70. posiedzenie Senatu RP, spis treści, poprzednia część stenogramu

Proszę o komunikat.

Wspólne posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Gospodarki Narodowej w sprawie rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy odbędzie się po zakończeniu obrad plenarnych Senatu w sali nr 217 w dniu dzisiejszym. Dziękuję.

Przypominam, że za tydzień są następne obrady Senatu.

Oświadczenie swoje kieruję do pana profesora Jerzego Buzka, prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej.

Zwracam się do pana premiera w sprawie niewłaściwego sposobu uruchomienia procedur składania wniosków do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o pomoc finansową na inwestycje strukturalne na terenach wiejskich. Informacja w tej sprawie doszła na czas tylko do wybranych gmin, a działo się to w sposób następujący. Gminy otrzymały pismo informujące o możliwości składania wniosków w terminie od dnia 26 października do 25 listopada bieżącego roku. Nie zawierało ono zasad i kryteriów wyboru inwestycji do dofinansowania, a także wzoru wniosku do wypełnienia, którego nie umieszczono też w Internecie. Okazuje się, że część gmin - w przypadku dróg dotyczy to również powiatów - drogą nieoficjalną weszła w posiadanie wspomnianych wzorów. W załączonych do nich zasadach jedynym kryterium w przypadku wniosków kompletnych i zasadnych jest kolejność zgłoszeń. Stąd też nocne kolejki samorządowców pod drzwiami regionalnych oddziałów agencji.

Skromna ilość środków przeznaczonych na ten cel z budżetu państwa powoduje, że w tej sytuacji większa część gmin pozbawiona została możliwości ich pozyskania. Jest to typowy przykład zasady: pieniądze dla wybranych. Samorządowe kolejki pod drzwiami agencji rządowej są odpowiednim do tego obrazkiem, ale jednocześnie dowodem ogromnego głodu środków wspierających inwestycje infrastrukturalne na wsi. Niewłaściwe jest również uruchamianie tychże środków dopiero w końcówce roku, tym bardziej że gminy postulowały to już od czerwca, gdy wiadomo było, że SAPARD nie będzie wdrożony w bieżącym roku.

W związku z tym wszystkim wnoszę o przyjmowanie składanych przez gminy wniosków aż do upływu wyznaczonego terminu oraz o pozytywne rozpatrzenie wszystkich wniosków spełniających kryteria merytoryczne. Można to osiągnąć poprzez zwiększenie puli przyznanej z budżetu państwa bądź odpowiednie obniżenie maksymalnej kwoty możliwej do pozyskania. Wyrażam nadzieję, że tego typu sytuacje nie będą miały miejsca w trakcie dalszej współpracy gmin z rządem Rzeczypospolitej Polskiej.

Pierwsze pytanie: dlaczego Rada Główna Szkolnictwa Wyższego jako organ niemający konstytucyjnego upoważnienia do stanowienia prawa powszechnie obowiązującego - co oznacza, że jej uchwały nie są wiążące ani dla ministra edukacji narodowej, ani dla szkół wyższych - ingeruje w autonomię niepaństwowych szkół wyższych, poza ustawowym opiniowaniem wniosków o wydanie przez ministra zezwolenia na uruchomienie kierunków studiów oraz prowadzenie uzupełniających studiów magisterskich na uczelniach niepaństwowych, a nie czyni tego w stosunku do uczelni państwowych, naruszając tym samym konstytucyjną zasadę równości podmiotów wobec prawa?

W dniu 26 października 2000 r. w swoim oświadczeniu skierowanym do pana premiera pytałem, czy prawdą jest, że dyrektor gabinetu prezesa Agencji Rynku Rolnego, pan Adam Rytelewski ma wyrok w zawieszeniu i zakaz zajmowania stanowisk kierowniczych, oraz czy zatrudnienie odbyło się zgodnie z prawem. W udzielonej mi odpowiedzi stwierdzono, że miałem rację, i 6 listopada wymieniona osoba została zwolniona.

(Senator Ryszard Jarzembowski: A z poważaniem?)

(Senator Jerzy Suchański: Z poważaniem, oczywiście, Jerzy Suchański.)

Następnym mówcą jest senator Grzegorz Lipowski, a po nim - Tadeusz Lewandowski.

Przyznam, że straciłem już rachubę, ile oświadczeń składałem w obecnej kadencji w sprawach niewłaściwego funkcjonowania śląskiego sanepidu. Śledząc tryb postępowania i wyjaśniania mi tych nieprawidłowości, wnioskuję, że działały jakieś "siły nadzwyczajne", które powodowały, że wszystko było w porządku, łącznie z funkcjonowaniem pani dyrektor Zbrojkiewicz jako dyrektora w okresie jej zawieszenia przez ministra zdrowia w pełnieniu funkcji. (Rozmowy na sali)

(Wicemarszałek Tadeusz Rzemykowski: Ja bym prosił, żeby nie rozmawiać, bo wszystko będzie w protokole.)

Temat, który poruszam, dotyczy centralnego funduszu, jaki został rozdysponowany przez Krajowe Biuro do spraw AIDS. Jest to podobno kwota 200 tysięcy zł, która trafiła tu w maju bieżącego roku i miała być rozdysponowana między sanepidy działające na terenie województwa, a więc także do Częstochowy. Te środki na profilaktykę nie trafiły do Częstochowy i nie wiem, czy trafiły do Bielska-Białej.

Ostatnio wiele się dzieje na terenie województwa śląskiego, w tym w urzędzie wojewódzkim, w którym "parasol ochronny" nad dyrekcją śląskiej stacji trzymał prawdopodobnie odsunięty od pełnienia funkcji wojewody Marek Kempski. Uważam, że właśnie ten moment jest najlepszy do złożenia tego oświadczenia i liczę, że zostanie to dobrze zbadane, bo może te przepływy środków nastąpiły, tylko trafiły nie tam, gdzie miały trafić. Dziękuję.

Dnia 28 stycznia 1999 r. został podpisany protokół uzgodnień dotyczący wykonywania zawodów pielęgniarek i położnych. Protokół ten został podpisany między innymi przez ministra pracy i polityki socjalnej oraz ministra zdrowia i opieki społecznej. Całą problematykę zawarto w jedenastu punktach, w których precyzuje się poszczególne kwestie do rozwiązania. Jednym z najważniejszych problemów są kwestie płacowe. Zawarto to w pkcie 11. Według tego zapisu strona rządowa gwarantuje wszystkim pracownikom ochrony zdrowia podwyżkę w wysokości 2% powyżej inflacji.

(Senator Tadeusz Lewandowski: Czy to mam złożyć do protokołu?)

W dniu wczorajszym odbyło się zebranie Parlamentarnej Grupy Kobiet i forum organizacji pozarządowych współpracujących z Parlamentarną Grupą Kobiet. Na tym zebraniu przyjęłyśmy list, który kierujemy do pana premiera Jerzego Buzka. W liście tym chcemy podkreślić, Szanowny Panie Premierze, że solidaryzujemy się w pełni z protestującymi pielęgniarkami. Parlamentarna Grupa Kobiet oraz przedstawicielki organizacji pozarządowych nie mogą się zgodzić z decyzjami rządu podejmowanymi w ostatnim okresie. Solidaryzujemy się z tym, o co walczą pielęgniarki. Uważamy, że decyzje rządu podejmowane w tej chwili są takimi decyzjami, które uwłaczają godności tego rządu. Dlatego też opowiadamy się za tym, aby rząd rozważył wnioski zgłaszane przez pielęgniarki i jednocześnie dołożył wszelkich starań, aby polepszyć ich sytuację. Uważamy, że sposób, w jaki rząd traktuje kobiety pracujące w służbie zdrowia, świadczy o lekceważeniu przez niego równych praw kobiet i mężczyzn, ponieważ wynagrodzenia tych kobiet są znacznie niższe od tego, co im się należy.

Jan Mulak od pierwszych dni okupacji hitlerowskiej działał w konspiracji politycznej i wojskowej. Od 1941 r. był kierownikiem działu wojskowego Komitetu Centralnego Polskich Socjalistów i współtwórcą Formacji Bojowo-Milicyjnych tej partii. W kwietniu 1943 r. powołany został na stanowisko kierownika wydziału wojskowego Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, a wiosną i latem tego roku organizował grupy i oddziały bojowe Milicji Ludowej RPPS. Formacje te w 1944 r. weszły w skład Armii Ludowej. Jan Mulak jest autorem wielu publikacji książkowych, w tym między innymi książki zatytułowanej "Wojsko podziemne 1939-45", wydanej w Warszawie w 1946 r.

Jan Mulak został zapoznany z sytuacją polskich kombatantów, zwłaszcza kombatantów lewicy, a szczególnie środowisk wchodzących w skład Związku Żołnierzy Armii Ludowej. Otrzymał także honorową odznakę Armii Ludowej i okolicznościowy dyplom. Gość podziękował za przyznanie mu odznaki i przy okazji podzielił się wspomnieniami z okresu wspólnej walki o wyzwolenie narodowe i społeczne oraz z działalności w czasie okupacji hitlerowskiej. Wspominał też o swojej powojennej pracy, zwłaszcza na niwie sportowej. Niemal każdy Polak wie, że to właśnie pod jego kierownictwem polscy lekkoatleci bili rekordy świata, osiągali wiele sukcesów, zdobywali wiele medali, także olimpijskich. Wizytówką polskiego sportu był wówczas słynny Wunderteam Jana Mulaka.

Moje oświadczenie kieruję do pana Longina Komołowskiego, premiera, ministra pracy polityki społecznej, oraz do pani Grażyny Zielińskiej, prezesa Krajowego Urzędu Pracy.

Dzięki uprzejmości premiera Komołowskiego i pani prezes Zielińskiej wiem, że Fundusz Pracy sukcesywnie zasilany jest dodatkowymi środkami pochodzącymi bądź z kredytu, bądź z dodatkowych dotacji rządowych. Uzyskałem również informację, iż wnioski starostów o dofinansowanie z Funduszu Pracy programów przeciwdziałania lokalnemu bezrobociu zawierały błędy merytoryczne.

Jednocześnie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Łukowie pojawił się problem niezapłacenia w terminie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych składek na ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych bez prawa do zasiłku za miesiąc październik. Kwoty tych składek wynosiły 178 tysięcy 499 zł. Do tego dodać trzeba odsetki za zwłokę i opłatę prolongacyjną w wysokości 3 tysięcy 374 zł. Z uwagi bowiem na konieczność zapewnienia płynności finansowej zakładu można dokonać odroczenia płatności na okres nie dłuższy niż jeden miesiąc. Odroczono więc termin płatności do dnia 15 grudnia 2000 r.

