Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

Kontakty międzynarodowe

4 i 5 maja br., na zaproszenie przewodniczącego Sejmu łotewskiego Janisa Straume, delegacja Senatu RP z marszałek Alicją Grześkowiak wzięła udział w uroczystościach związanych z 10. rocznicą deklaracji odrodzenia niepodległości Republiki Łotewskiej oraz 80. rocznicą powstania Zgromadzenia Konstytucyjnego Republiki Łotewskiej. W skład delegacji wchodzili senatorowie Zbigniew Kulak i Krzysztof Majka. Oprócz delegacji z Polski na Łotwę przybyli przedstawiciele parlamentów Estonii, Finlandii, Francji, Islandii, Litwy, Niemiec, Norwegii i Szwecji. W uroczystościach jubileuszowych w Rydze uczestniczył także wicemarszałek Sejmu Jan Król.

Z okazji 10. rocznicy odrodzenia Łotwy odbyło się uroczyste posiedzenie Sejmu Republiki Łotwy, podczas którego przemówienie wygłosił jego przewodniczący. Uczestnicy obchodów zwiedzili Muzeum Okupacji, złożyli kwiaty pod Pomnikiem Wolności oraz wzięli udział w uroczystym koncercie w Operze Narodowej i przyjęciu w Domu Czarnogłowych, pałacu, w którym w 1921 r. podpisano kończący wojnę polsko-bolszewicką Traktat Ryski.

Podczas pobytu w Rydze marszałek A. Grześkowiak odbyła oficjalne spotkanie z ministrem spraw zagranicznych Republiki Łotwy Indulisem Berzinsem. Rozmowa koncentrowała się na sytuacji Polaków na Łotwie oraz miejscu tego kraju w Europie na progu XXI wieku. Marszałek Senatu zaapelowała o jak najszybsze uregulowanie kwestii bezpaństwowców narodowości polskiej (dotyczy to ponad 20 tys. osób, czyli 1/3 Polonii na Łotwie).

Minister I. Berzins podkreślił, że strategicznym celem Łotwy jest wejście do NATO i Unii Europejskiej. Zwrócił się z prośbą o poparcie Polski dla tego procesu, sugerując nawet pomoc Polonii w Stanach Zjednoczonych, która, jego zdaniem, mogłaby lobbować na rzecz przystąpienia do NATO Łotwy i innych państw bałtyckich.

Drugi dzień wizyty poświęcony był spotkaniom z mieszkającą na Łotwie Polonią. Delegacja odwiedziła Polską Szkołę Podstawową przy ulicy Tallinas oraz Polską Szkołę Średnią przy ulicy Nicgales, gdzie spotkała się z uczniami i gronem pedagogicznym. Następnie, w świetlicy szkoły średniej, odbyło się spotkanie z kierownictwem i aktywem Związku Polaków na Łotwie. Przybyli na nie przedstawiciele wszystkich ośrodków polonijnych na Łotwie. Marszałek A. Grześkowiak zapewniła zgromadzonych o wysiłkach Senatu mających na celu integrację Polonii za granicą i zapewnienie właściwych warunków edukacji i rozwoju, zachęcając jednocześnie do aktywności i realizacji własnych inicjatyw. Podczas spotkania przedstawiciele Polonii przedstawili problemy, z jakimi borykają się Polacy na Łotwie, m.in. sprawę bezpaństwowców, osób zesłanych na Syberię, które nie otrzymują należnych im pieniędzy, ponieważ ciążą na nich uznawane przez Łotwę wyroki stalinowskich sądów, trudną sytuację materialną szkół, brak kadry nauczycielskiej i małą liczbę duchowieństwa z Polski oraz brak siedziby dla Domu Polskiego.

