Petycja w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej w sprawie zabezpieczenia prawa inwestora do skargi na system rekompensat (P-03/2011).

Petycje zbiorowe wniesione przez:

1. Andrzeja K. z Plymouth,
2. Dariusza K. z Włodawy,
3. Janusza L. z Olsztyna.

- Dyrektywy 97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 marca 1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (Dz. U. UE L. 84/22), która uznaje ochronę inwestorów i utrzymanie zaufania do systemu finansowego za podstawowe elementy prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego w zakresie usług inwestycyjnych,

- w art. 13 stanowi się, że “Państwa członkowskie zapewnią, aby prawo inwestora do rekompensaty mogło stanowić przedmiot skargi inwestora przeciwko systemowi rekompensat”.

Autorzy petycji wnioskują by podjąć inicjatywę ustawodawczą mającą na celu:

1. precyzyjne i jednoznaczne określenie zasad wnoszenia skutecznych środków zaskarżenia przeciwko systemowi rekompensat, w tym także wniesienia bezpłatnego lub obciążonego niewielką opłatą pozwu cywilnego przeciwko systemowi rekompensat,
2. stworzenie prawnych podstaw do pełnej ochrony inwestorów przed ryzykiem oszustw, nadużyć administracyjnych lub błędów operacyjnych, powodujących brak możliwości wywiązania się przez przedsiębiorstwo inwestycyjne z obowiązku zwrotu aktywów klientom.

Zdaniem wnoszących petycje Dyrektywa 97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 marca 1997 r. została nieprawidłowo transponowana do prawa polskiego, gdyż praktycznie uniemożliwiła realizację prawa inwestora do rekompensaty. W konsekwencji naruszone zostało szereg praw podstawowych oraz pozbawiono zainteresowanych prawa do sądu przeciwko systemowi rekompensat i tym samym prawa do skorzystania ze środków odwoławczych, a także prawa do mienia.

Brak możliwości zaskarżenia systemu rekompensat (stosownie do kryteriów skutecznego środka odwoławczego określonych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka) powoduje, zdaniem autorów petycji, brak też możliwości wyczerpania krajowej drogi odwoławczej, a tym samym dalszej drogi odwoławczej przed Trybunałem Europejskim. Jednocześnie w petycjach podnoszone jest, iż wnioski i skargi kierowane do polskiego Parlamentu, premiera, ministrów lub Rzecznika Praw Obywatelskich, w świetle prawa unijnego, nie są uznawane za skuteczne środki odwoławcze.

Z uzasadnienia petycji wynika, że polski ustawodawca nieprawidłowo zaimplementował dyrektywę 97/9/WE, gdyż jako ewentualnego adresata roszczeń wskazał instytucję zarządzającą systemem rekompensat a nie system rekompensat jako taki. W przypadku wszczęcia procedury odwoławczej nie byłaby to skarga uprawnionych na niewłaściwą wysokość przyznanych rekompensat, lecz pozew przeciwko spółce handlowej. Jednocześnie w obecnym stanie prawnym wystąpienie z powództwem cywilnym do sądu przeciwko systemowi rekompensat, jak dowodzą piszący, nie jest w tym przypadku możliwe, gdyż system rekompensat nie ma osobowości prawnej … ani statusu jednostki organizacyjnej nie będącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Czyni to pozew bezskutecznym.

W podsumowaniu wnoszący petycje stwierdzają, że patowa sytuacja prawna, w jakiej znaleźli się poszkodowani klienci upadłego WGI DM S.A., jest konsekwencją nieprawidłowego wywiązania się przez polskiego ustawodawcę ze zobowiązań unijnych.

29 marca 2011 r. komisja rozpatrzyła petycję, przeprowadzona została dyskusja.

Komisja postanowiła kontynuować prace nad petycją po zasięgnięciu opinii senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych na posiedzeniu 19 maja 2011 r. zapoznała się z petycją dotyczącą zabezpieczenia prawa inwestora do skargi przeciwko systemowi rekompensat. Komisja, po wysłuchaniu opinii przedstawicieli rządu oraz przeprowadzonej dyskusji, nie wyraziła pozytywnej opinii w sprawie podjęcia prac nad inicjatywą ustawodawczą w kierunku realizacji wniosków zgłoszonych w petycji.

1 czerwca 2011 r. komisja kontynuowała prace nad petycją. Obecni na posiedzeniu przedstawiciele Komisji Nadzoru Finansowego poinformowali, że zasady wypłaty rekompensat są uregulowane w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Inwestor dochodząc prawa do otrzymania rekompensaty (jeśli jest wpisany na listę inwestorów w przypadku sporu co do wysokości kwot środków pieniężnych lub wartości instrumentów finansowych, a także gdy spór taki nie istnieje, ale Krajowy Depozyt Papierów Własnościowych z jakiegokolwiek powodu nie wypłaca rekompensaty) może wystąpić na drogę sądową. Inwestor nie wpisany na listę inwestorów, także ma prawo do wytoczenia powództwa o zapłatę przeciwko KDPW S.A. Orzeczenie sądu stwierdzające prawo do rekompensaty skutkuje powstaniem roszczenia do KDPW o wypłatę rekompensaty na podstawie art. 140 ust. 7 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Komisja podjęła decyzję o przekazaniu petycji do Ministerstwa Sprawiedliwości, w celu uzyskania informacji dotyczącej postępowania prawnego w tej sprawie.

Komisja postanowiła, że dalsze decyzje będą podejmowane po uzyskaniu odpowiedzi z Ministerstwa Sprawiedliwości.

8 września 2011 r. komisja kontynuowała prace nad petycją. Po analizie opinii otrzymanej w sprawie petycji od Ministra Sprawiedliwości komisja postanowiła nie prowadzić dalszych prac nad petycją.