Sprawa ta w skali kraju dotyczy kilkudziesięciu powiatowych urzędów pracy, którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajął rachunki bankowe i naliczył koszty egzekucyjne. Tytuły wykonawcze opiewają już na kwotę ponad 12 milionów zł. Doszło do tego, że powiatowe urzędy pracy, które do niedawna reprezentowały struktury rządowe w terenie, będą niedługo w sporze formalnym z rządem z tytułu nieotrzymania w tym roku należnych pieniędzy. Istnieje obawa, że środki zajęte na rachunkach bankowych powiatowych urzędów pracy nie zostaną wypłacone bezrobotnym w formie zasiłków i świadczeń przedemerytalnych. Wówczas w skali samego powiatu łukowskiego będzie to dotyczyć około dwóch tysięcy trzystu rodzin bezrobotnych. W skali województwa będzie to znacznie większa liczba. Proszę postawić się w sytuacji rodzin, które mogą pozostać bez środków do życia w okresie świątecznym.

Wojewodzie lubelskiemu brakuje na ten cel środków w wysokości około 8 milionów zł. Z informacji uzyskanych od służb finansowych wojewody wynika, iż środki na opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych bez prawa do zasiłków były nieprawidłowo wyliczone i zapisane już w ustawie budżetowej na rok 2000. Potwierdzają to również pan premier i pani prezes. Wobec prac trwających nad budżetem na rok 2001 myślę, że należy już teraz uczynić niezbędne kroki, by ta sytuacja nie powtórzyła się w przyszłości.

Biorąc to pod uwagę pytam, czy ZUS może zajmować pieniądze zgromadzone na rachunkach bankowych powiatowych urzędów pracy na wypłaty zasiłków dla bezrobotnych oraz inne pieniądze przewidziane na realizację bieżących zadań ustawowych. Czy sprawa ta nie powinna zostać natychmiast uregulowana szybkimi decyzjami władz centralnych, rządowych i państwowych, w drodze porozumienia?

Panie Premierze i Pani Prezes, jeszcze raz apeluję o to, aby sprawę terminów płatności składki na ubezpieczenie zdrowotne dla bezrobotnych bez prawa do zasiłku uregulować natychmiast, bez zbędnej zwłoki i sporów proceduralnych i politycznych, których może być coraz więcej na tym tle.

Na podstawie art. 49 ust. 2 Regulaminu Senatu wyraziłem zgodę na złożenie oświadczeń na piśmie do protokołu przez senatorów: Ryszarda Gibułę, Zbigniewa Kruszewskiego, Jerzego Markowskiego, Janusza Bielawskiego, Kazimierza Drożdża, Jerzego Mokrzyckiego, Janusza Okrzesika, Andrzeja Ostoja-Owsianego, Zbigniewa Gołąbka, Wiesława Pietrzaka, Elżbietę Płonkę, Witolda Kowalskiego i Krzysztofa Głuchowskiego. *

Informuję, że protokół siedemdziesiątego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej czwartej kadencji, zgodnie z art. 39 ust. 3 Regulaminu Senatu, zostanie udostępniony senatorom w terminie trzydziestu dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 253.

(Koniec posiedzenia o godzinie 21 minut 19)

Zbliża się termin dokonania oceny skutków wdrażania reformy administracji publicznej. Naturalną koleją rzeczy powinno być zatem wstrzymanie się z uchwaleniem jakichkolwiek ustaw dotyczących tej materii do czasu określenia jej wyników. Niestety Sejm uchwala ustawę o urzędzie Prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej, nie licząc się z tym tak ważnym dla legislacji wydarzeniem.

Wydawało się przy wprowadzaniu reformy administracji publicznej, że ustawa o działach administracji rządowej tworzy całościową koncepcję funkcjonowania administracji publicznej. Jednakże dotychczasowe dokonania polegają na tym, że premier nadzoruje obecnie trzynaście urzędów centralnych, a kto wie, czy nie będzie nadzorował dzisiaj tu przedstawianego czternastego. Ponadto w Sejmie znajduje się dwadzieścia jeden projektów ustaw rządowych lub poselskich zakładających utworzenie kolejnych urzędów. Wszystko to świadczy o tym, że rząd i większość sejmowa nie mają koncepcji funkcjonowania centrum państwa.

Jest to zarazem dowód na to, że przy jednoczesnym obniżaniu sprawności administracji publicznej utrwala się tendencję do zwiększania jej kosztów. W projekcie budżetu na rok 2001 przewidziano zwiększenie wydatków na administrację o 4,9%, czyli ponad 6 milionów 411 tysięcy zł, tymczasem na bezpieczeństwo publiczne 3,7%, zaś na opiekę społeczną nie przewiduje się żadnego wzrostu wydatków. Realizacja leżących w Sejmie projektów ustaw oznaczać będzie przyrost liczby etatów o tysiąc, a wydatków o 250 milionów zł. W taki więc oto sposób podchodzi się do rozwiązywania najbardziej krytykowanego przez społeczeństwo zjawiska nadmiernego rozrostu administracji publicznej. Omawiana dzisiaj ustawa jest ilustracją tego zjawiska.

Koncepcja zarządzania państwem poprzez główne urzędy stanie się w bliskiej przyszłości nie tylko środkiem uniemożliwiającym sprawowanie koalicyjnych rządów, ale także rozwój samorządności. Jeżeli bowiem premier powołuje i odwołuje prezesów głównych urzędów, to nie ma przeszkód, aby stanowiska te obsadzić przedstawicielami jednej partii politycznej, którzy z żelazną konsekwencją realizować będą polityczne cele partii, a nie potrzeby państwa i społeczeństwa. Dotychczasowa realizacja koncepcji zarządzania państwem jest więc jawnym zaprzeczeniem idei państwa demokratycznego.

