72. posiedzenie Senatu RP, spis treści, poprzednia część stenogramu

Dzień dobry państwu. Witam wszystkich bardzo serdecznie.

Przystępujemy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym piątym posiedzeniu w dniu 22 grudnia 2000 r. Do Senatu została przekazana w dniu 22 grudnia 2000 r. Marszałek Senatu w dniu 22 grudnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Komisja na posiedzeniu, które odbyło się w dniach 22 i 23 grudnia, zapoznała się z ustawą. Celem ustawy jest wprowadzenie mechanizmów waloryzacji płac pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Technicznie polega to na uwzględnieniu samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w ustawie o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców, na ustaleniu tam średniego przyrostu płac w 2001 r. o 203 zł miesięcznie i matematycznego wzoru przyrostu płac w 2002 r.

Komisja omawiała na swoim posiedzeniu sytuację pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, sytuację zarządzania przez kasy chorych, która w sposób pośredni wiąże się z omawianą ustawą, sytuację protestujących pielęgniarek i położnych, i doszła do wniosku, że w ustawie są pewne błędy, które w czasie prac komisji zostały omówione. Zdaniem komisji, ustawa w kształcie zaproponowanym przez Sejm nie gwarantuje, że każdy pracownik otrzyma średnio 203 zł miesięcznie.

Nowy art. 4b gwarantuje to, czego nie zapewniał sejmowy tekst ustawy. Gwarantuje, że każdy pracownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej otrzyma wynagrodzenie podwyższone o 203 zł w porównaniu do wynagrodzenia otrzymywanego w listopadzie 2000 r. Ponadto art. 4a rozszerza na kolejne lata, poza rok 2002, mechanizm waloryzacji. Sejm ograniczył waloryzację tylko do 2002 r.

Poprawki te, w imieniu swoim i senatora Maszkiewicza, składam na ręce pana marszałka. Za chwilę także państwo je dostaniecie. I będziemy się mogli do nich ustosunkować. Dziękuję.

Proszę bardzo, pani senator Ferenc.

Tak, dokładnie tak. Inaczej mogłoby dojść do paradoksu: te pielęgniarki, które przyjęły podwyżkę niższą niż oczekiwana w całym kraju, poza tą podwyżką otrzymałyby jeszcze 203 zł. Chodziło o to, żeby te, które odstąpiły od strajku, nie były w ten sposób uprzywilejowane. A także i o to, żeby nie obciążać dodatkowo pracodawców. Pracodawcy i tak już te podwyżki dali z ogromnym wysiłkiem, i nie powinno się okazać, że od 1 stycznia raz jeszcze muszą podjąć wysiłek, aby wygospodarować pieniądze.

Moje pytanie wynika z tych samych wątpliwości. W odniesieniu do pielęgniarek nie funkcjonowała zasada, którą w tej chwili staramy się wprowadzić. W związku z tym chciałbym wiedzieć, do czego to odnosimy? Nie widzę bowiem, aby ta sytuacja była klarowna, by stwarzała jakieś równe szanse. Co najwyżej zaistnieje tu olbrzymia różnorodność, bo mówimy tylko o przyroście, a nie mówimy o stanowieniu tych uposażeń. Jak na to komisja popatrzyła?

Panie Senatorze, proszę o udzielenie odpowiedzi.

Pan senator Żenkiewicz.

(Senator Dariusz Kłeczek: Poproszę jeszcze raz o pytanie.)

Pan senator pyta o wskaźnik, który będzie opracowany przez układ rządzący do budżetu na rok 2002...

(Senator Marian Żenkiewicz: Ja rozumiem.)

(Senator Marian Żenkiewicz: Tak, tak, ale ja nie pytam o wskaźnik, tylko o jego miano. Nie o wartość, ale o miano tego wskaźnika.)

(Senator Marian Żenkiewicz: Nie, Panie Senatorze, ja pytam o jego miano.)

W procentach, tak? Dobrze, jeżeli jest on podawany w procentach, to prosiłbym pana o bliższe wyjaśnienie tego wzoru. Jeżeli ten wskaźnik będzie kształtował się na przykład na poziomie zbliżonym do inflacji tego roku, czyli 10%, to jaki będzie przyrost płacy pielęgniarki?

(Senator Dariusz Kłeczek: Pan minister chce odpowiedzieć.)

Tomasz Grottel z Ministerstwa Zdrowia.

To jest konkretny wskaźnik procentowy umieszczany w ustawie budżetowej: w stosunku do roku 2000 w budżecie na rok 2001. Wskaźnik mówi o tym, jak będzie się kształtowało w danym roku wynagrodzenie pracowników w gospodarce narodowej w porównaniu do roku poprzedniego. I nie jest to 10%, tylko powyżej 100%, a na rok 2001 akurat 109,2%. Zasada jest bowiem taka: 100% plus wskaźnik inflacji zakładany na następny rok, a więc 7,2% plus wskaźnik realnego wzrostu wynagrodzeń, czyli 22%, i dlatego wskaźnik dla roku 2000 zakładany w ustawie budżetowej na rok 2001 wynosi 109,2%.

Takie jest miano w tym wzorze i takie samo będzie na 2002 r., bo w ten sposób jest określany wskaźnik. Jeżeli jest to liczba 109,2%, to miano przełożone na kwotę, na konkretną liczbę nieprocentową, wynosi 1,092. Wzór, po przeliczeniu, daje na rok 2001 kwotę równą 203 zł 50 gr. W pierwszym punkcie przyjęto kwotę równą 203 zł, ponieważ wynikła ona z przeliczenia, z tego wzoru, który zostanie zastosowany w 2002 r. Tak więc kwota 203 zł na rok 2001 także odpowiada wskaźnikowi zastosowanemu na rok 2002.

Przepraszam bardzo, Panie Marszałku, ale to nie jest do końca precyzyjnie zapisane. Jak pan minister mówi? Jeżeli będziemy przeliczali, to w tym wzorze, za drugi człon pod kreską ułamkową, ile wstawiamy: 109 czy 1,092?

(Senator Marian Żenkiewicz: Więc jesteśmy niekonsekwentni.)

(Senator Marian Żenkiewicz: Nie wiem już, czy mam kierować pytanie do pana ministra?)

Pytania do pana senatora. Powolutku, Szanowni Panowie, jesteście zapisani na liście.

Panie Senatorze, powiedział pan, że poprawki zmierzają do zagwarantowania tych 203 zł i że stwarzają odpowiedni mechanizm tej gwarancji. Otóż chciałbym się dowiedzieć, co się stanie w końcu stycznia, gdy pielęgniarki przyjdą po te pieniądze i okaże się, że dyrektor zakładu ich nie ma. Do kogo należy się wówczas odwołać? Czy obarczamy tym obowiązkiem kasy chorych, zakład, ministerstwo, czy nie wiadomo jeszcze kogo? Jaka jest gwarancja, że te pieniądze rzeczywiście realnie zostaną wypłacone?

Panie Senatorze, mam poważne wątpliwości co do skutków praktycznych zapisu art. 4a ust. 1. Otóż artykuł ten gwarantuje przyrost przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia nie niższy niż 203 zł miesięcznie. Przy tym zapisie każdy z pracowników służby zdrowia powinien co miesiąc otrzymywać 203 zł. Wydaje mi się, że jest to zapis błędny, bo nie taka była intencja inicjatorów tej ustawy.

