć. Podobno mniej więcej odpowiada to dolarom, ale trzeba by to zobaczyć w konkretnej definicji zawartej w konwencji.
Jeśli zaś chodzi o drugie pytanie, to ono również jest związane z tą konwencją odpowiedzialności cywilnej. Jak nam powiedziano, szkoda na osobie... To znaczy nasi prawnicy doszli do takiego wniosku - i to zaproponowano w tej ustawie - że to jest przewidziane w naszym prawie cywilnym, więc osoba może dochodzić na tej drodze swoich roszczeń. Trzeba jednak powiedzieć, że jeżeli mamy ubezpieczony obiekt - jest to zapisane w którymś artykule, jest obowiązek takiego ubezpieczenia - to z tego ubezpieczenia również pokrywane są szkody.
To tyle, co mógłbym odpowiedzieć.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są jeszcze pytania do pana ministra? Nie ma. Dziękuję bardzo.
Otwieram dyskusję.
Stwierdzam, że nikt się do niej nie zgłosił, w związku z czym zamykam dyskusję.
Ponieważ w trakcie obrad nie zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, a wnioski komisji są identyczne, informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo atomowe oraz ustawy o opłacie skarbowej zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Dziękuję panu ministrowi.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o rybołówstwie.
Przypominam że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sześćdziesiątym ósmym posiedzeniu w dniu 19 lutego 2004 r., a do Senatu została przekazana w dniu 20 lutego 2004 r. Marszałek Senatu w dniu 24 lutego 2004 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.
Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 601, a sprawozdania komisji w drukach nr 601A i 601B.
Proszę sprawozdawcę Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana senatora Mariana Kozłowskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Senator Marian Kozłowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Opiniowana ustawa została wypracowana na podstawie projektu rządowego, zawartego w druku nr 2174. Projekt został skonsultowany z Polskim Stowarzyszeniem Przetwórców Ryb, Sztabem Kryzysowym Rybołówstwa, Krajową Izbą Rybacką, Stowarzyszeniem Armatorów Rybackich, Stowarzyszeniem Armatorów Łodziowych, Stowarzyszeniem Rozwoju Rybołówstwa, Stowarzyszeniem Rybaków Zalewu Wiślanego, Zrzeszeniem Rybaków Morskich oraz Zrzeszeniem Rybaków Morskich Zalewu Szczecińskiego, Kamieńskiego i Jeziora Dąbie.
Projektowana ustawa ma na celu umożliwienie Polsce, po naszym przystąpieniu do Unii Europejskiej, efektywnego uczestnictwa we Wspólnej Polityce Rybackiej w zakresie zarządzania i ochrony żywych zasobów morza. Regulacje w tym zakresie są zawarte w kilkudziesięciu aktach prawnych rangi rozporządzenia Unii Europejskiej, których wszystkie elementy są obowiązkowe oraz które mają bezpośrednie zastosowanie w każdym państwie członkowskim. Oznacza to nakaz transpozycji materialnych przepisów rozporządzeń do prawa krajowego.
Zasadniczą przesłanką projektu nowej ustawy regulującej obszar rybołówstwa morskiego jest konieczność wydania ustawy kompetencyjnej, która nie powtarzałaby przepisów rozporządzeń Rady i Komisji Unii Europejskiej, a także określenie trybu postępowania, w tym zakresu zadań i właściwości organów w sprawach: po pierwsze, nadawania uprawnień do wykonywania rybołówstwa; po drugie, racjonalnego wykorzystania rybołówstwa, w tym ochrony żywych zasobów morza; po trzecie, kontroli i nadzoru nad wykonywaniem rybołówstwa i obrotem produktami rybołówstwa.
W stosunku do dotychczasowego stanu prawnego ustawa wprowadza: bezterminowe licencje połowowe, bezpłatne roczne specjalne zezwolenia połowowe, rejestr statków rybackich prowadzony przez ministra właściwego do spraw rolnictwa i stanowiący część rejestru unijnego, a także zasadę, że rejestracja nowego statku rybackiego może nastąpić jedynie w takim przypadku, gdy nie spowoduje to przekroczenia potencjału połowowego ustalonego przez ministra właściwego do spraw rolnictwa w celu realizacji sektorowego programu operacyjnego.
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po dyskusji w dniu 25 lutego bieżącego roku nad projektem ustawy uchwalonej przez Sejm w dniu 19 lutego bieżącego roku - jest to druk senacki nr 601 - nie wprowadza poprawek, co jest przedstawione w druku nr 601A, i wnosi, aby Wysoki Senat raczył przyjąć załączony projekt uchwały. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję panu senatorowi.
Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senatora Janusza Lorenza o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Senator Janusz Lorenz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Mam przyjemność przekazać w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej nasze ustalenia związane z ustawą o rybołówstwie.
Po rozpatrzeniu ustawy na posiedzeniu w dniu 26 lutego, na którym dyskutowaliśmy na temat dostosowania tej ustawy do przepisów Unii Europejskiej, z przyjemnością chcę państwu zakomunikować, że Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej nie wniosła żadnych poprawek i prosi o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję bardzo.
Zgodnie z regulaminem, senatorowie mogą teraz zadawać sprawozdawcom pytania.
Czy są senatorowie, którzy chcieliby zadać takie pytanie? Nie.
Dziękuję.
(Senator Janusz Lorenz: Dziękuję bardzo.)
Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rolnictwa i rozwoju wsi.
Witam panią...
(Głos z sali: Pana.)
Witam pana, przepraszam.
Witam sekretarza stanu, pana Józefa Jerzego Pilarczyka.
Czy pan minister chciałby zabrać głos?
(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Józef Pilarczyk: Na tym etapie nie, dziękuję.)
Rozumiem.
Czy, zgodnie z regulaminem, ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie ministrowi? Nie widzę chętnych.
Otwieram dyskusję.
Stwierdzam, że tylko senator Bartos złożył swoje przemówienie do protokołu.
Otworzyłem dyskusję, w związku z czym teraz ją zamykam.
Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o rybołówstwie zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Dziękuję panu ministrowi. No, dzisiaj to była dla pana zupełna sielanka.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziesiątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sześćdziesiątym ósmym posiedzeniu w dniu 19 lutego, a do Senatu została przekazana w dniu 20 lutego 2004 r. Marszałek Senatu w dniu 24 lutego, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.
Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 603, a sprawozdanie komisji w druku nr 603A.
Proszę sprawozdawcę Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pana senatora Tadeusza Bartosa, o zabranie głosu i przestawienie sprawozdania komisji.
Senator Tadeusz Bartos:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!
Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi rekomendować Wysokiej Izbie ustawę o organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych. Jest to druk senacki nr 603.
Celem opiniowanej ustawy jest stworzenie organizacyjno-prawnych ram funkcjonowania rynków owocowych i warzywnych po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, a także umożliwienie sprawnego i zgodnego z przepisami unijnymi działania w kwestii płatności dla producentów owoców i warzyw przeznaczonych do przetwórstwa. Ustawa określa tryb przeprowadzania kontroli zasadności zatwierdzania i wypłacania pomocy finansowej w zakresie organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych. Przedmiotowa ustawa ma zastąpić ustawę z dnia 27 lipca 2002 r., która ma taki sam tytuł.
Szanowni Państwo, konieczność uchwalenia ustawy wynika z dużej liczby zmian, które muszą być dokonane w dotychczasowej ustawie w celu pełnego dostosowania krajowego porządku prawnego do wymogów prawnych Unii Europejskiej.
Panie Marszałku, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi na swoim posiedzeniu w dniu 25 lutego bieżącego roku rozpatrywała ustawę o organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych i wnosi o jej przyjęcie bez poprawek. Sprawozdanie zawarte jest w druku nr 603A.