Moje rozumowanie i obawy podczas debaty sejmowej potwierdził w sposób pośredni jeden z posłów Unii Wolności mówiąc, że zgłaszano obawy, czy słuszne jest zwiększanie liczby urzędów bezpośrednio podległych premierowi, i to urzędów, które mają właściwie charakter ministerstwa. Pomysł przyznania premierowi silnego, władczego instrumentu nad administracją wiąże się ze specyfiką obecnego rządu i premiera. Poseł ten powiedział również, że komisji udało się stworzyć takie rozwiązania, które będą dobrze służyły temu rządowi, a przyszłe rządy będą mogły elastycznie stosować przyjęte regulacje.

Przemówienie senatora Zbigniewa Kruszewskiego
w dyskusji nad punktem ósmym porządku dziennego

Omawiana dziś nowa ustawa o Inspekcji Handlowej jest konsekwencją uchwalonej w styczniu bieżącego roku ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Czyni ona organem nadzoru nad bezpieczeństwem produktów prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który ma sprawować ten nadzór właśnie poprzez Inspekcję Handlową. Dlatego tak ważne jest dostosowanie regulacji dotyczących Inspekcji Handlowej do współczesnych realiów, a także  - a może przede wszystkim - do regulującego te kwestie ustawodawstwa Unii Europejskiej.

Istotnym elementem ustawy jest wprowadzenie zasad pozasądowego rozstrzygania sporów konsumenckich. Wobec stanu permanentnego natłoku spraw w sądach powszechnych powinno to niewątpliwie wpłynąć na usprawnienie i przyspieszenie trybu rozstrzygania tych sporów.

Wysoka Izbo! Wydaje się, że choć zakres działania Inspekcji Handlowej jest tak szeroki, to w jednym miejscu zastosowano niesłusznie jego ograniczenie. Dotyczy to zapisu art. 3 ust. 2. O ile można zgodzić się z wyłączeniem spod kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych u producentów i w obrocie hurtowym, gdyż tę kwestię reguluje inna ustawa, przedłożona wysokiemu Senatowi do rozpatrzenia, mianowicie ustawa o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, o tyle wyłączenie spod kontroli Inspekcji Handlowej jakości zdrowotnej środków spożywczych i używek nie wydaje się do końca uzasadnione. Uważam, że w kompetencjach Inspekcji Handlowej powinno pozostawić się kontrolę tych produktów w zakresie ich oznakowania i domniemania fałszerstwa. Wszak dziś jest to domena Inspekcji Handlowej, która nie została przekazana innemu organowi kontrolnemu. Szczególnie kwestia fałszowania produktów powinna znajdować się  pod kontrolą państwa. Walka z tym procederem jest istotna zarówno z uwagi na bezpieczeństwo konsumentów, jak i na zapobieganie przejawom nieuczciwej konkurencji. Dlatego proponuję, aby w treści art. 3 ust. 2 dopisać wyrazy: "z wyłączeniem kontroli ich oznakowania i legalności pochodzenia."

22 stycznia bieżącego roku Sejm przyjął ustawę o ogólnym bezpieczeństwie produktu. Zgodnie z nią organem nadzoru nad bezpieczeństwem produktu jest prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Nadzór ten sprawuje przy pomocy Inspekcji Handlowej. Realizacja tego zadania w aktualnym stanie prawnym byłaby utrudniona. Regulacje dotyczące ogólnego bezpieczeństwa produktu stanowią jedno z podstawowych zobowiązań Polski w zakresie dostosowania prawa polskiego do Unii Europejskiej. Stąd też organem egzekwującym wprowadzenie na rynek krajowy bezpiecznych produktów będzie Inspekcja Handlowa.

Przedstawiona ustawa o Inspekcji Handlowej kompleksowo normuje zadania inspekcji, jej struktury organizacyjne i tryb postępowania. W sposób jasny określono kompetencje inspekcji dotyczące organizowania i funkcjonowania polubownych sądów konsumenckich oraz prowadzenia mediacji między przedsiębiorcami a konsumentami. Jest to zabezpieczenie rekomendacji Unii Europejskiej z marca 1998 r. w sprawie zasad pozarządowego rozstrzygania sporów konsumenckich. Powinno się to przyczynić do usprawnienia pozarządowego trybu rozstrzygania sporów. Wiemy wszyscy, jak długo trwają i jak przewlekłe są postępowania w sądach.

Dziwnym wydaje się fakt wyłączenia z kompetencji Inspekcji Handlowej (art. 3 pkt 2) kontroli jakości zdrowotnej środków spożywczych i używek. Szerokim pojęciem jest pojęcie "warunki zdrowotne żywności". Oznacza ono, zgodnie z ustawą o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia, także takie pojęcia jak oznakowanie i fałszowanie produktów. Stanowiło to do tej pory domenę działania Inspekcji Handlowej. Fałszowanie produktów często nie wiąże się z ich jakością zdrowotną, ale ma istotny wpływ na interesy konsumentów, nie ma zaś wpływu na ich bezpieczeństwo zdrowotne. Wyłączenie tej sfery spod kontroli Inspekcji Handlowej spowoduje moim zdaniem ograniczenie ochrony konsumentów. Nie jest słuszne zmniejszanie kompetencji Inspekcji Handlowej.

