84. posiedzenie Senatu RP, spis treści, dalsza część stenogramu


(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 03)

(Posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Marcin Tyrna i Donald Tusk)

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Szanowni Państwo, proszę o zajmowanie miejsc i zaprzestanie dyskusji na sali. (Rozmowy na sali)

Pani Senator, proszę o ciszę. Otwieram osiemdziesiąte czwarte posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej czwartej kadencji.

(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)

Na sekretarzy posiedzenia wyznaczam senatora Witolda Kowalskiego oraz senatora Andrzeja Mazurkiewicza. Listę mówców prowadzić będzie pan senator Witold Kowalski.

Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.

Informuję, że Sejm na sto dziesiątym posiedzeniu w dniu 7 czerwca 2001 r. przyjął wszystkie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania niektórych kredytów bankowych, większość poprawek Senatu do ustawy o ustanowieniu Medalu za Zasługi dla Policji oraz ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, a odrzucił poprawki Senatu do ustawy o leśnym materiale rozmnożeniowym. W dniu 8 czerwca 2001 r. Sejm przyjął wszystkie poprawki Senatu do ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów eksportowych o stałych stopach procentowych, większość poprawek Senatu do ustawy o zawodzie psychologa i o samorządzie zawodowym psychologów, ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zmianie ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, a także przyjął część poprawek Senatu do ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia.

Wysoki Senacie, wobec niewniesienia zastrzeżeń do protokołów siedemdziesiątego siódmego, osiemdziesiątego i osiemdziesiątego drugiego posiedzenia Senatu, stwierdzam, że protokoły tych posiedzeń zostały przyjęte.

Doręczony paniom i panom senatorom projekt porządku obrad osiemdziesiątego czwartego posiedzenia obejmuje:

1. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności.

2. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawę o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawy o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji w części mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych.

3. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.

4. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw.

5. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o diagnostyce laboratoryjnej.

6. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Policji, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy - Prawo bankowe, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.

7. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o usługach detektywistycznych.

8. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o kredycie konsumenckim.

9. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006.

10. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy.

11. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Rzeszowskiego.

12. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze.

Proponuję rozpatrzenie punktu trzeciego projektu porządku obrad, mimo że sprawozdanie Komisji Praw Człowieka i Praworządności do ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł zostało dostarczone w terminie późniejszym niż określony w art. 34 ust. 2 Regulaminu Senatu.

Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Wysoka Izba przyjęła przedstawioną propozycję. Nie słyszę sprzeciwu. Dziękuję bardzo.

Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że Senat przedstawioną propozycję przyjął.

Przypominam, że ustawy, które mają być omawiane w punkcie pierwszym i drugim dzisiejszych obrad, zostały wniesione przez Radę Ministrów w trybie art. 123 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jako projekty pilne. W tym przypadku, zgodnie z art. 123 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, termin rozpatrzenia ustawy przez Senat wynosi czternaście dni.

Przypominam ponadto, że zgodnie z art. 71 ust. 2 Regulaminu Senatu do postępowania w sprawie ustaw pilnych nie mają zastosowania art. 16 ust. 3 pkty 1 i 2 oraz terminy określone w art. 32 ust. 2 i art. 34 ust. 2 Regulaminu Senatu.

Chciałem zapytać, czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionego porządku obrad.

Pan senator Jurczak, proszę bardzo.

Senator Stefan Jurczak:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zgłaszam wniosek, a jednocześnie zwracam się z prośbą do Wysokiej Izby, aby na tym posiedzeniu była rozpatrzona ustawa o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

Uzasadnię teraz, dlaczego chcę, żeby to było wprowadzone do dzisiejszego porządku obrad. Otóż, ta ustawa jest dla rządu bardzo pilna. Jeżeli nie wejdzie ona w życie do 30 czerwca, to przy tych wszystkich układach w trakcie zakupu broni, amunicji i różnych materiałów wybuchowych dojdzie do - że tak powiem - dzikości, bo nie ma uregulowań dotyczących tych kwestii. Ta ustawa powinna wejść w życie do 30 czerwca, powinna zostać podpisana przez pana prezydenta i już powinna być wydana w "Dzienniku Ustaw".

Przepraszam Wysoką Izbę, panie i panów senatorów, za zaistniałą sytuację. To było rozpatrywane na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej dopiero wczoraj. Sprawozdawca rozeznał się w sprawie. Przedstawiciele rządu też powiedzą, w czym rzecz. Mam nadzieję, że to uwzględnimy, dlatego że ustawa naprawdę jest dla państwa bardzo pilna i ważna. W Sejmie przeszła ona bez jakichkolwiek poprawek, nasza komisja wprowadziła pewne poprawki legislacyjne.

Proszę o to, Panie Marszałku, Wysoka Izbo, abyśmy to mogli przegłosować jeszcze dzisiaj, żeby jutro to rozpatrzyć w Sejmie. Tak to jest mniej więcej ustalone. Dlatego zwracam się do Wysokiej Izby, Panie Marszałku, o przyjęcie tego wniosku.

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: W którym punkcie, Panie Senatorze?)

Prosiłbym, żeby to było w punkcie piątym, jeżeli mogłoby tak być, Panie Marszałku.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

(Senator Stefan Jurczak: Dziękuję, Panie Marszałku.)

Czy są jeszcze inne wnioski?

Pani senator Bogucka-Skowrońska, proszę bardzo.

Senator
Anna Bogucka-Skowrońska:

Panie Marszałku, w imieniu Komisji Praw Człowieka i Praworządności, jako sprawozdawca ustawy, która jest zawarta w punkcie siódmym, czyli ustawy o usługach detektywistycznych, wnoszę, aby ta ustawa była rozpatrzona przed ustawą o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Ma ona charakter pilny, bowiem z jej brzmienia wynika, że wchodzi w życie 1 lipca tego roku. Komisja Praw Człowieka i Praworządności proponuje trzydzieści dziewięć poprawek. Gdyby była szansa rozpatrzenia tej sprawy dzisiaj, to jutro mogłaby ona trafić pod obrady Sejmu.

Dlatego też modyfikuję wniosek kolegi Jurczaka tak, żeby ustawę, o której mówił, rozpatrywać jako czwartą, natomiast ustawę o usługach detektywistycznych jako piątą. Szósta byłaby ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze jakieś wnioski odnośnie do porządku obrad?

Pan senator Kłeczek.

Senator Dariusz Kłeczek:

Panie Marszałku, na podstawie art. 48 ust. 2 pkt. 8 Regulaminu Senatu chciałbym prosić o uzupełnienie porządku obrad o dwie ustawy.

Chodzi o ustawę o zmianie ustawy o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

. Ta ustawa wiąże się z ustawą, o której mówił senator Jurczak, a sprawozdanie połączonych komisji zostało doręczone paniom i panom senatorom w dniu wczorajszym. Połączone komisje wnoszą jedną ważną poprawkę, która nie zmienia meritum tej ustawy.

Wnoszę też o wprowadzenie do porządku obrad ustawy o świadczeniu dla cywilnych ofiar wojny.

Kiedyś Senat podjął taką inicjatywę dotyczącą ofiar dzieci wojny. Jest ona bardzo oczekiwana ze względów społecznych.

Proponowałbym, aby te dwie ustawy zawarte były w dwóch ostatnich punktach porządku obrad. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Czy jeszcze są jakieś wnioski odnośnie do porządku obrad? Dziękuję.

(Głos z sali: Jeżeli wolno...)

Zaraz przejdę do procedowania, Panie Senatorze.

Wysoki Senacie, pan senator Jurczak zaproponował wprowadzenie jako punktu piątego - była też sugestia, że jako punktu czwartego - projektu, który został włożony do skrytek senatorskich z opóźnieniem. Chodzi o stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Jest propozycja, aby przygotowaną przez komisję ustawę wprowadzić do porządku obrad jako punkt czwarty.

Czy ktoś z państwa senatorów jest przeciwny? Dziękuję bardzo.

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął wniosek pana senatora Jurczaka o wprowadzenie przedstawionej ustawy do punktu czwartego.

Pani senator Bogucka-Skowrońska wnosi o przeniesienie punktu siódmego proponowanego porządku obrad do punktu piątego - po tej modyfikacji, przyjętej przez Wysoką Izbę, dotyczącej wprowadzenia punktu czwartego.

Czy w sprawie wniosku pani senator Boguckiej-Skowrońskiej, ktoś z państwa senatorów ma zdanie przeciwne? Dziękuję bardzo. Stwierdzam, że Wysoki Senat propozycję senator Boguckiej-Skowrońskiej przyjął, czyli punkt siódmy będzie przeniesiony do punktu piątego.

Pan senator Kłeczek zgłosił dwa wnioski o uzupełnienie porządku obrad. Chodzi o stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz stanowisko Senatu w sprawie ustawy o świadczeniu dla cywilnych ofiar wojny. Będą to punkty czternasty i piętnasty.

Czy w sprawie przedstawionych przez pana senatora Kłeczka propozycji zmian porządku obrad są głosy przeciwne?

Proszę bardzo, pan senator.

Senator Ryszard Jarzembowski:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Pan senator Kłeczek, powoływał się na ustawę o małoletnich ofiarach wojny, która rzeczywiście była bardzo chwalebnym aktem Senatu tej kadencji. Ustawa o cywilnych ofiarach wojny nie ma jednak nic wspólnego z tamtą naszą inicjatywą i dlatego ja osobiście nie widzę żadnych podstaw, aby w takim pośpiechu do tego podchodzić. Jestem przeciwny.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Wniosek przeciwny.

Pani senator Genowefa Ferenc jeszcze w tej sprawie. Proszę bardzo.

Senator Genowefa Ferenc:

Ja też uważam, że nie powinniśmy tego rozpatrywać na tym posiedzeniu Senatu. Przestrzegajmy jednak postanowień regulaminowych. Dziękuję.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Rozumiem, że są głosy przeciwne. Czy można przyjąć, że głosy przeciwne pani senator i pana senatora dotyczą obydwu punktów?

Senator Ryszard Jarzembowski:

Mój sprzeciw dotyczy ustawy o cywilnych ofiarach wojny. Jak argumentowałem, przeładowanie tego porządku obrad nie ma żadnego znaczenia dla sytuacji cywilnych ofiar wojny, bo i tak ustawa wejdzie w terminie, który jest niezależny od tego, czy będziemy to rozpatrywać na tym, czy na następnym posiedzeniu.

Ale, jak zrozumiałem, sprzeciw pani senator dotyczy ustawy wojskowej. Przecież nie przygotowujemy się do żadnej wojny.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

Wysoki Senacie, w związku z tym, że jest wniosek i głos przeciwny, będziemy głosować nad tymi propozycjami osobno, żeby nie było niejasności.

Formułuję w tej chwili wniosek, który będzie poddany pod głosowanie Wysokiej Izby.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem wniosku pana senatora Kłeczka o wprowadzenie do rozpatrywanego porządku obrad punktu czternastego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowej potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej...