Ustawa wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej, z wyjątkiem art. 14-16, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Zgodnie z regulaminem, przed przystąpieniem do dyskusji państwo senatorowie mogą zadać pytanie sprawozdawcy.
Czy są pytania?
Proszę zostać na mównicy, Panie Senatorze Sprawozdawco.
Pani senator Liszcz ma pytanie.
Senator Teresa Liszcz:
W art. 2 w ust. 1 w pkcie 7 jest mowa, że dyrektor - tak wynika z początku tego przepisu - oddziału regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa między innymi wymierza kary pieniężne lub stosuje inne sankcje. Dalej w tekście ustawy jest mowa o karach umownych i karach za wykroczenia, ale nie ma ani słowa o karach pieniężnych. W jakich granicach mieszczą się te kary pieniężne? Jakich przypadków dotyczą? Czy to ma być to samo, co kary umowne? Jeżeli to nie to samo, to musi być dokładniejsze określenie takiej kary. To pierwsza sprawa.
Druga sprawa - dosyć poważna, moim zdaniem - dotyczy art. 13. Jest w nim mowa o tym, że każe się za zaniechanie określonych obowiązków. Wylicza się pięć obowiązków i zaniechanie ich kwalifikuje się jako wykroczenia. Nie mogę się jednak doczytać, z czego wynikają te obowiązki. Gdzie jest ich podstawa prawna? Przecież nie można karać za niewykonanie obowiązku, jeśli takiego obowiązku nie ma. Nie mogę się tego doszukać.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Bardzo proszę...
(Senator Tadeusz Bartos: Pani Senator, pani minister chce zabrać głos, a więc zajęłaby się szczegółami i odpowiedziałaby...)
Panią minister będę pytał w odpowiednim czasie. Przekazuje pan to pytanie pani minister, tak?
(Senator Tadeusz Bartos: Tak.)
Czy są jeszcze inne pytania do pana sprawozdawcy? Nie.
Dziękuję senatorowi.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa była poselskim projektem ustawy. Prezes Rady Ministrów upoważnił do reprezentowania rządu w tej sprawie podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, panią Darię Oleszczuk.
Czy pani minister zabierze głos? Bardzo proszę.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Daria Oleszczuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Odpowiadam na pytania pani senator dotyczące art. 2 ust. 1 pkt 7: w zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej dyrektor oddziału regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wydaje decyzje administracyjne w sprawach wymierzania kar pieniężnych lub zastosowania innych sankcji. Otóż, Wysoka Izbo, szczegółowo określonych zasad wymierzania kary pieniężnej lub zastosowania innych sankcji - pani senator ma rację - nie ma w tych przepisach. Mówią o tym za to przepisy unijne. Zgodnie z zasadami implementacji przepisów Unii Europejskiej w tej ustawie są tylko przepisy kompetencyjne, a przepisy prawa materialnego znajdują się w przepisach Unii Europejskiej.
Pani senator podniosła też kwestię art. 13: kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje informacji o tygodniu rozpoczęcia przetwarzania owoców i warzyw, o składzie mieszanek owoców i gotowych soków itd. - bo są tu, w tym przepisie, dalsze przesłanki - podlega karze grzywny. Pani Senator, to są obowiązki... Podstawa prawna, przepisy prawa materialnego znajdują się w przepisach Unii Europejskiej dotyczących tej dziedziny, w rozporządzeniach rady w tym zakresie, a tutaj znajdzie pani przepisy karne. Zgodnie z przyjętymi zasadami implementacji przepisów Unii Europejskiej, w przepisach prawa krajowego muszą znaleźć się przepisy karne, ponieważ tu się karze, a przepisy prawa materialnego znajdują się w przepisach Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję. Pani Minister, niech pani jeszcze łaskawie zostanie na mównicy, dlatego że senatorowie mogą zadawać pani pytania.
Ktoś jeszcze chce zapytać panią minister?
Bardzo proszę, Pani Senator.
Senator Janina Sagatowska:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Pani Minister, przyznam szczerze, że jestem wręcz oburzona. Nie wiem, czy rząd... Jak to wygląda, żeby przepisy prawa materialnego odnoszące się do naszej rzeczywistości były w prawie unijnym - i rząd się na to godzi - a nie w naszych ustawach, w których mają być tylko przepisy karne? Chciałabym poznać stanowisko rządu w tej sprawie. Czy rząd przeszedł nad tym do porządku i uważa, że słuszne jest to, żeby polscy obywatele szukali prawa materialnego gdzieś tam w prawie unijnym? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są jeszcze pytania do pani minister? Nie ma...
A, bardzo proszę, pani senator Liszcz. Tak, proszę bardzo, Pani Senator.
Senator Teresa Liszcz:
Chcę nawiązać do swego pierwszego pytania i do pytania pani senator Sagatowskiej. Przecież wiadomo, że obywatele polscy, a przede wszystkim rolnicy, chłopi na wsi, nie są w stanie ogarnąć przepisów unijnych, w ogóle nie mają do nich dostępu. Czy ministerstwo nie myślało przynajmniej o tym, żeby zobowiązać w tej ustawie do tego - no, ale musiałoby zobowiązać głównie samo siebie albo prezesa agencji - żeby w dziennikach urzędowych opublikować odpowiednie przepisy unijne? Bo inaczej to ja sobie nie wyobrażam egzekwowania obowiązków, a zwłaszcza karania obywateli. Czy nie powinien być zapisany taki obowiązek? Ja to zaprojektuję.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Bardzo proszę, Pani Minister.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Daria Oleszczuk:
Pani Senator, może pani zechce spojrzeć w swojej łaskawości na przepis art. 1 ust. 2: minister właściwy do spraw rynków rolnych ogłosi, w drodze obwieszczenia, wykaz przepisów Unii Europejskiej, o których mowa w ust. 1. Wykaz tych przepisów Unii Europejskiej jest, Pani Senator, ogłoszony. Wykaz przepisów Unii Europejskiej.
Wysoka Izbo, kwestie zasad implementacji przepisów Unii Europejskiej i stosowania przepisów Unii Europejskiej wynikają wprost z przepisów Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Zgodnie z postanowieniami art. 249 tego traktatu, rozporządzenia i decyzje w każdym państwie członkowskim obowiązują wprost. Niezależnie od tego, czy chodzi o prawo obowiązujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy na terytorium innego państwa członkowskiego, wszystkie rozporządzenia obowiązują wprost. W zakresie regulacji rynkowych, realizacji mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej, wszystkie przepisy są w zasadzie rozporządzeniami i one obowiązują wprost w każdym państwie członkowskim. Nie można więc przyjmować w Polsce innych zasad niż te, które można by przyjąć w innym państwie. Byłoby to wbrew przepisom Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską - to wynika z tych przepisów.
Odpowiem jeszcze na pytanie pani senator Liszcz: tak, Pani Senator, minister rolnictwa zobowiązał się do ogłoszenia, obwieszczenia wykazu tych przepisów. Wszelkie rozporządzenia dotyczące tej dziedziny są dziś dostępne na stronach internetowych Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Od 1 maja powinna być też dostępna polska edycja "Dziennika Urzędowego Wspólnoty Europejskiej", bo takie są zasady obowiązywania i stosowania prawa, zarówno prawa polskiego, jak i prawa unijnego. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Senator Litwiniec jeszcze ma pytanie.
Senator Bogusław Litwiniec:
Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.