W związku z nadal nieuregulowaną sprawą wypłacania należnych świadczeń dla byłych pracowników przedsiębiorstw robót górniczych w upadłości, a tym samym kilkutysięczną rzeszą poszkodowanych górników, zwracam się do Pana Ministra o wyznaczenie jednostki organizacyjnej (następcy prawnego PRG), która przejmie obowiązek wypłacania świadczeń dla byłych pracowników Przedsiębiorstwa Robót Górniczych w Wałbrzychu, wynikających z uprawnień związanych z restrukturyzacją.

Proponuję, aby było to, o ile to możliwe, Przedsiębiorstwo Państwowe - Wałbrzyskie Kopalnie Węgla Kamiennego w likwidacji, jako jednostka organizacyjna do wypłacania świadczeń wynikających z uprawnień dla emerytów i rencistów PRG w upadłości, podobnie jak zostało to uregulowane na podstawie rozporządzenia ministra gospodarki z dnia 24 lipca 2000 r. dla Zakładu Wydobywczo-Przeróbczego Antracytu SA w upadłości.

28 listopada parlament holenderski podjął historyczną decyzję o zalegalizowaniu prawa ciężko i nieuleczalnie chorych do eutanazji. Nowa ustawa przewiduje, że eutanazja może być wykonywana wyłącznie u nieuleczalnie chorych ludzi dorosłych, którzy się jej domagają, a ich decyzja nie jest podyktowana chwilowym cierpieniem, które można uśmierzyć. Także opiekujący się nimi lekarze muszą być przekonani, że w żaden sposób nie są w stanie im pomóc.

Prawo stanowienia o sobie samym jest fundamentalnym prawem demokracji, znajduje się wśród zaleceń Rady Europy przekazanych rządom państw członkowskich.

W związku z wielowątkową korespondencją prowadzoną pomiędzy Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwem Gospodarki, Ministerstwem Skarbu Państwa a Radą Miejską w Brzeszczach wnoszę o podjęcie w trybie pilnym, zgodnie z wystąpieniem ministra skarbu państwa do ministra gospodarki z 10 sierpnia 2000 r., prac w sprawie przekazania wyżej wymienionych mieszkań miastu w gminie Bieruń.

Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu w dniu 08.11.2000 r. rozpatrywał sprawę skierowaną przez wojewodę dolnośląskiego, dotyczącą legalności wyboru nowego zarządu miasta, oznaczoną sygnaturą I S.A./Wr 1612/2000. Sąd ustalił, że rozstrzygnięcie tej sprawy może nastąpić dopiero po rozpatrzeniu sprawy skierowanej przez Radę Miasta Lublina, uznającą orzeczenie RIO za błędne (sygnatura I S.A./Wr 498/2000).

Jednym z głównych argumentów podawanych za likwidacją posterunku celnego jest konieczność dostosowania organizacji i struktur administracji celnej do wymogów Unii Europejskiej. Skoro jednak nadal nie jest określony czas przyjęcia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii, a z ostatnich informacji wynika, że czas ten będzie późniejszy od oczekiwań rządu RP, to można przesunąć w czasie także proces dostosowawczy, tym bardziej że odbyłoby się to z korzyścią dla obywateli.

Miasto Bystrzyca Kłodzka i okolice to tereny uprzemysłowione. Działające na tym terenie podmioty gospodarcze aktywnie rozwijają działalność eksportową. Ponad sto podmiotów systematycznie dokonuje odpraw celnych minimum kilka razy w miesiącu. Do największych z nich należą: Bystrzyckie Fabryki Mebli SA, Huta Szkła Kryształowego w Stroniu Śląskim, KAMBUD (producent grysu marmurowego), Bystrzyckie Zakłady Wyrobów Papierowych, EUROMATCIL. Dla podmiotów dokonujących obecnie odpraw celnych w Bystrzycy Kłodzkiej każde zwiększenie kosztów transportu, wydłużenie czasu odprawy stanowić stanowić będzie poważne obciążenie, które wywrze wpływ na atrakcyjność tych podmiotów przy eksporcie towarów. Podmioty gospodarcze, dokonujące odpraw przy imporcie towarów służących do bieżącej produkcji, szczególnie odczują negatywne skutki związane z przedłużeniem czasu odpraw, co może przyczynić się do zachwiania rytmiczności i terminowości ich produkcji. Likwidacja posterunku celnego z całą pewnością spowoduje niedogodności przy dokonywaniu formalności celnych przez podmioty gospodarcze z gmin Stronie Śląskie, Lądek Zdrój, Bystrzyca Kłodzka i Międzylesie. Pogorszy się jednocześnie standard obsługi eksporterów, na przykład w Oddziel Celnym w Kłodzku, gdzie zmuszeni będą zgłaszać się obecni petenci Posterunku Celnego w Bystrzycy. Jedna tylko spółka - Bystrzyckie Fabryki Mebli SA - zgłasza każdego dnia około dziesięciu odpraw celnych.

Podmioty gospodarcze zaniepokojone są zamierzoną likwidacją posterunku celnego, gdyż to dodatkowo pogorszy ich i tak słabą kondycję ekonomiczną i wpłynie na zwiększenie bezrobocia w regionie. Obecnie w powiecie kłodzkim występuje 25% bezrobocie strukturalne.