Jest to wniosek pana senatora Kłeczka i będzie przegłosowany, bo został zgłoszony wniosek przeciwny.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem wniosku pana senatora Kłeczka, proszę o naciśnięcie przycisku "za".

Kto jest przeciw?

Kto wstrzymał się od głosu?

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 73 obecnych senatorów 44 głosowało za, 27 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 1)

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął wniosek pana senatora Kłeczka o uzupełnienie porządku obrad o punkt czternasty.

Przystępujemy do głosowania nad następną propozycją pana senatora Kłeczka, dotyczącą wprowadzenia do porządku obrad punktu piętnastego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o świadczeniu dla cywilnych ofiar wojny.

Ten wniosek spotkał się z głosem sprzeciwu pana senatora Jarzembowskiego, w związku z czym, będziemy nad tym w tej chwili głosować.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem wniosku pana senatora Kłeczka, proszę o naciśnięcie przycisku "za".

Kto jest przeciw?

Kto wstrzymał się od głosu?

Dwóch senatorów cały czas nie głosuje.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 73 obecnych senatorów 42 głosowało za, 27 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 2)

Stwierdzam, że Wysoka Izba przyjęła wniosek pana senatora Kłeczka o uzupełnienie porządku obrad o punkt piętnasty: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o świadczeniu dla cywilnych ofiar wojny.

Czy są jeszcze jakieś wnioski odnośnie do porządku obrad? Nie ma, dziękuję bardzo.

Stwierdzam, że Wysoki Senat zatwierdził przedstawiony porządek obrad osiemdziesiątego czwartego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej czwartej kadencji wraz z przyjętymi wnioskami.

Państwo Senatorowie, prosiłbym jeszcze o uwagę.

Informuję, że głosowania w sprawie czterech pierwszych punktów porządku obrad zostaną przeprowadzone w dniu dzisiejszym - o ile się nie rozdyskutujemy, ale zakładamy, że nie, stąd ta informacja - tuż po zakończeniu debat nad nimi i krótkiej przerwie. Proszę więc być dzisiaj przygotowanymi na te głosowania.

Głosowania w sprawie pozostałych ustaw będą przeprowadzane sukcesywnie po rozpatrzeniu tych ustaw i ewentualnych posiedzeniach komisji, najprawdopodobniej na końcu posiedzenia.

Wysoki Senacie, przypominam ponadto, że zgodnie z art. 49 ust. 1 Regulaminu Senatu marszałek na końcu posiedzenia po wyczerpaniu porządku obrad udziela głosu senatorom dla wygłoszenia oświadczeń senatorskich. Przedmiotem oświadczenia mogą być sprawy związane z wykonywaniem mandatu, przy czym nie może ono dotyczyć spraw będących przedmiotem porządku obrad bieżącego posiedzenia Senatu. Nad oświadczeniem senatorskim nie przeprowadza się dyskusji. Oświadczenie nie może trwać dłużej niż pięć minut.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto dziesiątym posiedzeniu w dniu 7 czerwca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 8 czerwca 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 8 czerwca 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 648, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 648A.

Obecnie proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej senatora Marka Waszkowiaka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Marek Waszkowiak:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Nowelizacja ustawy o łączności wynika z regulacji wprowadzonych ustawą - Prawo działalności gospodarczej, która w pewnym zakresie zmienia zasady podejmowania działalności gospodarczej na terenie kraju. Między innymi zdecydowanie ograniczona została lista dziedzin gospodarki objętych koncesjonowaniem. Ale jednocześnie wprowadzona została możliwość nałożenia obowiązku uzyskania zezwolenia pod warunkiem określenia go w odrębnej ustawie. Terminem wejścia w życie tej ustawy był 1 stycznia 2001 r., a z dniem 1 lipca powinna zacząć funkcjonować spójność ustawy - Prawo pocztowe, będącej w trakcie prac legislacyjnych, i prawa o łączności, które dokonało pewnych modyfikacji, między innymi wykreślenia art. 8-25, dotyczących spraw koncesjonowania. Potrzebna jest zatem ustawa, która te wszystkie rozbieżności czasowe ureguluje. Wtedy prawo o łączności będzie mogło sprawnie funkcjonować.

Komisja Gospodarki Narodowej nie miała żadnych wątpliwości, że ta ustawa jest potrzebna. Nie miała również wątpliwości, że powinna być przyjęta bez poprawek. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Proszę o pozostanie jeszcze na mównicy, albowiem zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu chcę zapytać, czy ktoś z państwa chciałby zgłosić zapytanie do senatora sprawozdawcy.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

(Senator Marek Waszkowiak: Dziękuję.)

Przypominam, że rozpatrywana ustawy była pilnym rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister łączności.

Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu - jest z nami pan podsekretarz stanu Piotr Woźny, witam pana - czy chce zabrać głos.

Jeżeli tak, to proszę o podejście do mównicy i przedstawienie stanowiska rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Łączności
Piotr Woźny:

Wysoki Senacie!

Chciałbym prosić o przyjęcie rządowego przedłożenia i zaakceptowanie ustawy uchwalonej przez Sejm. Obecnie w parlamencie kończą się prace związane z uchwaleniem prawa pocztowego. System reglamentacji działalności gospodarczej, który został wprowadzony ustawą - Prawo działalności gospodarczej wymaga tego, aby z dniem 1 lipca funkcjonujące obecnie koncesje na świadczenie usług pocztowych stały się zezwoleniami na świadczenie usług pocztowych. Zmiana ta ma charakter formalny.

Istotne zmiany dokonane zostaną w momencie wprowadzenia przepisów prawa pocztowego, a więc jeżeli prace związane z przyjmowaniem prawa pocztowego uda się zakończyć w tej kadencji, ta regulacja będzie miała niezwykle krótki żywot. Jej przyjęcie jest jednak konieczne dla należytego funkcjonowania systemu reglamentacji działalności pocztowej w Polsce. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Proszę o pozostanie jeszcze chwilę, bo my mamy pewną procedurę, której musimy dopełnić.

Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, związane z omawianą ustawą. Nie ma chętnych.

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Otwieram dyskusję.

Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu, o obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu.

Przypominam też, że komisja będzie rozpatrywać tylko te wnioski, które zostały złożone do zamknięcia dyskusji na piśmie do marszałka Senatu.

Nie ma chętnych do dyskusji.

Chcę zapytać, czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w dyskusji?

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności zostanie przeprowadzone po przerwie, o której informowałem na samym początku, po rozpatrzeniu czterech, względnie pięciu ustaw.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawę o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawy o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji części mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą ubezpieczeń społecznych.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto dziesiątym posiedzeniu w dniu 7 czerwca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 8 czerwca 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 8 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 649, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 649A.

Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej senatora Andrzeja Sikorę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Senator Andrzej Sikora:

Dziękuję.

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Przypadł mi obowiązek, ale i zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie sprawozdania Komisji Gospodarki Narodowej o uchwalonej przez Sejm w dniu 7 czerwca 2001 r. ustawie zmieniającej ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawę o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawy o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji części mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych.

Celem wniesionej przez rząd pilnej nowelizacji wymienionych ustaw jest umożliwienie prowadzenia racjonalnej gospodarki w zakresie zarządzania i gospodarowania mieniem przedsiębiorstw państwowych, mieniem przedsiębiorstw będących w gestii wojewodów. Dotyczy to tych przedsiębiorstw, z których mienia, na mocy przepisów art. 56a ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia oraz art. 3 ust. 2 wymienionej wyżej ustawy, utworzona została rezerwa na cele uwłaszczeniowe.

Ponieważ Sejm nie odrzucił weta Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ustawy z dnia 8 września 2000 r. o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli RP, powstał stan tak zwanego zamrożenia aktywów przedsiębiorstw państwowych, których nie będzie można wykorzystywać na cele bezpośredniego uwłaszczenia obywateli w sposób określony we wcześniej przywołanej przeze mnie ustawie. Równocześnie należy podkreślić, że obowiązywanie przepisów art. 56a ust. 1 pkt 2 i ust. 2 przedmiotowej ustawy rodzi wiele problemów związanych z bieżącym funkcjonowaniem przedsiębiorstw państwowych, których mienie obejmuje rezerwa na cele uwłaszczenia. Zarządzanie przedsiębiorstwem państwowym w zmieniających się warunkach gospodarki rynkowej jest utrudnione z uwagi na brak możliwości racjonalnego ze względów gospodarczych kształtowania struktury jego majątku, co jest spowodowane niemożnością zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Skreślenie wymienionych artykułów w przytoczonych ustawach umożliwi wprowadzenie prywatyzacji bezpośredniej, a równocześnie nie będzie miało negatywnych skutków dla realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli RP z wykorzystaniem rezerwy utworzonej z akcji i udziałów spółek z udziałem skarbu państwa. Nadal będą bowiem obowiązywać przepisy art. 56 ust. 1 pkt 1 i 3 przedmiotowej ustawy, które stanowią, iż na cele rezerwy uwłaszczeniowej przeznacza się 7% akcji jednoosobowych spółek skarbu państwa, powstałych w wyniku komercjalizacji, oraz należące do skarbu państwa akcje spółek, w których posiada on mniej niż 10% kapitału akcyjnego. Pozostają w mocy również przepisy art. 55 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych przewidujące, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Rady Ministrów podejmuje uchwały o emisji bonów prywatyzacyjnych przydzielanych nieodpłatnie wszystkim obywatelom RP zamieszkałym w kraju.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konkludując, pragnę stwierdzić, iż przy zachowaniu możliwości realizacji programu powszechnego uwłaszczenia w zakresie, w jakim pozwalać na to będą obowiązujące przepisy po wprowadzeniu uchwalonej przez Sejm nowelizacji podmiotowych ustaw, osiągnięty zostanie cel, jakim jest możliwość prowadzenia racjonalnej gospodarki w zakresie zarządzania i gospodarowania mieniem tych przedsiębiorstw państwowych, które zostanie niejako wyjęte z rezerwy uwłaszczeniowej.

Podzielając przekonania rządu wyrażone w uzasadnieniu przedstawionym przez jego przedstawiciela na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej, komisja wnosi - zostało to zapisane w sprawozdaniu zawartym w druku nr 649A - o przyjęcie przez Wysoki Senat tej ustawy bez poprawek. Pragnę również nadmienić, że nie ma ona skutków finansowych dla budżetu państwa. Dziękuję za uwagę.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów ma pytania do pana senatora sprawozdawcy w związku z przedstawionym projektem uchwały Senatu? Nie widzę zgłoszeń.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

(Senator Andrzej Sikora: Dziękuję.)

Wysoki Senacie, przypominam, że rozpatrywana ustawa była pilnym rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister skarbu państwa.

Witam na posiedzeniu pana podsekretarza stanu Jacka Ambroziaka z Ministerstwa Skarbu Państwa.

Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Jacek Ambroziak: Dziękuję, Panie Marszałku. Pan senator wszystko wyjaśnił zgodnie ze stanowiskiem rządu.)

Dziękuję bardzo.

Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać państwa senatorów, czy ktoś chce zgłosić z miejsca zapytanie do przedstawiciela rządu, związane z omawianą ustawą. Nie ma chętnych, dziękuję. Otwieram dyskusję.

Czy ktoś zapisał się do głosu, Panie Senatorze Sekretarzu? Nie ma nikogo zapisanego.

Przypominam o wymogach regulaminowych, o konieczności zapisywania się do głosu wszystkich chętnych do przedstawienia swojego stanowiska, oraz o obowiązku składania podpisanych wniosków.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby jeszcze zabrać głos w dyskusji? Nie ma chętnych.

Wysoki Senacie, informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Informuję, że głosowania w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawę o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz ustawy o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji części mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń społecznych zostaną przeprowadzone w dniu dzisiejszym, po ogłoszonej przerwie.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzeciego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto dziesiątym posiedzeniu w dniu 8 czerwca 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 8 czerwca 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 11 czerwca 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 658, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 658A i 658B.

Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej pana senatora Adama Rychliczka o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania

komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Senator Adam Rychliczek:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

W imieniu Komisji Gospodarki Narodowej przedstawiam sprawozdanie komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł - druki senackie nr 658, 658A i 658B, druki sejmowe nr 2946 i 2860.

Parlament uchwalił wyżej wymienioną ustawę 16 listopada 2000 r. Przypomnę, że zasadniczym celem ustawy było stworzenie regulacji prawnych dotyczących utworzenia instytucji generalnego inspektora informacji finansowej, do którego zadań należy pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji oraz podejmowanie kroków mających na celu przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych i nieujawnionych źródeł. Grupę instytucji zobowiązanych do gromadzenia i przechowywania informacji stanowią między innymi banki, domy maklerskie, zakłady ubezpieczeniowe, podmioty prowadzące działalność w zakresie gier losowych, "Poczta Polska", przedsiębiorstwa leasingowe, przedsiębiorcy zajmujący się pośrednictwem w obrocie nieruchomościami, notariusze. W sumie, jak szacuje resort finansów, około czterdziestu tysięcy różnych podmiotów będzie zajmowało się realizacją tej ustawy. Konsekwencją przyjęcia ustawy było nałożenie na te instytucje zobowiązania do podjęcia niezbędnych działań, zmierzających do realizacji ustawy między innymi w zakresie problematyki infrastrukturalnej, głównie informatycznej, jak również szkoleń wytypowanych pracowników.

W okresie sześciomiesięcznego vacatio legis zobowiązane instytucje i główny inspektor informacji finansowej niektóre artykuły ustawy wykonali, ale skala przedsięwzięcia i liczba transakcji objętych ewidencjonowaniem, którą resort szacuje na około ośmiu milionów, nie pozwalają, jak pokazało życie, na wdrożenie ustawy w założonym terminie. Założone przez rząd i przyjęte przez parlament terminy okazały się zbyt optymistyczne. Stąd inicjatywa poselska, poparta wnioskiem instytucji zobowiązanych, zmierzająca do tego, aby dostosować do realnych warunków terminy wdrożenia poszczególnych artykułów, tak by ustawa tak potrzebna i oczekiwana mogła w pełni wejść w życie. W przypadku nieprzyjęcia tej propozycji niektóre artykuły wejdą w życie za trzy dni i będą niewykonalne.

Proponowana nowela, co chcę wyraźnie podkreślić, nie narusza konstrukcji całej ustawy. Potrzebny jest niezbędny czas na przygotowanie się jednostek zobowiązanych, na wydanie niektórych rozporządzeń, dość czasochłonnych, i na uzgodnienia, chociażby w przypadku rozporządzenia do art. 13 ustawy.

Poprawki do art. 9 ust. 2 pkt 1 i art. 12 ust. 1 pkt 2 mają na celu wyeliminowanie zbędnej biurokracji. Polegają one na zmniejszeniu liczby danych identyfikacyjnych osób fizycznych o datę urodzenia i imiona rodziców. Pozostałe dane, jak imię i nazwisko, obywatelstwo, adres i numer identyfikacyjny PESEL, pozostają bez zmian.

W art. 33 następuje doprecyzowanie, kiedy generalny inspektor informacji finansowych przekazuje informacje dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych, jak również szefa Urzędu Ochrony Państwa.

W art. 49 - i to jest zmiana pozwalająca przygotować się do prawidłowego wdrożenia ustawy - przesuwa się termin obowiązku rejestracji wpłat i wypłat gotówkowych na 1 kwietnia 2002 r., a bezgotówkowych na 1 kwietnia 2003 r.

Art. 48 ustawy, mówiący o dotychczasowym zachowaniu przepisów prawa bankowego do czasu wydania nowego rozporządzenia - chodzi między innymi o wzór rejestru trybu przekazywania informacji i wykorzystania do tego celu nośników informacji - po przesunięciu terminu wejścia w życie ustawy jest po prostu zbędny.

Komisja Gospodarki Narodowej, w imieniu której mam zaszczyt przedstawiać sprawozdanie, nie wniosła do ustawy poprawek i wnosi o jej uchwalenie w brzmieniu zaproponowanym przez Sejm. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Obecnie proszę sprawozdawcę Komisji Praw Człowieka i Praworządności senatora Pawła Abramskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji

w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Senator Paweł Abramski:

Dziękuję.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Pragnę zapoznać Wysoką Izbę ze sprawozdaniem Komisji Praw Człowieka i Praworządności o uchwalonej przez Sejm ustawie o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Mój przedmówca dość wyczerpująco przedstawił problem związany z tą ustawą, a w zasadzie brak problemu, więc ja ograniczę swoje wystąpienie do jednego wątku.

Przede wszystkim komisja proponuje, aby ustawa została przyjęta bez poprawek, nie wynika to jednak tylko i wyłącznie z tego, że nie mamy uwag merytorycznych. Uwagi merytoryczne są, a propozycja naszej komisji, z którą zapoznaję Wysoką Izbą, wynika jedynie z terminu wejścia w życie ustawy. Od dnia 23 czerwca, a więc od przyszłego tygodnia, główny inspektor danych musi otrzymywać informacje o operacjach gotówkowych powyżej 10 tysięcy euro i niewejście tej ustawy w życie powodowałoby, jak sądzę, że bieg legislacyjny całej ustawy stanąłby pod dużym znakiem zapytania.

Ponadto Komisja Praw Człowieka i Praworządności odnosiła się ze sceptycyzmem do proponowanej przez Sejm zmiany trzeciej, dotyczącej obligatoryjnego przekazywania pewnych dokumentów przez głównego inspektora na wniosek. Jest to zmiana fakultatywna. Uważamy, że nie jest słuszna, rozważając jednak, co jest mniejszym złem, a co większym, doszliśmy do przekonania, że mniejszym złem będzie przyjęcie tej ustawy bez poprawek.

O takie też głosowanie proszę Wysoką Izbę. Dziękuję.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Proszę o pozostanie jeszcze chwilę na mównicy, bowiem zgodnie z art. 44 ust. 5 chciałbym zapytać państwa senatorów, czy chcą zgłosić z miejsca zapytania do panów senatorów sprawozdawców.

Dziękuję bardzo, nie ma pytań.

(Senator Paweł Abramski: Dziękuję.)

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była poselskim projektem ustawy.

Przede wszystkim chciałbym przywitać na naszym posiedzeniu przedstawiciela rządu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, generalnego inspektora informacji finansowej pana ministra Ireneusza Wilka.

Zgodnie z art. 50 chcę zapytać, czy pan minister chciałby zabrać głos.

Proszę bardzo, proszę na mównicę.

Generalny Inspektor
Informacji Finansowej
Ireneusz Wilk:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Zasadniczym celem ustawy z dnia 16 listopada ubiegłego roku o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł jest stworzenie podstaw prawno-organizacyjnych mających za zadanie zapobieganie wykorzystywaniu polskiego systemu finansowego do legalizacji dochodów pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, a w konsekwencji - stworzenie możliwości wczesnego wykrywania przestępstwa prania pieniędzy. Najważniejszym zadaniem generalnego inspektora informacji finansowej, powołanego na podstawie wymienionej ustawy, jest pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji finansowych w celu wykrycia przestępstw prania brudnych pieniędzy. Jednak zakres działania generalnego inspektora informacji finansowej nie ogranicza się w praktyce tylko do przeciwdziałania praniu pieniędzy. Obejmuje również współpracę z organami podatkowymi i celnymi w zakresie zapobiegania wszelkim działaniom mającym na celu uszczuplenie wpływów z tytułu zobowiązań podatkowych i celnych, a także współpracę międzynarodową w zakresie wymiany informacji znajdującej się w kręgu wspólnego zainteresowania z zagranicznymi jednostkami wywiadu finansowego.

Ratyfikując traktat stowarzyszeniowy Polska zobowiązała się do stworzenia systemu walki z praniem brudnych pieniędzy. Ustawa z dnia 16 listopada ubiegłego roku wypełnia te zobowiązania, a jednocześnie potwierdza stosowanie dyrektywy rady Wspólnoty Europejskiej nr 91 z dnia 10 czerwca 1991 r. Dlatego też z uznaniem należy podkreślić rolę polskiego Senatu i Sejmu, które przyjmując tę ustawę stworzyły możliwości skutecznego i efektywnego działania instytucji generalnego inspektora informacji finansowej.

Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Od 21 lutego bieżącego roku mam zaszczyt tworzyć i kierować polską jednostką wywiadu finansowego. Zadanie tworzenia każdej instytucji od podstaw, a w szczególności jednostki wywiadu finansowego, jest poważnym wyzwaniem nie tylko dla szefa instytucji, ale również dla całego rządu oraz administracji. Działania podejmowane w ramach Ministerstwa Finansów gwarantują, że cele i przedsięwzięcia natury organizacyjno-prawnej zostaną osiągnięte. Dotychczas, w czasie niespełna czterech miesięcy, powołano jednostkę organizacyjną jako aparat wykonawczy generalnego inspektora informacji finansowej, a także opracowano akty wykonawcze. O skali trudności świadczy fakt, iż w Polsce, według naszych szacunków, jest około pięćdziesięciu tysięcy instytucji zobowiązanych. W pracach zespołu przygotowującego te projekty brało udział dwadzieścia jeden typów instytucji finansowych, należało bowiem uwzględnić specyfikę tych jednostek. To zrozumiałe, że inna jest specyfika banku z wieloma oddziałami i filiami, a inna kantoru czy kasyna gry. Akty wykonawcze zostaną wydane w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Stworzono wewnętrzne procedury obejmujące zasady obiegu dokumentów, zasady prowadzenia kontroli instytucji zobowiązanych, zasady i program prowadzenia działalności dydaktycznej, opracowano założenia dotyczące uruchomienia etapowego systemu informatycznego. Myślę, że jesteśmy jedną z nielicznych instytucji w kraju, która rozpoczęła proces informatyzacji od dokładnego określenia specyfikacji i koncepcji funkcjonowania całego systemu informatycznego. Trzeba zaznaczyć, że według naszych szacunków w aktualnym kształcie ustawy liczba informacji, która wpłynęłaby do generalnego inspektora informacji finansowej, oscylowałaby wokół jednego miliona miesięcznie, co rocznie stanowiłoby około dwunastu milionów danych.