Moje pytanie dotyczy użytego przez panią minister pojęcia "wykaz przepisów". Chciałbym zrozumieć, czy ten wykaz przepisów to będzie ogłoszony w stosownym czasie przez ministra rolnictwa wykaz tytułów przepisów, czy też będzie to wykaz przepisów przetłumaczonych na język polski, dla polskiego rolnika. Dziękuję.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Bardzo proszę, Pani Minister.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Daria Oleszczuk:
Panie Marszałku, Wysoka Izbo, określenie "wykaz przepisów" oznacza, że będą ogłoszone tytuły rozporządzeń z danej materii. Same rozporządzenia są dostępne na stronie internetowej Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, zaś od 1 maja, jak już powiedziałam, będzie też dostępna polska edycja "Dziennika Urzędowego Wspólnoty Europejskiej". Tu zaś będzie sam wykaz tych przepisów, tytuły rozporządzeń.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są jeszcze pytania? Nie.
Dziękuję, Pani Minister.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Daria Oleszczuk: Dziękuję bardzo.)
Otwieram dyskusję.
Udzielam głosu pani senator Teresie Liszcz, jedynej mówczyni.
Senator Teresa Liszcz:
Panie Marszałku! Wysoki Senacie!
Myślę, że nie tylko mnie nie zadowoliły te wyjaśnienia dotyczące udostępniania obywatelom polskim, w tym przypadku producentom rolnym, treści przepisów unijnych. Wiadomo, że już obecnie fikcją jest znajomość prawa polskiego przez obywateli polskich, bo ilość przepisów jest taka, że nie są w stanie tego ogarnąć nawet prawnicy, specjaliści od poszczególnych dziedzin prawa. A do tego dochodzi masa biurokratycznych przepisów prawa unijnego. I ministerstwo, i rząd uważają, że wszystko będzie w porządku, gdy wskażą tytuły aktów prawnych. Ale to nie będzie w porządku. Moim zdaniem rząd powinien brać pod uwagę stan świadomości prawnej, stan wykształcenia, zwłaszcza rolników, bo o nich, o producentów rolnych tu chodzi, rzeczywiste możliwości dotarcia do prawa unijnego i rozumienia tego prawa. No ale to jest już inna kwestia, która dotyczy wprawdzie tej ustawy, ale której się w tej ustawie nie rozwiąże, bo to jest sprawa dotycząca też wielu innych dziedzin.
Jeżeli mogę się zgodzić z tym, że z czysto formalnego punktu widzenia możliwe jest odsyłanie do prawa materialnego Unii, to absolutnie nie zgodzę się z tym, gdy chodzi o odpowiedzialność karną. W kwestiach karnych obowiązuje żelazna zasada doprecyzowania czynu, za który grozi kara. Tak więc takie odesłania w niektórych polskich kodeksach... Na przykład w kodeksie pracy ustalenie ogólnej klauzuli dotyczącej naruszenia obowiązków w kwestii czasu pracy czy przepisów BHP traktowanego jako wykroczenie jest powszechnie krytykowane, bo nie spełnia wymogu precyzyjnego określenia czynu zabronionego. No ale w tym przypadku odesłanie do przepisów Unii Europejskiej, podczas gdy dzienniki urzędowe z publikacjami treści tych aktów będą dopiero od 1 maja... Nie wiem też, jak to będzie następowało: czy powstanie jeden gigantyczny tom, czy to będą tomy zawierające całość dotychczas obowiązującego prawa wtórnego, czy też chodzi tu tylko o nowe, powstające na bieżąco akty prawne. O to się nie dopytałam.
W każdym razie nie godzę się na jedno: żeby przesłanki karania były określone w ten sposób, jak w art. 2 ust. 1 pkt 7 czy jak w art. 13. Dlatego składam poprawkę przewidującą skreślenie przepisów dotyczących karania za naruszenie obowiązków, które określone są nie w naszym prawie wewnętrznym, tylko w nieznanym przeciętnym obywatelom, a sądzę, że nawet i zainteresowanym, przynajmniej większości, prawie Unii Europejskiej.
I mam poprawkę dotyczącą art. 16, w którym się jak gdyby zapomina o tym, że producent - mowa jest tu o producentach warzyw i owoców - może mieć nie tylko imię i nazwisko oraz adres, ale może mieć także nazwę siedziby, jeżeli jest jednostką organizacyjną. I takie uzupełnienie do art. 16 składam. Dziękuję.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję, Pani Senator.
Informuję, że lista mówców została wyczerpana.
W związku z tym zamykam dyskusję.
Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone przez panią senator Liszcz wnioski o charakterze legislacyjnym, to zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi o ustosunkowanie się do przedstawionych w toku debaty nad tym punktem wniosków i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.
Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sześćdziesiątym ósmym posiedzeniu w dniu 19 lutego 2004 r., a do Senatu została przekazana w dniu 20 lutego 2004 r. Marszałek Senatu w dniu 24 lutego 2004 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.
Przypominam, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 604, a sprawozdania komisji w drukach nr 604A i nr 604B.
Proszę sprawozdawcę Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, pana senatora Bargieła, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Senator Janusz Bargieł:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zarekomendować państwu ustawę o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych. Ustawa ta została uchwalona przez Sejm w dniu 19 lutego 2004 r. i jest zawarta w drukach sejmowych nr 2443, 2516 i 2516A, a także w drukach senackich nr 604 i 604A. Komisja zebrała się w dniu 26 lutego 2004 r., przeanalizowała i rozpatrzyła ustawę.
Ustawa określa organizację i zadania Agencji Rynku Rolnego oraz zasady prowadzenia centralnego rejestru przedsiębiorców, jeśli chodzi o mechanizmy administrowane przez agencję. Celem projektu jest umocowanie Agencji Rynku Rolnego jako agencji płatniczej po akcesji do Unii Europejskiej w związku z korzystaniem ze środków unijnych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, a także określenie zadań agencji w związku z: organizacją poszczególnych rynków rolnych, obrotem towarami rolnymi, realizacją programów dotyczących dostarczania nadwyżek żywności najuboższym mieszkańcom Unii Europejskiej, realizacją działań pomocowych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych i żywnościowych.
Panie Marszałku, Panie i Panowie Senatorowie, Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej wnosi o przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Dziękuję, Panie Marszałku.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję panu.
Proszę sprawozdawcę Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pana senatora Dziemdzielę, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji.
Senator Józef Dziemdziela:
Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Senatorowie!
Pragnę w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawić sprawozdanie z prac komisji nad ustawą o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych - druk nr 604, sprawozdanie komisji - druk nr 604B.
Omawiana ustawa zmienia zasadniczo funkcjonowanie Agencji Rynku Rolnego. Będzie ona realizować, zgodnie z rozporządzeniem rady i komisji, zadania związane z organizacją poszczególnych rynków rolnych. Będzie także pełniła funkcję agencji płatniczej, oczywiście będzie mieć do dyspozycji pieniądze z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych. Agencja będzie dystrybutorem tych środków tak, by mogła wspierać rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich oraz chronić konsumentów. Zgodnie z proponowaną ustawą agencja również będzie prowadziła działalność w zakresie: interwencyjnych zakupów, przechowywania, sprzedaży zbóż, mięsa, przetworów mlecznych i cukru, dopłat do prywatnego przechowywania mięsa i produktów mlecznych, dopłat do produkcji suszu paszowego, udzielania premii produkcyjnych dla producentów skrobi ziemniaczanej, dopłat do przetwarzania słomy lnianej i konopnej, dopłat dla producentów jedwabników, dopłat dla przetwórców wykorzystujących skrobię i cukier na cele niespożywcze, wykorzystywanie oliwy z oliwek, moszczu gronowego, przeprowadzanie przetargów na zagospodarowanie owoców i warzyw nieprzeznaczonych do obrotu, a także kwotowanie produkcji mleka, skrobi ziemniaczanej i surowca tytoniowego. Ustawa określa również właściwości agencji w zakresie administrowania obrotem towarami rolnymi oraz towarami przetworzonymi z grupy towarów nieobjętych załącznikiem nr 1 do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w tym udzielanie refundacji do eksportu produktów rolnych do krajów trzecich, oraz będzie realizować programy dotyczące dostarczenia nadwyżek żywności najuboższym mieszkańcom Unii Europejskiej.