(Senator Jerzy Cieślak: Panie Marszałku, przepraszam bardzo, ale chyba się nie zrozumieliśmy z senatorem sprawozdawcą.)

Dziękuję bardzo.

(Głos z sali: To prawie wszystkie.)

Pani senator Danielak, proszę bardzo.

Panie Senatorze, długo wczoraj dyskutowaliśmy, ale chciałabym, żeby jeszcze raz wyjaśnił pan nam wszystkim taką sprawę. Mówimy o 203 zł miesięcznie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, łącznie ze skutkami wzrostu wszystkich składników wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 2. Proszę tylko o potwierdzenie bądź zaprzeczenie, że to rozwiązanie spowoduje taką oto sytuację - w przypadku salowej to będzie bardzo czytelne, to będzie 203 zł, pielęgniarka zaś, która ma piętnaście dyżurów, będzie otrzymywała, uzyskiwała przy tej samej zasadniczej podstawowej pensji tyle samo, 203 zł, co pielęgniarka, która nie ma dyżuru. Lekarz, który ma kilkanaście dyżurów, oraz lekarz, który nie dyżuruje, też uzyskają tyle samo - 203 zł brutto. Czy pan, Panie Senatorze, potwierdza tę sytuację?

Wczoraj komisja bardzo długo debatowała na ten temat. Tak, potwierdzam, że w tym fragmencie te 203 zł ze wszystkimi składnikami wskazuje na to, że wszyscy ci pracownicy, którzy nie mają dodatkowych składników wynagrodzeń, otrzymają właśnie 203 zł brutto dodane do podstawy wymiaru. Pielęgniarki zaś, które mają dodatki, zmianowe, nocne czy świąteczne, miałyby mniej niż 203 zł. Podobnie lekarze, u których w skład wynagrodzenia wchodzą również dyżury, mieliby do podstawy dużo mniej.

(Głos z sali: Dopłacą.)

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Rozumiem, że do podstawy.)

Do podstawy. Poprawki mają doprecyzować, że chodzi tu o 203 zł dla każdego pracownika w obrębie zakładu pracy, a nie na takiej zasadzie, że pracodawca, który otrzyma kwotę równą liczbie pracowników pomnożonej przez 203 zł i jeszcze przez dwanaście miesięcy, mógłby te pieniądze dzielić inaczej, nie dla każdego po 203 zł. A taka obawa istnieje, zapis sejmowy na to pozwala. My precyzujemy, że każdy pracownik ma dostać te 203 zł. Ponieważ wyliczenie średniej płacy i przeciętnego miesięcznego wynagrodzenie to pojęcia ustawowo znane, w związku z tym taka obawa istnieje. I tylko dlatego zdecydowaliśmy się wprowadzić poprawki.

Najpierw, Panie Senatorze, chciałabym się dowiedzieć, jak pan wyobraża sobie zajmowanie się przez inspekcję pracy kontrolą realizacji postanowień tej ustawy. Z punktu widzenia ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy jest to po prostu niemożliwe, bo pracodawca może w zakładzie przydzielać takie wynagrodzenie, jakie uzna za stosowne.

Rozważaliśmy również sytuację, że w różnych rejonach na te same usługi kasy wydają inne pieniądze, ale było to związane - i to również stwierdziła komisja - z ogromną różnicą w przeprowadzaniu restrukturyzacji w zakładach opieki zdrowotnej. Są rejony - z tym, że nie dotyczy to nowych województw, tylko raczej starych - które miały bardzo dobrze przygotowaną restrukturyzację służby zdrowia i tam sytuacja dzisiaj jest lepsza, chyba że pogarszana zostaje przez kasy chorych, które, aby ulżyć tym, którzy nie przeprowadzili tej restrukturyzacji, pozornie wspomagają gorsze zakłady.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Panie Senatorze, ja mam pytanie bardziej ogólne i wręcz zasadnicze. Czy nie ma pan wrażenia, że wobec tego wszystkiego, co działo się w Polsce w ciągu ostatnich jedenastu lat, także w ochronie zdrowia - mam tu na myśli wszystkie przemiany, prywatyzację, usamodzielnianie ekonomiczne - czy wobec tego w gruncie rzeczy ta ustawa nie idzie dokładnie w przeciwnym kierunku? Czy znowu nie idzie w kierunku ręcznego sterowania dyrektorami szpitali? I czy właściwie nie jest to pewne rozstaje dróg, na którym w tej chwili stajemy?

Panie Senatorze, jakiej liczby pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej dotyczyć będzie przyrost miesięcznego wynagrodzenia wynikający z ustawy?

Pan senator Adamski, doczekał się.

(Senator Dariusz Kłeczek: Zostały.)

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Zostały zgłoszone, ale w trybie przyspieszonym.)

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Tak jest, zgadza się, Panie Senatorze.)

Panie Senatorze, proszę powiedzieć. W tej poprawce w ust. 2 mówicie o tym, że przepis nie dotyczy osób, których wynagrodzenie w okresie od 1 grudnia 2000 r. do 1 stycznia 2001 r. wzrosło o kwotę nie niższą niż 203 zł. Powiedzmy, że dyrekcja szpitali wypłaciła już po 300 zł podwyżek. Czy otrzyma zwrot tych pieniędzy, otrzyma te 203 zł, a 97 zł dołoży z własnego budżetu? Bo oczywiście pielęgniarki nie dostaną już, w ślad za tymi przepisami, tych 203 zł. To pierwsza sprawa.

Dziękuję bardzo.

Każdy dyrektor samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej otrzyma kwotę równą 203 zł razy liczba pracowników po 1 stycznia 2001 r. Czyli nie dostanie zwrotu podwyżek, ale sobie to zrekompensuje. Jest to bardzo prosty mechanizm.

(Senator Zdzisław Jarmużek: Ad vocem. Skąd to dostanie, Panie Senatorze?)

(Senator Zdzisław Jarmużek: Na jakiej podstawie?)

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Panie Senatorze! Jest jeszcze debata, są jeszcze pytania do pana ministra. Proszę zachować powagę.)

Ze względu na to, że wchodzą tutaj wszystkie składniki wynagrodzenia, czy może być taki przypadek. W jednym miesiącu pielęgniarka ma godziny nadliczbowe i dodaje jej się te 203 zł, a w drugim stwierdza: mnie się nie opłaca mieć tych dyżurów, startuje jakby na zerowym poziomie i dostaje tylko swoją pensję. Czy też dostanie 203 zł? Z kolei druga, jej koleżanka mówi: ja sobie dobiorę ileś tam godzin nadliczbowych - a wchodzą tu wszystkie składniki, także dyżury - i wówczas już nie dostanie tych 203 zł miesięcznie? Bo jest to sprecyzowane tak: 203 zł miesięcznie. A ktoś może zrezygnować z dyżurów.

(Senator Maciej Świątkowski: Dlaczego się nie opłaca?)

Nie, nie arogancja. Proszę przeczytać ustawę. Ustawa nic nie mówi na temat pracownika, który decyduje się na pracę na dyżurach lub nie. Zakład pracy na każdego pracownika nakłada pewne obowiązki, które są zapisane w umowie o pracę. I pracownik nie ma takiej możliwości wyboru, o której mówił pan senator. Dziękuję.