Wysoki Senacie! Realizacja ustawy z 16 listopada musi odbywać się przy czynnym udziale instytucji zobowiązanych. Od dłuższego czasu kierowane były do rządu od instytucji zobowiązanych wnioski i postulaty o wprowadzenie dwunastomiesięcznego vacatio legis; chodzi tu o wejście w życie przepisów nakładających na nie obowiązek rejestracji transakcji i przekazywania informacji generalnemu inspektorowi informacji finansowej. Będzie to okres umożliwiający im przystosowanie się do wdrożenia ustawy. Rząd, stojąc w obliczu zobowiązań międzynarodowych i dbając o zachowanie należytej pozycji Polski w świecie w tym zakresie, a także w imię interesów gospodarczych państwa, nie mógł zaakceptować tych propozycji, dlatego też skłaniamy się do stanowiska Sejmu w kształcie przedstawionym Wysokiemu Senatowi. Zaproponowana nowela powoduje, że przez osiem najbliższych miesięcy generalny inspektor informacji finansowej będzie badał podejrzane transakcje, po 31 marca przyszłego roku także transakcje gotówkowe powyżej 10 tysięcy euro, a w następnym roku również transakcje powyżej 10 tysięcy euro w obrocie bezgotówkowym.

Pojawia się więc pytanie: czy dysponując jedynie takim instrumentem prawnym będziemy mogli skutecznie realizować cele ustawy? Chciałbym z całą mocą stwierdzić, że na to pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Po 23 czerwca stanie się to możliwe, gdyż będziemy mogli badać transakcje podejrzane, nietypowe, co jest przyjęte jako standardowe działanie w wielu krajach, takich jak Wielka Brytania, Czechy, Węgry. W tych i innych krajach bada się wyłącznie transakcje podejrzane, my idziemy nieco dalej. Podejmowane będą również kontrole instytucji zobowiązanych w zakresie wykonania obowiązków ustawowych. Realizowana będzie szeroko rozumiana profilaktyka w zakresie zapobiegania praniu pieniędzy, obejmująca między innymi szkolenia dla pracowników instytucji zobowiązanych, dotyczące przede wszystkim metodyki rozpoznawania podejrzanych transakcji.

Etapowe wchodzenie przepisów ustawy w życie daje instytucjom zobowiązanym czas niezbędny na odpowiednie przygotowanie się do korzystania z systemów informatycznych. Zdaniem rządu okres ten w zupełności wystarczy.

Na podstawie art. 10 ustawy będziemy również dokonywali sprawdzeń na potrzeby polskich i zagranicznych organów ścigania. Spełniony więc zostanie podstawowy wymóg stawiany Polsce przez gremia międzynarodowe. Walka z procederem prania brudnych pieniędzy będzie w naszym kraju koordynowana przez jeden ośrodek.

W odniesieniu do nowelizacji art. 33 w kształcie zaproponowanym Wysokiemu Senatowi należy przyznać, że zapis ten jest niedoskonały, lecz w mniejszym stopniu niż rozwiązanie obecne, którego niekonstytucyjność była podnoszona przez rzecznika praw obywatelskich.

Przedstawione rozwiązanie jest kompromisowe, niemniej jednak należy je przyjąć, aby generalny inspektor informacji finansowej nie był nazywany skrzynką kontaktową bez uprawnień decyzyjnych do dysponowania zgromadzonymi informacjami. Nowela nakłada na generalnego inspektora nowy obowiązek, dotyczący uznawania zasadności wniosków o przekazywanie informacji składanych przez ministra spraw wewnętrznych oraz szefa Urzędu Ochrony Państwa. W moim głębokim przekonaniu instytucje te nie kierują i nigdy nie będą kierować niezasadnych wniosków, gdyż zapobiegają temu obowiązujące w nich procedury wewnętrzne.

Także z tych względów, działając w interesie państwa, obywateli, instytucji zobowiązanych, opowiadamy się za przyjęciem przez Wysoki Senat tego rozwiązania. Chciałbym podkreślić, że efektywna walka z przestępczością zorganizowaną jest możliwa tylko dzięki stworzeniu skutecznego systemu wykrywania podejrzanych transakcji. Myślę, że budowa tego systemu w Polsce właśnie się rozpoczyna, ma charakter nieodwołalny i podejmowane w imieniu państwa działania będą kontynuowane niezależnie od zmieniającej się rzeczywistości politycznej. Budujemy instytucje dla państwa, dla społeczeństwa, dla instytucji, która nie jest wymierzona w przeciwników politycznych, a jedynie skierowana przeciwko tym, którzy czerpią swoje zyski z niegodziwości, przestępstw i malwersacji. Mamy niepowtarzalną szansę stania się w tej części Europy poważnym partnerem dla zagranicznych jednostek wywiadu finansowego. Mamy też szansę odzyskać pozycję kraju przodującego w zwalczaniu procederu prania brudnych pieniędzy.

Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Mając to na uwadze, wnosimy o poparcie nowelizacji w kształcie przedstawionym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Proszę o pozostanie jeszcze na chwilę na mównicy.

W związku z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów ma do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu pytania związane z omawianą ustawą.

Pan senator Suchański, proszę bardzo.

Senator Jerzy Suchański:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, mam pytanie natury technicznej: dlaczego w art. 49 w pktach 2a i 2b, jest podana data wejścia w życie artykułów ustawy 1 kwietnia, a w pkcie 3 mamy datę 31 marca? Czy nie można tego ujednolicić?

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

Proszę o udzielenie odpowiedzi, Panie Ministrze.

Generalny Inspektor
Informacji Finansowej
Ireneusz Wilk:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Wysoki Senacie, Szanowny Panie Senatorze, oczywiście można było to uwzględnić, ale ta propozycja była uzgodniona z instytucjami zobowiązanymi, a zwłaszcza z przedstawicielami Związku Banków Polskich, którzy uzasadniali, że jeżeli chodzi o obrót bezgotówkowy, będą w stanie jeszcze szybciej przygotować się do realizacji ustawy. Myślę, że w tym okresie będziemy już testować system informatyczny i analityczny, którym dysponuje generalny inspektor informacji finansowej.

(Senator Jerzy Suchański: Panie Ministrze, ale tam jest tylko jeden dzień różnicy, tak że to uzasadnienie nie może...)

Tak, tak, oczywiście, że tak jest. Wyszliśmy jednak naprzeciw oczekiwaniom instytucji zobowiązanych w tym zakresie. Oczywiście być może jest tutaj jakieś drobne niedociągnięcie legislacyjne, ale tylko drobne, nieskutkujące poważnymi przedsięwzięciami po tych terminach.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Czy jeszcze ktoś z państwa ma pytania do pana ministra? Nie widzę zgłoszeń.

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Nie ma pytań.

Wysoki Senacie, otwieram dyskusję.

Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu i obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu. Przypominam, że komisje będą rozpatrywały tylko te wnioski, które zostały złożone na piśmie do marszałka Senatu do momentu zamknięcia dyskusji.

Nie ma osób zapisanych do dyskusji. Punkty przebiegają żwawo i szybko.

W związku z procedurą chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł zostanie przeprowadzone po ogłoszonej przerwie.

Wysoki Senacie, obecnie przystępujemy do rozpatrzenia punktu czwartego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto dziesiątym posiedzeniu w dniu 8 czerwca 2001 r., do Senatu została przekazana w dniu 8 czerwca 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 11 czerwca, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Obrony Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przypominam ponadto, że tekst ustawy jest zawarty w druku nr 659, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 659A.

Proszę sprawozdawcę Komisji Obrony Narodowej senatora Stefana Konarskiego o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Stefan Konarski:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Z upoważnienia Komisji Obrony Narodowej przedstawiam sprawozdanie z rozpatrzenia przez tę komisję w dniu wczorajszym uchwalonej przez Sejm, jak wspomniał pan marszałek, w dniu 8 czerwca 2001 r. ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

Ustawa ta wypełnia dyspozycję art. 98 ust. 1 ustawy z 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej. Jak argumentowano przed wprowadzeniem tej ustawy do porządku obrad obecnego posiedzenia Senatu, jej uchwalenie jest konieczne i pilnie potrzebne. Gdybyśmy tej ustawy nie uchwalili, to zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy - Prawo działalności gospodarczej, od 1 lipca działalność gospodarcza, wytwórcza i obrót materiałami byłyby niekoncesjonowane i mielibyśmy zupełnie wolną grę ekonomiczną, bez żadnej kontroli państwowej.

Ustawa zawiera miedzy innymi słowniczek pojęć związanych z tą działalnością - jest wyjaśnione, co oznacza na przykład: wytwarzanie, obrót, unieszkodliwianie; co rozumie się pod pojęciami: materiały wybuchowe, broń, amunicja, wyroby i technologie o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym.

W rozdziale 2 określone są zasady koncesjonowania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym. Z takich szczegółowych spraw tam opisanych podam jako przykład, że o koncesję może ubiegać się osoba, która ukończyła dwadzieścia pięć lat. Jest to wyraz troski o to, żeby taką działalnością zajmowali się ludzie o, powiedzmy, już ukształtowanym charakterze. Jedynie dla rusznikarzy przewidziano granicę dwudziestu jeden lat. Podobnie w wypadku samej działalności gospodarczej - pracownikiem w takim przedsiębiorstwie wytwarzającym może być obywatel, który ukończył dwadzieścia jeden lat. Wymagane są również świadectwa zdrowia, także zdrowia psychicznego.

Następnie w rozdziale 3 opisuje się wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania materiałów wybuchowych, broni itd.

W rozdziale 4 - wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu materiałami wybuchowymi.

W rozdziale 5 - kontrola tej działalności i obrotu.

Dalej są przepisy karne i przepisy zmieniające, przejściowe i końcowe.

Mimo tego, że wejście w życie tej ustawy z dniem 1 lipca jest tak pilne i konieczne, Komisja Obrony Narodowej zaproponowała jedenaście poprawek do ustawy. Jedna z nich przywędrowała do nas z Sejmu i została przejęta przez naszą komisję, były też poprawki wniesione przez Biuro Legislacyjne. Wszystkie one zostały uzgodnione na posiedzeniu komisji z udziałem przedstawiciela rządu. Poprawki te wydatnie i wyraźnie poprawiają kształt ustawy pod względem prawnym. Niektóre mają charakter redakcyjny, ale w sumie ich wprowadzenie jest konieczne. I o to, Wysoka Izbo, z upoważnienia Komisji Obrony Narodowej proszę - o przyjęcie ustawy wraz ze zgłoszonymi jedenastoma poprawkami.