Omawiana dziś ustawa zmienia również funkcjonowanie kilku innych ustaw, a mianowicie: o przekształceniach własnościowych, o rezerwach państwowych, o zasadach wspierania rozwoju regionalnego, o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych.
Wysoki Senacie, jest to ustawa dostosowująca nasze prawo do prawa Unii Europejskiej. Ustawa szczegółowo wskazuje zadania, jakie będzie pełnić Agencja Rynku Rolnego, wynikające z objęcia polskiego rolnictwa wspólnotowymi mechanizmami regulacji rynków rolnych.
W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwracam się z prośbą o przyjęcie omawianej ustawy. Ustawa ta przyczyni się do tego, że będziemy mogli wdrożyć odpowiednie przepisy i stworzyć szansę zarówno polskim rolnikom, jak i przetwórcom na skorzystanie ze środków funduszy europejskich. Dziękuję bardzo za uwagę.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję panu senatorowi.
Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zadawać pytania sprawozdawcom.
Bardzo proszę, Pani Senator.
Senator Janina Sagatowska:
Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.
Chciałabym zapytać o art. 42 zmieniający ustawę o rezerwach państwowych oraz obowiązkowych zapasach paliw. W pkcie 5 znajduje się zapis, że tworzy się Agencję Rezerw Materiałowych. Chcę zapytać, jak to się ma do programu o likwidacji. Czy to jest nowa struktura? Czy to się wiąże z jakimiś kosztami? Czy to może pochłania inną strukturę? W każdym razie jest to taki zapis o tworzeniu nowego ciała. Czy to jest w ramach programu oszczędnościowego i polityki rządu? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są jeszcze zapytania do sprawozdawców?
(Głos z sali: Nie ma.)
Proszę bardzo.
Senator Józef Dziemdziela:
Spróbuję odpowiedzieć. Będzie to wyłączone z Agencji Rynku Rolnego. Te osoby, które zajmują się rezerwami państwowymi, będą się tym w dalszym ciągu zajmowały. Myślę, że pani minister w swoim wystąpieniu uzupełni moją odpowiedź. Sądzę, że tutaj nie chodzi o tworzenie nowej agencji, tylko o wyłączenie tej instytucji z Agencji Rynku Rolnego jako instytucji niezależnej, w której nie mieszają się kompetencje.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję panu senatorowi.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac upoważniona została pani podsekretarz stanu Daria Oleszczuk, którą proszę o zabranie głosu.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Daria Oleszczuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Senator!
Agencja Rezerw Materiałowych nie jest tworzona, Agencja Rezerw Materiałowych funkcjonuje w systemie od 1996 r. Zmiana w tej ustawie polega na tym, że do dnia wejścia w życie tej ustawy Agencja Rynkowego Rolnego realizowała pewne działania związane z rezerwami państwowymi, a od 1 maja wszelkie zadania w tej dziedzinie będzie spełniała tylko Agencja Rezerw Materiałowych. Wysoka Izbo, nie jest tworzona żadna nowa agencja, ta agencja w naszym prawie funkcjonuje od 1996 r. Jest to, Pani Senator, po prostu powtórzenie brzmienia tych przepisów. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję.
Czy są zapytania do pani minister? Nie widzę chętnych.
Dziękuję bardzo, Pani Minister.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Daria Oleszczuk: Dziękuję bardzo.)
Otwieram dyskusję.
Stwierdzam, że nikt z senatorów się nie zapisał do dyskusji.
W związku z tym zamykam dyskusję...
(Senator Teresa Liszcz: Nie, nie, ja się zapisałam.)
Przepraszam.
Panie Sekretarzu, jak to jest?
(Senator Sekretarz Janusz Bargieł: Pani senator Liszcz, tak jest tutaj.)
Zapisała się?
(Senator Sekretarz Janusz Bargieł: Tak jest.)
Bardzo proszę skupić się na pracy.
Bardzo przepraszam panią senator.
Bardzo proszę... Zawsze jest mi miło, jak widzę panią na tej trybunie, zwłaszcza kiedy patrzę tak z boku... (Wesołość na sali)
Senator Teresa Liszcz:
A ja uwielbiam przemawiać, kiedy posiedzenie prowadzi pan marszałek.
Panie Marszałku! Wysoki Senacie!
Ustawa, którą rozpatrujemy, jest dla mnie dosyć dziwna. Pewnie będziemy musieli przyzwyczaić się do tak redagowanych ustaw, ale to jest pierwsza redagowana w ten sposób i na taką skalę. Prawie każdy przepis zaczyna się bowiem od sformułowania: w zakresie określonym przepisami o Unii Europejskiej. Co najmniej połowa przepisów tak się zaczyna.
Ustawa zakłada znajomość ogromnej materii legislacyjnej Unii Europejskiej. I zgoda. Można powiedzieć: wiedzieliśmy, za czym głosowaliśmy, przystępując do Unii Europejski. Zgodziliśmy się, przystępujemy, wstępujemy z całym dobrodziejstwem inwentarza. Ale obowiązkiem rządu - rządu, który nas tak namawiał do wstąpienia do Unii, tak przekonywał do tego - jest zrobić wszystko, żeby były elementarne warunki do poznania tego prawa, przynajmniej w pierwszym etapie, kiedy nie jesteśmy do tego przyzwyczajeni, kiedy operatywność polskich obywateli, w szczególności polskich rolników, jest taka, jaka jest, dużo mniejsza niż obywateli, producentów w krajach Unii Europejskiej. A rząd takiej inicjatywy nie podejmuje i troski o ułatwienie obywatelom dotarcia do gąszczu przepisów unijnych nie wykazuje. Co prawda, jest tutaj mowa, tak jak i w przypadku ustawy, którą rozpatrywaliśmy przed chwilą, że minister właściwy do spraw rynków rolnych łaskawie opublikuje wykaz przepisów, które dotyczą tej materii. Zdaje się jednak, że to jest stanowczo za mało. Konieczne minimum jest takie, żeby oprócz wykazu było w tym obwieszczeniu przynajmniej powiedziane, do których przepisów polskich odnoszą się właściwe przepisy unijne, i żeby była informacja, jak się zmieniają przepisy unijne, bo trudno oczekiwać, że rolnicy będą śledzić zmiany i sami je wychwycą.
Muszę powiedzieć, że zainteresowałam się tą ustawą trochę przez przypadek. Poprosił mnie o to jeden z lubelskich producentów rolnych. Zajrzałam więc do niej - normalnie nie wtrącam się do ustaw rolnych, bo jestem wprawdzie dziewczyną ze wsi, ale na rolnictwie współczesnym się nie znam. Dzięki temu impulsowi zainteresowałam się tym. Włos mi stanął na głowie, kiedy zobaczyłam treść tej ustawy i kiedy się postawiłam w roli tego producenta, który ma te przepisy najpierw znaleźć, a potem się z nimi zapoznać. Szukałam ratunku. Zwróciłam się do Biura Legislacyjnego i okazało się, że była przygotowana przez Biuro Legislacyjne poprawka, która wychodzi naprzeciw tym potrzebom, przynajmniej w minimalnym stopniu. Tak nawiasem mówiąc, to postulat, chyba pod adresem kierownictwa kancelarii: dobrze by było, żeby wszystkie opinie Biura Legislacyjnego do ustaw były wykładane obok tych druków, bo nie wszyscy uczestniczą przecież w pracach komisji na każdy temat, a dzięki wyłożeniu takich opinii można by się z tym zapoznać. Jak mówię, gdyby nie impuls tego zainteresowanego producenta, to bym się tym nie zainteresowała i nie wiedziałabym, że jest już gotowa taka poprawka, która wychodzi temu naprzeciw.