(Senator Tomasz Michałowski: Pytanie, pytanie.)

Dzisiaj, jak myślę, te pana oklaski by były, z tej racji, że przy 7,75% składki oraz 400 milionach zł, rzekomych 400 milionach zł, daje to tak na dobrą sprawę 7,875%. Taki procent składki będzie w przyszłym roku. Chciałbym zapytać o te 400 milionów zł - bo mówimy, że w roku przyszłym zostanie przesunięta spłata przez kasy chorych 400 milionów zł. A gdybyśmy uznali, że nie ma tego przesunięcia, to o ile wzrosłaby kwota na kasy chorych w 2001 r. w stosunku do roku 2000? O ile procent by wzrosła, gdyby trzeba było spłacić te 400 milionów zł? Dziękuję.

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

W pierwszej części wypowiedzi pana senatora...

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Do pytania, nie do komentarza, Panie Senatorze. Bo to był komentarz.)

Dobrze, nie będę komentował. Pan senator nie zrozumiał ironii tych oklasków, natomiast...

(Senator Jerzy Suchański: Zrozumiałem.)

Mam pytanie tego typu. Ust. 7 w art. 2 ustawy mówi, iż podmiot, który utworzył samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może rozwiązać bez wypowiedzenia umowę o pracę, odwołać kierownika zakładu opieki zdrowotnej, jeżeli zakład ten przekroczył przyrost przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego... itd., co spowodowało pogorszenie sytuacji finansowej zakładu. Chciałem zapytać, jak pan sobie wyobraża tę sytuację. Przecież już od listopada były strajki i niektórzy dyrektorzy właściwie wyprzedzili działania parlamentu. Przypomnę, że jeszcze w środę pan tłumaczył między innymi tak, że rząd nie ma czasu, aby przedstawić informację na posiedzeniu Senatu i podjąć temat podwyżki płac dla pielęgniarek i położnych. Wczoraj nagle okazało się, że rząd znalazł na to czas, Sejm i Senat zebrały się w trybie ekstraobligatoryjnym. A dzisiaj tu jesteśmy i się tym zajmujemy. To znaczy, że w tym momencie tych, którzy nas wyprzedzili - a tyle mądrych głów rządzi w parlamencie - chcemy karać.

I druga kwestia, drugie pytanie. Panie Senatorze, kasa chorych ma dodać 203 zł, chociażby mazowiecka, śląska czy z drugiej strony podlaska czy łódzka. I okazuje się, że są to całkiem inne pieniądze. Ja mam pytanie: czy będzie tu obowiązywał wskaźnik wyrównania między poszczególnymi kasami chorych, w związku z tym, że te 0,25%, o które zwyżkuje składka, nierównomiernie rozkłada pieniądze? Jeżeli my chcemy wszystkim przekazać 203 zł, to powinien być jakiś system wyrównawczy dla kas, które są uboższe. Dziękuję.

Sytuacja opisana w art. 2, zarówno w ust. 7 jak i 8, była rozważana przez komisje. Zaproponowane poprawki usuwają pewną sprzeczność takiego zapisu z kodeksem pracy, która powstaje.

(Senator Jerzy Pieniążek: Dziękuję bardzo za odpowiedź.)

W związku z tym należałoby wyznaczyć jakiś limit. Bo jeżeli będziemy to literalnie interpretować, to każdy prawnik może złożyć wniosek o odwołanie dyrektora za to, że podwyższył płace, nawet jeżeli to nie naruszyło dyscypliny finansowej i nie spowodowało istotnego pogorszenia czy - jak inaczej bym powiedział - zachwiania stanu finansów szpitala. Bo zawsze spowoduje to jakieś pogorszenie sytuacji finansowej.

Panie Senatorze, czy komisja rozważała wpływ postanowień tej ustawy na podział środków, jakie zakład otrzyma od kasy chorych na świadczenia zdrowotne i na koszty działalności zakładu, między innymi fundusz płac? Czy komisja nie zadała sobie pytania, iż obligatoryjne wprowadzenie wzrostu płac, jeśli środki na to pochodzą z kas chorych, zdecydowanie musi wpłynąć na obniżenie poziomu opieki zdrowotnej?

Odpowiadając na tak zadane pytanie, powinienem zrobić wykład na temat kosztów całkowitych i kosztów stałych w zakładzie pracy. Chciałbym zauważyć jedną rzecz. Stosunkowo niedawno, bo przed wprowadzeniem reformy, koszty stałe w zakładach pracy, jakimi są zakłady opieki zdrowotnej, sięgały i przekraczały 90% kosztów całkowitych. Obecnie w dobrze zarządzanych szpitalach - takich jest, mam nadzieję, znakomita większość, a pozostałe będą musiały dostosować się do tego - koszty stałe są na poziomie 60-65%. W związku z tym możliwości dyrektorów są zdecydowanie większe niż przed wprowadzeniem tej reformy. Dziękuję.

Panie Senatorze - wracam do art. 2 tej ustawy - jeżeli dyrektor już wypłacił 300 zł, to ten dyrektor, jak rozumiem, w świetle tego jest do odwołania? Bo on już przekroczył tę ustawę. Jeżeli jest 203 zł, to przekroczył. Proszę powiedzieć: tak czy nie?

Pan senator nie zrozumiał nic z tego, co mówi ta ustawa. Nigdzie nie ma takiego zapisu, o jakim pan mówi. Dyrektor wygospodarował środki - wypłacił. Dziękuję.

Dziękuję bardzo za udzielenie odpowiedzi.

(Senator Dariusz Kłeczek: Dziękuję bardzo.)

Zgodnie z art. 50 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Tomasza Grottela, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Przyrost wynagrodzeń konsumuje 1 miliard zł z kwoty, która funkcjonuje w systemie ubezpieczeń zdrowotnych. Ten 1 miliard zł, to jest kwota niezagospodarowana, powstała w wyniku podniesienia składki i w wyniku zawieszenia spłaty kredytu przez kasy chorych. Oczywiście, to nie jest jedyna kwota, o którą w roku 2001 wzrośnie w stosunku do roku 2000 pula środków na ubezpieczenia zdrowotne. Ten wzrost będzie również spowodowany wzrostem wielkości bazy, od której liczy się składkę. I ten wzrost wielkości bazy jest zasadniczy. On jest większy niż wzrost inflacji w 2001 r. Tak więc dzisiaj jest możliwość negocjowania kosztu usługi, którą proponują zakłady opieki zdrowotnej kasom chorych, wyższego niż to wynika ze wzrostu inflacji. W koszcie usługi są już ujęte koszty osobowe tych, którzy tę usługę świadczą.

Dlaczego projektodawca ustawy wskazywał na to, iż jest potrzebne wprowadzenie wskaźnika regulującego poziom wynagrodzeń pracowniczych w tych zakładach na dwa lata, a nie bezterminowo? Otóż taka właśnie sytuacja, wynikająca z uwolnienia tych środków, jest planowana na dwa lata - na 2001 r. i na 2002 r. - zgodnie z tym, co rząd przyjął, jeśli chodzi o zawieszenie spłaty.