Jeszcze tylko jedno zdanie w sprawie przewijającej się, szczególnie w dyskusji sejmowej, kwestii: dlaczego odbywa się to tak szybko? Otóż wzajemne obwinianie się o to, czy to parlament, czy rząd... Ja rozłożyłbym winę na obie strony, jako że, tak jak powiedziałem, jest dyspozycja ustawy z 1999 r., która wchodziła w życie od 1 stycznia 2001 r., a więc rząd miał niejako rok i mógł wtedy tę ustawę przygotować. Rząd zaś przysłał tę ustawę do Sejmu, do laski marszałkowskiej, 25 stycznia. Następnie izba niższa, mimo tak pełnej zgodności, też dość długo procedowała, skoro dopiero 8 czerwca to uchwalono, dając nam tak mało czasu. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję, Panie Senatorze. Proszę o pozostanie na mównicy.

Zgodnie z art. 44 chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie panu senatorowi sprawozdawcy.

Nie ma chętnych. Dziękuję.

Z powodu naszego dzisiejszego ekspresowego tempa, Panie i Panowie Senatorowie, mamy w tej chwili problemy z ministrami. Czy ktoś z przedstawicieli ministerstwa jest na sali? Jest już pan minister? (Rozmowy na sali)

No to musimy, niestety, zaczekać na pana ministra.

Ogłaszam przerwę do godziny 12.15.

(Przerwa w obradach od godziny 12 minut 06 do godziny 12 minut 16)

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Proszę o zamknięcie drzwi.

Wznawiam obrady.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister spraw wewnętrznych i administracji.

Witam na naszym posiedzeniu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, pana Marka Naglewskiego.

Czy pan minister chciałby zabrać głos?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski: Tak.)

Proszę bardzo, zapraszam na mównicę i proszę o przedstawienie stanowiska rządu.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Pozwolę sobie na bardzo krótkie przedstawienie projektu rozważanej dzisiaj ustawy.

Projekt ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, który był przedmiotem prac Komisji Obrony Narodowej, jest pierwszym w Polsce aktem prawnym kompleksowo regulującym podejmowanie i wykonywanie przedmiotowej działalności. Jest to regulacja bardzo potrzebna i z wielu powodów bardzo pilna.

Do 1988 r. wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją należał wyłącznie do przedsiębiorstw państwowych. Ustawą z 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej została wprowadzona zasada wolnej działalności gospodarczej, ale ze względu na szczególny przedmiot działalności, jakim jest wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją, ten zakres działalności gospodarczej został poddany pewnym ograniczeniom, to jest koncesjonowaniu. Działalność gospodarcza w tym zakresie od 1989 r. jest prowadzona na podstawie koncesji wydawanych uprzednio przez ministra spraw wewnętrznych, a obecnie przez ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Od dnia 1 stycznia 2001 r. ustawę o działalności gospodarczej zastąpiła nowa ustawa, z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej. Ustawa ta nakazuje, aby zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określały przepisy odrębnych ustaw.

Przedłożony projekt ustawy definiuje na użytek ustawy - Prawo działalności gospodarczej podstawowe pojęcia, określa wymogi podmiotowe i przedmiotowe działalności gospodarczej będącej przedmiotem regulacji. Określa zasady podejmowania i wykonywania działalności w zakresie wytwarzania i obrotu oraz kontroli tej działalności, określa także przepisy karne i przejściowe.

Zgodnie z projektem ustawy koncesjonowaniu podlega wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: wytwarzania, obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Dotyczy to także zakresu obrotu technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Rodzaje broni i amunicji oraz wykaz wyrobów i technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, na których wytwarzanie i obrót będzie wymagana koncesja, określi rozporządzenie Rady Ministrów. Jesteśmy już w posiadaniu takiego wykazu.

Procedury związane z udzieleniem koncesji: przed wydaniem decyzji w sprawie udzielenia koncesji minister właściwy do spraw wewnętrznych zasięga opinii ministra obrony narodowej, ministra właściwego do spraw gospodarki, szefa Urzędu Ochrony Państwa oraz właściwego komendanta wojewódzkiego policji.

Projekt ustawy określa w art. 8 wymogi, jakie powinien spełnić przedsiębiorca ubiegający się o udzielenie koncesji. Osoba taka powinna między innymi posiadać obywatelstwo polskie lub innego państwa, jeżeli osoba ubiegająca się o koncesję uzyskała zezwolenie na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo na zasadzie wzajemności, o ile umowy ratyfikowane przez Rzeczpospolitą Polską nie stanowią inaczej; powinna mieć ukończone dwadzieścia pięć lat; powinna mieć wykształcenie co najmniej średnie; powinna posiadać przygotowanie zawodowe do wykonywania lub kierowania działalnością gospodarczą w zakresie objętym koncesją. W przypadku rusznikarzy wymagany wiek zmniejszamy do dwudziestu jeden lat, ale poza tym oczywiście wymagane jest odpowiednie wykształcenie zawodowe. Poza tym wymagane są: niekaralność, możliwość spełniania warunków technicznych i organizacyjnych zapewniających prawidłowe wykonywanie działalności. Ponadto wnioskodawca powinien spełniać inne warunki, które gwarantowałyby przy prowadzeniu działalności bezpieczeństwo ludzi, mienia oraz ochronę środowiska naturalnego.

Do wydawania opinii w zakresie warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinien odpowiadać zakład prowadzący określoną w koncesji działalność, będą uprawnione instytucje wskazane w rozporządzeniu, wyspecjalizowane zakresie materiałów wybuchowych, broni i amunicji. Opinie mają uwzględniać rodzaj przewidywanej działalności gospodarczej i towarzyszące jej zagrożenia oraz powinny obejmować ocenę całokształtu zagadnień związanych między innymi z bezpieczeństwem procesów technologicznych i ochroną środowiska naturalnego. Przed wystąpieniem o wydanie opinii przedsiębiorca będzie mógł uzyskać od upoważnionej instytucji wskazanie wymagań do przygotowywanej działalności, aby móc przygotować się do zamierzonego przedsięwzięcia.

Ze względu na specyficzną materię ustawy uznano za zasadne określenie również podstawowych wymogów, które muszą spełnić osoby ubiegające się o zatrudnienie u koncesjonowanych przedsiębiorców. Są to: wiek dwudziestu jeden lat, posiadanie pozytywnego orzeczenia lekarskiego i psychologa, niekaralność, nienaganna opinia, niezbędne przygotowanie do danego rodzaju pracy, przy czym to przedsiębiorca będzie uznawał i potwierdzał przygotowanie zawodowe.

Przy tak różnorodnym przedmiocie działalności zarówno w zakresie produkcji, jak i obrotu, posłowie uznali takie rozwiązanie za zasadne. Projekt ustawy wskazuje na okoliczności uzasadniające wydanie decyzji odmownej oraz enumeratywnie wylicza przypadki powodujące cofnięcie koncesji.

Organ koncesyjny odmawia udzielenia koncesji: po pierwsze, jeżeli przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej, które są określone w ustawie; po drugie, ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa albo porządku publicznego; po trzecie, gdy przedsiębiorstwo znajduje się w likwidacji lub toczy się wobec niego postępowanie upadłościowe; po czwarte, jeżeli przedsiębiorcy cofnięto w ostatnich dziesięciu latach koncesję, z wyjątkiem przypadku, gdy cofnięcie nastąpiło z powodu niepodjęcia albo zaprzestania działalności.

Koncesje cofa się: po pierwsze, gdy wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej; po drugie, gdy przedsiębiorca poprzez swoje działania stwarza zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa albo porządku publicznego; po trzecie, jeśli upłynął termin sześciu miesięcy od dnia wydania koncesji, a przedsiębiorca nie powiadomił o podjęciu działalności; po czwarte, jeśli przedsiębiorca zawiadomił o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej lub jeśli okoliczności faktyczne wskazują na jej zaprzestanie; po piąte, jeśli przedsiębiorca został skazany prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo popełnione z winy umyślnej; po szóste, gdy przedsiębiorca uniemożliwia przeprowadzenie kontroli przez uprawnione organy; po siódme, jeśli przedsiębiorca nie przedstawił aktualnego orzeczenia lekarskiego i psychologicznego.

Koncesję cofa się lub zmienia się jej zakres, jeśli przedsiębiorca w terminie wyznaczonym przez organ uprawniony do kontroli nie usunął uchybień odnoszących się do warunków wykonywania działalności gospodarczej określonych w ustawie lub koncesji, a także wówczas, gdy rażąco narusza on warunki wykonywania działalności gospodarczej określone w ustawie lub zapisane w koncesji.

Nad działalnością podlegającą koncesjonowaniu będzie sprawowana kontrola w granicach określonych ustawą przez organ koncesyjny, ministra właściwego do spraw gospodarki i inne organy państwowe wyspecjalizowane w kontroli danego rodzaju działalności, upoważnione przez organ koncesyjny lub posiadający uprawnienia i kompetencje wynikające z odrębnych przepisów, na przykład przez Państwową Straż Pożarną czy Inspekcję Pracy. Kontrola może być również dokonywana przez zespół kontrolny powoływany na czas trwania kontroli na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych. W skład zespołu mogą wchodzić: funkcjonariusze, żołnierze lub pracownicy podległych albo nadzorowanych jednostek organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej, Urzędu Ochrony Państwa i Komendy Głównej Policji.

W celu uporządkowania działalności gospodarczej dotyczącej obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz ich wytwarzania projekt przewiduje, w przepisach przejściowych, wymianę dotychczasowych koncesji w ciągu dwóch lat od wejścia w życie ustawy. Wymianie podlegałyby te koncesje, których posiadacze dostosowaliby się do wymogów ustawy. Wzorujemy się na ustawie o ochronie osób i mienia, ponieważ taką operację już wykonaliśmy.