Kazimierz Drożdż

Władze samorządowe powiatu białogardzkiego opracowały taki program, zyskał on pozytywną ocenę KUP i w efekcie podpisano kontrakt na kwotę 3 960 500 zł. W ramach tego kontraktu miało uzyskać pracę dziewięciuset osiemdziesięciu dziewięciu bezrobotnych. Samorząd święcie wierzył w zasadę pacta sunt servanda i zaangażował środki własne na wydatki rzeczowe. I co? I nic! KUP najzwyczajniej w świecie nie realizuje zawartego kontraktu i nie przekazuje środków finansowych.

W związku z brakiem płynności finansowej Funduszu Pracy, Powiatowy Urząd Pracy w Białogardzie nie dokonuje terminowo refundacji części wynagrodzeń i składek ZUS za zatrudnionych bezrobotnych. Samorządy zmuszone zostają do zaciągnięcia kredytów, aby zabezpieczyć terminową wypłatę wynagrodzeń dla pracujących w ramach robót publicznych, a w związku z tym ponoszą dodatkowe nieuzasadnione koszty. Jest to sytuacja wysoce niepokojąca.

W związku z tym koniecznym jest podjęcie zdecydowanych działań mających na celu niedopuszczenie do pełnej destabilizacji zarówno lokalnych samorządów, jak i Powiatowego Urzędu Pracy, który bez środków finansowych nie będzie w stanie obsłużyć ogromnej rzeszy bezrobotnych oraz partnerów rynku pracy. Pragnę nadmienić, że powiat białogardzki to obszar o niskim poziomie urbanizacji, słabo rozwiniętej infrastrukturze ekonomicznej i technicznej.

Stopa bezrobocia według stanu na dzień 30.09.2000 r. kształtowała się na poziomie 29%. Wszystkie gminy wchodzące w skład powiatu białogardzkiego uznane są za zagrożone wysokim bezrobociem strukturalnym.

Jak wynika z dotychczasowych doświadczeń, znajdujący się w ustawie z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (DzU z dnia 12 grudnia 1991 r.) w art. 52 pkcie 2 zapis, w którym mówi się, że "W sprawach o naprawienie szkód, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne", jest różnie interpretowany przez urzędy wojewódzkie. Stało się to przyczyną niejednakowego traktowania poszkodowanych hodowców i rolników w różnych rejonach Polski.

W jednych województwach odszkodowania wypłacane są na podstawie bezpośredniej ugody pomiędzy poszkodowanym hodowcą a urzędem (na podstawie podpisanego protokołu z miejsca zdarzenia i wyceny szkód) i tylko w sytuacjach spornych sprawy rozstrzygane są przez sąd. Jednak w innych województwach każdy wniosek o odszkodowanie musi zostać zgłoszony jako pozew do sądu. Ta droga jest bardzo długa i kłopotliwa dla poszkodowanego hodowcy. Łączy się dodatkowo z kosztami sądowymi, które czasami przekraczają wysokość odszkodowania. Hodowcy nie są w stanie wielokrotnie jeździć na rozprawy do odległych miast, pokrywać koszty podróży i postępowania sądowego. W efekcie zapewnione ustawowo prawo do odszkodowania za straty powodowane przez określone gatunki zwierząt chronionych nie jest realizowane.

X Pawilon Cytadeli Warszawskiej to jeden z najważniejszych obiektów martyrologicznych w dziejach Polski, bodaj jedyny związany z martyrologią polską epoki caratu na terenie kraju. Położony jest na terenie twierdzy wzniesionej przez władze rosyjskie po stłumieniu powstania listopadowego. Przez mieszczące się w nim słynne więzienie śledcze dla więźniów politycznych przewinęło się w latach 1834 - 1918 około czterdziestu tysięcy osób: członków tajnych spisków niepodległościowych, uczestników powstań narodowych, działaczy polskiego ruchu robotniczego i wielu innych. Wśród nich znalazło się wiele wybitnych postaci z naszej historii, takich jak Józef Piłsudski, Romuald Traugutt czy Roman Dmowski. Tysiące z nich powędrowało stąd na katorgę bądź zesłanie syberyjskie, a kilkaset zostało straconych na stokach Cytadeli.

Zlokalizowana w dawnych wnętrzach więziennych ekspozycja muzealna (obecnie Muzeum X Pawilonu jest oddziałem Muzeum Niepodległości) ukazuje dzieje Cytadeli i X Pawilonu oraz sylwetki i losy więzionych tu osób. Dokumenty więzienne, śledcze i sądowe, druki ulotne, prasa, fotografie więźniów, pozostałe po nich pamiątki osobiste, dzieła sztuki itd. oraz cele imienne wielu wybitnych postaci obrazują dramatyczne dzieje polskich walk o wyzwolenie narodowe i przemiany społeczne.

Ta jedyna w swoim rodzaju placówka muzealna, ważna jako cenna pamiątka historyczna, potrzebna choćby ze względu na uczestnictwo w procesie edukacji historycznej młodych pokoleń, boryka się z wieloma kłopotami natury finansowej. Brak odpowiednich środków, które coraz trudniej zdobyć we własnym zakresie, a także od sponsorów, uniemożliwia zarówno rozwinięcie szerszej działalności merytorycznej, jak i wykonanie wielu niezbędnych prac remontowych. Tymczasem obiekt ten wymaga znacznych nakładów finansowych, na takie choćby cele jak:

- modernizacja, zgodnie z wymogami przeciwpożarowymi, instalacji odgromowej na X Pawilonie,

- wykonanie zabezpieczenia przeciwwilgociowego najbardziej zawilgoconych części przyziemia X Pawilonu,

Przyznanie środków na wymienione zadania znacznie poprawiłoby funkcjonowanie i ułatwiłoby dalszą działalność Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.