Tę poprawkę Biura Legislacyjnego przejmuję i składam. Dotyczy ona art. 1 ust. 3 i jest zresztą analogiczna do poprzedniej ustawy. Proponuję zapis, że minister właściwy do spraw rynków rolnych ogłasza niezwłocznie w drodze obwieszczenia w wydawanym przez siebie dzienniku urzędowym wykaz przepisów o Unii Europejskiej w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej - ten zapis był już do tej pory, a dalej zaczyna się to uzupełnienie - wraz z informacją dotyczącą odniesień tych przepisów do przepisów ustawy oraz informacją o każdorazowej zmianie przepisów Unii Europejskiej.
Mam nadzieję, że rząd, w szczególności komitet integracji, to poprze. Poprawka ta wynika zresztą z opinii Biura Legislacyjnego- nie było tu sprzeciwu rządu, a wręcz chyba było poparcie.
Bardzo proszę o poparcie tej poprawki.
Wicemarszałek Kazimierz Kutz:
Dziękuję, Pani Senator.
Informuję, że lista mówców została wyczerpana.
Dla porządku podaję, że senator Bartos złożył przemówienie na piśmie, a w dyskusji wnioski o charakterze legislacyjnym złożyli: senator Dziemdziela i senator Liszcz.
Zgodnie z art. 52 ust. 2 zamykam dyskusję.
Zapytuję panią minister, czy chce jeszcze zabrać głos w związku z tym, co ostatnio usłyszała.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Daria Oleszczuk: Tak, Panie Marszałku.)
Nie musi pani podchodzić, może pani tym razem odpowiadać z miejsca. Niech pani sobie spokojnie usiądzie.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Daria Oleszczuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Sposób implementacji przepisów Unii Europejskiej dotyczący właśnie tych ustaw - o organizacji rynku owoców, o Agencji Rynku Rolnego, a także uchwalonej przez Wysoki Senat tak zwanej ustawy czterorynkowej, o organizacji rynku owoców i warzyw itd. - jest taki sam. Wszystkie te ustawy mają taki sam sposób implementacji przepisów i rolnicy są poinformowani o tych przepisach. Oni je bardzo dobrze znają. Przede wszystkim, Wysoka Izbo, te przepisy kierowane są do przedsiębiorców, czyli podmiotów zorganizowanych wykonujących działalność gospodarczą. I nie można powiedzieć, że z dniem 1 maja te podmioty będą znajdowały się w pustce prawnej. Te podmioty są bardzo dobrze przygotowane. Agencja Rynku Rolnego, żeby temu procesowi pomóc, organizuje szkolenia, na których odbywa się ciągła analiza, ciągłe dostarczanie informacji w zakresie przepisów Unii Europejskiej.
Wysoka Izbo, te przepisy wprowadzają mechanizmy WPR właśnie dla rolników, czyli wprowadzają możliwość korzystania ze środków unijnych przez rolników. Nie można powiedzieć, że oni nie znają tych przepisów. Łamalibyśmy z dniem 1 maja zasadę prawa rzymskiego, ignorantia iuris nocet, no niestety, te podmioty muszą znać przepisy.
Ministerstwo rolnictwa podjęło wszelkie działania zmierzające do tego, żeby te przepisy były powszechnie dostępne. Sądzę, że jeśli chodzi o nieznajomość przepisów, to jakichkolwiek konsekwencji dla rolników tutaj nie będzie. Dziękuję bardzo.
(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Ryszard Jarzembowski)
Wicemarszałek
Ryszard Jarzembowski:
Dziękuję bardzo, Pani Minister.
Ja żałuję, że pan marszałek Kutz zgodził się, żeby pani z miejsca odpowiadała. Ale trudno, stało się.
Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, proszę Komisję Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi o odniesienie się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.
Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu - jutro albo pojutrze.
Czekamy na sprawozdawców punktu następnego...
Dziękuję bardzo przedstawicielom Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Bardzo proszę dać czas sprawozdawcom na dojście tutaj do nas i w tym czasie przedstawienie przez pana senatora Janusza Bargieła komunikatów.
Senator Sekretarz
Janusz Bargieł:
Dziękuję, Panie Marszałku. Pierwszy raz moje nazwisko zostało tutaj dzisiaj wymówione poprawnie.
Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Skarbu Państwa i Infrastruktury w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo pocztowe odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 217.
Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Ochrony Środowiska w sprawie ustawy o systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) odbędzie się piętnaście minut po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 217.
Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w sprawie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz zmianie niektórych ustaw, odbędzie się pół godziny po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 217.
Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks wykroczeń odbędzie się godzinę po ogłoszeniu przerwy w obradach, również w sali nr 217.
Kolejny komunikat. Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych w sprawie ustawy o podatku od towarów i usług odbędzie się w dniu dzisiejszym o godzinie 17.00 w sali nr 217.
I kolejny komunikat. Wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia w sprawie ustawy o pomocy społecznej odbędzie się również w dniu dzisiejszym o godzinie 15.00 w sali nr 217.
I jeszcze jedna informacja, jeżeli pan marszałek będzie uprzejmy pozwolić.
(Wicemarszałek Ryszard Jarzembowski: Proszę bardzo.)
Uprzejmie informuję, że posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności odbędzie się w dniu 4 marca 2004 r. o godzinie 8.30 w sali nr 182. Zaraz po zakończeniu wspólnego posiedzenia odbędzie się posiedzenie Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich.
Dziękuję serdecznie, Panie Marszałku.
Wicemarszałek
Ryszard Jarzembowski:
Dziękuję bardzo.
Kluczowa postać punktu dwunastego porządku obrad, pan senator ziemi elbląskiej Władysław Mańkut, jest już z nami, niech tylko lekko wyrówna oddech.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwunastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec dotyczącego zmian i uzupełnień Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Warszawie dnia 10 listopada 1989 r., sporządzonego w Berlinie dnia 14 maja 2003 r.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sześćdziesiątym ósmym posiedzeniu 19 lutego 2004 r. Do Senatu została przekazana nazajutrz. Marszałek Senatu skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.
Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie. Tekst ustawy mamy w druku nr 605, a sprawozdania komisji w drukach 605A i 605B.
Witam na sali wiceministra spraw zagranicznych, pana ambasadora Jakuba Wolskiego, który reprezentuje rząd w tej sprawie, oraz przedstawiciela ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej, podsekretarza stanu, pana ministra Mirosława Franciszka Zielińskiego.
Czy pan senator Mańkut już ma wyrównany oddech? Tak?
Zatem poproszę, aby pan senator Władysław Mańkut przedstawił w imieniu Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, a także Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej plon obrad obu tych komisji, z tym że nie połączonych, tylko debatujących na odrębnych posiedzeniach.
Proszę bardzo.
Senator Władysław Mańkut:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Wysoki Senacie!
Cele zawarcia Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec sporządzonego w Berlinie 14 maja 2003 r. dotyczącego zmian i uzupełnień Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Niemczech dnia 10 listopada 1989 r., były dwojakie.
Po pierwsze, chodziło o wyeliminowanie trudności, jakie ujawniły się w toku implementacji wymienionej wyżej umowy z 1989 r., a po drugie, chodziło o wprowadzenie pewnych ważnych uzupełnień do umowy, definiujących w sposób odmienny prawa i obowiązki niemieckich podmiotów gospodarczych działających w Polsce i polskich podmiotów gospodarczych działających w Niemczech, a także odnoszących się do kwestii procesowych, dochodzenia praw związanych z ochroną prawa własności oraz instrumentów ochrony tego prawa w Polsce.
Obie komisje: Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych oraz Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zapoznały się z protokołem oraz podjęły kwestie dotyczące tychże dwóch uzupełnień i przyjęły jednobrzmiące wersje uchwały, w których wnoszą do Wysokiej Izby o przyjęcie tegoż protokołu bez poprawek.
Wicemarszałek
Ryszard Jarzembowski:
Dziękuję bardzo.
Rozumiem, że stanowisko, które reprezentuje pan senator, jest to jednobrzmiące stanowiska obu komisji. Bardzo dziękuję.
Czy są pytania do pana senatora Władysława Mańkuta? Nie stwierdzam, żeby były.
Dziękuję, Panie Senatorze.
Jak już informowałem, mamy do czynienia z ustawą, która była projektem rządowym. Do reprezentowania stanowiska rządu zostali upoważnieni ministrowie: spraw zagranicznych oraz gospodarki, pracy i polityki społecznej.
Czy ktoś z panów ministrów chce w tym momencie zabrać głos? Pan ambasador Wolski zaprzecza, pan minister Zieliński także.
Czy są pytania do panów ministrów?
Proszę bardzo, pan senator Mieczysław Janowski.
Senator Mieczysław Janowski:
Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.
Panie Ministrze, do mojego biura senatorskiego i w poprzedniej, i w tej kadencji na początku docierały głosy naszych przedsiębiorców, zwłaszcza budowlanych, którzy skarżyli się na różnego rodzaju kłopoty, trudności na rynku niemieckim, jeśli chodzi o usługi budowlane, prace montażowe itd. Czy ten akt prawny, który teraz przyjmujemy, pomoże w rozwiązaniu tych problemów? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek
Ryszard Jarzembowski:
Dziękuję bardzo.
Może zbierzemy pytania.
Proszę bardzo, kto z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Nie stwierdzam, żeby ktoś chciał. Dziękuję.
Który z panów ministrów zechce się odnieść do tej problematyki?
Proszę bardzo, pan minister Zieliński. Może być z miejsca, bo to nie było długie pytanie, chyba że pan... Proszę bardzo. Z mównicy lepiej się eksponuje treści.
Proszę bardzo.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej Mirosław Zieliński:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Odpowiedź będzie bardzo krótka: tak, taki był cel.
Korzystając jeszcze z możliwości odpowiedzi na to pytanie, chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że sygnały, o których pan senator wspominał, niestety bardzo często docierają do naszego ministerstwa i do Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Minister gospodarki, pracy i polityki społecznej w ramach posiadanych kompetencji podejmuje bardzo wiele działań. Oceniamy sytuację na rynku niemieckim, jeżeli chodzi o traktowanie polskich przedsiębiorców, jako niekorzystną. Niestety, zauważamy pewną niekorzystną dynamikę właśnie przed samą akcesją Polski do Unii Europejskiej.
Te tematy były przedmiotem wielokrotnych rozmów wicepremiera Hausnera z jego niemieckimi odpowiednikami i moich z moimi partnerami niemieckimi. Chciałbym zapewnić pana senatora i Wysoką Izbę, że traktujemy problem bardzo poważnie, podejmujemy wszelkie możliwe działania i będziemy podejmować ich jeszcze więcej. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.
Wicemarszałek
Ryszard Jarzembowski:
Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.
Otwieram dyskusję.
Lista mówców jest pusta.
Wobec tego nie pozostaje mi nic innego...
Pan senator Lorenz się zgłasza, tak?
(Senator Janusz Lorenz: Dziękuję serdecznie. Sprawa jest jasna i została dobrze przedstawiona.)
Więc może tym bardziej pan zabierze głos?
Dobrze. Dziękuję bardzo.
Przeto zamykam dyskusję.
Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec dotyczącego zmian i uzupełnień Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Warszawie 10 listopada 1989 r., sporządzonego w Berlinie 14 maja 2003 r., zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Dziękuję bardzo panom ministrom.
Mamy jeszcze jeden komunikat.
Proszę bardzo, pan senator sekretarz Janusz Bargieł.
Senator Sekretarz
Janusz Bargieł:
Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie rozpatrzenia wniosków zgłoszonych w toku debaty nad ustawą o organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych, druk senacki nr 603, odbędzie się bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach w sali nr 179.
Wicemarszałek
Ryszard Jarzembowski:
Dziękuję bardzo.
Korzystając z tego, że za chwilę ogłoszę przerwę, ale mamy jeszcze sporo czasu, chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa chciałby wygłosić dzisiaj oświadczenie. Nie stwierdzam, żeby ktoś chciał.
Ponieważ jest już tutaj złożonych kilka oświadczeń, pragnę przypomnieć ten punkt regulaminu, który mówi, że będą przyjęte tylko te oświadczenia, które można byłoby wygłosić w ciągu pięciu minut z tej mównicy. Niektórzy senatorowie złożyli ich więcej, proszę zatem o zhierarchizowanie tych oświadczeń, tak abyśmy mogli zadecydować, które z nich zostaną przyjęte, a które będą przełożone na następne posiedzenie.
Dziękuję bardzo.
Ogłaszam przerwę do jutra do godziny 9.00.
Przystąpimy do głosowań, których będzie bardzo, bardzo dużo, a więc proszę przygotować się na dłuższą sesję z głosowaniami.
Dziękuję bardzo. Do zobaczenia, do jutra.
(Przerwa w posiedzeniu o godzinie 12 minut 12)
Przemówienie senatora Krzysztofa Jurgiela
w dyskusji nad punktem szóstym porządku obrad
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Podczas prac nad omawianą dziś ustawą najpierw Sejm, a dziś izba wyższa stały się obiektem pewnego zabiegu socjotechnicznego ze strony rządu. Otóż pod pozorem zmian dostosowawczych, pod przykrywką słusznych i zasadnych zmian wprowadzających zaostrzenia w zwalczaniu przestępczości seksualnej i komputerowej proponuje się rozwiązanie, które stoi w sprzeczności z podstawowym aktem prawa polskiego, to jest z konstytucją.
Jeśli chodzi o rozwiązania słuszne i zasadne, jest to przede wszystkim zmiana art. 200 kodeksu karnego, która określa, że każde obcowanie płciowe z osobą, która nie ukończyła piętnastu lat, jest czynem karalnym, niezależnie od tego, kto jest inicjatorem tego typu stosunku. Zaostrza się również kary dotyczące utrwalania treści pornograficznych z udziałem nieletnich oraz wprowadza penalizację wszelkiego obrotu takimi materiałami, a także ich posiadania. Wątpliwości mogą budzić zbyt nisko zakreślone dolne granice kar za te czyny. Słuszne są również zaostrzenia i doprecyzowania dotyczące przestępstw komputerowych i internetowych.
Niestety, z przepisami tymi połączona jest jedna, kluczowa dla tej nowelizacji zmiana. Chodzi o instytucję europejskiego nakazu aresztowania. Jest to decyzja sądowa wydana przez organ sądowy państwa członkowskiego w celu aresztowania i przekazania osoby ściganej w związku z prowadzonym przeciwko niej postępowaniem karnym w sprawie o przestępstwo, za które górna granica kary wynosi ponad jeden rok pozbawienia wolności. W przedmiocie wykonania europejskiego nakazu aresztowania orzeka co prawda polski sąd, ale przesłanki konieczne do odmowy wykonania są wyliczone w sposób enumeratywny i mają w zasadzie wyłącznie charakter formalny.