Marszałek A. Grześkowiak odwiedziła także parafię Matki Boskiej Bolesnej w Rydze, gdzie pracują polscy księża i zakonnice, oraz spotkała się ze Związkiem Młodych Polaków na Łotwie. Spotkanie miało miejsce w Łotewskiej Akademii Nauk, a delegację powitał rektor akademii Lakis. Młodzież interesowała się głównie możliwościami wyjazdu do Polski na studia i kursami dokształcającymi.

* * *

4 maja br. w Wiedniu przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej senator Władysław Bartoszewski wystąpił na uroczystym posiedzeniu obu izb parlamentu austriackiego z okazji Dnia Pamięci z okolicznościowym przemówieniem poświęconym pamięci ofiar hitleryzmu. W posiedzeniu wziął udział prezydent Republiki Austrii oraz przedstawiciele korpusu dyplomatycznego.

Dzień Pamięci w Austrii jest obchodzony w rocznicę wyzwolenia obozów koncentracyjnych Manthausen-Gusen.

W swoim wystąpieniu senator W. Bartoszewski poruszył m.in. sprawę polskich ofiar obozów koncentracyjnych na terenie Austrii (ponad 30 tys. zamordowanych osób) oraz polskiego stanowiska wobec zjawisk lekceważenia zbrodni hitlerowskich.

* * *

6 maja br. na cmentarzu San Lazzaro di Savena w Bolonii odbyły się uroczystości upamiętniające 55. rocznicę wyzwolenia miasta przez żołnierzy II Korpusu gen. Władysława Andersa. W uroczystościach uczestniczyła grupa weteranów walk i delegacja władz polskich z marszałek Senatu Alicją Grześkowiak.

W Bolonii, na największym polskim cmentarzu we Włoszech, pochowanych jest 1416 żołnierzy gen. Andersa, z tego 600 poległych w bitwie o Bolonię.

Podczas uroczystości mszę odprawił prałat Marian Rola - radca kanoniczny ambasady polskiej przy Watykanie i rektor Kolegium Polskiego w Rzymie.

W swoim wystąpieniu marszałek A. Grześkowiak powiedziała:

Z wielkim wzruszeniem odbywam szczególną pielgrzymkę szlakiem bojowym Drugiego Korpusu Polskiego. W ubiegłym roku byłam na polskich cmentarzach wojskowych na Monte Cassino i w Loreto. Dzisiaj jestem tutaj, w Bolonii, aby oddać hołd żołnierzom Drugiego Korpusu Polskiego i ich alianckim towarzyszom broni, którzy przed 55 laty brali udział w wyzwoleniu tego miasta. Cieszę się z uczestnictwa w tej uroczystości nie tylko polskich kombatantów, ale także przedstawicieli władz włoskich. Na ich ręce przekazuję pozdrowienia i najlepsze życzenia dla mieszkańców Bolonii i regionu Emilia-Romania. Cieszę się także, że są wśród nas przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Wojska Polskiego, polskich placówek dyplomatycznych we Włoszech.

Żołnierska droga do tego miasta była trudna i okupiona ofiarami. Wiem, że nie udało się wojskom sprzymierzonym zdobyć Bolonii jesienią 1944 roku. Dopiero wiosną 1945 roku, po blisko 100 dniach działań pozycyjnych, ofensywę podjęto na nowo. Zdobycie Bolonii było ważnym etapem zniszczenia armii niemieckich we Włoszech. Było "kluczem" do otwarcia doliny Padu. Plan dowództwa wojsk sprzymierzonych był bardzo ambitny, ale trudny do wykonania ze względu na układ terenowy i silną fortyfikację dokonaną przez Niemców.

W kwietniowej ofensywie na Bolonię brały udział wojska Piątej Armii Amerykańskiej i Ósmej Armii Brytyjskiej. W składzie tej ostatniej walczył Drugi Korpus Polski. Kilkanaście dni operacji wojskowych było czasem ciężkich walk. Drugi Korpus Polski, podobnie jak podczas innych walk we Włoszech, odznaczył się nadzwyczajną wprost odwagą i walecznością. W nocy z 20 na 21 kwietnia pierwsze jednostki polskie przeszły na zachodni brzeg rzeki Idice, osiągając południowo-wschodnią granicę Bolonii. Rano polscy żołnierze zajęli magistrat i zawiesili na nim polską flagę. W złotej księdze Bolonii zapisano, że oddziały Drugiego Korpusu Polskiego po zwycięskiej bitwie u bram miasta o godzinie 6 w dniu 21 kwietnia 1945 roku wkroczyły do Bolonii.

Bitwa o Bolonię była ostatnią operacją Drugiego Korpusu Polskiego we Włoszech i ostatnią jego bitwą podczas II wojny światowej. Dowódca Ósmej Armii gen. Mac Creery wydał rozkaz, w którym podkreślał sukcesy bojowe polskich żołnierzy z Drugiego Korpusu Polskiego: "Odegraliście decydującą rolę w tym wielkim zwycięstwie. W czasie waszego pochodu naprzód, po historycznej drodze emiliańskiej od Faenzy do Bolonii, stawiały wam czoło najlepsze oddziały niemieckie. Zadaliście bardzo ciężkie straty w ludziach i sprzęcie trzem najlepszym dywizjom nieprzyjacielskim: Dwudziestej Szóstej Pancernej oraz Pierwszej i Czwartej Spadochronowej. Walka była zaciekła i uparta. Wyborowe wojska spadochroniarskie stawiały twardy opór aż do otrzymania ostatecznego ciosu, który zadaliście im na wschód od rzeki Idice; cios ten wstrząsnął nieprzyjacielem i doprowadził wprost do zdobycia historycznego miasta Bolonii. Wykazaliście w tej wielkiej bitwie wspaniałego ducha bojowego, wytrzymałość i umiejętność walki".

Podczas warszawskich obchodów 55. rocznicy wyzwolenia Bolonii jeden z żołnierzy powiedział, że przez wiele lat rocznica ta nie mogła być oficjalnie obchodzona, przez co była rocznicą bardzo smutną. Obecnie, Polska znów wolna i niepodległa, taka, o jaką walczyli polscy żołnierze we Włoszech, pamięta zgodnie z prawdą i ocenia czyn zbrojny żołnierzy Drugiego Korpusu Polskiego. Obecne obchody rocznicowe są tego dowodem.

Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej ma zaszczyt patronować obchodom 55. rocznicy wyzwolenia Bolonii. Dziękuję wszystkim uczestnikom walk o Bolonię za odwagę i bohaterską walkę o waszą i naszą wolność. Chylę czoła w hołdzie przed tymi, którzy padli w walce o Bolonię. Niech cieszą się życiem wiecznym, tak jak wieczna będzie o nich nasza pamięć i wdzięczność. Dziękuję za nadzwyczajną odwagę w walkach i za ten szlak bojowy, który był nie tylko wyrazem miłości Ojczyzny i najwyższego poświęcenia się dla Niej, ale także miał być drogą do wolności Polski, wolności znaczonej ofiarą życia, cierpień, tęsknoty, wolności - wtedy niespełnionej. Jednak ten posiew heroizmu i służby Polsce przyniósł plon, choć trzeba było wolność długie lata jeszcze budować w trudzie i solidarności. Dziś jako Marszałek Senatu mam okazję powiedzieć dziękuję tym, którzy swoimi dokonaniami w walce o Bolonię się do tego przyczynili.

Podczas uroczystości w Bolonii w imieniu premiera głos zabrał zastępca kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jerzy Woźniak.

* * *

11 maja br. wizytę w Senacie złożył przewodniczący Izby Deputowanych Kongresu Meksykańskich Stanów Zjednoczonych Jose Paoli Bolio wraz z delegacją. Gościa przyjął wicemarszałek Andrzej Chronowski, któremu towarzyszyli członkowie senackiej Polsko-Meksykańskiej Grupy Parlamentarnej senatorowie Kazimierz Drożdż, Mieczysław Janowski i Leon Kieres.