W partnerskiej współpracy z MRiRW izby rolnicze działają na rzecz rozwiązywania problemów rolnictwa, wpływają na kształtowanie polityki rolnej państwa i uczestniczą w jej realizacji. Szczególna rola izb rolniczych w procesie przebudowy świadomości rolników, działań podejmowanych na rzecz transformacji polskiego rolnictwa w dostosowaniu go do wymogów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej stanowi podstawę troski rządu o rozwój i przyszłość izb rolniczych, a nadto priorytetowego potraktowania zgłoszonego projektu wyżej wymienionej ustawy.

skierowane do wiceprezesa Rady Ministrów, ministra gospodarki Janusza Steinhoffa, ministra obrony narodowej Bronisława Komorowskiego.

Obecnie rocznie do Polski importuje się ponad 2, 5 tysiąca t nitrocelulozy dla przemysłu lakierniczego. Zamówienia napływające do Pionek na eksport tego produktu oscylują w granicach tysiąca ton. Wynika z tego, że można by produkować w Pionkach 3,5 tysiąca t polskiej nitrocelulozy. Zdolności produkcyjne zakładu w Pionkach sięgają 4 tysięcy t rocznie. Jest to duża produkcja zagrażająca swoją wielkością takim importerom do Polski, jak Francja, Słowacja, Niemcy, Finlandia i Czechy.

Fabryka pionkowskiej nitrocelulozy wymaga jednak doinwestowania w wysokości 30 milionów PLN, aby osiągnąć opłacalność produkcji sięgającą do 4 tysięcy t rocznie. Zwrot nakładu przewiduje się w ciągu 4 - 5 lat. Bez nitrocelulozy polskiej produkcji z biegiem czasu nie będzie polskiego prochu i pochodnych materiałów wybuchowych, bo takie są twarde reguły światowej konkurencji.

Dodać należy, że w polskich ośrodkach naukowych opracowane są nowoczesne, bardzo poszukiwane na rynku światowym produkty, które mogłyby być produkowane w oparciu o instalacje nitrocelulozy istniejące w Pionkach. Byłby to właściwy kierunek wprowadzania tak zwanych cywilnych produkcji do restrukturyzowanego przemysłu obronnego, co było głównym hasłem przemian ekonomicznych w tym przemyśle rozpoczętych dziesięć lat temu. Utworzenie firmy ZPS to program naprawczy po upadłym PRONICIE i nie można "okaleczać" nowo powstającej produkcji, odbierając jej integralne elementy procesów chemicznych.

W tym miejscu z żalem trzeba dodać, że załoga PRONITU zbytnio uwierzyła w decyzje centralnych urzędów i z wielkim zaufaniem oraz cierpliwością liczyła na mądre rozwiązania i modernizację zakładu. Nie blokowała ulic Warszawy, nie głodowano i dlatego teraz tym dobitniej będzie się upominała o to, aby czterdziestomilionowe państwo w środku Europy nie utraciło całej gałęzi przemysłu chemicznego opartego na związkach nitrocelulozy i pokrewnych.

Zwracam się do Pana Ministra z prośbą o interwencję w dwóch sprawach. Pierwsza z nich dotyczy tego, że Sąd Rejonowy w Giżycku - Wydział Pracy wybiórczo potraktował skarżących pracowników SP ZOZ Węgorzewo, którzy domagali się wypłacenia należnych im za ubiegłe dwa lata trzynastych pensji. Sąd części skarżących się zasądził wypłatę zaległych należności, większości natomiast nie zostały one przyznane. Na przykład matce samotnie wychowującej dziecko nie zasądził wypłaty trzynastki, natomiast nakazał wypłatę zaległych zobowiązań finansowych lekarzowi, w którego rodzinie pracują dwie osoby. W związku z tym proszę o wyjaśnienie problemu, ponieważ sam nie potrafię tego wyjaśnić skarżącym się ludziom.

Uwzględniając bardzo trudną sytuację finansową Lubuskiej Regionalnej Kasy Chorych w realnym, skorygowanym,  planie finansowym na 2001 r., wynikającym z wyrównania finansowego, oraz biorąc pod uwagę poważne niepokoje świadczeniodawców i pracowników zakładów opieki zdrowotnej z powodu zachwiania bezpieczeństwa poziomu finansowania ich przez kasę oraz zawężenia zakresu zakupowanych w konkursie ofert świadczeń zdrowotnych dla ubezpieczonych w LRKCh, zwracam się o umorzenie pożyczki zaciągniętej przez LRKCh w Ministerstwie Finansów w marcu 2000 r. w kwocie 23 miliardy 401 milionów 582 tysiące 81 zł.

Wojewoda podkarpacki Zbigniew Sieczkoś zwrócił się do MSWiA z wnioskiem o zamknięcie pieszego przejścia granicznego w Medyce na granicy Polski z Ukrainą. Przejście to zostało uruchomione dwa lata temu i przyczyniło się znacznie do zwiększenia wymiany gospodarczej w regionie oraz do intensyfikacji kontaktów między społecznościami i władzami po obu stronach granicy. Nie jest prawdą jakoby to przejście wykorzystywane było jedynie przez przemytników alkoholu i papierosów. Wokół obsługi ruchu przy przejściu pieszym powstało ponad sto miejsc pracy, a nasi sąsiedzi zaopatrują się w rejonie przygranicznym, w Medyce i Przemyślu, w najróżnorodniejsze artykuły. Środowiska gospodarcze, samorządowe, a przede wszystkim zwykli ludzie protestują przeciw zamiarowi zamknięcia przejścia. Realizacja pomysłów wojewody w tym zakresie doprowadzi nie tylko do gospodarczej zapaści regionu, w którym panuje duże bezrobocie, ale także pogorszy stosunki z sąsiadami.