Propozycja zmiany ustawy dotyczy dwóch elementów. Pierwszy element zdecydowanie jest ważniejszy niż drugi, wskaźnikowy. Otóż pierwszy element na stałe do samodzielnych publicznych zakładów odnosi tę ustawę. Tak więc po dwuletnim okresie przejściowym tych zakładów dalej będzie dotyczyła ta ustawa, czyli negocjacyjne kształtowanie wzrostu wynagrodzeń pracowniczych. I to jest element niezmiernie istotny dla reprezentacji pracowniczej. To jest platforma, której od 1 stycznia 1999 r. do dnia dzisiejszego pracownicy tych zakładów nie mieli. To jest obligatoryjny obowiązek rozmów pracodawcy z pracownikami, które muszą się zakończyć do końca lutego, na temat wynagrodzeń w tych zakładach. Właśnie dlatego, że w ciągu ostatnich dwóch lat wprowadzania reformy nie było takiego obligatoryjnego obowiązku, w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej nastąpiło takie zróżnicowanie wynagrodzeń.

Chciałbym również zaznaczyć, że sytuacja w samodzielnych zakładach opieki zdrowotnej i w poszczególnych grupach pracowniczych, jeśli chodzi o zarobki, jest bardzo zróżnicowana. Intencją ustawodawcy było przede wszystkim podwyższenie poziomu wynagrodzeń grup pracowniczych zarabiających najmniej. Ten zapis, ten sposób wzrostu, gwarantowanego wzrostu wynagrodzeń został skonsultowany z reprezentacją pracowniczą tych zakładów. Zarówno z reprezentacją pracowniczą poszczególnych grup zawodowych, jak i reprezentacją pracowniczą wszystkich grup zawodowych pracowników zakładów opieki zdrowotnej.

Mechanizm ten powoduje konieczność renegocjowania umów z kasą chorych przez zarządzających zakładem. Mechanizm ten zostaje wzmocniony dodatkowo kwotą 400 milionów zł, którą rząd zarezerwował w budżecie państwa na rok 2001, związaną z realizacją programu restrukturyzacyjnego. Szacuje się, że dzisiaj w samodzielnych zakładach opieki zdrowotnej rezerwy proste związane z funkcjonowaniem tych zakładów w niektórych przypadkach dochodzą nawet do 20%. Tak więc jest duża liczba regionów, w których zakłady opieki zdrowotnej nie zostały jeszcze zrestrukturyzowane, a przynajmniej nie rozpoczęto restrukturyzacji na odpowiednim poziomie.

Tak więc, zarządzający jednostką ma co najmniej dwa źródła sfinansowania tej obligatoryjnej podwyżki. Zapis w art. 2 pkt 7 i 8 mówi o sankcji, która zostanie nałożona na zarządzającego jednostką, jeżeli podniesie wynagrodzenia pracowników powyżej wskaźnika określonego w ustawie i pogorszy to sytuację zakładu. Podniesienie zgodnie ze wskaźnikiem jest obligatoryjne, ale każdy z zarządzających w ramach swojej regulacji wynagrodzeń może podnieść pracownikom wynagrodzenia powyżej tego wskaźnika, tyle tylko, że oczywiście nie może to spowodować pogorszenia sytuacji zakładu. To sformułowanie ze słowem "pogorszenie" zostało wyjęte, to znaczy pochodzi z ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń. Jak panowie stwierdzili, każdy zakład sporządza bilans na podstawie kosztów zawiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz dochodów uzyskiwanych przez ten zakład w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. I chodzi o to, żeby podniesienie wynagrodzeń powyżej wskaźnika planowanego w ustawie nie spowodowało w tym zakładzie zblilansowania na niższym poziomie.

Panie Ministrze, ilu pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej dotyczyć będzie wynikający z ustawy przyrost miesięcznego wynagrodzenia?

Panie Ministrze, nie otrzymałem odpowiedzi na tę część pytania, w której chodziło mi o to, dlaczego ta ustawa tak się nazywa. Pan minister mówił o negocjacjach. Ale negocjacje były prowadzone tylko z częścią pracowników, Panie Ministrze, tylko z częścią. Pracownicy zrzeszeni w związku pielęgniarek i położnych nie wyrazili zgody na taki zapis w ustawie. No, jak mówiłem, płacimy te 203 zł jednorazowo, nie chodzi tu więc o system negocjacyjny. Powiedzmy, za miesiąc, za dwa, wrócimy do stołu i będziemy negocjować ustawę, która byłaby już ustawą stałą.

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Ta ustawa mówi o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń w przedsiębiorstwach. Nie chodzi tu o negocjacje związków zawodowych z rządem na temat wynagrodzeń. Rząd nie jest pracodawcą i nie będzie pracodawcą w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej. Rząd daje pewnego rodzaju platformę do negocjacji w postaci wpisania tych zakładów do ustawy, jednocześnie ustalając to na okres przejściowy, dwuletni, na poziomie nie niższym niż 203 zł dla pracownika. Wcale nie znaczy to, iż negocjacje nie powinny dotyczyć kwoty wyższej. Ustawa o negocjacyjnym kształtowaniu wynagrodzeń wyraźnie tego właśnie dotyczy - kształtowania wynagrodzeń na poziomie zakładów pracy, w negocjacjach pracodawców z pracownikami.

Panie Ministrze, zgadzam się z tym, ale dlaczego jest już określona górna granica w tych negocjacjach?

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Te 203 zł to jest dolna granica w negocjacjach. Górna granica nie jest w ogóle określona. W ustawie mówi się wyraźnie: nie mniej niż 203 zł. Górną granicę określają oczywiście możliwości finansowe zakładu. Za pogorszenie sytuacji zakładu odpowiada nie tylko zarządzający, ale też organ pełniący funkcję właściciela tego zakładu. Na wypadek wystąpienia takiego pogorszenia dajemy organowi założycielskiemu, czyli właścicielowi zakładu, pewną władzę - możliwość odwołania dyrektora. Ale, jak podkreślam, tylko w takiej sytuacji. Tak więc jest to potwierdzenie funkcji organu założycielskiego wobec zakładu. W ustawie o zakładach opieki zdrowotnej wyraźnie mówi się, że wszelkie długi, które wygeneruje zakład, będą pokrywane przez organ założycielski. A więc jeżeli w wyniku negocjacji nastąpi pogorszenie sytuacji zakładu opieki zdrowotnej, to organ założycielski bierze za to odpowiedzialność. Musi mieć zatem w takiej sytuacji prawo ingerencji. I stąd ten zapis, że ten organ może w takiej sytuacji odwołać dyrektora.

Dziękuję.

Proszę bardzo o udzielenie odpowiedzi.

Rząd zaproponował tę regulację dla wszystkich pracowników zakładów opieki zdrowotnej. Rozmowy z pielęgniarkami trwają i zapewne jeszcze będą trwać, dlatego że pielęgniarki wysuwają roszczenia związane nie tylko ze wzrostem wynagrodzeń, choć jest to roszczenie główne, podstawowe. W tej chwili już nie uzależniają rozmów na temat wynagrodzeń od podniesienia tych wynagrodzeń o kwotę 500 zł jeszcze w tym roku. Rozmawiamy bardzo szeroko, o wielu sprawach. Roszczenia dotyczą również wszystkich warunków świadczenia usług zdrowotnych, bo to także jest zawiązane z funkcjonowaniem pielęgniarek i położnych. Rozmawiamy na temat szkoleń podyplomowych i systemów szkoleń podyplomowych, rozmawiamy na temat dodatków związanych z tym zawodem i ze świadczonymi usługami. Tak więc paleta rozmów jest bardzo szeroka. Dzisiaj rozmowy będą kontynuowane, tak jak są prowadzone od trzech tygodni.

