Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego,
• zmiany w składzie komisji senackich,
• informacja Prezesa Trybunału Konstytucyjnego o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 1997 roku,
• pierwsze czytanie wniesionego przez grupę senatorów projektu uchwały Senatu w sprawie budowy Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie,
• pierwsze czytanie wniesionego przez grupę senatorów projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej,
• pierwsze czytanie wniesionego przez grupę senatorów projektu ustawy zmieniającej ustawę z dnia 17 października 1991 roku o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw.

Marszałek Senatu poinformowała, że punkt dotyczący drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy, który znajdował się w porządku dziennym doręczonym senatorom, został wykreślony, ponieważ połączone komisje nie zakończyły pracy nad tym projektem i nie przygotowały sprawozdania. Drugie czytanie zostanie przeprowadzone na kolejnym posiedzeniu Senatu, po przygotowaniu sprawozdania przez połączone komisje.

Ustawa o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa została uchwalona przez Sejm na 20. posiedzeniu, 5 czerwca br. Do Senatu została przekazana 6 czerwca br. Marszałek Senatu 6 czerwca br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu, skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senatorowie zabierający głos w debacie zgłosili szereg poprawek do ustawy.

Senatorowie Marian Jurczyk i Marian Cichosz przedstawili wniosek o odrzucenie ustawy.

Odpowiedzi na pytania i wątpliwości senatorów udzielali podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jerzy Stępień i podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jerzy Miller.

Podczas przerwy w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która rozpatrzyła wnioski zgłoszone w trakcie debaty. Stanowisko komisji przedstawił senator Leon Kieres.

Ostatecznie Senat podjął - 55 głosami, przy 35 przeciw i 5 wstrzymujących się - uchwałę w sprawie ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa: TEKST UCHWAŁY

W uzasadnieniu podjętej uchwały stwierdzono, że Senat, rozpatrując ustawę o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, uznał za najwłaściwsze ze względu na cel reformy administracyjnej wprowadzenie w Rzeczypospolitej Polskiej zasadniczego podziału terytorialnego nie na 12 województw, jak uchwalił Sejm, lecz na 15 województw. W konsekwencji Izba dodała do tworzonych ustawą województw jeszcze trzy: kujawsko: pomorskie, lubuskie i opolskie. Przesłanką zajęcia takiego stanowiska przez Senat była troska o stworzenie nowym województwom odpowiednich ekonomicznych warunków ich funkcjonowania przy równoczesnym uwzględnieniu istniejących lub mogących powstać więzów między tworzonymi województwami.

Równocześnie Senat dodał do ustawy załącznik, w którym wymienione zostały gminy przynależące do poszczególnych województw. Izba uznała, że to ustawa, a nie akt wykonawczy wydany na jej podstawie przez Radę Ministrów, powinna określać zasięg terytorialny poszczególnych województw poprzez wskazanie gmin należących do nich w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Uchwalając tę zmianę, Senat miał na uwadze uwzględnienie w ustawie treści konstytucji stanowiącej, że zasadniczy podział terytorialny państwa powinien uwzględniać określone więzi i zapewnić jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych, co zostało zagwarantowane przez określenie granic województw i należących do nich gmin.

Ustawa o zmianie ustawy - Prawo energetyczne została uchwalona przez Sejm na 18. posiedzeniu, 22 maja br. i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 22 maja br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem tego przepisu, Rada Ministrów może skrócić dwuletni okres obowiązywania kompetencji Ministra Finansów w zakresie ustalania taryfy. Senat stanął na stanowisku, iż jeżeli ustaną przyczyny, z powodu których Minister Finansów ma obowiązek ustalać taryfy, ustaną również przyczyny określania zakresu i wysokości opłat za nielegalny pobór energii i należy Radzie Ministrów umożliwić rozstrzygnięcie, także w tym zakresie.

Ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych została uchwalona przez Sejm na 18. posiedzeniu, 22 maja br., i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 22 maja br., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Gospodarki Narodowej.

Decyzja o odrzuceniu ustawy wynika również z kilku wątpliwości szczegółowych. Ustawa w postaci przyjętej przez Sejm nie obejmuje niektórych spółek Skarbu Państwa, na rzecz których gminy przekazywały środki finansowe, dotyczy bowiem wyłącznie spółek powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw państwowych. Do spółek ustawą nie objętych należy Telekomunikacja Polska SA., która powstała z przekształcenia państwowej jednostki organizacyjnej Polska Poczta, Telegraf i Telefon (art.76 ustawy z 23 listopada 1990 r. o łączności; DzU z 1995 r. Nr 117 , poz. 564 z późn. zm.). Wiele roszczeń gmin dotyczy świadczeń właśnie na rzecz Telekomunikacji.

Senat zwrócił także uwagę na fakt, że w przepisach ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych ustalono tryb i terminy nieodpłatnego nabywania akcji przez uprawnione osoby fizyczne, a rozpatrzona ustawa nie reguluje tych spraw w odniesieniu do gmin.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej przedstawił senator Stanisław Gogacz, który wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Podczas przerwy w obradach Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności rozpatrzyły poprawki zgłoszone w trakcie debaty. Stanowisko komisji przedstawił senator Z. Romaszewski. O poparcie swoich poprawek wnieśli senatorowie wnioskodawcy P.Ł.J. Andrzejewski i A. Mazurkiewicz.

1) w art. 1 w pkt 1 wyrazy "do dnia 5 lutego 1946 r." zastępuje się wyrazami "do dnia 31 grudnia 1956 r.";

3) w art. 1 po pkt 1a dodaje się pkt 1b w brzmieniu:

4) w art. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

1. w ust. 1 skreśla się zdanie drugie,
2. w ust. 2 skreśla się wyrazy " , przy czym termin określony w ust. 1 nie ma zastosowania".">>.

W poprawce pierwszej Senat określił późniejszą datę zakończenia stosowania represji przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości, na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim a poza obecnym terytorium Polski - 31 grudnia 1956 r.

Senat uznał bowiem, za ze wszech miar słuszne zrównanie sytuacji prawnej wszystkich tych, którzy razem walczyli na terenach zaburzańskich o niepodległy byt Polski i za tę działalność podlegali represjom. Ustawa, w wersji uchwalonej przez Sejm, różnicuje bowiem uprawnienia tych osób, uzależniając je od terminu stosowania wobec nich represji i jeśli represje miały miejsce po 5 lutego 1946 roku to osoby represjonowane po tej dacie tracą uprawnienia do odszkodowania i zadośćuczynienia.

Senat zaproponował również usunięcie nowego art. 14a, który określa termin przedawnienia do występowania z żądaniem odszkodowania. Zdaniem Senatu przepis ten uniemożliwi wielu uprawnionym, w szczególności starszym i mało zaradnym skorzystanie z przysługującego im uprawnienia. Kierując się tymi samymi motywami, Senat uznał za konieczne znowelizowanie art. 11 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Zdaniem Senatu słuszne jest przywrócenie, tym razem nieograniczonego terminem, prawa domagania się odszkodowania i zadośćuczynienia przez osoby zatrzymane i tymczasowo aresztowane, co do których zapadło orzeczenie o uniewinnieniu albo postępowanie umorzono.

Sprawozdawca Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich senator Jerzy Cieślak poinformował, że 2 kwietnia bieżącego roku senator Wiesław Chrzanowski złożył na ręce marszałek Senatu rezygnację z pracy w Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. Równocześnie zwrócił się z prośbą o umożliwienie mu pracy w Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Drugą komisją, w której pracuje senator W. Chrzanowski, jest Komisja Ustawodawcza.

Obydwa wnioski zyskały pozytywną opinię komisji.

Przewodniczący obradom wicemarszałek Donald Tusk przypomniał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym informuje on Sejm i Senat o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa trybunału. Nad tą informacją nie przeprowadza się głosowania. Marszałek Senatu, zgodnie z art. 8 ust. 8 Regulaminu Senatu, skierował do Komisji Praw Człowieka i Praworządności oraz do Komisji Ustawodawczej informację otrzymaną od prezesa Trybunału Konstytucyjnego.

Na zakończenie swego wystąpienia prezes powiedział m.in.:

Prezes M. Safjan odpowiadał także na pytanie senatorów.

Projekt uchwały w sprawie budowy Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie przedstawił senator Wiesław Chrzanowski. Senator przypomniał, że bezpośrednio po uchwaleniu Konstytucji 3 maja Sejm Czteroletni uchwalił deklarację stanów zgromadzonych, w której zawarty został ślub, że w podziękowaniu za "wydobycie Polski spod przemocy obcej, przywrócenie rządu, uchwalamy, aby na tę pamiątkę kościół ex voto wszystkich stanów był wystawiony i wyższej opatrzności poświęcony". Kościół miał być symbolem dziękczynienia za konstytucję. Rozbiory uniemożliwiły realizację tego ślubu. W 1792 r. w obecnym starym Ogrodzie Botanicznym w Warszawie zaczęto kłaść fundamenty. Tu w latach niewoli zaczynały się manifestacje narodowe, między innymi znana manifestacja w stulecie Konstytucji 3 maja. Po odzyskaniu niepodległości, 10 lutego 1920 r., w dniu zaślubin Polski z morzem, dokonanych przez generała Józefa Hallera, trzydziestu pięciu posłów Sejmu Ustawodawczego ze Związku Ludowo-Narodowego i Narodowego-Chrześcijańskiego Klubu Robotniczego podjęto inicjatywę ustawodawczą. Tytuł projektowanej ustawy brzmiał: "O wykonaniu ślubu uczynionego przez Sejm Czteroletni wzniesienia w Warszawie świątyni pod wezwaniem Opatrzności Bożej". Uchwalenie tej ustawy nastąpiło 17 marca 1921 r., bezpośrednio po uchwaleniu konstytucji.

W ostatnich latach, przy okazji obchodów czterechsetlecia przeniesienia stolicy do Warszawy, inicjatywę budowy świątyni podjął w swych wystąpieniach prymach Polski. Przedstawił ją również gronu parlamentarzystów, z udziałem marszałków obu Izb. W tym celu ma być powołana fundacja, na wzór przedwojennej Federacji Spełnienia Wotum Narodowego, która gromadziła fundusze. 2 marca tego roku inicjatywę budowy kościoła Opatrzności Bożej poparła Rada Miasta Stołecznego Warszawy. Czas najwyższy, by w sprawie tej pojawił się głos przedstawicielstwa narodu, Senatu Rzeczypospolitej Polskiej - powiedział senator W. Chrzanowski.

Na mocy ustawy uchwalonej przez Sejm 29 listopada 1990 r. wśród zadań zleconych gminom znajduje się między innymi: przyznawanie zasiłków stałych, rent socjalnych, dodatków do tych rent, zasiłków okresowych i zasiłków okresowych gwarantowanych. Gwarantowany zasiłek okresowy przysługuje osobie, która spełnia trzy podstawowe warunki: utraciła prawo do zasiłku dla bezrobotnych z powodu upływu dopuszczalnego okresu jego pobierania, a więc dwunastu miesięcy; jest to osoba samotnie wychowująca dziecko do lat piętnastu i jej dochody, w przeliczeniu na członka rodziny, nie przekraczają kwot szczegółowo określonych w art. 4 tej ustawy. Zasiłek może być przyznany na okres do trzydziestu sześciu miesięcy. Jeżeli osoba pobierająca ten zasiłek podejmie na czas określony zatrudnienie albo pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, to z mocy ustawy traci bezpowrotnie prawo do gwarantowanego zasiłku okresowego, mimo że po ustaniu zatrudnienia spełnia wcześniej omówione warunki. Zatrudnienie na czas określony może stworzyć osobie bezrobotnej perspektywę stałej umowy o pracę. Jak zaznaczył senator sprawozdawca, dotychczasowe postanowienia ustawy o pomocy społecznej nie motywują podopiecznych opieki społecznej do podejmowania zatrudnienia na czas określony, nawet w niepełnym wymiarze. Zmniejszają więc one ich szanse na uzyskanie stałego zatrudnienia i samodzielność ekonomiczną.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej został skierowany do pracy w Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej.

Projekt zmian proponowanych w nowelizacji przedstawił Izbie senator Ryszard Sławiński. W uzasadnieniu projektu stwierdzono, że: "Proponowana zmiana w ustawie rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw ma na celu zaliczenie do okresów nieskładkowych czasu praktycznej nauki zawodu pobieranej w ramach obowiązujących praktyk w warsztatach szkolnych, a tym samym dołączenie tego okresu do okresów uwzględnianych przy ustalaniu prawa do wysokości świadczeń.

Dotychczasowe uregulowania w tej sprawie są wadliwe, gdyż pozwalają na różnicowanie sytuacji absolwentów szkół zawodowych, jak również stoją w sprzeczności z poczuciem sprawiedliwości społecznej wielu obywateli, co jasno wynika z przeprowadzonych konsultacji.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment