Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki,

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 6 stycznia br. Do Senatu została przekazana 7 stycznia. Marszałek Senatu 11 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawił senator Kazimierz Drożdż. Senator zaznaczył, że zmiany wprowadzone w kodeksie celnym oraz kodeksie postępowania cywilnego mają na celu usunięcie niezgodności obowiązującej ustawy - Kodeks celny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie przepadku rzeczy. Według kodeksu celnego do orzekania o przepadku towarów są upoważnione wyłącznie organy celne, które działają w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym i administracji oraz przepisów wykonawczych do tej ustawy, natomiast art. 46 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jednoznacznie wskazuje na to, że przepadek rzeczy może nastąpić tylko w wypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. W nowelizacji znajduje się takie rozwiązanie, co usuwa wszelkie wątpliwości. Równocześnie rozwiązania te dostosowują się do wymogów wynikających z umów międzynarodowych.

Jak wskazał senator sprawozdawca, wprowadzenie drogi sądowej w sprawach o przepadek towarów w postępowaniu celnym wymaga również zmian w kodeksie postępowania cywilnego. Ważne tutaj jest to, że sprawy te będą rozpatrywane w postępowaniu nieprocesowym, ze względu na liczbę spraw oraz fakt, że dotyczą one towarów o niewielkiej wartości. Postępowanie będzie wszczynane na wniosek organu celnego, ale to sąd będzie miał możliwość wyznaczania rozprawy.

Kolejny ważny problem, który został rozwiązany w rozpatrywanej ustawie, to doręczanie uczestnikom postępowania pism sądowych. Jest to szczególnie ważne, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, iż uczestnikami postępowania będą przeważnie osoby nie mające miejsca zamieszkania w Polsce. Zaproponowane rozwiązanie polega na tym, że w razie nieuzyskania przez uczestnika postępowania pełnomocnika do doręczeń tych pism w Polsce pozostawia się je w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

Senator K. Drożdż podkreślił, że nowelizacje kodeksu celnego oraz kodeksu postępowania cywilnego są bardzo potrzebne ze względu na dostosowanie ich do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także ze względu na wzrost wpływów do budżetu państwa z tytułu pobranego cła, podatku VAT i podatku akcyzowego. Są to bardzo ważne argumenty, przemawiające za tym, żeby przepisy te jak najszybciej mogły wejść w życie dla dobra służb celnych, a również dla dobra kraju.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności głosowano nad wnioskami o przyjęcie ustawy bez poprawek (Izba odrzuciła go 43 głosami, przy 27 za i 4 wstrzymujących się), następnie przeprowadzono głosowania nad poszczególnymi poprawkami i nad całością projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. W wyniku tego ostatniego głosowania Senat 27 głosami, przy 1 wstrzymującym się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego:

1) W art. 1 w pkt 1 w lit. b), w § 1b w pkt 3 skreśla się wyrazy "organ celny uzna, że";

3) W art. 2, dodaje się art. 610^4a w brzmieniu:

Poprawka pierwsza i druga zmieniają jedną z przesłanek orzeczenia przez sąd przepadku towaru na rzecz Skarbu Państwa - skreślono sformułowanie sugerujące, iż sąd jest związany stanowiskiem organu celnego co do tego, że zniszczenie towaru jest nieuzasadnione. Zdaniem Senatu sąd w sprawie o przepadek - wszczętej na podstawie art. 58 § 1b pkt 3 oraz art. 59 § 3 pkt 4 Kodeksu celnego - powinien mieć możliwość oceny, czy rzeczywiście zniszczenie towaru jest nieuzasadnione, a nie jedynie stwierdzenia, iż organ celny uznał zniszczenie za nieuzasadnione. To, że w tych wypadkach organ celny uznał zniszczenie za nieuzasadnione jest oczywiste - wynika bowiem z faktu złożenia wniosku do sądu. Sąd, rozpatrując sprawę, będzie oczywiście brał pod uwagę także ogólne przesłanki przepadku towaru, zawarte w art. 58 § 1 i art. 59 § 1 Kodeksu celnego.