Jednak proponowane przez rząd rozwiązanie zawiązane z wynagrodzeniami pracowniczymi musi być systemowe i musi dotyczyć wszystkich pracowników zakładów opieki zdrowotnej. I w tej kwestii rząd jednoznacznie zadeklarował i nadal deklaruje, że odrębnej regulacji dotyczącej wynagrodzeń pielęgniarek i położnych na dzisiaj nie przewiduje.

Dziękuję bardzo.

Ja mam takie pytanie. Dlaczego rząd odrzucił koncepcję grupy posłów, żeby sprawy płac pielęgniarek, i nie tylko pielęgniarek, regulować poprzez minimalną płacę, na przykład określoną, jak było w tym poselskim projekcie, jako 200% minimalnej płacy określanej przez kodeks pracy. Wydaje mi się, że to rozwiązanie byłoby ponadczasowe i dzięki niemu nie byłoby tylu wątpliwości na tej sali. Dziękuję bardzo.

Dzisiaj nie da się ustalić minimalnej płacy dla wszystkich grup zawodowych i dla każdej oddzielnie. Stąd jest regulacja dotycząca wszystkich pracujących - jest to uregulowanie w postaci określenia jednej minimalnej płacy dla wszystkich pracujących. Z kolei rozwiązanie, które by powodowało, iż dla każdej grupy zawodowej ustalalibyśmy odrębną minimalną płacę, byłoby powrotem do systemu, którego dzisiaj, po tylu latach doświadczeń - moich na pewno mniejszych niż państwa - chyba wolelibyśmy uniknąć.

Tak, taka była decyzja między 8.00 a 10.00, podjęta przez zarząd tego związku. Po odczytaniu tego oświadczenia reprezentacja związku przystąpiła do tworzenia konkretnej grupy zadaniowej do rozpatrywania dalszych problemów, o których mówiłem. Ta grupa robocza, w postaci czterech oddelegowanych osób, jest reprezentantem związku. Tak więc rozmowy dalej trwają, już na tematy szczegółowe. Wyraźnie Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych na początku stawiał wzrost wynagrodzeń o 500 zł jako warunek w ogóle przystąpienia do rozmów. W tej chwili tego warunku już nie ma. I odrzucając 203 zł podwyżki od 1 stycznia, pielęgniarki jednocześnie absolutnie nie odniosły się do sposobu regulacji wynagrodzeń dla wszystkich grup pracowniczych od 1 stycznia 2001 r. - nie zajęły wobec tej regulacji żadnego stanowiska. Tak więc rozmowy z tą grupą zawodową, zrzeszoną w tym związku zawodowym, trwają nadal.

Co do przyrostu środków w kasach chorych, to jak powiedziałem, jest on spowodowany trzema elementami: wzrostem kwoty bazowej, i to jest konkretnie obliczony przyrost; wzrostem poziomu składki, i to jest 800 milionów zł, co też państwo wiedzą; i ze względu na brak potrzeby spłaty - to jest 400 milionów zł. Gdyby poprzestać na tych wolnych 800 milionach zł, to ich konsumpcja na wzrost wynagrodzeń w zakładach opieki zdrowotnej spowodowałaby wzrost wynagrodzenia każdego pracownika o 178 zł. Ta kwota pojawiła się w mediach w momencie, kiedy rząd wystąpił z propozycją zmiany ustawowej o określony wskaźnik. Ale ponieważ decyzją ministra finansów zawieszona została spłata, uwolnione zostało dodatkowo 400 milionów zł i ta kwota mogła być podniesiona ze 178 zł do 203 zł.

To są regulacje ogólne przyjęte w ustawie. Taki system negocjowania wskaźnika właśnie dlatego obowiązuje we wszystkich zakładach, nie tylko w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, że taki jest zapis w ustawie. I absolutnie nie obawiam się tego, że pierwsze dwa miesiące każdy z dyrektorów samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej będzie poświęcał tylko i wyłącznie na negocjowanie tego wskaźnika. W ten sposób kształtowany jest poziom wynagrodzeń we wszystkich zakładach, które podlegają jurysdykcji tej ustawy, i tam zarząd tymi zakładami funkcjonuje normalnie.

Jeśli chodzi o objęcie tą ustawą tylko samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, to pierwsza zasadnicza różnica między samodzielnymi publicznymi zakładami a zakładami niepublicznymi jest taka, że zakłady publiczne pozostały jakby w spadku po zakładach budżetowych. Zakłady niepubliczne są zaś tworzone w wyniku przekształceń albo powstają jako zupełnie nowe podmioty. Kierują się one zupełnie innymi, komercyjnymi zasadami kształtowania wynagrodzeń. I tutaj wyraźnie zaznaczona jest różnica w średnich zarobkach między osobami pracującymi w samodzielnych publicznych zakładach a pracującymi w niepublicznych zakładach. Ta różnica w zarobkach w tej chwili kształtuje się na poziomie 12%. Tak więc dzisiaj w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej średnie zarobki są wyższe o 12% i tam regulacje nie wymagają tego typu doraźnego rozwiązania.

Mam pytanie, na które nie otrzymałem odpowiedzi od pana Kłeczka. Panie Ministrze, ma być 203 zł od kasy chorych dla każdego szpitala na pracownika. W tym momencie to wzrost składki o 0,25%. To powoduje, że wyższe płace, przy wyższej składce w województwach bogatszych, powodują wyższy wzrost. A tutaj dekretujemy 203 zł na każdego pracownika. To znaczy, że województwa ściany wschodniej, również moje, łódzkie, będą miały większe problemy finansowe, jeżeli chodzi o zabezpieczenie tych pieniędzy. Czy rząd przewiduje pomoc tym kasom chorych, które będą miały problemy, w ramach funduszu wyrównawczego?

I drugi temat. Jeszcze w środę, Panie Ministrze, tutaj jako senatorowie SLD - a konkretnie senator Lipowski z Częstochowy - zgłosiliśmy wniosek, aby problem sytuacji płacowej pielęgniarek i położnych i pomocy im stał się przedmiotem obrad Senatu. Dzisiaj robimy to niejako na kolanie. Za niecałą godzinę mamy Zgromadzenie Narodowe, którego, jak sądzę, nie przełożymy. Pan chciał uzasadnić poprawki, ale nie ma na to czasu. Za chwilę będzie debata i nie wiem, jak będziemy debatować. Niestety wtedy senator Michałowski z Częstochowy, stawiając tu wielki opór, powiedział, że rząd nie jest przygotowany i nie ma czasu na to, aby podjąć debatę na temat wzrostu płac pielęgniarek i położnych. Panie Ministrze, dlaczego tak się stało, że rząd wtedy nie miał czasu, i czy prawdą było to, co mówił senator Michałowski? Co się stało, że rząd nagle znalazł czas? Dziękuję.

Myślę, że cokolwiek byśmy powiedzieli, dyskusja nad tym projektem jest spełnieniem waszej propozycji, która została tu zgłoszona, oczywiście w pewnym sensie.

Zarówno wzrost szacowany na 800 milionów zł, jak i na 400 milionów zł jest proporcjonalny, to znaczy inny dla każdego z regionów, bo jest uzależniony od populacji mieszkańców, a więc i od dochodów regionalnych kas chorych. Tak samo jest z wydatkami regionalnych kas chorych - są one proporcjonalne do liczby świadczeniodawców i usług wykupywanych dla danej populacji. Tak więc nie ma potrzeby wyrównywania między kasami strat związanych z obligatoryjnym wprowadzeniem wzrostu wynagrodzeń w zakładach opieki zdrowotnej. Ta ustawa nie miała tego regulować. Reguluje ona bowiem wzrost płac na poziomie zakładu pracy. Jeszcze raz powtarzam: na poziomie zakładu pracy. W ustawie nie mówi się niczego na temat potrzeby, konieczności czy też obligatoryjnego nakazu przesuwania środków z kasy chorych do zakładów opieki zdrowotnej. Przesunięcie tych środków będzie dokonywane wyniku renegocjacji umów w sytuacji, gdy nastąpi nieprzewidziany wzrost kosztów usług związany z obligatoryjnym wzrostem kosztów osobowych. Na tej właśnie podstawie każdy z dyrektorów zarządzających zakładami opieki zdrowotnej przystąpi do renegocjacji umowy z kasą chorych.

Dziękuję.

Średnia płaca w służbie zdrowia wynosi obecnie niecałe 1300 zł. Ale przedstawiłem państwu materiały, z których wynika, że ta średnia w ogóle nie oddaje tego, co rzeczywiście dzieje się w poszczególnych zakładach. Zróżnicowanie płac jest tak duże, że mówienie o średniej zupełnie wypacza obraz tej sytuacji. Zadaniem tej ustawy było przede wszystkim wzmocnienie pracowników w tych zakładach, w których płace są żenująco niskie. Bo wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że w stosunku do 5000 zł kwota 203 zł stanowi niewielką wartość procentową, ale przy płacy 800 zł jest to wzrost o 25% w 2001 r. i o kolejne 25% w 2002 r., czyli  w sumie o 50%.

W końcówce roku, pod presją strajku pielęgniarek, podejmujemy się rozwiązania ustawowego, które tak naprawdę niczego nie załatwia. I nie może niczego załatwić, bo tak naprawdę płace w służbie zdrowia zupełnie nie przystają do płac w sektorze przedsiębiorstw. Zasady obowiązujące w sektorze przedsiębiorstw są bowiem bardzo ściśle powiązane ze wzrostem dochodów, z zyskiem, dlatego zupełnie nie mają zastosowania w stosunku do płac w służbie zdrowia. Dopóki będziemy trwali w tym błędzie, te rozwiązania nigdy nie będą prawidłowe, nigdy nie będą dobre.

W tym dokumencie jest kilka szczególnie niepokojących kwestii. Jaki będzie tak naprawdę oddźwięk społeczny w grupie zawodowej pielęgniarek, które wynegocjowały kwoty znacznie wyższe od tych, które są proponowane w tej ustawie? Jak naprawdę będą kształtowały się płace w służbie zdrowia wobec tak bardzo już zróżnicowanych płac w tych strukturach? Bo przecież te płace nie wynikają tak naprawdę ani z własnego wkładu, ani z własnego doświadczenia zawodowego pracowników, są bowiem tylko i wyłącznie dyktatem wynikającym z możliwości kas chorych.

Ministerstwo zajmuje się tą sprawą od kilku lat, przygotowuje się do tego, zbiera informacje. Tłumaczy również, że zostaną wypracowane standardy usług medycznych, ale do tej pory nie zostały one wypracowane. Dlatego dzisiaj ta sama usługa medyczna ma zupełnie inną stawkę w poszczególnych województwach, ba, nawet w poszczególnych jednostkach służby zdrowia. Przy takim podejściu, bez wypracowanych standardów usług medycznych, nie ma możliwości zastosowania rozwiązań, które dotyczą wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw.

Czy to rozwiązanie spełnia w ogóle jakiekolwiek oczekiwania? Niewątpliwie tak, bo jakieś pieniądze przecież trafią do służby zdrowia. Tylko teraz pytanie: czy na podstawie dokumentu, nad którym mamy za chwilę głosować, będziemy umieli powiedzieć, kto dostanie podwyżkę i jaka to będzie podwyżka? Tak naprawdę nie, bo zwykle porównuje się te same elementy płacowe, a będą one zróżnicowane. Dlatego osoby wykonujące te same zadania w służbie zdrowia, z takim samym przygotowaniem do realizacji tychże usług, będą w ramach pensji zasadniczych otrzymywać zupełnie inne kwoty.

Nie chcę już dopytywać się, z ilu elementów składa się wynagrodzenie pracownika służby zdrowia. Bo tych dodatkowych elementów jest przecież bardzo wiele. I pewnie znowu okaże się, że osoby o najniższym stażu i najsłabszym przygotowaniu uzyskają największe, najbardziej wyraźne wskaźniki wzrostu płacowego, a ci, którzy pracują bardzo intensywnie i z racji swojej biedy decydują się na wysiłek przekraczający często ich możliwości, będą otrzymywali znacznie mniej. Tak jest skonstruowane to rozwiązanie.

Dopóki więc nie wypracujemy naprawdę stabilnego systemu płacowego, takie propozycje niczego nie rozwiążą, nie poprawią sytuacji, przeciw której protestują obecnie pielęgniarki, może tylko zapewnią dobre samopoczucie ministerstwu i przekonanie o tym, że coś zostało zrobione. Ale co? Tego tak naprawdę nie wie nikt.

Nie tak dawno, wczoraj, dyskutowaliśmy o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. I nie tak dawno, bo wczoraj, zdania co do jej wysokości były w Wysokiej Izbie podzielone.

Wysoka Izba nie podzieliła tego poglądu, uważając, że nie wiadomo, skąd wziąć na to pieniądze i że to prawdopodobnie rozwaliłoby budżet na przyszły rok. Dzisiaj okazuje się, że mamy nie 800 milionów zł, a już 1 miliard 200 milionów zł. Nagle znalazło się 400 milionów zł. Sądzę, że to, co w tej chwili proponujemy - jakieś przeliczniki, odkładanie spłacenia rządowi zaciągniętej przez kasy chorych pożyczki - jest przekładaniem bomby na następne lata.

Generalnie rząd poprzez wprowadzenie do systemu 1 miliarda 200 milionów zł, tak na dobrą sprawę podnosi... To jest taki sam skutek, jaki byłby wówczas, gdyby podniósł składkę ubezpieczenia z 7,5% na 7,875%. Bo gdyby podniósł do 8%, to wprowadziłby do systemu 1 miliard 600 milionów zł. Gdyby nie zawiesił oddania 400 milionów zł, to wprowadziłby do systemu 800 milionów zł, a w tej sytuacji daje to taki skutek, jakby to była składka 7,875%.