Pragnę przez chwilę zatrzymać się nad kwestią wymiany. Jakie jest uzasadnienie takiego rozwiązania? Otóż w całym okresie koncesjonowania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją wydano ponad dwa tysiące osiemset koncesji. Jednak ocenia się, że faktycznie działalność gospodarczą prowadzi około trzystu, czterystu przedsiębiorców. Obowiązujące dotychczas regulacje nie zobowiązywały przedsiębiorców do informowania organu koncesyjnego o podejmowaniu bądź zaprzestaniu działalności. Należy podkreślić, że koncesje udzielone do 1991 r. nie zawierały żadnych warunków co do wykonywania tej działalności, bowiem ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej w swej pierwotnej wersji nie dawała organowi koncesyjnemu żadnych uprawnień w tym zakresie. Organ koncesyjny nie miał również uprawnień kontrolnych, dlatego też w tamtym okresie koncesje wydawane były prawie bez żadnych ograniczeń. Pewne pozytywne zmiany nastąpiły po nowelizacji ustawy o działalności gospodarczej. Jednakże w dalszym ciągu nie było szczegółowych regulacji, ponieważ obowiązywała przestarzała ustawa z dnia 31 stycznia 1961 r. o obronie, amunicji i materiałach wybuchowych, która nie regulowała kwestii produkcji czy obrotu. Dlatego w tym procesie zachodziły różne nieprzewidziane sytuacje. Ze względu na te wszystkie uwarunkowania obecnie na rynku funkcjonują zarówno przedsiębiorcy posiadający koncesje niezawierające żadnych ograniczeń, jak i mający koncesje późniejsze, obwarowane warunkami. Część przedsiębiorców uzyskała na przykład koncesje na wytwarzanie materiałów wybuchowych, nie mając żadnego przygotowania do prowadzenia takiej działalności. Skutki, niestety, bywają nieraz tragiczne.

W sytuacji, gdy ustawa - Prawo działalności gospodarczej i projektowana ustawa o wykonywaniu działalności gospodarczej w przedmiotowym zakresie szczegółowo określają warunki jej wykonania, zasadne jest, aby ten obszar został uporządkowany. Dla przedsiębiorców posiadających koncesję, przygotowanych do wykonywania tej działalności dostosowanie się do wymogów ustawy nie będzie zbyt dużym obciążeniem, ponieważ oni spełniają już zdecydowaną większość warunków, o których mowa w przedkładanym dzisiaj projekcie. Wymiana koncesji będzie oczywiście bezpłatna.

Wysoki Senacie, należy stwierdzić - wyraźnie to podkreślamy - że Komisja Obrony Narodowej Senatu zgłosiła bardzo wnikliwe uwagi do przedłożonego projektu. Serdecznie za nie dziękujemy. Pozwolę sobie tylko wskazać najistotniejszą zmianę, dotyczącą zdefiniowania amunicji. Otóż zgłoszona poprawka spowoduje ujednolicenie definicji obowiązujących w różnych aktach prawnych, a poza tym będzie to zgodne z prawem obowiązującym na świecie. Rząd podziela wszystkie uwagi zgłoszone przez Wysoką Komisję.

Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Chcę też na zakończenie podkreślić - była już o tym mowa dzisiaj na początku posiedzenia - że nieuchwalenie tej ustawy spowoduje, iż z dniem 1 lipca 2001 r. działalność gospodarcza w zakresie strategicznym dla bezpieczeństwa państwa i obywateli byłaby prowadzona na zasadach ogólnych, to jest bez jakichkolwiek ograniczeń i bez skutecznych kontroli organów państwa.

Mając to na uwadze, wnoszę o przyjęcie przez Wysoką Izbę przedkładanego projektu.

Jednocześnie pragnę bardzo serdecznie podziękować Komisji Obrony Narodowej za złożone uwagi. Składam także bardzo serdeczne podziękowania za przyjęcie projektu do rozpatrywania w ramach tego posiedzenia.

Panie Marszałku, serdecznie dziękuję za uwagę.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Proszę o pozostanie jeszcze przez chwilę na mównicy.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski: Ale może będzie mi lepiej, bo to są szczegóły...)

Jeżeli będą... Tak, skoro pan prosi, proszę bardzo.

Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chce zgłosić z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytania do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu. Pytania muszą być związane z omawianą ustawą.

Pan senator Kruszewski, proszę bardzo.

Senator Zbigniew Kruszewski:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Ministrze, ja mam zapytanie odnośnie do art. 8 pkt 1. Mówi się tam: "udokumentowała przygotowanie zawodowe do wykonywania lub kierowania działalnością gospodarczą". Interesują mnie słowa "kierowania działalnością gospodarczą". Co dana osoba ma udokumentować? Bo w ustawie tego się nie doszukałem. Z kolei w art. 11 mówi się o badaniach lekarskich. Osoby, o których mowa w tym artykule, "są obowiązane przedstawić raz na pięć lat aktualne orzeczenie lekarskie i psychologiczne stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania - i dotąd rozumiem - lub kierowania działalnością gospodarczą, w zakresie objętym koncesją". O ile "wykonywanie" jest dla mnie rzeczą jasną, to badania psychologiczne, aby kierować jednostką... Jakiś menadżer, nie wiem, ktoś po jakichś studiach ekonomicznych czy innych mógłby to robić, a będzie podlegał tym badaniom psychologicznym i orzeczeniu lekarskiemu. Dziękuję.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Panie Ministrze, bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski:

Panie Marszałku! Panie Senatorze!

Otóż jeżeli w tej działalności będziemy mieli do czynienia nie z osobą fizyczną, a z osobą prawną, o co pyta pan senator, to w składzie organu - mam tu na myśli zarząd - będzie osoba kierująca tym podmiotem. W stosunku do tej osoby chcemy zastosować te same kryteria czy proponujemy je zastosować. Jeśli chodzi o kwestię zaświadczeń lekarskiego i psychologicznego to kwestia ta jest bardzo dokładnie uzgodniona z ministrem zdrowia, sprawy te były przedmiotem bardzo wnikliwej dyskusji i w Sejmie, i w Senacie. Warunkiem wydania orzeczenia lekarskiego jest wcześniejsze rozstrzygnięcie ze strony psychologa, który wedle określonych reguł daje swoją opinię. Tak rozumiemy te wymagania, które są w ustawie. Nie ukrywam, że są one dosyć zdecydowane w stosunku do osób prawnych, przez które będzie prowadzona ta działalność. I to adresujemy do kierującego.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Pan senator jeszcze...

Proszę bardzo, pytanie uzupełniające.

Senator Zbigniew Kruszewski:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Panie Ministrze, czy to znaczy, że szef firmy będzie musiał się poddać badaniom psychiatrycznym i psychologicznym, jeżeli chce tą firmą kierować?

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję.

Panie Ministrze, proszę o udzielenie odpowiedzi.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski:

Wtedy będzie musiał się poddać, gdy będzie kierował tą działalnością. Ten, kto będzie w firmie upoważniony, kto bezpośrednio tą działalnością będzie kierował, będzie poddany tym rygorom.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Suchański, proszę bardzo o zadanie pytania.

Senator Jerzy Suchański:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, w ustawie z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych czytamy, że art. 3 utracił swoją moc. W tym artykule jest mowa o definicji pojęcia materiału wybuchowego. Czy w związku z tym jest w ogóle definicja materiału wybuchowego? Jest, czy nie ma?

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

Proszę, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski:

Panie Marszałku! Panie Senatorze!

Otóż ta definicja, jak wspomniałem, jest w tej ustawie podana. Trwały bardzo szczegółowe dyskusje nad nią i właśnie Wysoki Senat między innymi tę definicję uzupełnił. Jest ona, tak jak powiedziałem, zgodna ze wszystkimi innymi aktami, a także z uwarunkowaniami międzynarodowymi. Chcę powiedzieć, że przy tej ustawie pracowało bardzo wielu ekspertów z tej właśnie dziedziny. Chodziło o to, żebyśmy byli w porządku także wobec uwarunkowań, które są dzisiaj rozważane, czy będą przyjmowane w sferze międzynarodowej.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Czy ktoś z państwa ma jeszcze pytanie do pana ministra? Nikt nie ma, dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia senatorów, o konieczności zapisywania się do głosu, a przede wszystkim o obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka.

Przypominam też, że komisje będą rozpatrywać tylko te wnioski, które zostały złożone do zamknięcia dyskusji na piśmie do marszałka Senatu.

W tej chwili nie mamy zapisanego do głosu żadnego senatora.

Chcę zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie ma chętnych, dziękuję bardzo.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Informuję, że głosowania w sprawie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym zostaną przeprowadzone po ogłoszonej przerwie.

Wysoka Izbo, informowałem o głosowaniach w sprawie czterech punktów. Jest jeszcze propozycja, by przystąpić do rozpatrzenia następnego punktu - mówię o ustawie o usługach detektywistycznych - ponieważ z nim także wiąże się pewien problem czasowy. Dlatego zaraz przystąpimy do rozpatrzenia punktu piątego porządku obrad. Po tym punkcie ogłosimy około półgodzinną przerwę i przystąpimy do głosowań w sprawie tych ustaw, które będą gotowe, czyli co najmniej czterech.

Ale jest problem, bo pani senator sprawozdawca, pani Bogucka-Skowrońska jest nieobecna.

(Senator Jolanta Danielak: Cztery minuty przerwy i przywołamy.)

Już, już, moment. Myślę, że dzisiaj mamy takie przyspieszenie w naszych pracach, że nie tylko państwo ministrowie są zaskoczeni ich szybkością, ale także senatorowie sprawozdawcy.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu piątego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o usługach detektywistycznych.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na sto dziewiątym posiedzeniu w dniu 24 maja 2001 r. Do Senatu została przekazana w dniu 28 maja 2001 r. Marszałek Senatu w dniu 29 maja 2001 r., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 641, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 641A.

Obecnie proszę sprawozdawcę Komisji Praw Człowieka i Praworządności panią senator Annę Bogucką-Skowrońską o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Proszę bardzo, Pani Senator.

Senator
Anna Bogucka-Skowrońska:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Ustawa o usługach detektywistycznych reguluje działalność polegającą na świadczeniu usług detektywistycznych. Jest to regulacja niezbędna, ponieważ do tej pory prywatnym detektywom w zasadzie wolno było to, co innym obywatelom, to znaczy to, co nie jest zakazane przez prawo, ale nie mieli oni żadnych szczególnych uprawnień ani nie byli w żaden sposób ograniczeni.

Jest to sfera, która bardzo ściśle wiąże się z ryzykiem naruszenia dóbr osobistych obywateli. Ustawa przyjmuje bowiem, że detektywowi wolno więcej. Jego uprawnienia są zbliżone do uprawnień policjanta. Państwo przekazuje więc niejako prywatnym firmom część swoich uprawnień. Jest to akceptowana współcześnie tendencja do tak zwanej prywatyzacji bezpieczeństwa. Podobna sytuacja dotyczy zresztą firm ochroniarskich. Jednak detektywi nie reprezentują państwa, nie są jego funkcjonariuszami, korzystają zaś ze środków i technik zbliżonych do stosowanych przez policję. W wypadku tej ustawy ustawodawca stanął zatem przed problemem, jak pogodzić zapewnienie skutecznej działalności detektywistycznej z prawem każdego człowieka do ochrony jego dóbr osobistych.

Ustawa ma jakby dwie części. Po pierwsze, stanowi ona, że świadczenie usług detektywistycznych jest działalnością gospodarczą i określa jej zasady. Działalność ta wymaga zezwolenia. Organem zezwalającym jest minister spraw wewnętrznych. Zezwolenie wydaje się na wniosek przedsiębiorcy, jeśli jest on osobą fizyczną. Musi on posiadać licencję, czyli być detektywem. Ustawa wskazuje warunki, jakie przedsiębiorca musi spełniać i nakłada na niego określone obowiązki, na przykład - i to jest ważne - obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, podobnie jak w przypadku prawników świadczących usługi prawne.