Przypominam, że art. 55 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mówi wyraźnie, że ekstradycja obywatela polskiego jest zakazana. Dochodzi do sytuacji, w której pod zakamuflowaną nazwą europejskiego nakazu aresztowania kodeks postępowania karnego, a więc akt niższego rzędu niż konstytucja, wprowadza instytucję ekstradycji obywateli polskich za granicę, co jest ewidentnym naruszeniem konstytucji.
Oczywiste jest, że współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości między krajami - członkami Unii Europejskiej, która jest jedną z podstaw trzeciego filaru Unii, jest konieczna i powinna być bardzo ścisła. Nic nie usprawiedliwia jednak niezgodnego z konstytucją wydawania obcym organom procesowym obywateli polskich, którzy powinni mieć zagwarantowane prawo do rodzimego procesu. Jest to nie tylko naruszenie przepisów konstytucji, ale także zaprzeczenie przyjętej doktryny prawnej oraz zagrożenie dla suwerennych interesów państwa polskiego.
Dlatego, mimo zawarcia w nowelizacji wielu zmian, które oceniam jako korzystne, pozostaje mi tylko wnosić o odrzucenie projektu w całości i czekać, aż rząd odrębnie zaprezentuje te przepisy, które nie budzą wątpliwości.
Przemówienie senatora Witolda Gładkowskiego
w dyskusji nad punktem szóstym porządku obrad
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Rozpatrując nowelizację ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks wykroczeń, należy wskazać, że przyczyną proponowanych zmian jest pojawienie się nowych rodzajów przestępstw oraz nasilenie się pewnej grupy przestępstw już istniejących, których skala była do tej pory marginalna. Wskazane jest więc wprowadzenie nowych rozwiązań, nowych instytucji prawa karnego, które będą przystawały do realiów.
W trakcie prac nad nowelizacją najbardziej kontrowersyjne okazały się przepisy wykonujące decyzję ramową Rady Europy z dnia 13 czerwca 2002 r. o europejskim nakazie aresztowania i procedurach przekazywania ściganych nim osób między państwami członkowskimi Unii Europejskiej.
Chciałbym zabrać głos na temat konstytucyjności przepisów wprowadzających do kodeksu karnego instytucję europejskiego nakazu aresztowania. Wielokrotnie wskazywano na istnienie dwóch różnych opinii w tej sprawie. Problem dotyczy art. 55 konstytucji, który zakazuje ekstradycji własnego obywatela.
W tym sporze skłaniałbym się ku poglądowi, według którego przekazanie nie jest tożsame z ekstradycją, czyli w konsekwencji jest zgodne z konstytucją. Nie można jednak zaprzeczyć, że skutki i ogólna koncepcja obu instytucji są porównywalne. Wprawdzie europejski nakaz aresztowania będzie dotyczył również naszych obywateli, ale w przeciwieństwie do ekstradycji nie odnosi się do relacji międzypaństwowych, a jedynie do stosunków między organami sądowymi państw członkowskich. Można przytoczyć twierdzenie, że przekazanie będzie odbywało się w ramach Wspólnoty, a więc dotyczy obywateli Unii Europejskiej. Takie stanowisko podważa argument związany z zakazem ekstradycji obywateli polskich. Eksperci twierdzą, że w tym wypadku należy raczej mówić o obywatelstwie wspólnotowym, a nie państwowym. W relacjach z państwami spoza Wspólnoty nadal będzie obowiązywała ekstradycja.
Według opinii polskich ekspertów przyjęcie instytucji nakazu aresztowania jest jak najbardziej uzasadnione. Raczej nie ma wątpliwości odnośnie do samej zasadności rozpatrywanej koncepcji. W uzasadnieniu wspomnianego stanowiska należy podać, że procedury nakazu są znacznie prostsze od ekstradycji. Nie jest w nich obecny czynnik polityczny ze względu na bezpośrednie współdziałanie organów wymiaru sprawiedliwości. Instytucja pozwalająca na bezpośrednie przekazanie poszukiwanej osoby organom sądowym innego państwa wspólnotowego zapewni sprawne ściganie przestępców na terenie całej Unii.
Chciałbym podkreślić, że powyższe przemyślenia są zgodne z opiniami wielu znawców prawa konstytucyjnego i karnego. Zakładam ponadto, że wprowadzenie przepisów o europejskim nakazie aresztowania nie spowoduje konieczności zmiany konstytucji, odstąpienie zaś od ich wprowadzenia może zostać uznane za przejaw nierespektowania wspólnotowych standardów bezpieczeństwa ze wszystkimi tego konsekwencjami. Dziękuję za uwagę.
Przemówienie senatora Tadeusza Bartosa
w dyskusji nad punktem dziewiątym porządku obrad
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Ustawa o rybołówstwie określa zakres zadań, właściwości organów oraz tryb postępowania w sprawach dotyczących nadawania uprawnień do wykonywania rybołówstwa, a także kontroli i nadzoru nad wykonywaniem rybołówstwa oraz obrotem produktami rybołówstwa.
Przepisy ustawy stosuje się do właścicieli statków rybackich o polskiej przynależności i armatorów wykonujących rybołówstwo morskie tymi statkami na terytorium Polski i w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej oraz poza granicami polskich obszarów morskich. Stosuje się je do armatorów wykonujących rybołówstwo morskie statkami rybackimi o obcej przynależności w polskich obszarach morskich oraz armatorów prowadzących skup lub przetwórstwo organizmów morskich w polskich obszarach morskich. I wreszcie stosuje się je też do osób fizycznych i osób prawnych, które prowadzą połowy organizmów morskich w celach naukowo-badawczych.
W ustawie określono w szczególności warunki wykonywania rybołówstwa, ustrój i zadania organów rybołówstwa morskiego oraz wysokość kar pieniężnych za wykonywanie rybołówstwa morskiego z naruszeniem przepisów ustawy. Wykonywanie rybołówstwa morskiego będzie się mogło odbywać przy użyciu statku rybackiego wpisanego do rejestru, po nadaniu odznaki rybackiej, a także po uzyskaniu licencji połowowej i specjalnego zezwolenia połowowego.
Organami administracji rybołówstwa morskiego są: minister właściwy do spraw rolnictwa oraz okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego - jako organ administracji niezespolonej. Okręgowych inspektorów powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw rolnictwa, a swoje zadania wykonują przy pomocy inspektoratów, których funkcjonowanie określa statut.
W czasie wykonywania swoich czynności inspektor jest uprawniony do: zatrzymania statku rybackiego i wejścia na jego podkład; kontroli dokumentów tożsamości, dziennika połowowego, dokumentu przewozowego oraz dokumentów uprawniających do wykonywania rybołówstwa morskiego; sprawdzenia, czy rybołówstwo jest wykonywane zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym umowami międzynarodowymi; kontroli narzędzi połowowych i złowionych organizmów morskich na lądzie; żądania pisemnych lub ustnych wyjaśnień.
Jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie naruszenia przepisów ustawy, inspektor może zatrzymać i skontrolować oraz doprowadzić do portu polskiego statek rybacki o obcej przynależności znajdujący się w polskich obszarach morskich. O zatrzymaniu i doprowadzeniu statku o obcej przynależności do portu polskiego inspektor zawiadamia okręgowego inspektora rybołówstwa morskiego, który informuje niezwłocznie właściwy organ państwa, pod którego banderą pływa statek.
Zgodnie z ustawą dokonujący połowu organizmów morskich na polskich obszarach morskich jest obowiązany zatrzymać się na wezwanie inspektora i na jego żądanie umożliwić wykonanie czynności kontrolnych, w szczególności udzielić niezbędnych wyjaśnień, przedstawić do wglądu żądane dokumenty, umożliwić obejrzenie złowionych organizmów morskich i narzędzi połowowych oraz sprzętu używanego do badań, umożliwić dokonanie wpisów w dzienniku połowowym. Kapitan statku jest obowiązany udzielać inspektorowi pomocy w czasie wykonywanie przez niego czynności w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o rybołówstwie. Po zakończeniu kontroli inspektor sporządza protokół, który zawiera między innymi dane dotyczące podmiotu kontrolowanego, opis czynności kontrolnych. W protokole umieszcza się informacje o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach lub odmowie podpisania protokołu. Odmowa podpisania protokołu przez kontrolowany podmiot nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez inspektora.
W myśl ustawy karze pieniężnej do wysokości nieprzekraczającej dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego podlega ten, kto prowadzi połowy w celach naukowo-badawczych oraz prowadzi skup i przetwórstwo na morzu z naruszeniem jej przepisów. Karę pieniężną wymierzają okręgowi inspektorzy rybołówstwa.
Kary pieniężnej nie nakłada się, jeżeli od dnia popełnienia czynu upłynęło pięć lat. Wymierzonej kary nie pobiera się po upływie pięciu lat od dnia wydania ostatecznej decyzji o nałożeniu kary. Bieg przedawnienia przerywa się przez dokonanie pierwszej czynności egzekucyjnej, o której ukarany został powiadomiony. Przedawnieniu biegnie na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zakończono postępowanie egzekucyjne. Od nieuiszczonych w terminie kar pieniężnych pobiera się odsetki za zwłokę w wysokości i na zasadach obowiązujących dla zaległości podatkowych. Egzekucja wymierzonych kar wraz z odsetkami za zwłokę następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Szanowni Państwo Senatorowie! Ustawa zmierza do ustanowienia podstaw prawnych dla krajowego sektora rybołówstwa jako części Wspólnej Polityki Rybackiej. Kwestie, których dotyczy ustawa są we wspólnotowym porządku prawnym regulowane w drodze rozporządzeń obowiązujących wprost co do zasady i nie wymagających implementacji. Podstawowym celem aktu jest stworzenie ram umożliwiających sprawne funkcjonowanie przepisów wspólnotowych po przystąpieniu Polski do Unii. Z tego powodu jest to ustawa ważna, a jej szybkie uchwalenie ma istotny wpływ na funkcjonowanie tej gałęzi gospodarki po 1 maja 2004 r.
Przemówienie senatora Tadeusza Bartosa
w dyskusji nad punktem jedenastym porządku obrad
Szanowni Państwo!
Ustawa określa organizację i zadania Agencji Rynku Rolnego, zasady prowadzenia centralnego rejestru przedsiębiorców uczestniczących w mechanizmach administrowanych przez agencję, w tym dotyczących Wspólnej Polityki Rolnej, a także organizacji rynku mięsa, wina, cukru, skrobi i oliwy.
Zgodnie z ustawą agencja realizuje na rynkach produktów rolnych i żywnościowych zadania mające na celu stabilizację tych rynków w ramach mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej, prowadzi analizę rynków produktów rolnych, prowadzi działania promocyjne i informacyjne dotyczące produktów rolnych, administruje obrotem z zagranicą towarami rolnymi w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Agencja realizuje płatności finansowe z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz prowadzi ewidencję wydatków z tego funduszu w odrębnych księgach rachunkowych.
Prezes agencji w zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej może opracować roczny krajowy program wsparcia pszczelarstwa. Prezes przekazuje Komisji Europejskiej, po zatwierdzeniu przez ministra rolnictwa ten program. Prezes agencji zgłasza do Komisji Europejskiej zamiar uczestniczenia Polski w programie dostarczania nadwyżek żywności dla najuboższych oraz przekazuje komisji wykaz organizacji charytatywnych i informacje potrzebne do sporządzenia planu rozdziału żywności.
W zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej prezes jest organem właściwym do ogłaszania zaproszeń do składania ofert dotyczących programów promocyjnych i informacyjnych, realizowanych na rynku wewnętrznym lub rynkach krajów trzecich; dokonywania wyboru projektów programów promocyjnych i informacyjnych kwalifikujących się do uzyskania na ich realizację wsparcia ze środków Unii. Ponadto prezes przekazuje Komisji Europejskiej sprawozdania kwartalne oraz sprawozdania końcowe z realizacji programów promocyjnych i informacyjnych.
W myśl ustawy agencja przeprowadza kontrolę w trybie i na zasadach określonych w przepisach odrębnych oraz czynności sprawdzające u przedsiębiorców uczestniczących w mechanizmach Wspólnej Polityki Rolnej. Czynności sprawdzające są wykonywane przez służby techniczne agencji, w skład których wchodzą pracownicy zatrudnieni w jej komórkach organizacyjnych.
Jeżeli chodzi o rynek mięsa, to agencja dokonuje interwencyjnych zakupów, przechowywania i sprzedaży mięsa wieprzowego i wołowego, a także udziela dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny, wołowiny, cielęciny, baraniny oraz mięsa koziego. Prezes wydaje świadectwa autoryzacji zakładów odkostniających i chłodni oraz dokonuje w drodze przetargów wyboru podmiotów, z którymi agencja zawrze umowy w zakresie odkostnienia i przechowywania mięsa.
Na rynku wina agencja przyjmuje wnioski o udzielenie pomocy, przyznanie zaliczki na poczet przyznanej pomocy oraz wydaje decyzje o jej przyznaniu.
Na rynku cukru działania agencji dotyczą interwencyjnego zakupu, przechowywania i sprzedaży cukru, a prezes przekazuje komisji informacje dotyczące rynku cukru oraz izoglukozy w zakresie zadań realizowanych przez agencję, pobiera opłaty cukrowe od producentów cukru, wydaje świadectwa autoryzacji magazynów, w których ma być przechowywany cukier pochodzący z zapasów interwencyjnych. Producenci cukru oraz izoglukozy są zobowiązani do składania prezesowi sprawozdań dotyczących produkcji i przechowywania cukru, obrotu cukrem oraz izoglukozą, wielkości produkcji oraz obszarów uprawy buraków.
W zakresie rynku skrobi prezes agencji wydaje decyzje w sprawach przyznania: kwot produkcji i premii produkcyjnych producentom skrobi ziemniaczanej oraz dopłat do skrobi przetwórcom wykorzystującym skrobię do dalszego przerobu na cele niespożywcze. Wniosek o wydanie decyzji w sprawie przyznania producentom skrobi kwot produkcji skrobi ziemniaczanej na okres trzech lat gospodarczych składa się w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego okres, na który przyznawane są kwoty produkcji, na formularzu opracowanym i udostępnionym przez agencję. Producenci skrobi są obowiązani przekazywać agencji wykaz umów kontraktacji zawartych z plantatorami ziemniaków w terminie do dnia 31 maja każdego roku gospodarczego. W zakresie określonym przepisami Unii prezes agencji przekazuje Komisji Europejskiej oraz ministrowi do spraw rynków rolnych informacje dotyczące rynku skrobi. Producent skrobi jest natomiast obowiązany przekazać prezesowi, do dnia 30 kwietnia każdego roku, informacje o ilości przeznaczonych na produkcję skrobi ziemniaków, za które została wypłacona cena minimalna; wykorzystaniu kwot produkcji skrobi ziemniaczanej w okresie danego roku gospodarczego; ilości skrobi ziemniaczanej, do której nie wypłacono premii produkcyjnej.
Ustawa w przepisach przejściowych dokonuje zmian w wielu innych ustawach.
Szanowni Państwo, jest to ustawa, która dostosowuje funkcjonowanie Agencji Rynku Rolnego do nowych warunków, jakie będą obowiązywały po akcesji Polski do Unii Europejskiej.