Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Ustawodawczej rozpatrzyli wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 15 marca 2005 r., dotyczący ustawy - Kodeks cywilny.

Po zapoznaniu się z sentencją wyroku, a także rozwiązaniem zaproponowanym przez Biuro Legislacyjne kancelarii Senatu senatorowie - na podstawie art. 85a ust. 3 pkt 1 regulaminu Izby - wnieśli o podjęcie postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo o notariacie. Do reprezentowania Komisji Ustawodawczej w dalszych pracach nad tym projektem ustawy upoważniono senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego.

Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 9/04), a także kierując się brzmieniem jego sentencji i uzasadnieniem, w projekcie zaproponowano, aby art. 179 kodeksu cywilnego uzyskał następującą treść:

"Art. 179. § 1. Właściciel może wyzbyć się własności nieruchomości przez to, że się jej zrzeknie. Zrzeczenie się wymaga formy aktu notarialnego. Do zrzeczenia się własności nieruchomości potrzebna jest zgoda starosty wykonującego to zadanie jako zadanie z zakresu administracji rządowej.

§ 2. Nieruchomość, której własności właściciel się zrzekł, staje się własnością Skarbu Państwa. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność z nieruchomości za jej obciążenia. Jeżeli w chwili zrzeczenia się własności nieruchomości przysługiwało Skarbowi Państwa w stosunku do niej ustawowe prawo pierwokupu, odpowiedzialność ta ogranicza się do sumy, która należałaby się zrzekającemu w razie wykonania prawa pierwokupu".

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, proponowana regulacja de facto przywraca przepis, który obowiązywał przed nowelizacją kodeksu cywilnego z 2003 r. - uchwaloną wówczas wersję art. 179 k.c. trybunał derogował. Spełnia ona również warunki, jakie w sprawie przyszłej zmiany kodeksu cywilnego postawił prezydent, wetując ustawę z 13 lipca 2006 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw.

Proponowany projekt zawiera nowelizację ustawy - Prawo o notariacie. Jej istotą jest nałożenie na notariusza, który sporządził akt notarialny dotyczący zrzeczenia własności nieruchomości, obowiązku niezwłocznego przesłania - z urzędu - wypisu tego aktu właściwemu staroście.

Ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa. Tworzy ona podstawy prawne do uzyskiwania prawa własności nieruchomości przez Skarb Państwa. W niektórych wypadkach może się to wiązać z koniecznością poniesienia nakładów finansowych z budżetu państwa, np. za obciążenia nieruchomości. Niemniej jednak wydatki te nie mogą być traktowane jako bezpośredni skutek prawny wejścia projektowanej ustawy w życie. Proponowana regulacja jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

O podjęciu postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw zdecydowano po rozpatrzeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 19 marca 2007 r., dotyczącego ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Policji oraz ustawy o Służbie Celnej. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem upoważniono senator Grażynę Sztark.

Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego (wywołuje on skutki prawne z dniem publikacji, tj. od 2 kwietnia 2007 r.), w projekcie zaproponowano, aby w zakwestionowanych przez trybunał przepisach poszerzyć krąg osób, spośród których obwiniony w postępowaniu dyscyplinarnym może wybrać obrońcę (adwokaci, radcowie prawni).

W projekcie zamieszczony został przepis przejściowy (art. 4), przesądzający stosowanie ustawy również do spraw, które w momencie wejścia w życie ustawy były w toku (zasada bezpośredniego działania prawa nowego).

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Na zakończenie swojego posiedzenia Komisja Ustawodawcza rozpatrzyła wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 października 2006 r., dotyczący ustawy - Kodeks karny.

Po zapoznaniu się z sentencją wyroku i rozwiązaniem wskazanego tam problemu komisja, na podstawie art. 85a ust. 3 pkt 1 Regulaminu Senatu, postanowiła wnieść o podjęcie postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tym projektem ustawy upoważniono senatora Bohdana Paszkowskiego.

Zaproponowana nowelizacja art. 226 § 1 kk za punkt wyjścia przyjmuje konieczność ograniczenia zakresu penalizacji przestępstwa zniewagi funkcjonariusza publicznego. Pozwoli to, zdaniem wnioskodawców, stosownie do ustaleń Trybunału Konstytucyjnego, wyeliminować te elementy aktualnego unormowania, które wbrew dyspozycjom art. 54 ust. 1 i art. 31 ust. 3 konstytucji nadmiernie ograniczają swobodę wypowiedzi w sferze publicznej i prywatnej.

Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 października 2006 r. (wywołuje on skutki prawne z dniem publikacji, tj. od 19 października 2006 r.), kierując się brzmieniem sentencji wyroku oraz motywami jego uzasadnienia, zaproponowano, aby art. 226 § 1 kk nadać następującą treść: "Kto znieważa funkcjonariusza publicznego albo osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku".

W opinii wnioskodawców, w ten sposób wyłączona zostałaby możliwość inicjowania odpowiedzialności karnej z oskarżenia publicznego w wypadkach zniewagi funkcjonariusza publicznego, która nie miała miejsca podczas wykonywania przez niego obowiązków służbowych, ani też nie pozostawała z nimi w związku. Zmiana polegałaby więc na tym, że sprawca karany byłby tylko wówczas, gdyby dopuścił się zniewagi podczas pełnienia przez funkcjonariusza publicznego (osoby przybranej mu do pomocy) obowiązków służbowych i zarazem znieważenie to miałoby związek z ich pełnieniem. Zawsze musiałaby więc nastąpić kumulacja obu przesłanek prawnych z art. 226 § 1 kk.

Proponowany przepis oznacza powrót do rozwiązania, które obowiązywało pod rządami kodeksu karnego z 1969 r. Trzeba również zaznaczyć, że ograniczenie zakresu penalizacji przestępstwa zniewagi funkcjonariusza publicznego zachowuje podstawowe cele prawne art. 226 § 1 kk, to znaczy - z jednej strony - chroni godność osobistą i dobre imię osoby pełniącej funkcję funkcjonariusza publicznego (osoby przybranej mu do pomocy), a z drugiej strony - dba o zachowanie autorytetu władzy publicznej, który funkcjonariusz publiczny uosabia.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu, ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.