Panie Premierze! Proszę o odrzucenie wniosku wojewody tym bardziej, że nie był on konsultowany z miejscowym samorządem ani z działaczami gospodarczymi, ani z lokalnymi politykami. Pikanterii dodaje sprawie fakt, iż od dziesięciu lat jestem wójtem gminy Medyka, a o wniosku wojewody dowiedziałem się z ogólnopolskiej prasy.

Pragnę zwrócić Pana uwagę na podejmowane przez MSWiA działania, które realizują dość specyficznie pojętą politykę regionalną, przydając szans rozwojowych jednemu obszarowi, a odbierając innemu. Chodzi tu o chęć ograniczenia możliwości funkcjonowania przejścia drogowego w Medyce na granicy z Ukrainą. Zamiarem ministerstwa jest bowiem wprowadzenie zakazu przejazdu przez ten punkt graniczny samochodów o tonażu powyżej siedmiu ton.

Argument, jaki podaje MSWiA, jest następujący: zostało wybudowane w Korczowej nowe przejście drogowe, w związku z tym tam należy skierować ten ruch. Pragnę wyjaśnić, że w momencie, kiedy podejmowano decyzję o budowie przejścia w Korczowej niemal równocześnie podjęto decyzję o rozbudowie przejścia granicznego w Medyce. Nikt wtedy nie mówił, że Medyka będzie w jakikolwiek sposób ograniczana. Tym bardziej, że projekt rozbudowy zakładał, i nadal zakłada, pełną obsługę bez ograniczeń.

Panie Premierze, proszę o podjęcie działań, które wstrzymają lub zgoła wykluczą podjęcie tej decyzji przez MSWiA, jak również zahamują przedostawanie się do prasy informacji, które godzą w interes gospodarczy i inwestycyjny regionu.

Ze względu na politykę rolną państwa, kierowaną do rolników oraz do obszarów wiejskich, a ponadto na proces integracji polskiego rolnictwa z Unią Europejską oraz przystąpienie Polski do jej struktur, konieczne jest określenie wyraźnej perspektywy i zadań doradztwa rolniczego, wynikających ze Wspólnej Polityki Rolnej. Uważamy, że bez zdecydowanego wsparcia doradztwa rolniczego nie będzie akceptacji rolników i ludności obszarów wiejskich dla procesów integracji z Unią Europejską. Niezbędna będzie pomoc kadr doradczych przy wdrażaniu systemów SAPARD, IACS, itp. Doradztwo rolnicze w okresie transformacji ustrojowej zostało dotknięte głęboką zapaścią - aktualnie jest niedoinwestowane tak mocno, że doradca często wyposażony jest jedynie w broszurkę. Zarobki doradców, ludzi najczęściej z wyższym wykształceniem i długoletnią praktyką w rolnictwie, wynoszą 60-70% średniej płacy krajowej. Naszym zdaniem, istnieje obecnie pilna potrzeba ujednolicenia systemu doradztwa rolniczego, to jest zadań finansowania podległości - w drodze odpowiedniej ustawy.

Jest to tym bardziej pilne, że obserwujemy odchodzenie wartościowych pracowników do innych zawodów. Trudno bowiem wiązać się ze środowiskiem wiejskim na stałe, nie mając unormowanej prawnie sytuacji swojej firmy i działalności, którą się wykonuje, nie wspominając już o sprawach finansowych. Realizacja rządowego programu obejmującego problematykę rolnictwa i obszarów wiejskich wymaga pozostawienia całości doradztwa w obecnych sprawdzonych już strukturach. To oznacza:

Niniejsze stanowisko prezentujemy na podstawie rozpoznania potrzeb rolników i mieszkańców wsi. Chcemy rzetelnie i spokojnie, ale i godnie, wykonywać powierzone nam zadania, chcemy służyć Polskiej wsi. Aktualnie ODR są jedyną instytucją w kraju autentycznie zajmującą się szeroko rozumianymi problemami wsi.

Prosimy o poparcie takiego projektu ustawy, który w pełniejszym stopniu odpowiadałby naszym potrzebom, z wymienionych powodów, a tym samym ludności wiejskiej. Według naszego rozeznania najbardziej korzystny jest dla nas poselski projekt ustawy o doradztwie, w którym wyraźnie określone są zadania i kompetencji instytucji doradczych. Tyle Komisje Zakładowe NSZZ "Solidarność".

Ośrodki doradztwa rolniczego są to jedyne instytucje, w których rolnicy bezpłatnie otrzymują fachową pomoc z zakresu między innymi technologii produkcji, marketingu, rachunkowości rolnej, podatków i przystosowania polskiego rolnictwa do wymogów Unii Europejskiej. Prace prowadzone w tych ośrodkach przyczyniają się do poprawy sytuacji środowiska wiejskiego, co jest pozytywnie odbierane przez mieszkańców wsi. Sytuacja ośrodków i ich pracowników jest niestabilna, każdego roku ograniczane są środki budżetowe przeznaczone na ich działalność.

70. posiedzenie Senatu RP, spis treści, poprzednia część stenogramu