Dzisiaj mam odczucie, że oszukujemy pielęgniarki, oszukujemy służbę zdrowia, oszukujmy pacjentów i oszukujmy społeczeństwo. Oszukujemy między innymi dlatego, że tak na dobrą sprawę odchodzimy od reformy służby zdrowia. Tworzymy w niej sztuczny system wynagrodzeń. Nie na tym polegała reforma, abyśmy gwarantowali wzrost płac jakiejkolwiek grupie pracowników służby zdrowia. Nie na tym to polegało. Polegało to między innymi na tym, że słabsze jednostki miały odpaść, a mocniejsze miały przejmować zadania związane z opieką nad pacjentami. A teraz, w dniu dzisiejszym, przedłużamy agonię niektórych jednostek pracujących na rzecz ochrony zdrowia - musimy mieć tego świadomość. Bo są między innymi takie szpitale, które są zadłużone dlatego, że za świadczone usługi wpływa do ich kasy na przykład po 100 zł, podczas gdy koszt danej usługi wynosi 120 zł, czyli już na dzień dzisiejszy są to pewnego rodzaju nożyce. I jeżeli teraz, w wyniku tej ustawy, te pieniądze, 203 zł pomnożone przez, no nie wiem, trzystu, czterystu, pięciuset pracowników, dotrą do takiego szpitala - a nie do końca z tej ustawy wynika, jak one tam dotrą - to te nożyce wcale nie zostaną zlikwidowane. Nadal będzie różnica między kosztami a dochodami tego szpitala. W związku z tym te szpitale nie będą miały szansy wyjścia na prostą. To jest zresztą zrozumiałe. Jeżeli one są słabe, to w całym tym systemie w końcu będą musiały upaść.

Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę Wysokiej Izby na problem związany z tym, że Senat, a wcześniej Sejm i rząd, przyjmuje ustawę, w wyniku podpisania której temat związany z wynagrodzeniem pielęgniarek i położnych w przyszłości wróci - jestem o tym głęboko przekonany. Proszę mi wierzyć, z tej ustawy nie wynika, że do jakiegoś konkretnego szpitala - ja już nie mówię o tych szpitalach, gdzie pięćdziesiąt osób nie otrzyma takiego wynagrodzenia, jak potrzeba - z którym kasy chorych podpisały umowę na świadczenie usług, a nie w sprawie wynagrodzenia pielęgniarki, te pieniądze dotrą. One dotrą do tych szpitali, z którymi kasy chorych wynegocjują...

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Panie Senatorze...)

...czy w których nastąpi renegocjacja umowy na większą kwotę.

(Wicemarszałek Marcin Tyrna: Proszę kończyć.)

Ja bardzo krótko. Otóż w moim przekonaniu wskaźnik 1,14, który, tak jak pan minister mówił, w efekcie przekłada się na podwyżkę w wysokości 203 zł, jest wskaźnikiem niesatysfakcjonującym ani pielęgniarki, ani służbę zdrowia. Zaległości wynagrodzeń w tej sferze są oczywiste i wszyscy co do tego się zgadzamy, dlatego myślę, że należy to załatwić w sposób bardziej radykalny.

Poprawka druga jest natury formalnej. W wyniku tej dyskusji i wyjaśnień pana ministra, nie mogę się zgodzić z tym, że zapis wskaźnika Wsk jest prawidłowy. To nie jest wskaźnik procentowy. Pan minister sam powiedział, że to jest 1,09, a więc jest to liczba niemianowana. Dlatego zgłaszam drugą poprawkę, aby wskaźnik ten oznaczyć jako wskaźnik stanowiący iloraz przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, prognozowanego na dany rok, i przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za rok poprzedni. Jest to jednoznaczne i daje w efekcie wartość 1,09. Dziękuję bardzo.

(Senator Marian Żenkiewicz: Tak, tak. Proszę bardzo.)

(Senator Marian Żenkiewicz: Tak, tak, proszę bardzo. Z pełną czcią i szacunkiem składam je na ręce pana marszałka.)

Pielęgniarki stały się ofiarami kiepskiej reformy służby zdrowia. Swoją krytyczną sytuację sygnalizują już od dwóch lat. Dla przypomnienia: w dniu 28 stycznia 1999 r. podpisany został przez przedstawicieli rządu Rzeczypospolitej Polskiej oraz reprezentację pielęgniarek protokół uzgodnień gwarantujący podwyżkę uposażeń tej grupy w wysokości 2% powyżej poziomu inflacji z 1998 r. i wypłatę tak zwanej trzynastki. Niestety, uzgodnienia te nie były realizowane. Doprowadziło to do uzasadnionych protestów środowiska pielęgniarskiego już w minionym roku. W ostatnim czasie fala strajków wybuchła ze zwielokrotnioną siłą. Desperacja tej grupy zawodowej przejawia się w różnorakich formach: głodówkach, blokadach szlaków komunikacyjnych, okupacji budynku Ministerstwa Zdrowia. Jak do tej pory końca konfliktu nie widać.

Rząd zbyt długo odsyłał pielęgniarki do dyrektorów zakładów opieki zdrowotnej, kas chorych, sejmików, a sam dopiero w ostatniej chwili przedłożył wymuszony napiętą sytuacją projekt epizodycznego rozwiązania ustawowego, nad którym obie izby parlamentu, w niebywałym pośpiechu i napięciu, prowadzą prawie jednocześnie prace. Boli mnie to, że sprawy, które mogły być już dawno załatwione, zgodnie ze społecznymi oczekiwaniami, tak późno znajdują niezupełne zresztą zrozumienie ze strony władzy wykonawczej. Sam osobiście kilkakrotnie mówiłem z tej trybuny o tym drażliwym problemie. Gdyby rząd chciał wnikliwiej wsłuchiwać się w krytyczne głosy parlamentarzystów, to wielu kłopotów można by uniknąć. Przedłożona ustawa nie jest w stanie zaspokoić w pełni oczekiwań pielęgniarek. Kwota 203 zł miesięcznie to znikome wsparcie. Zatem trzeba będzie niebawem szukać dodatkowych możliwości, dodatkowych pieniędzy.

Dziwne, że trzydziestoośmiomilionowego kraju nie stać na utrzymanie na godziwym poziomie dwustu tysięcy pielęgniarek. Z każdym rokiem rozwija się, chociaż w wolnym tempie, gospodarka, rośnie też dochód narodowy. Są zatem podstawy do podnoszenia uposażeń, a tymczasem niektóre grupy zawodowe odczuwają niedostatek. Aby nie było rażących dysproporcji dochodowych, trzeba po prostu sprawiedliwie dzielić to, co cały naród wytwarza. Realizacja zasady sprawiedliwości społecznej jest powinnością przede wszystkim tych, którzy kształtują politykę społeczną państwa. Jest to głównie powinność władzy, zarówno ustawodawczej, jak i wykonawczej. W użytkowaniu dóbr mamy kierować się preferencyjną opcją na rzecz ubogich, najsłabszych. Tak często przypomina nam o tym nasz rodak z Watykanu. Nie bądźmy głusi na ten głos!

Wysoka Izbo! Niech przyjmowana dzisiaj ustawa będzie początkiem drogi prowadzącej ku poprawie warunków płacowych, a przez to i bytowych osób pracujących w zawodzie wymagającym nie tylko kwalifikacji, ale i wielkiej odpowiedzialności, poświęcenia i trudu. Za ten trud i poświęcenie z tego miejsca serdecznie wszystkim pielęgniarkom dziękuję. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)

(Głos z sali: Ale po co?)

(Głos z sali: Do protokołu.)