W poprawce trzeciej Senat zobowiązał sąd do niezwłocznego rozpoznania nie cierpiących zwłoki spraw o przepadek rzeczy. Zdaniem Senatu mogą zdarzyć się takie sprawy, w szczególności wynikające z charakteru towarów podlegających przepadkowi i wówczas sąd powinien bez zbędnej zwłoki sprawę rozpoznać, zachowując oczywiście wszelkie terminy wynikające z procedury cywilnej.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 69. posiedzeniu, 7 stycznia br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 11 stycznia, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Elżbieta Płonka. Senator sprawozdawca wskazała, że rozpatrywana nowelizacja w pierwszej części, dotyczącej ustawy o pomocy społecznej, wprowadza zasadnicze zmiany w nowym rozdziale "Opieka nad rodziną i dzieckiem". Składa się ona z dwóch zasadniczych części. Pierwsza z nich dotyczy instytucji rodzin zastępczych, a druga - organizacji i działania placówek opiekuńczo-wychowawczych i ośrodków adopcyjno-opiekuńczych. Jak stwierdziła senator sprawozdawca, rozpatrywana nowelizacja kończy pewien etap reformy systemu opieki nad dzieckiem osieroconym i porzuconym, nad sieroctwem społecznym - wiąże się to z postrzeganiem problemów dziecka na tle problemów jego rodziny i w konsekwencji ze zmianą resortu odpowiedzialnego za tę dziedzinę.

Projekt ustanawia ośrodki adopcyjno-opiekuńcze placówkami pomocy społecznej, nowelizuje i precyzuje przepisy regulujące organizowanie i funkcjonowanie rodzin zastępczych. Ustawa w sposób nowoczesny reguluje wiele istotnych problemów, a mianowicie uznaje priorytet zastępczej opieki rodzinnej nad opieką w instytucjach.

Ustawa dostrzega dążenie do skracania pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, podkreślające tymczasowość tej opieki i nadrzędną rolę rodziny właściwej. Akcentuje się w niej konieczność wprowadzenia terapii rodzin biologicznych oraz dzieci skierowanych do rodzin zastępczych i placówek w celu przywrócenia rodzinie zdolności do wypełniania jej zadań i umożliwienia dziecku powrotu do rodziny. Szczegółowo została zapisana profesjonalizacja rodzin zastępczych, chodzi o ustanowienie specjalnie przeszkolonych rodzin zastępczych otrzymujących wynagrodzenie, oraz obligatoryjne szkolenia dla wszystkich rodzin zastępczych.

Senator E. Płonka omówiła szczegółowo regulacje zawarte w nowelizacji i poinformowała, że Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zdecydowała rekomendować Izbie przyjęcie 30 poprawek do ustawy.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 7 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

2) W art. 1 w pkt 1 w lit. b), pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) dochodzie rodziny - oznacza to sumę miesięcznych dochodów osób w rodzinie z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszoną o miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki z tytułu ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i chorobowego, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o kwotę wysokości alimentów, świadczonych przez osoby w rodzinie na rzecz innych osób, jednorazowe pieniężne świadczenia socjalne oraz świadczenia w naturze, a także kwotę zwiększenia zasiłku rodzinnego na trzecie i kolejne dziecko oraz dziecko samotnej matki, uprawnione do zasiłku pielęgnacyjnego; w odniesieniu do osób prowadzących działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących za dochód przyjmuje się wysokość podaną w oświadczeniu, nie niższą jednak niż zadeklarowana przez te osoby kwota dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a jeżeli osoby nie podlegają ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym - nie niższą od kwoty najniższej podstawy wymiaru składek obowiązujących osoby ubezpieczone na podstawie odrębnych przepisów; nie stanowią dochodu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne płacone przez ośrodki pomocy społecznej,";

3) w art. 1 w pkt 1 w lit. g), pkt 14 otrzymuje brzmienie:

4) w art. 1 w pkt 3:

b) w lit. b), w ust. 1a wyrazy "niepublicznymi nie działającymi w celu osiągnięcia zysku w zakresie realizacji zadań pomocy społecznej" zastępuje się wyrazami ", o których mowa w ust. 1";

9) w art. 1 w pkt 6, w art. 24a w ust. 5 w pkt 2 wyraz "zamieszkałemu" zastępuje się wyrazami "który otrzymał status uchodźcy";

11) w art. 1 w pkt 8:

13) w art. 1 w pkt 11, w art. 33a w ust. 2 w zdaniu wstępnym wyrazy "w oparciu o" zastępuje się wyrazem "poprzez";

16) w art. 1 w pkt 11, w art. 33c w ust. 3:

c) wyrazy "o czym" zastępuje się wyrazami "O zawartej umowie";

19) w art. 1 w pkt 11, w art. 33d w pkt 3 po wyrazach "nie są "dodaje się wyrazy "lub nie były" oraz po wyrazie "rodzicielskiej," dodaje się wyrazy "nie są";

21) w art. 1 w pkt 11, w art. 33d w pkt 6 skreśla się wyrazy ", ponadto rodziny, o których mowa w art. 33f posiadają zaświadczenie, o którym mowa w art. 33f ust. 1 pkt 2";

25) w art. 1 w pkt 11, w art. 33n:

b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

29) w art. 1 w pkt 21, ust. 1 otrzymuje brzmienie:

34) art. 5 otrzymuje brzmienie:

W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, że wniesione przez Senat poprawki do ustawy z 7 stycznia 2000 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotyczą ustawy z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. Izba, pozytywnie odnosząc się do nowelizacji, a w szczególności do usytuowania opieki nad dzieckiem przede wszystkim w rodzinach zastępczych, zaproponowała poprawki, które nie podważają założeń ustawy, lecz doprecyzowują niektóre uregulowania i ułatwiają czytelność ustawy lub usuwają pewne błędy techniczno-legislacyjne. Do tych ostatnich należy zamieszczanie w części merytorycznej przepisów o charakterze przejściowym (jak np. opłacanie przez ośrodek pomocy społecznej składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w stosunku do kategorii niektórych osób, które to uregulowanie, będąc niekorzystne, nie może wchodzić w życie z mocą wsteczną). W tym zakresie Senat wniósł poprawki zgodne z zasadami techniki prawodawczej oraz uwzględnił wskazania orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, uznającego zasadę niedziałania prawa wstecz jako jeden z istotnych elementów państwa prawnego (poprawki nr 11, 29, 30, 31, 32, 33 i 34).

Zdaniem Senatu, uregulowania dotyczące pomocy pieniężnej przysługującej uchodźcom zostały ujęte zbyt rygorystycznie, przez co pozbawiają ich możliwości integracji ze społeczeństwem (poprawka nr 8 i 9). Za niezbędne uznano doprecyzowanie przepisów dotyczących indywidualnego programu integracji uchodźców i uwzględnienie w nim sytuacji życiowej nie tylko uchodźcy, ale też i jego rodziny (poprawka nr 5), z drugiej jednak strony - za celowe przyjęto ograniczenie lub wstrzymanie pomocy dla uchodźcy już wtedy, gdy nie realizuje on zobowiązań uzgodnionych w indywidualnym programie integracji, a nie dopiero w wypadku stwierdzenia ich niezrealizowania (poprawka nr 6).

Senat uznał, że należało także zagwarantować w ustawie, iż pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone temu, kto nie tylko nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej, lecz także nie był jej pozbawiony w przeszłości (poprawka nr 19), oraz zapewnić możliwość pełnienia funkcji rodziny zastępczej nie tylko osobom pozostającym w stosunku pracy, lecz także będących np. stroną umów cywilnoprawnych, jeżeli pozwala im to na zapewnienie odpowiednich warunków utrzymania (poprawka nr 20). Doprecyzowano również, iż starosta, powierzając dziecko rodzinie zastępczej w razie pilnej konieczności zapewnienia mu opieki, niezwłocznie zawiadamia o tym sąd opiekuńczy (poprawka nr 17). Wprowadzono ponadto wymóg zgody wojewody na likwidację nie tylko placówki opiekuńczo-wychowawczej, lecz także ośrodka adopcyjno-opiekuńczego (poprawka nr 26).

Skreślono zbędne uregulowanie wprowadzające do ustawy definicję dziecka, podczas gdy w polskim systemie prawa nie ma wątpliwości, iż dzieckiem jest się do uzyskania pełnoletności, ponadto sama ustawa o pomocy społecznej w swych uregulowaniach szczegółowych, zarówno w części nowelizującej, jak i nowelizowanej odróżnia osobę niepełnoletnią od pełnoletniej (poprawka nr 1).

Do poprawek o charakterze uściślającym trzeba zaliczyć poprawkę nr 2 (dostosowuje definicję dochodu rodziny do terminologii ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz usuwa błędy polegające na wzajemnym niedostosowaniu niektórych form językowych), nr 3 (poprawnie i w sposób czytelny definiuje instytucję ośrodka adopcyjno-opiekuńczego).

Jasności i czytelności ustawy służy poprawka nr 4, skreślająca błędne uregulowanie oraz zapewniająca spójność pomiędzy ustępami art. 12a ustawy nowelizowanej (określanie niektórych podmiotów zbiorczym określeniem "podmiotów prawnych" jest niecelowe, gdyż każdy podmiot, chcąc uczestniczyć w obrocie prawnym, musi spełnić określone prawem wymogi, natomiast pojęcie "podmiotów niepublicznych", jest określeniem potocznym i praktycznym, jednakże nie występuje w terminologii aktów prawnych).

Poprawka nr 7 i 15 dostosowują terminologię ustawy do terminologii stosowanej w systemie prawnym, a także w samej ustawie nowelizowanej oraz nowelizującej. Językowy i redakcyjny charakter mają poprawki nr 13, 16, 21 i 28.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 6 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

2) w art. 1 w pkt 3, art. 4a otrzymuje brzmienie:

W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, że Senat uznaje za niewłaściwe - ze względu na zasady tworzenia prawa - oraz wprowadzające w błąd osoby stosujące prawo uchwalanie nowych przepisów, które w swej treści nie różnią się od obecnie obowiązujących. Przyjęte przez Sejm nowe brzmienie art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej różni się od aktualnego brzmienia zastąpieniem wyrazu "pomiędzy" wyrazem "między". Zmianie takiej nie można przypisać waloru zasadności, gdyż wymienione pojęcia uznawane są w językoznawstwie za tożsame.

Senat postanowił ponadto skorygować brzmienie przepisu, mocą którego na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej zastrzegany jest znak, który ma być wykorzystywany przy promocji Polski zagranicą. Przyjęte przez Sejm brzmienie art. 4a ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej obarczone jest, zdaniem Senatu, kilkoma błędami. Przede wszystkim użyty w przepisie zwrot "znak logo" jest tautologią. Nieprawidłowo określony został także przedmiot ochrony - powinno być nim bowiem "używanie znaku", a nie "wykonywanie i używanie znaku". Używanie znaku uznawane jest za przedmiot ochrony w świetle innych, podobnych przepisów - przede wszystkim ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych, "wykonywanie" zaś jest pojęciem potocznym, mieszczącym się w prawnym pojęciu "używania". Także delegacja dla ministra właściwego do spraw turystyki do wydania rozporządzenia nie została, zdaniem Senatu, sformułowana prawidłowo w tekście ustawy uchwalonej przez Sejm. Przewidziano w niej bowiem określenie przez ministra parametrów technicznych znaku - a jest to co najmniej trudne do realizacji, o ile w ogóle możliwe. Rozporządzenie miałoby także określać sposoby wykorzystania tegoż znaku. Jednak, zdaniem Senatu, sposób wykorzystania znaku jest zdeterminowany przez cel, jakiemu znak ten służy, trudno więc w akcie prawnym ustalić wyczerpujący i zupełny katalog form takiego wykorzystywania. Minister ma natomiast określić wzór znaku i wzór ten stanowi jedyny element wymagający ustalenia w rozporządzeniu.

Przedstawił je senator Lech Feszler. Jak wskazał senator sprawozdawca, ustawa, ta przyjęta na wniosek sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, ma na celu usunięcie pojawiających się wątpliwości, czy samorządowe kolegia odwoławcze są organem wyższego stopnia dla jednostek samorządu terytorialnego zarówno w zakresie ich zadań własnych, jak i wykonywanych przez nie zadań zleconych administracji rządowej. Intencją ustawodawcy wprowadzającego reformę administracji publicznej w 1998 r. było uczynienie samorządowych kolegiów odwoławczych organem wyższego stopnia dla jednostek samorządu terytorialnego. Mówi o tym art. 17 pkt 1 kk., znowelizowany ustawą z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa.

W wyniku tych nowelizacji zaczęto różnie interpretować przepis art. 17 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego co do właściwości wojewody i samorządowego kolegium odwoławczego. Wynikiem tej wątpliwości jest niejednolite orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, raz opowiadającego się za tym, że odwołania w obu zakresach zadań rozpatrywane są przez samorządowe kolegia odwoławcze, drugi raz uznającego wojewodę za organ właściwy w zakresie zadać zleconych.

Senator L. Feszler poinformował, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, po dokładnym rozpatrzeniu zmian proponowanych ustawą, zapoznaniu się z opinią Biura Legislacyjnego oraz stanowiskiem rządu i przedstawiciela samorządowych kolegiów odwoławczych, uznała wprowadzone zmiany za uzasadnione.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 7 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

W uzasadnieniu uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy o administracji rządowej w województwie stwierdzono, że pierwsza z wprowadzonych przez Izbę poprawek, korygująca brzmienie art. 3 ust. 2, uzasadniona jest dążeniem do wyraźniejszego przedstawienia intencji ustawodawcy i do usunięcia wątpliwości interpretacyjnych, które mogłyby się pojawić w odniesieniu do kwestii, jakie sprawy podlegają rozpatrzeniu przez samorządowe kolegium odwoławcze.

Rząd wniósł w trybie pilnym ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, dotyczącą dwóch elementów. Po pierwsze, stworzenia środka specjalnego, w wysokości 1%, od przedsiębiorstw skarbu państwa, które podlegają procesowi prywatyzacji, w celu pokrycia kosztów prywatyzacji (w propozycji rządowej było to 2%). Sejm zmienił na 1%). Po drugie, stworzenia środka specjalnego, który będzie podstawą do finansowania zagospodarowania, do dalszej prywatyzacji, majątku zwróconego w trakcie procesów leasingowych, głównie przez spółki prawnicze.

Senator sprawozdawca poinformował, że w trakcie prac Komisji Gospodarki Narodowej zwrócono uwagę na dwa istotne elementy. Po pierwsze, na kwestię potrzeby pilnej nowelizacji całej ustawy i przedyskutowania problemu prywatyzacji w sposób generalny. Po drugie, na kwestię wielkości odpisu na środek specjalny związany z prywatyzacją.

Komisja nie podzieliła jednak tych poglądów i zaproponowała wariant, jaki przyjęto w Sejmie, z jedną poprawką: wprowadzenie dwutygodniowego vacatio legis, aby można było wprowadzić ustawę w życie.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 21 stycznia 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

2) Art. 2 otrzymuje brzmienie:

W uzasadnieniu uchwały Senatu stwierdzono, że Izba, wnosząc pierwszą z dwóch poprawek do ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, podnoszącą udział środka specjalnego w przychodach z prywatyzacji, wyraziła poparcie dla koncepcji wyrażonej w rządowym projekcie ustawy. W opinii Senatu plan znacznego zasilenia budżetu państwa w bieżącym roku z dochodów pochodzących z prywatyzacji wymaga zagwarantowania środków, niezbędnych do sfinansowania kosztów przedprywatyzacyjnych. Senat uwzględnił fakt, że w bieżącym roku prywatyzacji będą podlegać przedsiębiorstwa i spółki wymagające rozbudowanych, kosztownych analiz przedprywatyzacyjnych i jednocześnie w znacznej części niezdolne do sfinansowania ich z własnych środków.

Druga poprawka, polegająca na przyjęciu typowego, dwutygodniowego vacatio legis jest wyrazem poglądu Senatu, iż nie zachodzą nadzwyczajne okoliczności wymagające przyspieszonego wejścia tej ustawy w życie.

Pkt 2 dotyczy zapisu, aby co najmniej trzy obowiązkowe godziny wychowania fizycznego były prowadzone w szkołach podstawowych i gimnazjach.

W opinii senatora M. Świątkowskiego, bardzo ważny jest zapis w pkt. 2 lit. "c", a mianowicie, ust. 4 otrzymuje brzmienie: "Prezesa Urzędu powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu. Nadzór nad Prezesem Urzędu sprawuje minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu". Jest to nadanie pewnej rangi temu działowi i temu urzędowi przez to, że powołanie następuje przez prezesa Rady Ministrów.

W pkt 5 znajduje się ważny zapis: "Prezes Urzędu dysponuje środkami budżetowymi przeznaczonymi na cele kultury fizycznej i sportu oraz środkami specjalnymi określonymi na podstawie odrębnych przepisów". W ustawie budżetowej będzie zatem nadal dział "Kultura fizyczna i sport" i tam będą zapisy dotyczące środków na ten dział.

Art. 3 w zasadzie mówi o prowadzeniu postępowań administracyjnych i majątkowych prowadzonych przez prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki w sprawach kultury fizycznej i sportu oraz turystyki. Jest to przepis przejściowy. Jak wskazał senator sprawozdawca, bardzo ważny jest tu zapis dotyczący pracowników Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki. Część pracowników Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki będzie pracowała w Urzędzie Kultury Fizycznej i Sportu, a część w urzędzie związanym z turystyką, tak więc te sprawy są uregulowane poprawnie i nikt nie potrzebuje się obawiać utraty miejsca pracy.

Art. 3 reguluje wejście ustawy w życie. Wzbudzał on pewne emocje, gdyż jest tu vacatio legis czternastu dni, a ustawa ma obowiązywać od 1 stycznia 2000 r. Członkowie komisji uznali jednak, że to vacatio legis jest potrzebne, by od technicznej strony zakończyć funkcjonowanie jednego urzędu i by nastąpiło przejęcie obowiązków i zadań przez drugi urząd, obecnie powoływany.

Pierwsze czytanie rozpatrywanego projektu odbyło się na 42. posiedzeniu Senatu, 23 września 1999 r. Senat, po przeprowadzonej debacie, zgodnie z art. 63 ust. 3 Regulaminu Senatu, skierował projekt uchwały do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. Komisje na wspólnych posiedzeniach rozpatrzyły przedstawiony przez wnioskodawców projekt uchwały oraz zgłoszone w trakcie debaty wnioski i przygotowały sprawozdanie połączonych komisji w tej sprawie.

Senator przypomniał, że wiele pytań i wątpliwości budził art. 12 ust. 3a, w którym komisje zaproponowały wykreślenie zapisu następującej treści: "Komisje w sprawach będących przedmiotem ich zakresu działania mogą żądać informacji i wyjaśnień od członków Rady Ministrów oraz przedstawicieli właściwych organów i instytucji państwowych i samorządowych, organizacji społecznych, zakładów i przedsiębiorstw państwowych i samorządowych, spółek prawa handlowego z udziałem państwowych lub komunalnych osób prawnych". W pierwotnej wersji zapis ten wypadł z art. 12 i nie znalazł odbicia w pierwszym czytaniu, natomiast w drugim czytaniu proponuje się ujęcie tego zapisu w art. 53a.

Kolejne, dość istotne, zmiany dotyczą prawa udziału w posiedzeniach Senatu osób zajmujących bardzo ważne stanowiska w Rzeczypospolitej. Proponuje się, aby nie zapisywać w punkcie w regulaminie, który również powołał wiele kontrowersji, obecności prezydenta. Prezydent jest informowany o posiedzeniach Senatu i jeżeli wyrazi wolę uczestniczenia w nich, wówczas to zrobi. Dlatego nie jest konieczne, a by przywoływać określony zapis artykułu, w którym obecność prezydenta byłaby łączona z jednym z punktów w Regulaminie Senatu.

W szeregu nowych artykułów, które są enumeratywnie wyliczone, czyli art. 33a, 33b, proponuje się szerszy dostęp do informacji dla obywatela. W art. 33a mówi się, że prawo obywatela do uzyskania informacji o działalności Senatu i jego organów realizowane jest w szczególności przez wcześniejsze informowanie opinii publicznej o posiedzeniach Senatu, wstęp na posiedzenia Senatu, umożliwienie prasie, radiu i telewizji publikowania sprawozdań, dostęp do druków senackich ect.

Z kolei w dziale dotyczącym obrad wykreśla się zapis mówiący, że obradami kieruje marszałek lub w jego zastępstwie wicemarszałek przy pomocy dwóch sekretarzy, proponuje się natomiast, aby obradami Senatu kierował marszałek przy pomocy dwóch wyznaczonych przez marszałka sekretarzy. Stanowiska wicemarszałków są bowiem zapisane w innym dziale i kompetencji im z tego tytułu nie ubywa.

W art. 39 proponuje się nowy zapis dotyczący przedmiotu obrad Senatu, w szczególności ustaw uchwalonych przez Sejm, inicjatyw ustawodawczych Senatu i innych uchwał oraz sprawozdań i informacji przedstawionych Senatowi przez Trybunał Konstytucyjny, rzecznika, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. To są nowe instytucje, które musiały się znaleźć w zapisach regulaminowych.

Całkowite novum stanowi zapis, w którym sposób procedowania Senatu byłby dostosowany do sejmowego sposobu procedowania. Proponuje się mianowicie, aby odstąpić od procedowania w dwóch czytaniach i przejść do procedowania w trzech czytaniach.

W art. 63 zaproponowano zapis mówiący, że marszałek Senatu kieruje projekt ustawy do właściwych komisji, w tym do Komisji Ustawodawczej, czyli będzie to przyjęte obligatoryjnie. Komisje, do których w pierwszym czytaniu zostanie skierowany projektu ustawy, obradują nad nim wspólnie. Komisje te mogą zwrócić się do innych komisji o wyrażenie opinii o projekcie lub jego częściach. Komisja Ustawodawcza natomiast została obarczona dodatkowym zadaniem i w związku z tym będzie pracowała niemal permanentnie.

Proponuje się też, żeby drugie czytanie obejmowało przedstawienie Senatowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy i przeprowadzenie dyskusji oraz zgłaszanie wniosków. Przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zgłaszać pytania trwające nie dłużej niż minutę. To novum dotyczy tak zwanych krótkich, z miejsca zadawanych pytań, które stwarzały okazję do quasi-dyskusji. Stąd poprawka, którą wprowadzono do projektu regulaminu. Proponuje się, aby zapytania nie trwały dłużej niż minutę. W ten sposób wyeliminuje się quasi-dyskusje w obradach, gdzie pytania nie zawsze są zadawane w momencie, który wiąże się z tym pytaniem, a wygląda to raczej na prezentowanie swoich odczuć czy określonych zamierzeń, które można by przedstawić podczas debaty parlamentarnej.

Całkiem nowe zapisy to te, które nakładane są przez konstytucję, a także akty wyższego rzędu, w których Senat wybiera senatorów do Krajowej Rady Sądownictwa, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i do Rady Polityki Pieniężnej i ich odwołuje. Z uwagi na to, że są to instytucje, których sposób procedowania był tworzony ad hoc, zapisy te nie znalazły się w regulaminie. Ostatnim z takich zapisów było powołanie rzecznika praw dziecka. Zapisy takie musiały znaleźć się w regulaminie.

Uchwała

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment