27 czerwca 2007 r. odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Obrady prowadził marszałek Senatu Bogdan Borusewicz.

Porządek dzienny: informacja na temat stanu prac nad projektem ustawy o fundacjach, sprawę podatku VAT od darowizn żywności oraz propozycje uproszczenia rachunkowości dla niektórych organizacji pozarządowych.

Sprawa była już kilkakrotnie omawiana na posiedzeniach Zespołu. Rząd zgłosił własny projekt. 11 maja do Laski Marszałkowskiej wpłynął projekt poselski (druk nr 1794), który uwzględnia uwagi zgłoszone przez przedstawicieli organizacji pozarządowych na spotkaniach Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Projekt rządowy nie uwzględnia tych uwag, jest bardziej restrykcyjny i niekorzystny dla fundacji.

Oba projekty będą rozpatrywane wspólnie. Pierwsze czytanie odbędzie się na plenarnym posiedzeniu, bądź we właściwej komisji sejmowej. Przedstawiciele organizacji pozarządowych powinni wziąć aktywny udział w pracach legislacyjnych. Marszałek Bogdan Borusewicz zwrócił uwagę, że projekt poselski z pewnością wpłynie na ostateczny kształt ustawy o fundacjach.

Ta kwestia również była przedmiotem obrad Zespołu na posiedzeniu w listopadzie zeszłego roku. Zespół wystąpił o ekspertyzy prawne.

Jest to istotny problem dla organizacji pożytku publicznego zajmującego się pozyskiwaniem żywności i jej rozprowadzaniem wśród ubogich osób. Federacja Banków Żywności szacuje, że w przypadku zwolnienia z podatku VAT darowizn żywności mogłaby pozyskać dodatkowo 4 - 5 tys. ton żywności rocznie. Obecne uregulowania prawne nie umożliwiają takiego przekazywania. Każdy darczyńca musi odprowadzić od przekazanej żywności podatek VAT.

Federacja Banków Żywności przedstawiła propozycję zmiany w art. 7 ustawy o podatku dochodowym od towarów i usług. W obecnym brzmieniu art. 7 zwalnia od opodatkowania rozpowszechnianie druków reklamowych. Federacja proponuje rozszerzenie art. 7 o darowizny żywności. Propozycja zmiany została skierowana do klubów parlamentarnych i do podkomisji Komisji Finansów Publicznych, która zajmuje się nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie grupa posłów z kilku klubów złożyła projekt ustawy, zbieżny z propozycjami Federacji Banków Żywności. Proponowana zmiana ma być rozpatrywana w drugim czytaniu projektu nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług.

W dyskusji poruszono argumenty moralne i społeczne przemawiające za taką zmianą. Podkreślono, że ok. 5 mln obywateli Polski korzysta z pomocy żywnościowej. Zwrócono uwagę, że zwolnienie z podatku VAT darowizn żywności jest neutralne dla budżetu. Więcej - państwo nie będzie musiało ponosić dodatkowych nakładów na pomoc najuboższym. Podniesiono też kwestię zgodności proponowanego rozwiązania z prawem europejskim. Jedne ekspertyzy wskazują na niemożliwość wprowadzenia takiego rozwiązania, inni - przeciwnie. Podkreślono, że państwa członkowskie Unii Europejskiej np. Francja stosują zwolnienia darowizn żywnościowych z podatku VAT. Niemcy stosują zasadę spisania żywności na straty żywności, administracja podatkowa nie ingeruje w ten proces. Przytoczono opinię UKIE z 2004 r. stwierdzającą, że państwa członkowskie UE mogą przyznać zwolnienia od podatku instytucjom, które nie są instytucjami prawa publicznego w każdym z indywidualnych przypadków o ile uznają, że nie może to prowadzić to zagrożenia konkurencji.

W dyskusji pojawiła się też propozycja zwolnienia z podatku VAT wszystkich przedmiotów przekazywanych organizacjom pożytku publicznego na cele charytatywne. Wskazywano, że np. Fundacja Jerzego Owsiaka przekazując sprzęt medyczny szpitalom musi odprowadzać podatek VAT. Uznano jednak, że tą sprawą Zespół zajmie się w przyszłości.

Podsumowując tę część obrad marszałek Bogdan Borusewicz zobowiązał się do zorganizowania spotkania prezydium Zespołu z wicepremier Zytą Gilowską. Celem spotkania byłaby próba poszukiwania porozumienia w kwestii zwolnienia z podatku VAT darowizn żywności.

Propozycje Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych przewidują wprowadzenie uproszczonej rachunkowości dla organizacji o przychodzie nie przekraczającym 50 tys. zł rocznie, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Ich dochody pochodzą ze składek członkowskich. "Zatrudniają" wolontariuszy i prowadzą działalność w zasadzie bezkosztowo.

Z badań przeprowadzonych przez Klon Jawor w 2005 r. wynika, że ponad połowa organizacji pozarządowych nie osiąga większych przychodów niż 10 tys. zł., co dziesiąta nie wygenerowała żadnych przychodów, co druga nie więcej niż 1 tys. zł.

W dyskusji podniesiono m.in. kwestie wysokości przychodu oraz zdefiniowania organizacji, które miałyby być objęte uproszczonymi zasadami, pewnych ograniczeń dotyczących zakresu podmiotowego oraz wprowadzenia informacji o nabytych środkach trwałych.

Zdecydowano powrócić do sprawy we wrześniu. Marszałek Bogdan Borusewicz zwrócił uwagę na potrzebę dostrzegania przez Ministerstwo Finansów problemów organizacji pozarządowych jako specyficznej sfery, która wymaga innego uregulowania. Zadeklarował, iż będzie rozmawiał w tej sprawie.