10. posiedzenie Parlamentarnego Zespołu
ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi

17 lutego 2010 r. odbyło się 10. posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Prowadził je marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. W spotkaniu wzięli udział: członkowie zespołu, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Krzysztof Stanowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Witold Jurek, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Maciej Grabowski, członkini Zarządu Forum Darczyńców Joanna Luberadzka-Gruca, a także zaproszeni goście, reprezentujący sektor pozarządowy.

Porządek posiedzenia zespołu obejmował:

• informację ministerstwa finansów na temat zaprzestania pobierania podatku VAT od darowizn na cele charytatywne, przekazywanych za pośrednictwem SMS;
• informację na temat różnej sytuacji prawnej podmiotów przyznających stypendia młodzieży szkolnej i studentom w Polsce.

W pierwszej części obrad J. Liberadzka-Gruca z Zarządu Forum Darczyńców przedstawiła obecną sytuację prawną podmiotów przyznających stypendia młodzieży szkolnej i studentom w Polsce. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od tego podatku są stypendia naukowe i te za wyniki w nauce. Zasady ich przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra edukacji. Z kolei stypendia pomostowe, których celem jest wyrównywanie szans edukacyjnych młodych ludzi ze wsi i małych miast, są wliczane do dochodu beneficjenta.

W tej sytuacji wypłata stypendium powoduje wzrost dochodu studenta, co z kolei w kolejnych latach wiąże się z utratą dofinansowania socjalnego, m.in. zasiłków rodzinnych, stypendiów socjalnych, gwarantowanego przez państwo. Wliczanie stypendium do dochodu stypendysty niejednokrotnie zamyka też możliwość korzystania z tej formy pomocy młodym ludziom w szczególnie trudnej sytuacji życiowej, m.in. usamodzielnianym wychowankom rodzin zastępczych lub placówek opiekuńczo-wychowawczych. Dzięki stypendiom organizacji pozarządowych tymczasem mogliby kontynuować naukę. Różnicowanie programów stypendialnych ze względu na źródło ich finansowania prowadzi do nierównego traktowania ich beneficjentów.

Drugą istotną kwestią poruszoną w tym punkcie posiedzenia była potrzeba zwiększenia kwoty stypendium wolnej od podatku. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są stypendia dla uczniów i studentów udzielane przez organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego i stypendia przyznawane przez organizacje pozarządowe do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 380 zł. Zwolnienie to stosuje się, pod warunkiem że stypendysta nie uzyskuje równocześnie innych dochodów podlegających opodatkowaniu oprócz renty rodzinnej ani dochodów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Zdaniem przedstawicieli organizacji pozarządowych 380 zł to kwota zbyt niska, aby znacząco wpłynąć na wyrównywanie szans edukacyjnych czy umożliwić rozwijanie talentów młodych ludzi. W związku z tą sytuacją organizacje pozarządowe postulują również potrzebę zwiększenia kwoty stypendium wolnej od podatku.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki K. Stanowski oraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego W. Jurek zgodzili się z koniecznością wyeliminowania różnic pomiędzy stypendiami wliczanymi i niewliczanymi do dochodu stypendysty. Zapewnili, że dołożą wszelkich starań, aby do końca 2010 r. problem został rozwiązany. W związku z tym zadeklarowali, że przedłożą propozycję nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym. Z kolei podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów M. Grabowski wyraził gotowość wprowadzenia przez jego resort zmiany sposobu rozliczeń z miesięcznych na roczne w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W drugiej części posiedzenia wiceminister finansów M. Grabowski poinformował uczestników spotkania o zakończeniu prac w ministerstwie nad likwidacją podatku VAT od darowizn na cele charytatywne, przekazywanych za pośrednictwem SMS. Minister podziękował za współpracę członkom Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Przedstawicielom "Koalicji SMS bez VAT", składającej się z 21 największych organizacji charytatywnych, pogratulował natomiast wytrwałości w dążeniu do likwidacji tego podatku. Wiceminister M. Grabowski podkreślił, że wypracowane rozwiązanie wymagało przeprowadzenia negocjacji z operatorami usług telekomunikacyjnych, aby przekonać ich do wyrażenia zgody na zmianę systemów bilingowych. Jak zapowiedział wiceminister finansów, szczegółowe rozwiązania zostaną wkrótce zaprezentowane publicznie przez stronę rządową.