Wicemarszałek A. Chronowski wyraził zadowolenie z osiągniętej przez Meksyk stabilizacji politycznej i gospodarczej. Poinformował także o podejmowanych przez Polskę staraniach o członkostwo w Unii Europejskiej i związanych z tym działaniach rządu i parlamentu. Wicemarszałek podkreślił potrzebę rozwoju stosunków polsko-meksykańskich, zwłaszcza gospodarczych i parlamentarnych.

Przewodniczący J.P. Bolio podsumował dotychczasowy przebieg wizyty w Polsce i stwierdził, że wpłynie ona korzystnie na rozwój wzajemnych stosunków. Podkreślił, że w obecnej kadencji kongresu meksykańskiego przywiązuje się ogromną wagę do dyplomacji parlamentarnej, dobrze służącej otwarciu jego kraju na kontakty międzynarodowe.

Przewodniczący Izby Deputowanych poinformował o działaniach usprawniających pracę parlamentu, a także relacje z władzą wykonawczą, dzięki którym osiągnięto w Meksyku równowagę polityczną.

Podczas spotkania wymieniono także szczegółowe informacje na temat funkcjonowania parlamentów w obu krajach.

* * *

11 maja br. wizytę w Senacie złożył Jego Świątobliwość XIV Dalajlama Tybetu Tenzin Gyatso. Gościa przyjął wicemarszałek Andrzej Chronowski. W spotkaniu wzięli także udział wiceprzewodniczący senackich komisji: Praw Człowieka i Praworządności oraz Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, senatorowie Krzysztof Piesiewicz i Krzysztof Majka.

Jego Świątobliwość podkreślił, że Polacy zawsze potrafili zachowywać swojego narodowego ducha.

Wicemarszałek A. Chronowski wyraził przekonanie, że polskie społeczeństwo - głęboko doświadczone przez historię - zawsze za wartość podstawową uznawało respektowanie praw człowieka i prawa narodów do pokojowego współistnienia. Polacy, dumni z polskości Jana Pawła II i jego autorytetu moralnego we współczesnym świecie, z radością przyjęli zeszłoroczne spotkanie Ojca Świętego z Dalajlamą.

Senator K. Piesiewicz zapewnił o solidarności z Jego Świątobliwością. W opinii senatora, niesione przez niego przesłanie duchowe i ludzkie jest bezcenne.

XIV Dalajlama Tybetu podziękował za ten gest solidarności. Stwierdził, że człowiek kocha wolność i nie może być bez niej w pełni twórczy. Jednocześnie, kiedy człowiek osiąga wolność, niezwykle ważne staje się poczucie odpowiedzialności. Natomiast nadmierna wolność jednostki może prowadzić do jej utraty przez społeczeństwo. A tylko szczęśliwe społeczeństwo może zapewnić szczęście jednostce. Jego Świątobliwość podkreślił, że jego motywacja ma charakter przede wszystkim duchowy.

Senator K. Piesiewicz stwierdził, że polskie doświadczenia dowodzą, iż poczucie tożsamości i dbałość o zachowanie kultury narodowej to fundament trwania i odzyskania wolności przez społeczeństwa.

* * *

11 maja br. w Paryżu senator Władysław Bartoszewski, przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, uczestniczył w dyskusji panelowej na temat stosunków polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej i działalności Rady Pomocy Żydom "Żegota" - jako jej współzałożyciel. Zagajał prezydent Sorbony prof. Molinie; w dyskusji zabierali głos m.in. kard. J.M. Lustiger, naczelny rabin Francji R.S. Sirat i Simone Weil.

12 maja w pallotyńskim Centrum Dialogu senator W. Bartoszewski mówił o "Polsce i Polakach u progu nowego tysiąclecia".

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment