Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Praw Człowieka i Praworządności w celu rozpatrzenia ustawy budżetowej na rok 2008 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji:

część 04 - Sąd Najwyższy,

część 05 - Naczelny Sąd Administracyjny,

część 06 - Trybunał Konstytucyjny,

część 08 - Rzecznik Praw Obywatelskich,

część 10 - Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych,

część 13 - Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,

część 15 - Sądy Powszechne,

część 52 - Krajowa Rada Sądownictwa,

część 37 - Sprawiedliwość,

część 42 - Sprawy Wewnętrzne,

część 43- Wyznania Religijne oraz Mniejszości Narodowe i Etniczne,

część 54 - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,

część 56 - Centralne Biuro Antykorupcyjne,

część 57 - Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,

część 59 - Agencja Wywiadu,

załączniki nr 4, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 14, 15 - zgodnie z przedmiotowym zakresem działania komisji.

Poszczególne części ustawy budżetowej przedstawili i omówili reprezentanci zainteresowanych resortów i instytucji. W posiedzeniu wzięli udział m.in. Anna Napiórkowska i Grażyna Żywiecka z Ministerstwa Finansów, p.o. szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego Krzysztof Bondaryk, szef Agencji Wywiadu Zbigniew Nowek, kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Janusz Krupski, wiceminister sprawiedliwości Marian Cichosz, prezes Stowarzyszenia Zawodowych Kuratorów Sądowych Andrzej Martuszewicz, dyrektor Generalny Centralnego Zarządu Służby Więziennej gen. Jacek Pomiankiewicz, wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego Janusz Niemcewicz, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu Maria Dmochowska, przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Stanisław Dąbrowski, wiceprezes Naczelnego Sądu Administracyjnego Włodzimierz Ryms i I prezes Sądu Najwyższego Lech Gardocki.

Przedstawiając podczas posiedzenia plany budżetowe kierownik urzędu ds. kombatantów J. Krupski zwrócił uwagę, że w ostatnich latach wzrastała liczba wniosków o pomoc socjalną, kierowanych do urzędu. W 2007 r. pozytywnie rozpatrzono 18 tys. takich wniosków. Zdaniem J. Krupskiego, należy się spodziewać dalszego wzrostu liczby napływających wniosków. "Średnia wieku w środowisku kombatanckim to 84 lata" - zaznaczył.

W projekcie budżetu przyjętym przez Sejm na wydatki społeczne urzędu przewidziano 14,5 mln zł. Komisja Praw Człowieka i Praworządności postanowiła zaproponować Senatowi przyznanie dodatkowych 4,5 mln zł, które miałyby zostać przesunięte z budżetów Naczelnego Sądu Administracyjnego i Rzecznika Praw Obywatelskich.

Jak mówił J. Krupski, obecnie urząd do spraw kombatantów sprawuje pieczę nad blisko 680 tys. osób, z czego ponad 140 tys. to kombatanci, 263 tys. - wdowy po kombatantach, ponad 170 tys. - robotnicy przymusowi, a 91 tys. - osoby represjonowane.

Komisja nie zdecydowała się na wniesienie poprawek do budżetu Instytutu Pamięci Narodowej. Podczas prac nad projektem ustawy budżetowej w Sejmie kontrowersje wzbudziło zmniejszenie planowanych wydatków IPN w br. z 235 do 209 mln zł.

Senatorowie zajmowali się również m.in. budżetem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. W opinii szefa ABW Krzysztofa Bondaryka, niekorzystnym zjawiskiem są dysproporcje w wynagrodzeniach między funkcjonariuszami poszczególnych służb. Według danych podanych przez przedstawicieli ABW, średnie wynagrodzenie funkcjonariusza w tej agencji wynosi 4,3 tys. zł, podczas gdy w wypadku np. Centralnego Biura Antykorupcyjnego jest ono o kilkaset, a nawet o ponad tysiąc złotych wyższe.

Odnosząc się do wypowiedzi szefa Agencji Wywiadu, gen. Z. Nowek zaznaczył, że kwestia wysokości wynagrodzeń w służbach jest zbyt skomplikowanym problemem, aby rozwiązywać go za pomocą doraźnych poprawek. "Nie można również pomijać opinii sejmowej Komisji ds. Służb Specjalnych" - dodał. Zdaniem szefa Agencji Wywiadu, w celu rozwiązania problemu wynagrodzeń powinna zostać powołana komisja, złożona z przedstawicieli wszystkich służb, która wypracuje wspólne stanowisko.

Na zakończenie swojego posiedzenia Komisja Praw Człowieka i Praworządności przyjęła opinię dla Komisji Gospodarki Narodowej, w której zaproponowała wprowadzenie 4 poprawek do sejmowej ustawy budżetowej na rok 2008.

Pierwsza z proponowanych zmian zmierza do przywrócenia Sądowi Najwyższemu części kwoty, która w trakcie prac nad budżetem w Sejmie została tej instytucji odebrana (9 mln zł). Zdaniem komisji, niepokojące jest zmniejszanie nakładów na funkcjonowanie Sądu Najwyższego już trzeci rok z kolei. Pozyskana kwota 2 mln 442 tys. zł pochodzi z wygospodarowanych przez Naczelny Sąd Administracyjny planowanych wydatków inwestycyjnych na 2008 rok.

Kolejna poprawka zmierza do zwiększenia budżetu Trybunału Konstytucyjnego, pomniejszonego o 1 mln zł na etapie prac sejmowych. Kwota ta zapewnić miała utworzenie specjalnej komórki kontroli wstępnej pytań prawnych, a także podwyżki wynagrodzeń dla zaplecza naukowego sędziów (asystentów sędziów Trybunału Konstytucyjnego).

Pozyskana 750 tys. zł pochodzi z przesunięć dokonanych wewnątrz budżetu Trybunału Konstytucyjnego - 100 tys. zł z wydatków majątkowych i 150 tys. zł ze świadczeń na rzecz osób fizycznych oraz 500 tys. zł z części 05 - Naczelny Sąd Administracyjny - rozdział 75312 - uposażenia sędziów w stanie spoczynku.

Trzecia poprawka dotyczy zwiększenia budżetu Państwowego Funduszu Kombatantów. W uzasadnieniu przypomniano, że art. 19 konstytucji stanowi: "Rzeczpospolita Polska specjalną opieką otacza weteranów walk o niepodległość, zwłaszcza inwalidów wojennych". Jak stwierdzono, warunki materialne, w jakich żyją kombatanci, wysokość ich rent i emerytur skłaniają do wniosku, że kwoty przeznaczone w budżecie na pomoc materialną dla kombatantów są dalece niewystarczające. Od 2003 r. każda kolejna ustawa budżetowa przeznacza na pomoc kombatantom zbyt małe środki, aby możliwe było ich rozdysponowanie między blisko 250 gmin w celu wykonania zadania przewidzianego w ustawie o kombatantach. Co roku zwiększa się liczba wniosków o pomoc, składanych przez kombatantów i inne osoby uprawnione, znajdujące się w trudnej sytuacji. W 2007 r. do urzędu napłynęło 21 tys. wniosków, z których pozytywnie rozpatrzono 17 tys. Kwota przewidziana na wsparcie pieniężne w ustawie budæetowej na rok 2008 jest mniejsza o ¼ w stosunku do tej z roku ubieg³ego, co moæe utrudnię objźcie pomoc¹ wszystkich wnioskodawców. Komisja wnios³a o zasilenie Państwowego Funduszu Kombatantów kwot¹ 4500 tys. z³. Kwotź tź wygospodarowano, zmniejszaj¹c Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu wydatki bieżące o 3000 tys. zł i wydatki na świadczenia na rzecz osób fizycznych o 500 tys. zł oraz Rzecznikowi Praw Obywatelskich - wydatki bieżące o 1000 tys. zł.

Ostatnia ze zmian została zaproponowana na prośbę Ministerstwa Sprawiedliwości. Dotyczy ona przesunięcia 7 etatów wewnątrz załącznika nr 10 - Zatrudnienie i wynagrodzenie w państwowych jednostkach budżetowych w 2008 r. - w części 37 - Sprawiedliwość.

Pozostałe rozpatrywane części ustawy budżetowej Komisja Praw Człowieka i Praworządności zaopiniowała pozytywnie. Ustalono, że przyjętą opinię wraz z postulowanymi poprawkami podczas posiedzenia plenarnego przedstawi senator Krzysztof Piesiewicz.