Oświadczenie moje jest związane ze sprawą reprywatyzacji. Dotyczy ono problemu odzyskania przez Bractwa Strzeleckie Rzeczypospolitej Polskiej terenów i budynków, które zostały im odebrane po drugiej wojnie światowej. W związku z tą kwestią, jako prezes Pilskiego Bractwa Strzeleckiego, otrzymałem odezwę od delegatów VIII Kongresu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich.

Chciałbym jednak najpierw krótko przedstawić historię i znaczenie bractw strzeleckich w Polsce. Kurkowe bractwa strzeleckie mają w kraju już ponad siedmiowiekową tradycję. Ich statutowym obowiązkiem była obrona miast i krzewienie patriotyzmu. Po okresie rozbiorów Polski, aż do roku 1945, bractwa rozwijały się i organizowały. Natomiast po zakończeniu drugiej wojny światowej ówczesne władze zaczęły utrudniać ich działanie. W latach 1949-1951 przeprowadzono planową likwidację tych stowarzyszeń. Majątki bractw przejęto na rzecz skarbu państwa i przekazano w użytkowanie Lidze Przyjaciół Żołnierza, która obecnie jest Ligą Obrony Kraju. Majątek ten został w większości zdewastowany i zrujnowany.

Bractwa strzeleckie zaczęły się odradzać po 1989 r. na podstawie ustawy "Prawo o stowarzyszeniach". Obecnie w Polsce istnieje pięćdziesiąt dziewięć takich bractw, a wiele z nich jest w trakcie reaktywowania i w fazie organizacji.

"My, delegacji na VIII Kongres Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej zwracamy się z apelem do wszystkich władz, którym na sercu leży dobro ojczyzny, o podjęcie skutecznych działań w celu uregulowania spraw zwrotu bądź zadośćuczynienia za przejęte bezprawnie majątki bractw kurkowych w naszym kraju. Odradzające się po wielu latach bractwa napotykają na bariery administracyjne, które nie przystają do głoszonej powszechnie tezy, że Polska jest państwem prawa.

Wnoszę o przygotowanie odpowiednich projektów ustaw dotyczących bezpośredniego wyboru przewodniczącego sejmiku samorządowego województwa i powiatu. Jeżeli ostatecznie zostanie przesunięty termin wyborów do rad gmin, to proszę o przygotowanie, jeszcze w tym roku, odpowiedniej nowelizacji ustaw dotyczących bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów, prezydentów. O taką właśnie nowelizację ustaw od dłuższego już czasu zgodnie występują środowiska samorządowe związku miast czy też związki gmin polskich. Przygotowanie tak kompleksowych ustaw pozwoli nam w sposób nowoczesny wykroczyć w przyszłość oraz spowoduje oszczędności związane z dalszą nowelizacją ustaw. Oczekuję również odpowiedzi na swoje oświadczenie z dziewiątego posiedzenia Senatu.

Drugie oświadczenie kieruję na ręce pana premiera Jerzego Buzka. Dotyczy ono wystąpienia kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, pana Jacka Taylora, podczas dziewiątego posiedzenia Senatu RP. Podczas tego posiedzenia sekretarz stanu, pan Jacek Taylor, moim zdaniem, w sposób arogancki ustosunkował się do dyskusji, pomijając już ton, w jakim to zrobił. Pozwolę sobie przytoczyć tylko swoją wypowiedź w debacie dotyczącej projektu ustawy o świadczeniu pieniężnym dla nieletnich ofiar wojny 1939-1945. Oto co powiedziałem: "Jeśli można, Panie Ministrze... Nie doczekałem się, a myślę, że nie tylko ja, przeprosin od pana za sformułowanie użyte w pańskiej wypowiedzi, że Senat powinien bardziej poważnie zająć się tą sprawą. Użył pan takiego sformułowania, którego być może nie pozwalają panu pamiętać emocje. Jeśli pan podtrzymuje, to co powiedział, to prosiłbym, aby był pan uprzejmy wyjaśnić, jeżeli nie teraz, to może na piśmie, powody niepoważnego traktowania przez Senat tej sprawy".

Wszyscy mamy świeżo w pamięci tragedię, jaka przetoczyła się przez nasz kraj w wyniku ubiegłorocznej powodzi. Powódź ta obnażyła również luki w systemie prawnym, w części dotyczącej zwalczania klęsk żywiołowych. U progu naszej kadencji otrzymaliśmy, bodajże jako pierwszy, prezydencki projekt ustawy o zwalczaniu klęsk żywiołowych oraz dwa inne projekty: o stanie wyjątkowym i stanie wojennym. Od tego czasu mija pięć miesięcy, a ustaw brak. I w zasadzie nie wiadomo, co się z nimi dzieje.

10 listopada 1995 r. mieszkańcy pięciu budynków wsi Solec w gminie Ząbkowice zwrócili się do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, jej oddziału terenowego we Wrocławiu, z wnioskiem o sprzedaż mieszkań. Wniosek ten dotyczył sprzedaży dwudziestu dwóch mieszkań w pięciu budynkach po byłym gospodarstwie rolnym w Bobolicach, w gminie Ząbkowice Śląskie. Zaznaczam, że budynki te znajdują się na terenie zabytkowym.

Po wielu spotkaniach i negocjacjach z przedstawicielami agencji oraz Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Wałbrzychu odmówiono im możliwości zakupu tychże mieszkań z następujących powodów. Otóż konserwator zabytków w Wałbrzychu nie wyrazi zgody na sprzedaż tych budynków, jeżeli mieszkańcy nie wykupią około czterech hektarów terenu parkowego, zrujnowanego pałacu, oranżerii, ruin i przyległych budowli. Natomiast wytyczne i wymogi konserwatora zabytków w Wałbrzychu, przesłane 24 czerwca 1997 r. do gospodarstwa rolnego skarbu państwa w Bobolicach, a dotyczące pałacu, murów oporowych, parku, remontu oficyn, są tak duże, że nikt nie uwierzy, iż agencja rolna we Wrocławiu cokolwiek zrobi w tej sprawie. Do chwili obecnej nic się na terenie gospodarstwa nie dzieje, a wręcz odwrotnie, substancja mieszkaniowa w szybkim tempie ulega dewastacji. Informuję, że lokatorzy budynków zwracali się o pomoc w tej sprawie do samorządu terytorialnego w Ząbkowicach bez pozytywnych efektów.

Co stanie się z lokatorami, jeśli Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa we Wrocławiu sprzeda obiekt i zmieni się właściciel? Czy rencistów i emerytów, jakimi są lokatorzy tych budynków, będzie stać na zapłacenie czynszów? Lokatorzy tych budynków są gotowi w każdej chwili wykupić zajmowane lokale i należycie o nie zadbać.

Minął już, jak dotąd, miesiąc i grupa parlamentarzystów, w skład której weszli przedstawiciele wszystkich ugrupowań politycznych, nie uzyskała od pana premiera żadnej odpowiedzi.

Nigdy nie sądziłam, że jako parlamentarzystka dożyję czasów, w których premier rządu demokratycznego kraju łamie obowiązującą ustawę o wykonywaniu mandatu posła i senatora, nie obawiając się przy tym skutków swojej nieodpowiedzialności. Dla jasności sprawy pragnę podkreślić, że nastąpiło pogwałcenie art. 20 pkt 1 i 2 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

Przedstawiony panu premierowi projekt utworzenia regionu kujawsko-pomorskiego zyskał poparcie całego Bydgoskiego i nie tylko, o czym świadczy trzysta tysięcy podpisów złożonych na listach. Parlamentarzyści, występując do rządu, realizowali zatem wolę swoich wyborców. Takie potraktowanie zarówno parlamentarzystów, jak i ogromnej rzeszy wyborców, kwalifikuje się na pewno do rozpatrzenia przez Komisję Etyki Poselskiej, a kto wie, czy nie przez prokuratora generalnego, który powinien potraktować moje oświadczenie jako zgłoszenie dokonania przestępstwa.

Muszę z ogromnym zdziwieniem stwierdzić, że dotąd nie spotkałam takich reformatorów, którzy tak skutecznie deptaliby swoje własne idee poprzez brak odpowiedniej, konkretnej polityki informacyjnej, poprzez brak elastyczności, brak logicznego dialogu z przeciwnikami, poprzez okazywaną w każdym czasie i w każdym miejscu arogancję.

Występuję zatem do pani marszałek i pana marszałka z wnioskiem o wyegzekwowanie respektowania przez premiera rządu RP ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz o zwrócenie bacznej uwagi na poczynania rządu dyskredytujące jedną z najpoważniejszych dla naszego narodu i państwa reform - reformę administracyjną kraju.

Dorota Kempka

Ryszard Brejza

Barbara Hyla-Makowska

Tadeusz Lewandowski

Grzegorz Schreiber

Jan Rulewski

Rada Ministrów finalizuje prace związane z decentralizacją uprawnień i w związku z tym koncepcją wprowadzenia nowego podziału administracyjno-terytorialnego Polski.

Dopiero po przeanalizowaniu takich kryteriów możliwe będzie podjęcie decyzji co do liczby jednostek administracyjnych.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że wyznaczenie granic jednostek terytorialnych powinno być oparte na kryteriach o znaczeniu powszechnym, ogólnokrajowym, bo wtedy dopiero staną się one obiektywne. Można zatem sformułować jasną i precyzyjną zasadę regionalizacji, wyczerpującą wymogi powszechności i obiektywizmu. Według niej stolicami nowych województw powinny zostać metropolie o znaczeniu ogólnokrajowym, które są zdolne do samofinansowania oraz realizacji szerokich kompetencji, które zostaną im przekazane.

W przedstawionej obecnie koncepcji 12 województw, utworzenie Pomorza Nadwiślańskiego na bazie sześciu odległych od siebie terytorialnie i obcych sobie kulturowo i strukturalnie województw, z góry skazuje ten region na niepowodzenie. Trudno bowiem doszukiwać się wspólnoty interesów między Pomorzem Gdańskim a takimi krainami jak: Kujawy, Pałuki, Ziemia Chełmińska itp. Pomorze Nadwiślańskie to twór zatem sztuczny i całkowicie niezgodny z tradycjami i historią jego mieszkańców.

Region Kujawsko-Pomorski będzie jednym z najsilniejszych ogniw systemu społeczno-gospodarczego w kraju. Zgromadzony potencjał ludzki, wielkość i wartość produkcji przemysłowej, stan rozwoju i wyniki produkcji rolnej, funkcjonowanie transportu i innych dziedzin gospodarki (np. turystyki, telekomunikacji) powodują, że znaczenie Regionu w systemie społeczno-gospodarczym jest znacznie większe, niż wynikałoby to z udziału w zajmowanej powierzchni, czy też z udziału w liczbie mieszkańców Polski.

Z przeprowadzonych w Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego w Bydgoszczy symulacji podziału administracyjnego, wynika, że w układzie 17 województw, Region Kujawsko-Pomorski zajmowałby 5 lokatę pod względem powierzchni, 8 - pod względem liczby mieszkańców, 5 - pod względem liczby miast, 7 - pod wzglądem wielkości produktu krajowego brutto, 7 - pod względem wartości produkcji przemysłowej i 3 - pod względem wielkości zbiorów zbóż.

Wnioskujemy także, aby stolicą Regionu Kujawsko-Pomorskiego była Bydgoszcz. Dziś nie sposób nie dostrzec obiektywnie wysokiej pozycji 400-tysięcznego miasta jakim jest obecna stolica województwa. Jest to bowiem siedziba:

• ponad 30 instytucji o charakterze ponadregionalnym;
• 5 wyższych uczelni;
• 24 oddziałów i central bankowych, co dawało Bydgoszczy pod tym względem pozycję lidera;
• 5 dzienników regionalnych i 5 lokalnych stacji radiowych oraz oddziału telewizji publicznej.

Z dniem 1 stycznia bieżącego roku ekwiwalent przeznaczony na to, ażeby młody człowiek już w domu mógł sobie jakiś radzić, zanim znajdzie swoje miejsce w życiu, wynosi 840 zł. Nie wnioskuję o ograniczenie tej kwoty. Jest ona potrzebna, ale nie wolno tych pieniędzy, które młodego człowieka prowokują do wydatkowania znacznej ich części na alkohol, dawać do ręki w chwili opuszczania koszar. Niezbędne jest, ażeby zwolniony z wojska otrzymał pewną kwotę, umożliwiającą mu godny powrót do domu, ale pozostałą część odbierał w miejscowym WKU, które przecież wcieliło go do wojska, albo też otrzymywał je wprost z jednostki na adres domowy. To naprawdę nie będzie nadmiernie uciążliwe dla administracji wojskowej, szczególnie wobec efektów, jakie tą drogą można osiągnąć.

Wiąże się z tym jeszcze jedna nieprawidłowość. Kwota tego ekwiwalentu przysługuje również tym, którzy nie odbyli całej służby, ale odchodzą do domu już po dwóch, trzech miesiącach, ze względu na stan zdrowia - najczęściej z winy błędnej oceny komisji poborowej, która nie uwzględniła schorzenia, albo na wniosek zainteresowanego. Oni również otrzymują ekwiwalent w tej samej wysokości. Takie równe traktowanie tych, którzy odbyli całą służbę i tych, którzy zabiegali o zwolnienie, najczęściej na własny wniosek, i osiągnęli ten celi, jest wysoce demoralizujące.

Stanowi to drugą część wniosku, jaki w swoim oświadczeniu kieruję do Ministra Obrony Narodowej. Wyrażam jednocześnie przekonanie, że wysłucha pan w tej sprawie opinii najmłodszej kadry dowódczej, która z tymi problemami styka się bezpośrednio i najbardziej je odczuwa. Dziękuję.