Zapis stenograficzny z 196. posiedzenia

Komisji Ustawodawczej

w dniu 12 maja 2009 r.

Porządek obrad

1. Rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 marca 2006 r. dotyczącego ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (sygnatura akt SK 4/05).

2. Dyskusja na temat propozycji wycofania projektu ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli (druk senacki nr 537).

Proszę państwa, otwieram posiedzenie Komisji Ustawodawczej.

W porządku obrad w punkcie pierwszym przewidziane jest rozpatrzenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 marca 2006 r. dotyczącego ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze.

W związku z tym oddaję głos przedstawicielowi Biura Legislacyjnego i proszę o omówienie tego wyroku.

Proszę bardzo.

Dziękuję bardzo.

W wyroku z dnia 14 marca 2006 r., sygnatura akt SK 4/05, Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności art. 109 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze w zakresie, w jakim nie przewiduje on sądowej kontroli zgodności z prawem postanowienia sędziego komisarza zarządzającego wypowiedzenie umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego, z art. 45 i art. 78 konstytucji. Art. 109 przewiduje, że na podstawie zarządzenia sędziego komisarza syndyk wypowiada umowę najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, także wtedy, gdy wypowiedzenie tej umowy przez upadłego nie było dopuszczalne. Zarządzenie sędzia komisarz może wydać, jeżeli trwanie umowy utrudnia likwidację masy upadłości albo gdy czynsz najmu lub dzierżawy odbiega od przeciętnych czynszów najmu lub dzierżawy nieruchomości tego samego rodzaju. Druga strona rozwiązanej umowy może dochodzić w postępowaniu upadłościowym odszkodowania z powodu rozwiązania umowy najmu lub dzierżawy przed terminem przewidzianym w umowie, zgłaszając te wierzytelności sędziemu komisarzowi.

Oznacza to, że strona rozwiązanej umowy nie ma możliwości skorzystania z sądowej kontroli zgodności z prawem postanowienia sędziego komisarza zarządzającego wypowiedzenie umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego. Nie ma więc możliwości zanegowania postanowienia sędziego komisarza, dowodząc, że na przykład nie zachodzą przesłanki uzasadniające wypowiedzenie umowy najmu przed terminem. Strona może tylko dochodzić odszkodowania z powodu rozwiązania umowy najmu lub dzierżawy przed terminem przewidzianym w umowie.

Art. 45 ust. 1 konstytucji stanowi natomiast, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. I choć konstytucja nie wymaga, by o wypowiedzeniu umowy najmu lub dzierżawy z upadłym rozstrzygał sąd, bo nie jest to jeszcze sprawa w rozumieniu tego artykułu, to jednak w sytuacji, gdy najemca czy dzierżawca kwestionuje legalność wymienionego zarządzenia sądu, mamy już do czynienia ze sprawą w rozumieniu art. 45 konstytucji, a to oznacza, że zarządzenie takie powinno być zaskarżalne do sądu.

Nie istnieje zatem w tym wypadku możliwość sądowej kontroli postanowienia nakazującego wypowiedzenie umowy najmu lub dzierżawy z punktu widzenia jego zgodności z prawem. Najemca lub dzierżawca, korzystając z uprawnień przewidzianych w procedurze upadłościowej, nie może podważać skuteczności wypowiedzenia umowy. Istnieje tylko możliwość wysunięcia roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z naruszenia prawa przy wypowiadaniu umowy. W praktyce jednak może owo roszczenie zostać zaspokojone tylko w niewielkim stopniu. W konsekwencji można uznać ten artykuł za niezgodny z konstytucją.

W informacji prawnej Biuro Legislacyjne początkowo proponowało, aby nadać art. 109 ustawy nowe brzmienie czy po ust. 1 wprowadzić ust. 1a, jednakże stosowna nowelizacja została już dość szybko i sprawnie uchwalona i ukazała się w Dzienniku Ustaw nr 53, poz. 434. Jest to ustawa o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze. W konsekwencji inicjatywa senacka jest zbędna. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie ma zgłoszeń.

Innymi słowy, powinniśmy przegłosować brak dalszego procedowania w związku z tym wyrokiem.

Przystępujemy do głosowania.

Kto jest za? Proszę podnieść rękę.

Dziękuję. 4 głosy za, czyli jednomyślnie.

(Brak nagrania)

Przechodzimy do kwestii dotyczącej naszej inicjatywy ustawodawczej.

Jak państwo pamiętacie – ja mgliście to pamiętam – podejmowaliśmy inicjatywę w sprawie ustawy dotyczącej działalności Najwyższej Izby Kontroli. Była taka inicjatywa. Pan legislator przedłożył informację, iż takie rozwiązanie, związane z wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, znajduje się już w Sejmie.

Może zechciałby pan powiedzieć dwa zdania na ten temat.

Mówiąc w skrócie, chodziło o to, aby obwiniony mógł ustanowić obrońcę spośród pracowników mianowanych Najwyższej Izby Kontroli, a także adwokatów i radców prawnych, jak również o zrównanie wieku kobiet i mężczyzn wymaganego do przejścia na emeryturę. Identyczne rozwiązanie, z drobnymi różnicami redakcyjnymi, przygotował Sejm. Ukazało się ono w druku sejmowym nr 1349. Pierwsze czytanie odbyło się 12 lutego 2009 r. Na razie nie wiadomo, co dalej, ale być może ta droga będzie szybsza od senackiej. Wobec tego, Szanowna Komisjo, poddaję pod rozwagę ewentualne wycofanie się z inicjatywy dotyczącej naszego projektu z druku nr 537. Dziękuję bardzo.

Dziękuję bardzo.

Ponieważ projekt sejmowy jest już nieco zaawansowany i wyprzedza naszą inicjatywę legislacyjną, w związku z tym proponuję, abyśmy przegłosowali odstąpienie od tej inicjatywy, czyli, innymi słowy, wycofanie się.

(Senator Krzysztof Piesiewicz: Czy można?)

A tak, proszę.

Otwieram dyskusję.

Może należałoby zastosować tak zwaną presję psychologiczną i zawiesić nasze postępowanie do czasu, aż coś więcej będzie wiadomo.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Zwykle praktyka była taka, że kontynuowaliśmy prace, nie wiedząc, co będzie się działo w Sejmie.

(Głos z sali: Podobno ta sprawa jest zaawansowana.)

W Sejmie jest to już po pierwszym czytaniu, a u nas sprawa jeszcze nie była skierowana na posiedzenie plenarne.

Wobec tego wycofuję swoje wątpliwości.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

To jest tego rodzaju kwestia, choć możemy również nad tym się zastanowić, Panie Senatorze.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Mówię do pana senatora Piesiewicza, ponieważ pan senator mówił o zawieszeniu.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Wobec tego może przegłosujmy…

(Senator Krzysztof Piesiewicz: …że zawieszamy postępowanie.)

Nie ma formuły zawieszenia.

Wobec tego wycofuję się.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

W takim razie przegłosujmy.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dobrze, wobec tego wycofujemy się.

(Senator Krzysztof Piesiewicz: Tak, tak.)

Kto jest za tym wnioskiem? Proszę podnieść rękę. (4)

Dziękuję. Jednomyślnie za.

Proszę państwa, w związku z tym, że wyczerpaliśmy porządek obrad, zamykam posiedzenie komisji.

Spotkamy się w rozszerzonym składzie o godzinie 16.00, w sali nr 217. Dziękuję.

Uwaga!

Zapis stenograficzny jest tekstem nieautoryzowanym.