Po drugie, oprócz określenia tej działalności jako gospodarczej, ustawa określa, jakie czynności są usługami detektywistycznymi. Określa także prawa i obowiązki detektywa oraz wymagania dotyczące jego kwalifikacji. Musi on spełniać określone warunki fizyczne i psychiczne, mieć co najmniej średnie wykształcenie, nienaganną opinię. Organem, który wydaje licencję i który może również odmówić jej wydania, zawiesić ją lub cofnąć, jest komendant wojewódzki policji, ale rejestr wszystkich licencji prowadzi minister spraw wewnętrznych.

Komisja Praw Człowieka i Praworządności zaakceptowała taką filozofię ustawy, a mianowicie to, że jest to działalność gospodarcza, zaś czynności wymagają licencji, czyli detektywem jest ten, kto taką licencję posiada.

Są trzy grupy poprawek. Jedna grupa, dwadzieścia jeden poprawek, to te, które dotyczą poprawności i precyzyjności niektórych zapisów. Maja one charakter legislacyjny i nie zmieniają ani logiki, ani filozofii ustawy. Są to poprawki: druga, trzecia, czwarta, siódma, ósma, trzynasta, czternasta, piętnasta, szesnasta, siedemnasta, osiemnasta, dziewiętnasta, dwudziesta, dwudziesta pierwsza, dwudziesta siódma, dwudziesta ósma, trzydziesta pierwsza, trzydziesta piąta, trzydziesta siódma, trzydziesta ósma i trzydziesta dziewiąta.

Druga grupa to zasadnicze poprawki merytoryczne. Są one związane ze sferą, o której mówiłam na początku, to znaczy ze sferą, w której możliwe jest zderzenie wartości, jakimi są z jednej strony zapewnienie bezpieczeństwa przez skuteczne czynności detektywa, a z drugiej zapewnienie, że czynności te nie naruszą sfery praw i wolności obywatelskich. Komisja wprowadziła zatem przepisy o charakterze deontologicznym, które wskazują na konieczność ograniczenia działalności detektywa, a także pełniejszego zabezpieczenia praw osób zlecających.

Po pierwsze, komisja zamknęła katalog usług detektywistycznych, określony w art. 2 ust. 1. Jest tam otwarty katalog, służący temu, aby nie doprowadzić do nadużyć, na przykład, aby detektywi nie mogli zbierać informacji o tym, czy przeciwko firmie nie jest prowadzone postępowanie operacyjne lub inne.

Po drugie, zmieniła treść art. 6. Jest to poprawka piąta. Do tej pory mówił on o tym, że detektyw ma obowiązek przestrzegać praw, wolności i dóbr osobistych obywateli. To jest zapis powielający zasadę dotyczącą wszystkich obywateli. Zapewne intencję ustawodawcy odzwierciedla jego treść proponowana przez nas. Mówimy, że detektyw przy wykonywaniu usługi detektywistycznej winien kierować się powszechnie obowiązującymi zasadami etyki, lojalnością wobec zlecającego usługę i szczególną starannością, by nie naruszyć wolności i praw człowieka i obywatela. Chodzi właśnie o te zasady etyki, o tę deontologię, o to, żeby niemożliwa była sytuacja, jaka może powstać bez tego zapisu, gdy detektyw w jednej sprawie cywilnej świadczy jednocześnie usługi dwóm przeciwnym sobie stronom, jak gdyby sprzedając jednej stronie informacje drugiej strony uzyskane w toku postępowania. To narusza podstawową zasadę lojalności wobec klienta, uznaną przez wielu usługobiorców. Poza tym chodzi o to, żeby nie naruszać zasad etyki, by detektyw nie mógł w drodze podstępu, na przykład w procesie rozwodowym, starać się o  względy określonej osoby w  celu wyciągnięcia od niej informacji. Ja tu podaję takie przykłady, które znam z  filmów, ale wyobraźnia może wskazać szereg innych. To one między innymi określają ramy tej ustawy.

Konsekwencją tej poprawki, mającej charakter deontologiczny, jest poprawka dziesiąta, odnosząca się do art. 11, która nakłada na detektywa obowiązek odmowy wykonania czynności nieetycznej, a nie tylko czynności niezgodnej z prawem.

Związana jest z tym także poprawka dwudziesta piąta, dotycząca wymagań kwalifikacyjnych detektywów, do których dodajemy tak zwaną rękojmię należytego wykonywania czynności detektywów.

Do podniesienia gwarancji etycznej wykonywania czynności odnosi się również poprawka dwudziesta szósta, która mówi, że o wydanie licencji nie może ubiegać się osoba pracująca przed 1990 r. w organach bezpieczeństwa państwa i negatywnie zweryfikowana.

Trzecią część poprawek komisji stanowią poprawki, które zabezpieczają prawa zlecających.

W poprawce szóstej dodany jest przepis o obowiązku zniszczenia przetwarzanych danych osobowych bezpośrednio po zaprzestaniu korzystania z uprawnień detektywa, aby niemożliwe było stworzenie prywatnych archiwów, do późniejszego użytku.

Poprawka dziewiąta wprowadza obowiązek ustalenia tożsamości zlecającego, żeby nie doszło do anonimowego zlecania przez osoby nie chcące z różnych powodów ujawnić swoich personaliów.

Poprawki jedenasta i dwunasta wprowadzają obowiązek zawarcia w końcowym sprawozdaniu wysokości przyjętego wynagrodzenia, a także obowiązek przekazania sprawozdania z czynności zlecającemu.

Komisja uznała, że w kwestii wynagrodzenia nie mogą obowiązywać tylko zasady wolnego rynku, bo prowadziłoby to do kupowania informacji przez tego, kto więcej zaoferuje. Muszą być określone zasady ustalania opłat - nie kwoty, ale zasady. Jednocześnie komisja wprowadziła poprawkę dwudziestą drugą, dającą ustawową delegację ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych do wydania rozporządzenia dotyczącego zasad ustalania opłat.

W poprawce dwudziestej dziewiątej komisja określiła, że opłata za licencję powinna zapewniać pokrycie kosztów uzyskania tej licencji.

W poprawce dwudziestej trzeciej - to są poprawki też logiczne - komisja wykreśliła z wymogów kwalifikacyjnych wykluczenie możliwości ubiegania się o licencję przez osobę, wobec której toczy się postępowanie o wykroczenie skarbowe, bo nawet ukaranie za takie wykroczenie nie miałoby wpływu na posiadanie licencji.

W poprawce dwudziestej czwartej komisja zwiększyła jednak wymagania kwalifikacyjne poprzez dodanie wymogu niekaralności za przestępstwa skarbowe, bo przecież taki przedsiębiorca jest detektywem, jeśli jest osobą fizyczną, a w związku z tym karalność za przestępstwa skarbowe jest bardzo istotna dla wymogów kwalifikacyjnych do pełnienia czynności detektywistycznych.

Konsekwencją poprawki dwudziestej czwartej są poprawki trzydziesta czwarta i trzydziesta szósta.

Komisja zwiększyła także katalog przestępstw, w przypadku których, jeśli zajdzie podejrzenie o ich popełnienie, detektywa można zawiesić w prawach wynikających z licencji. Chodzi o przestępstwa przeciwko państwu czyli przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej i przeciwko obrotowi gospodarczemu - są to przestępstwa bardzo istotne i mające związek z wymogami kwalifikacyjnymi w stosunku do osoby wykonującej czynności detektywistyczne.

Jak już powiedziałam na początku, czynności detektywa, który zgodnie z art. 2 ustawy wykonuje szereg bardzo ważnych zadań polegających na zbieraniu informacji o osobach, o mieniu, o sprawach, w których toczą się postępowania, i sprawdzaniu wiarygodności tych informacji, mają charakter pewnej prywatyzacji bezpieczeństwa. W związku z tym komisja uważa, że wprowadzanie zaostrzających wymogów w stosunku do osób, które wykonują zawód detektywa, czyli świadczą usługi detektywistyczne, zapewni większą czytelność w przypadku wykonywania tych usług, a wprowadzenie zapisów wskazujących na etyczny wymóg zapewni lojalność wobec osoby zleceniodawcy. Uważamy za konieczne, żeby usługi detektywistyczne nie naruszały tej sfery, która jest chroniona, mianowicie praw wolności i dóbr osobistych obywateli.

Wnoszę zatem w imieniu Komisji Praw Człowieka i Praworządności, aby Wysoki Senat przyjął ustawę z zaproponowanymi poprawkami.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Pani Senator.

Chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów przed przystąpieniem do dyskusji chciałby zadać pytanie pani senator sprawozdawcy. Nie ma chętnych.

Dziękuję bardzo, Pani Senator.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister spraw wewnętrznych i administracji.

Witamy po raz drugi na naszym posiedzeniu pana ministra Marka Naglewskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Chciałbym zapytać, czy zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu, pan minister chciałby zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w przedmiotowej ustawie.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski: Tak.)

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski:

Dziękuję bardzo.

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Pozwolę sobie powiedzieć kilka zdań na temat stanu, jaki mamy obecnie i na temat tego, co proponuje ustawa.

Otóż dotychczas w polskim prawodawstwie nie było aktu prawnego, który kompleksowo regulowałby działalność gospodarczą w zakresie usług detektywistycznych. Działalność ta od 1989 r. do końca 2000 r. prowadzona była na podstawie koncesji udzielanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, na ogólnych warunkach określonych w ustawie o działalności gospodarczej, tej z grudnia 1988 r. Do końca 2000 r. wydano ponad tysiąc osiemset koncesji, w których usługi detektywistyczne łączono często, a nawet bardzo często, z usługami w obszarze ochrony osób i mienia.

Według oceny rządu przedsiębiorców faktycznie wykonujących tego rodzaju działalność jest zdecydowanie mniej. Muszę też powiedzieć, że różne jest wykształcenie osób prowadzących tę działalność. Z oceny ponaddziesięcioletniego funkcjonowania agencji detektywistycznych wynika jednoznacznie, że dotychczasowe uregulowania w tym zakresie nie są wystarczające, a profesjonalizm detektywów pozostawia bardzo wiele do życzenia.

W działalności detektywów dostrzegane były i nadal są przypadki ewidentnego łamania prawa, a także stwarzania bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa obywateli. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, bowiem zdecydowana większość zleceniodawców chce mieć choćby minimalne gwarancje rzetelnego wykonywania przez detektywa zleconych mu czynności, jak również spełniając wymagania zawarte w ustawie - Prawo działalności gospodarczej z dnia 19 listopada 1999 r., pozwoliliśmy sobie przygotować projekt, który został przyjęty przez Wysoki Sejm, a który kompleksowo reguluje zakres i warunki wykonywania tego rodzaju działalności gospodarczej, od 1 stycznia 2001 r. istnieje wymóg uzyskania zezwolenia na wykonywanie tej działalności.

W ustawie zamieszczono katalog czynności, które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej może wykonywać osoba posiadająca licencję detektywa. Zastrzeżono również w tej ustawie tytuł zawodowy dla osób posiadających licencje. Jest to nie bez znaczenia, biorąc pod uwagę warunki, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o wydanie licencji detektywa. Pozwolę sobie teraz wymienić te warunki. Należą do nich posiadanie obywatelstwa polskiego lub obywatelstwa innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz biegła znajomość języka polskiego. Podobne rozstrzygnięcia przyjęliśmy w ustawie o ochronie osób i mienia i - nie ukrywam tego - podobne rozstrzygnięcia są w innych państwach. Następne wymogi to: ukończenie dwudziestu jeden lat; posiadanie co najmniej średniego wykształcenia; pełna zdolność do czynności prawnych; nieprowadzenie przeciwko tej osobie postępowania karnego lub postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe popełnione z winy umyślnej; bycie nieskazanym prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione z winy umyślnej; niemożność zwolnienia dyscyplinarnego z Policji, Straży Granicznej, Urzędu Ochrony Państwa, wojska, prokuratury, sądu lub z innego urzędu administracji publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej w ciągu ostatnich trzech lat przed ubieganiem się o wydanie licencji - chcę powiedzieć, że ten wymóg był bardzo skrupulatnie dyskutowany w Sejmie; posiadanie nienagannej opinii, wydanej przez komendanta powiatowego miejskiego Policji - chodzi o powiaty grodzkie - właściwego ze względu na miejsce zamieszkania; wreszcie posiadanie zdolności fizycznej i psychicznej do wykonywania czynności w zakresie usług detektywistycznych, stwierdzonej orzeczeniem lekarskim, oraz złożenie egzaminu przed komisją powołaną przez komendanta wojewódzkiego Policji, w skład której wchodzą między innymi sędziowie, prokuratorzy, przedstawiciele środowisk naukowych z zakresu kryminalistyki, kryminologii i psychologii sądowej.

Ustawa określa również prawa i obowiązki detektywa, podkreślając, że podczas wykonywania swoich czynności nie może on stosować środków technicznych oraz metod i czynności operacyjno-rozpoznawczych zastrzeżonych dla upoważnionych organów w odrębnych przepisach. Do podstawowych obowiązków detektywa zaliczono szczególną rzetelność przy wykonywaniu czynności i zachowanie tajemnicy w zakresie realizowanych zleceń.

Jednocześnie ustawa daje detektywowi prawo do przetwarzania danych osobowych zebranych w toku wykonywanych przez niego czynności bez zgody osób, których te dane dotyczą.

O wydanie zezwolenia będzie mógł ubiegać się przedsiębiorca, który spełni warunek posiadania licencji detektywa w przypadku osoby fizycznej lub jeżeli przedmiotową licencję będzie posiadać co najmniej jeden członek organu zarządzającego przedsiębiorstwem w przypadku przedsiębiorcy innego niż osoba fizyczna. Ten problem też był głęboko dyskutowany, bo jest to sfera z jednej strony działalności detektywistycznej, a z drugiej strony sfera działalności gospodarczej.

Ponadto wnioskodawca ubiegający się o wydanie zezwolenia nie będzie mógł być wpisany do rejestru niewypłacalnych dłużników oraz nie będzie mógł zalegać z wpłatami należności budżetowych i z opłacaniem składek na rzecz ZUS. Osoby nieposiadające licencji wchodzące w skład organu zarządzającego przedsiębiorstwem oraz ustanowieni przez ten organ prokurenci i pełnomocnicy nie będą mogli być karani za przestępstwa popełnione z winy umyślnej.

Zezwolenie, po zasięgnięciu opinii właściwego wojewody, będzie wydawał minister właściwy do spraw wewnętrznych.

Ustawa zakłada również obowiązek zawarcia przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie usług detektywistycznych umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone podczas wykonywania czynności detektywa.

Za prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych bez wymaganego zezwolenia projekt ustawy przewiduje kary grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.

Jednocześnie za wykonywanie podczas świadczenia usług detektywistycznych czynności ustawowo zastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych przewidziano kary grzywny, kary ograniczenia wolności i kary pozbawienia wolności do lat trzech.

W przepisach przejściowych i końcowych ustawy przewidziano obowiązek wymiany dotychczas wydanych zezwoleń na zezwolenia wydawane w trybie projektu ustawy w terminie do dnia 30 czerwca 2003 r. W tym samym terminie osoby wykonujące dotychczas czynności detektywa są zobowiązane uzyskać licencję detektywa. W przeciwnym wypadku z dniem 1 lipca 2003 r. muszą zaprzestać wykonywania tych czynności.

Rząd jest przekonany, że przedmiotowa ustawa przyczyni się do uporządkowania działalności gospodarczej wykonywanej dotychczas w zakresie usług detektywistycznych, podobnie jak w odniesieniu do usług w obszarze ochrony osób i mienia uczyniła to ustawa regulująca ten rodzaj działalności. Pragnę w tym miejscu powiedzieć, że mamy obecnie wiele problemów, jeśli chodzi o prowadzenie kontroli w tym obszarze działalności.

Chcę też na zakończenie dodać, że jeżeli ta ustawa nie wejdzie w życie, podobnie jak poprzednia, z dniem 1 lipca 2001 r., to z mocy ustawy - Prawo działalności gospodarczej wygaśnie obowiązek uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych. Mając to na uwadze, uprzejmie proszę Wysoki Senat o przyjęcie przedmiotowej ustawy.

W trakcie prac nad ustawą Komisja Praw Człowieka i Praworządności zaproponowała szereg poprawek. Trudno mi odnieść się jednoznacznie do wszystkich. Muszę powiedzieć, że wniesione poprawki nie zmieniają zasadniczo sensu ustawy, sprawiają jednak, że jest ona bardziej doprecyzowana, a zapisy bardziej czytelne i przejrzyste.

Jeżeli chodzi o poszczególne poprawki, to generalnie popieramy je, jednak co do poprawki pierwszej, w której proponuje się zamknąć katalog czynności, nie możemy się zgodzić. Ten temat był głęboko dyskutowany w Sejmie. Musimy powiedzieć, że zamknięcie tego katalogu może spowodować taką sytuację, że ktoś będzie wykonywał czynności należące do otoczenia czynności detektywistycznych, ale powie, że on nie wykonuje czynności detektywa w tym momencie, bo nie mieści się to w katalogu. Wtedy oczywiście będzie trudniej, jeśli chodzi o kontrolę. Dlatego w tym momencie trudno byłoby nam zgodzić się na tę poprawkę.

Jest jeszcze poprawka jedenasta, dotyczącą podania przyjętego wynagrodzenia za wykonane czynności. Myślę, że nie podzielamy takiego poglądu, żeby trzeba było umieszczać wysokość wynagrodzenia w składanym sprawozdaniu. A tak rozumiemy tę poprawkę. Dlatego trudno nam jest ją przyjąć.

Poza tym jest poprawka dwudziesta szósta, która wprowadza dodatkowy zapis w brzmieniu: "O wydanie licencji nie może ubiegać się osoba, która otrzymała negatywną opinię komisji kwalifikacyjnej wymienionej w §1 ust. 2 Uchwały Nr 69 Rady Ministrów z dnia 21 maja 1990 r. w sprawie trybu i warunków przyjmowania byłych funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa do służby w Urzędzie Ochrony Państwa i innych jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi spraw wewnętrznych oraz zatrudniania ich w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych...". Nie chciałbym wypowiadać się co do tej poprawki, ale trudno jest w tej chwili ją poprzeć. Uważamy, że ta poprawka wymaga wnikliwej analizy. Obawiamy się, by nie stała ona w sprzeczności z zapisem konstytucyjnym. Ale, jak powiadam, trudno jest mi się w tej chwili w sposób jednoznaczny odnieść się do tej poprawki.

Generalnie: wszystkie pozostałe poprawki rząd popiera.

Serdecznie dziękuję za uwagę i przepraszam za ewentualne uchybienia, jakie podczas swojego wystąpienia popełniłem. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Zgodnie z art. 44 ust. 6 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa chce zadać obecnemu na posiedzeniu przedstawicielowi rządu pytanie związane z omawianą ustawą. Nie ma pytań. Dziękuję bardzo.

A, pani senator... Nie zauważyłem. Pani senator Bogucka-Skowrońska, proszę bardzo.

Senator
Anna Bogucka-Skowrońska:

Panie Ministrze, negatywnie ocenił pan poprawkę zamykającą katalog czynności detektywistycznych. Chciałam więc poprosić, aby pan podał przykład takiej czynności, która nie jest objęta tym katalogiem.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Naglewski:

Panie Marszałku, Pani Senator, oczywiście trudno jest w tej chwili wymienić takie czynności, które byłyby poza katalogiem, ale w trakcie prowadzenia tej działalności mogą się one pojawić. Ja nie jestem w stanie ich dzisiaj wymienić. Po prostu obawiamy się, że jakieś czynności wykonywane przez detektywa staną się kontrowersyjne, a my będziemy mieli problem, by, że tak powiem, ich dotknąć z tytułu jego działalności. Bo wtedy on nam powie, że to wykonał zupełnie jako niedetektyw. Po prostu tak na to patrzymy, Pani Senator. Stąd ta nasza obawa.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

Pani senator?

(Senator Anna Bogucka-Skowrońska: Nie, dziękuję.)

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze jakieś zapytania do pana ministra? Nie ma.

Otwieram dyskusję.

Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemówienia, o konieczności zapisywania się na listę mówców, o obowiązku składania podpisanych wniosków o charakterze legislacyjnym do marszałka Senatu.

Nie mamy w tej chwili żadnych kandydatów zapisanych do wystąpienia.

Chcę zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w dyskusji? Nie ma chętnych.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o usługach detektywistycznych zostanie przeprowadzone po ogłoszonej przerwie.

Wysoki Senacie, zarządzam przerwę do godziny 13.40.

Po zakończeniu przerwy przystąpimy do głosowań w sprawie wszystkich pierwszych pięciu punktów, które zostały rozpatrzone przez Wysoką Izbę.

Proszę o komunikaty.

Senator Sekretarz Witold Kowalski:

Posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich rozpocznie się na piętnaście minut przed wznowieniem obrad w sali nr 182. Dziękuję.

Wicemarszałek Marcin Tyrna:

Dziękuję bardzo.

Ogłaszam przerwę.

O 13.40 przystąpimy do głosowań.

(Przerwa w obradach od godziny 13 minut 06 do godziny 13 minut 43)


84. posiedzenie Senatu RP, spis treści, dalsza część stenogramu