Jest pan ostatnim mówcą, Panie Senatorze. Ma pan prawo... Ale informuję Wysoki Senat, że jest pan na razie zapisany jako ostatni mówca.

(Senator Janina Sagatowska: Do jutra. Możemy i w drugi dzień świąt debatować.)

(Głos z sali: Do protokołu.)

(Senator Grzegorz Lipowski: Przecież i tak, jak mi się wydaje, Panie Marszałku, debata będzie musiała być przerwana, bo jest Zgromadzenie Narodowe.)

(Głos z sali: No właśnie.)

To faktycznie oddam to do protokołu. Jest to tekst oświadczenia pielęgniarek i położnych z Lublińca, które przyjechały 18 grudnia.* Motywowało mnie to wtedy, by rozszerzyć porządek obrad, a dzisiaj potwierdza się, że było słuszne. Dziękuję. (Oklaski)

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

(Głos z sali: Panie Marszałku...)

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Tomasz Grottel: Rozumiem, że na posiedzeniu komisji będą rozpatrywane te wnioski. Tam więc się do nich ustosunkuję.)

Komunikat, jeszcze tylko komunikat, Szanowni Państwo. Posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej odbędzie się o godzinie 11.00 w sali nr 182. Porządek obrad: rozpatrzenie wniosków do ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Powracamy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. (Rozmowy na sali)

Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, która ustosunkowała się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Bardzo serdecznie proszę o poparcie poprawek drugiej i trzeciej. Są to poprawki zmierzające do zwiększenia kwoty podwyżki w służbie zdrowia do 300 zł. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Dziękuję bardzo.

(Głos z sali: Nie).

(Senator Dariusz Kłeczek: Nie, dziekuję.)

(Senator Zdzisław Maszkiewicz: Dziękuję, Panie Marszałku.)

(Senator Zbyszko Piwoński: Nie.)

Obecnie przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. (Rozmowy na sali)

Informuję, że zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności zostanie przeprowadzone głosowanie nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek - wniosek oznaczony rzymską jedynką w druku nr 556Z, a następnie, w przypadku odrzucenia tego wniosku, nad przedstawionymi poprawkami, zawartymi we wniosku oznaczonym rzymską dwójką w druku nr 556Z, według kolejności przepisów ustawy.

Na 66 obecnych senatorów 18 głosowało za wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek, 42 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 90)

Wysoki Senacie, wobec odrzucenia wniosku o przyjęcie ustawy bez poprawek przechodzimy do głosowania nad przedstawionymi przez senatorów wnioskodawców poprawkami. Są one wymienione we wniosku oznaczonym rzymską dwójką z druku nr 556Z.

Przystępujemy do głosowania nad poprawkami do art. 1. Zmiana trzecia otrzymuje w nim następujące brzmienie. Pozwolę sobie to odczytać w całości: "Przeciętny roczny..." Nie trzeba tego czytać?

(Głos z sali: Trzeba, trzeba.)

Zmiany wprowadzone do art. 1 w poprawce pierwszej zmierzają do tego, aby rozdzielić jednoznacznie dwie kwestie: jednorazową podwyżkę, która ma być przyznana pracownikom samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej na początku 2001 r. i mechanizm wzrostu płac w tych zakładach w kolejnych latach. Poprawka piąta, poprzez dodanie w art. 1 zmiany czwartej, rozciąga stosowanie tego mechanizmu także na rok 2002 i kolejne lata. Proponowany nowy art. 4b gwarantuje zaś, że każdy pracownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej otrzyma wynagrodzenie podwyższone o 203 zł w stosunku do wynagrodzenia otrzymanego w listopadzie 2000 r. Poprawka szósta, do art. 2, zmierza do tego, aby odwołanie się do ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń, wprowadzane do ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, uwzględniało rozważaną obecnie nowelizację ustawy o negocjacyjnym systemie wynagrodzeń. Nowy przepis, art. 2a, dodawany w poprawce siódmej, ma charakter przejściowy. Zmierza on do ochrony praw nabytych i stabilizacji stosunków umownych. Ze względu na konieczność modyfikacji umów o pracę nakłada on na kierowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej dodatkowe obowiązki. Poprawka umożliwia kierownikom rezygnację z zatrudnienia, jeżeli nie akcepują zmiany jego warunków. W nowym art. 2a ust. 2 proponuje się analogicznie potraktować kierowników zakładu zatrudnionych na podstawie powołania. Proponowane nowe przepisy art. 2a ust. 3 i 4 pozwolą na racjonalne weryfikowanie umów o zarządzanie zakładami opieki zdrowotnej w drodze negocjacji, a więc w sposób nienaruszający stabilności. Z kolei poprawka ósma dostosowuje przepis o wejściu w życie ustawy do wcześniejszych poprawek.

Na 69 obecnych senatorów 28 głosowało za, 38 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 92)

Kto jest za poprawką?

Na 69 obecnych senatorów 27 głosowało za, 38 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 2 nie głosowało. (Głosowanie nr 93)

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą. Poprawka czwarta, do art. 1 zmiany trzeciej, zmienia definicję współczynnika Wsk, mającego zastosowanie do obliczenia minimalnego przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej...

(Głos z sali: Tak jest.)

Nie zmienia, sens merytoryczny wskaźnika pozostaje taki sam, natomiast zapis jest w tej chwili prawidłowy pod względem logicznym.

(Głos z sali: Uściśla.)

(Głos z sali: Niech będzie, że uściśla.)

(Głos z sali: Zróbmy przerwę. Godzinę przerwy.)

Według informacji Biura Legislacyjnego, Panie Senatorze, jest to po prostu kwestia nazewnictwa i słownictwa. Ta definicja zmienia współczynnik, a nie kwotę.

Kto jest za przyjęciem poprawki czwartej?

Na 68 obecnych senatorów 23 głosowało za, 37 - przeciw, 7 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 94)

Wysoki Senacie! Przystępujemy obecnie do głosowania za przyjęciem uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w całości, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.

Na 69 obecnych senatorów 47 głosowało za, nikt nie był przeciw, 22 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 95)

Informuję, Wysoki Senacie, że protokół... (Rozmowy na sali)

Wysoki Senacie! Myślę, że trzeba wygłosić jakąś formułę. Przede wszystkim chciałem - myślę, że w imieniu pani marszałek i całego Prezydium Senatu - serdecznie podziękować. Jest to nasze ostatnie posiedzenie w tym jubileuszowym, przełomowym roku. Dziękuję za współpracę, za wkład merytoryczny, za dyskusje. Dziękuję pracownikom Kancelarii Senatu za mocne wsparcie naszych prac, w różnych naszych działaniach. Szczególnie pracownikom Biura Legislacyjnego, który zdobyli się na bardzo duży wysiłek, za ich oddanie. Myślę, że wszyscy senatorowie bardzo cenią sobie to, że mogą współpracować z takimi ludźmi jak państwo.

Państwu Senatorom i wszystkim pracownikom Senatu chciałbym życzyć błogosławionych Świąt Bożego Narodzenia, wiele zdrowia, zadowolenia z życia, ze wspólnoty rodzinnej oraz szczęśliwego Nowego Roku i miłej zabawy sylwestrowej. Wszystkiego najlepszego. Szczęść Boże. (Oklaski)

72. posiedzenie Senatu RP, spis treści, poprzednia część stenogramu